Πλήθος κόσμου συγκέντρωσε η θεατρική-χορευτική παράσταση-αφιέρωμα στον Πόντο και στη Γιορτή του Πατέρα, που έγινε προχθές (Δευτέρα 17 Ιουνίου 2024) από το Λύκειον των Ελληνίδων Βόλου και την Ένωση Ποντίων Ν. Μαγνησίας, στο θερινό Δημοτικό Θέατρο Νέας Ιωνίας. Με αφορμή τη συμπλήρωση των 100 χρόνων από τον ξεριζωμό των Ελλήνων της καθ’ ημάς Ανατολής το Λύκειον των Ελληνίδων Βόλου και η Ένωση Ποντίων Ν. Μαγνησίας παρουσίασαν προχθές μια εξαιρετική θεατρική-χορευτική παράσταση που, εκτός από τον πολιτισμό του Πόντου, ύμνησε την αξία, τη γνώση και τη σοφία του πατέρα. Ο τίτλος του ποντιακού χοροδράματος που παρουσιάστηκε είναι «Ο τρελός βασιλιάς Μιθριδάτης», βασισμένο σ’ ένα λαϊκό παραμύθι του Πόντου απ’ τις χαμένες πατρίδες της Σαμψούντας και της Οινόης. Ένα παραμύθι που διηγείται διδακτικά την ενεργή παρουσία του πατέρα στη ζωή του γιου, προσφέροντας υποστήριξη, προστασία και ασφάλεια. Το παραμύθι, μεταξύ άλλων, καταγράφει ακόμη τη διαχρονική αντιπαλότητα των εκρηκτικών νεανικών αντιδράσεων στις οικογενειακές σχέσεις, τις πατρικές σχέσεις και την αλληλεπίδρασή τους στην κοινωνία.
Στην εξαιρετική αυτή εκδήλωση μνήμης και πολιτισμού το απαράμιλλο θέαμα, ορμητικό, συμπαγές και εκρηκτικό μας ταξίδεψε σ’ ολόκληρο τον Πόντο. Εκτός από το πρώτο μέρος, όπου το θεατρικό μέρος, σε μια εξαιρετική σκηνοθεσία και ερμηνεία των ηθοποιών και με υποβλητικά σκηνικά, εναλλασσόταν με το χορευτικό, παρουσιάστηκαν ενότητες με βάση τους χορούς σερανίτσα, κότσαρι, λέτσι-λετσίνα, τρυγόνα, ομαλίν-εμπροπίς, τερς, ούτσαϊ, τικ Τόγιας-τρομαχτόν, ομάλ (τον πατέρα μ’ εγώ αγαπώ) κ.ά. Ιδιαίτερη αίσθηση στο πολυπληθές κοινό προκάλεσε ο χορός πιτσάκ (Χορός των Μαχαιριών) και βεβαίως η σέρρα, ο πιο εμβληματικός χορός του Πόντου, με τις ιαχές του να δημιουργεί ρίγη συγκίνησης αφού, όπως είναι γνωστό, εκφράζει με τον πιο συγκλονιστικό τρόπο το έπος ενός λαού που ξεριζώθηκε, κυνηγήθηκε, σφαγιάσθηκε, αλλά διατήρησε την ψυχή του ζωντανή και την αγάπη του αιώνια.
Οι δεξιοτέχνες χορευτές, τόσο του Λυκείου των Ελληνίδων όσο και της Ένωσης Ποντίων σφιχτά δεμένοι, ρυθμικά και τεχνικά, με τις εντυπωσιακές φορεσιές τους, υπό τους ζωηρούς ποντιακούς σκοπούς, εξέφρασαν με τον καλύτερο τρόπο τη δυναμικότητα, την ελευθερία, το παράπονο, τη χαρά και τη λύπη αλλά και τον νόστο για τη γενέθλια γη. Το φινάλε, επίσης, συγκινητικό, όταν μικροί χορευτές και από τους δύο φορείς, ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές χόρεψαν ποντιακά, προσκαλώντας τους πατεράδες τους στη σκηνή χορεύοντας αντάμα.
Η παράσταση έκλεισε με μια ακόμη ενότητα ποντιακών χορών που αποδόθηκαν από ομάδες ενηλίκων του ΛΕΒ, οι οποίες ενώθηκαν σε μια αυθόρμητη μεγάλη ομάδα από Ποντίους και μη που κατέβηκαν από τις κερκίδες και πιάστηκαν στο χορό, μετουσιώνοντας την παράσταση σε μια μεγάλη γιορτή. Μια μοναδική γιορτή που καλλιέργησε την ιστορική μνήμη και τον πολιτισμό, τιμώντας ταυτόχρονα τη Γιορτή του Πατέρα. Αυτά τονίστηκαν τόσο από την Άννα Κουτσελίνη που άνοιξε την εκδήλωση, προβάλλοντας επίσης τη συμβολή στα γράμματα του Ευάγγελου Παπαπαζαχαρίου-που διασκεύασε το παραμύθι, όσο και από τους δύο προέδρους των διοργανωτών φορέων, Μαρία Σπανού και Κώστα Περκουλίδη που χαιρέτησαν την εκδήλωση και ευχαρίστησαν τους συντελεστές. Παραβρισκόμενοι στην εκδήλωση ήταν η Αντιπεριφερειάρχης Μαγνησίας κ. Άννα-Μαρία Παπαδημητρίου, η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Βόλου κ. Έλενα Αντωνοπούλου, η πρ. Υφυπουργός Εσωτερικών κ. Μαρίνα Χρυσοβελώνη, η αντιπρόεδρος της ΕΚΠΟΛ κ. Βίκυ Αγγελίδη, ο πρώην Δήμαρχος Ν. Ιωνίας κ. Παύλος Μαβίδης εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, ο επικεφαλής της «Συμμαχίας για τον Βόλο» κ. Ν. Παπαπέτρος, πρόεδροι και εκπρόσωποι πολιτιστικών, κοινωνικών και εθελοντικών φορέων, εκπρόσωποι προσφυγικών και γυναικείων σωματείων καθώς και ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ποντιακών Σωματείων Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας κ. Στάθης Κατσίδης. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε επίσης εκπρόσωπος του Μητροπολίτη Δημητριάδος και Αλμυρού και εκπρόσωπος του βουλευτή Μαγνησίας κ. Αλέξανδρου Μεϊκόπουλου. Θερμές επιστολές έστειλαν ακόμη βουλευτές του νομού καθώς και η Υφυπουργός Παιδείας κ. Ζέττα Μακρή.
Συντελεστές:
Θεατρική διασκευή: Ε. Ζάχος Παπαζαχαρίου
Σκηνοθεσία: Γιάννης Τράντας
Οργάνωση παραγωγής: Άννα Κουτσελίνη
Επιμέλεια ποντιακών κειμένων: Κώστας Περκουλίδης
Επιμέλεια -διδασκαλία χορών: Αντώνης Αθανασιάδης, Θανάσης Μπέας, Γιάννης Πραντσίδης
Μουσικοί: Γιώργος Παυλίδης-ποντιακή λύρα, Αντώνης Αθανασιάδης -κρουστά, Γρηγόρης Σιδεράς –τουλούμ.
Επιμέλεια οργάνωσης Γυναικείας Ιματιοθήκης: Άσπα Καπουρνιώτη. Βοηθός: Βάσω Πραντσίδη.
Επιμέλεια Ανδρικής Ιματιοθήκης: Κατερίνα Δουλκέρογλου. Βοηθός: Όλγα Παπαζήση
Φιλική συμμετοχή: Μωμόγεροι Καλλιφύτου Δράμας
Βοηθός σκηνοθέτη: Μάρθα Παπαθανασίου
Επιμέλεια σκηνικών: Νίκος Κουλουμπρούκας
Θεατρική Ομάδα Ένωσης Ποντίων Ν. Μαγνησίας: Στυλίδης Αλέξανδρος (βασιλιάς Μιθριδάτης), Αθανασιάδης Αντώνης (ντελάλης), Νικολαΐδης Θεόδωρος (γέρος), Ιωαννίδης Δημήτρης (τρελός), Μαυρόπουλος Κωνσταντίνος (νέος) και Ελευθεράκη Αντωνία (μαυροφορεμένος).
Χορευτική Ομάδα Λ.Ε.Β.:
Βαρδάκης Κωνσταντίνος, Βολιώτης Απόστολος, Γιαννιός Απόστολος, Γκέκα Μαρία, Δημούδης Θεόδωρος Κάππα Αλεξάνδρα, Καραολιάς Γιάννης, Κατσαγεωργίου Αρετή, Κατσαγεωργίου Μαρία, Λεμονής Αντώνης, Λούκα Σεραΐνα, Κουτρουμάνου Στέλλα, Ματαίου Αργυρώ, Μαντούδη Νατάσα, Μάρας Περικλής Μαυρομμάτης Μάκης, Μπουμπουλούδη Αναστασία, Μπούσιου Ελένη, Μουρογιάννης Κωνσταντίνος, Παλιούρας Ευάγγελος, Σκαμαγκούλης Φώτης, Σπύρου Αλεξάνδρα, Σταυρόπουλος Θωμάς, Συμεωνίδου Ιωάννα, Χατζηθεοδώρου Κωνσταντίνος, Χρηστάκη Φωτεινή.
Συμμετοχή στα Δρώμενα: Βαρδάκης Κωνσταντίνος, Γιαννιός Πανταζής, Μουρογιάννης Κωνσταντίνος, Στάμος Αντώνης, Στεφάνου Βασίλης, Τζουβάρας Απόστολος και Μωμόγεροι Καλλιφύτου Δράμας.
Επίσης, συμμετείχαν: Μέλη παιδικών ομάδων και ενηλίκων του Λ.Ε.Β.
Χορευτική Ομάδα Ένωσης Ποντίων Ν. Μαγνησίας:
Αθανασιάδης Αντώνης, Αθανασιάδη Δανάη, Αναστασίου Κωνσταντίνα, Γκόγκου Γιάννα, Δεληχρήστου Κατερίνα, Ιωαννίδης Γιάννης, Ελευθεράκη Αντωνία, Ιωαννίδης Δημήτρης, Κασμερίδου Μαρία, Κουτσογιάννη Μαίρη, Κουτσογιάννη Νεκταρία, Νιαότη Σοφία, Νικολαΐδης Θεόδωρος, Μπαρτζώκα Δήμητρα, Μαυρόπουλος Κωνσταντίνος, Παντελίδου Δώρα, Πιλαβίδου Μαριάννα, Σταφυλίδη Μαρία, Στεφανιδου Κατερίνα, Στυλίδης Αλέξανδρος, Χουλιαρά Έλενα. Συμμετείχαν επίσης μικροί χορευτές της Ένωσης.
Λίγα για τον Ε. Ζάχο Παπαζαχαρίου που διασκεύασε θεατρικά το λαϊκό παραμύθι «Ο τρελός βασιλιάς Μιθριδάτης»: Ο Ευάγγελος Ζάχος-Παπαζαχαρίου (υπογράφει κι ως Εμμανουήλ Παπαζαχαρίου, Ε. Ζάχος) γεννήθηκε στην Αθήνα από πόντιους πρόσφυγες της ανταλλαγής του 1923. Μαθητής του Σίμωνα Καρά στα χρόνια 1952-1958 σπούδασε στο Παρίσι εθνολογία, εθνομουσικολογία, ανατολικές και βαλκανικές γλώσσες και πολιτισμούς. Διδάκτωρ της συγκριτικής φιλολογίας της Σορβόννης το 1968, εξέδωσε μια σειρά από βιβλία με γαλλικούς τίτλους, όπως “La poesie populaire des Grecs” (1966), ” Albanie ” (1971), Babel Balkanique. Histoire politigue des alphabets utilisies dans les Balkans ” (1975). Στην Ελλάδα εξέδωσε τα βιβλία, “Η Πιάτσα” (1980), “Το Λεξικό της Πιάτσας” (1981, β΄ έκδ. “Λεξικό της Ελληνικής Αργκό”, 1999), “Ο άλλος Θεόφιλος” (1998), “Είμαστε Πόντιοι” (1984), “Ο ξένος της Νέας Κερασούντας” (1984), “Γλώσσες Αλφάβητα και εθνική ιδεολογία στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια” (2000), “Ανατολή Ανατολών” (2005), “Ο Μάρκος και η λαϊκότητα” (2005), “Η λαϊκότητα στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο” (2010). Ασχολήθηκε με τον κινηματογράφο, το θέατρο, την τηλεόραση, το τραγούδι, ως σεναριογράφος, σκηνοθέτης, στιχουργός και συνθέτης. Δίδαξε κατά καιρούς στα Πανεπιστήμια Θεσσαλίας και Μακεδονίας, εθνογραφία, κοινωνική ανθρωπολογία, βαλκανολογία. Έχει ζήσει στο Παρίσι, Θεσσαλονίκη, Αθήνα καθώς και στον Βόλο για πολλά χρόνια, στο διάστημα της συνεργασίας του με το ΔΗΚΕΜΒ του Δήμου Βόλου, με πλήθος ερευνητικών εργασιών και δημοσιεύσεών του. Η ποντιακή του καταγωγή είναι από τα πράγματα που τονίζει πάντα και με κάθε ευκαιρία. Η προσέγγιση των θεμάτων του είναι πάντα ανοικτή, αψιά και ελεύθερη.
