Ο Βασίλης Τραϊφόρος είναι συγγραφέας και ηθοποιός. Έχει παίξει θέατρο, έχει συμμετάσχει σε αξιόλογες τηλεοπτικές σειρές, είναι ένας άνθρωπος ενεργός στον χώρο της Τέχνης που τόσο αγαπάει. Κουβαλάει όμως μια μεγάλη ιστορία. Είναι ανιψιός του Μίμη Τραϊφόρου, του στιχουργού πολλών τραγουδιών, αλλά και του τραγουδιού, που ύμνησε τον αγώνα των Ελλήνων το ’40 μέσα από τη φωνή της γυναίκας του, Σοφίας Βέμπο, “Παιδιά της Ελλάδος Παιδιά”.
Ο Βασίλης Τραϊφόρος μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή για τις σπουδαίες προσωπικότητες της Σοφίας Βέμπο και του Μίμη Τραϊφόρου και δεν έκρυψε πως εάν η Βέμπο ζούσε τώρα, δεν θα είχε διστάσει να χαστουκίσει οποιονδήποτε ένιωθε πως θα έκανε κάτι εις βάρος της Ελλάδας.
Πως νιώθετε γι’ αυτή την ευθύνη που έχετε αναλάβει, της διατήρησης και ανάδειξης του έργου των θείων σας, Σοφίας Βέμπο και Μίμη Τραϊφόρου και που θέλετε να φτάσετε για να νιώθετε ικανοποιημένος;
Νιώθω χαρούμενος γιατί μιλάω στον Βόλο, μια πόλη που έζησε η θεία μου. Είναι μεγάλη συγκίνηση που ακούγονται αυτά τα τραγούδια και αυτή η ιστορία των ανθρώπων αυτών που με την πορεία τους στη ζωή, σημάδεψαν έναν ολόκληρο λαό και την πατρίδα μας. Ο σκοπός μου είναι να μπορέσουν τα νεότερα παιδιά ακούγοντας τα επικά τραγούδια της Βέμπο με τους στίχους του Τραϊφόρου να μαθαίνουν για μια ακόμη εποχή θάρρους, περηφάνιας, εθνικής αξιοπρέπειας που πρέπει να διασωθεί για πάντα.
Πως καταφέρνουν αυτά τα τραγούδια να μένουν άσβεστα;
Θα απαντήσω με τους στίχους ενός ποιητή που λέει “με τα τραγούδια υψώνεται της πολιτείας το κάστρο κι από της λύρας τα όνειρα τα έργα τα μεγάλα”, γιατί ένας στίχος, ένα τραγούδι μπορεί να γίνει όπλο ανίκητο, να γκρεμίσει κάστρα και να έχει περισσότερη δύναμη από χιλιάδες πολυβόλα και τανκς. Ένα τέτοιο όπλο ήταν και το πινδαρικό τραγούδι της Σοφίας Βέμπο με τους στίχους του Μίμη Τραϊφόρου κι επειδή αυτά τα τραγούδια “πολέμησαν” δίπλα στον φαντάρο και μας οδήγησαν στην αποθέωση του ’40, γιατί χωρίς εκείνη τη φωνή ίσως ο πόλεμος του ’40 να μην είχε εκείνη την έξαρση . Το τραγούδι αυτό, εκτός ότι οδηγούσε τον φαντάρο, γινόταν κι ένα χάδι παρηγοριάς γι’ αυτούς που ήταν πίσω, τη μάνα, την αδερφή, τα ορφανά, αλλά και δυνατό χαστούκι για τους βάρβαρους κατακτητές που τόλμησαν να πατήσουν τα ιερά χώματα της Ελλάδος.
Κάποιοι από τους στίχους “κουμπώνουν” τόσο πολύ στο σήμερα, όπως το “κάνε κουράγιο Ελλάδα μου, όσο μπορείς κρατήσου”…
Είχα την τύχη να γνωρίσω και την Σοφία Βέμπο και τον Μίμη Τραϊφόρο. Στα 20 χρόνια που ο Μίμης έμεινε χωρίς τη Σοφία, που είχε “φύγει” νωρίτερα και είχε σταματήσει να γράφει και να ασχολείται, έγραφε μόνο ποιήματα. Μου είχε πει ότι το “παιδιά της Ελλάδος παιδιά”, θα μείνει στην ιστορία σαν δεύτερος Εθνικός Ύμνος και πράγματι δικαιώνεται. Μου έλεγε ότι το “κάνε κουράγιο Ελλάδα μου” θα είναι επίκαιρο και τα επόμενα χρόνια και δυστυχώς δικαιώθηκε.
Αυτό το τραγούδι πρέπει να μαθαίνεται στα σχολεία, να μαθαίνουν τα παιδιά μας αυτά τα ψήγματα της ιστορίας , που αναφέρονται μέσα στο τραγούδι. Μην ξεχνάμε όμως ότι η Βέμπο τραγούδησε πάρα πολλά και ποικίλα τραγούδια.
Από τα Ηρωϊκά Τεπελένια μέχρι τις Ανηφοριές της Πλάκας, το Χωριό μου Χωριουδάκι μου, την Ψαροπούλα μέχρι την αθάνατη Ταμπακέρα. Ναι μεν ο Οκτώβριος είναι ο μήνας που θυμόμαστε τη Σοφία Βέμπο και τον Μίμη Τραϊφόρο , αλλά όλοι μας πρέπει να τους αναγνωρίζουμε και τις άλλες εποχές και τους άλλους μήνες, με τα άλλα τραγούδια του έρωτα, της παρέας, τα αρχοντορεμπέτικα, τα δημοτικά κι αυτός είναι ο σκοπός μου γυρίζοντας όλη την Ελλάδα , που καλούμαι όλο τον χρόνο από διάφορους φορείς να μιλήσω γι’ αυτούς τους ανθρώπους.
Πως ένιωθαν οι ίδιοι , που με τη φωνή και τους στίχους αντίστοιχα, εμψύχωναν τους ανθρώπους μιας ολόκληρης χώρας;
Και οι δύο ήταν άνθρωποι που προσέφεραν πάρα πολλά κι όχι μόνο που ανέβαζαν το ηθικό των στρατιωτών μας αλλά και στην πράξη, όταν φύγανε κρυφά από την Κύμη κυνηγημένοι από τους Γερμανούς. Η Βέμπο ήταν η πρώτη που φυλακίστηκε από τους Ιταλούς για τρεις ημέρες, μετά με τους Γερμανούς της στερήσανε το δικαίωμα να τραγουδάει, να μην κυκλοφορεί με το τσεμπέρι στον δρόμο και φύγανε κρυφά και πήγανε στην Αίγυπτο. Εκεί δημιουργήσανε θίασο και με τα πρώτα χρήματα που μαζέψανε, δώσανε 2000 χρυσές λίρες στο Πολεμικό Ναυτικό, 8000 χρυσές λίρες στον στρατό, πάρα πολλά χρήματα στον ερυθρό σταυρό και στους Έλληνες πρόσφυγες. Δεν προσέφεραν μόνο το τραγούδι, προσέφεραν κι άλλα πολλά.
Ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής της η Σοφία Βέμπο το πέρασε στον Βόλο. Έχετε εικόνα από τις αναμνήσεις της;
Δούλευε ως πωλήτρια σε ένα κατάστημα δίσκων “Φλωριάς”. Είχα περάσει από κει και πλέον δεν υπάρχει. Ο Μίμης της έλεγε φαντάσου ότι ξεκίνησες να δουλεύεις σε κατάστημα δίσκων στον Βόλο και έγινες η βασίλισσα των δίσκων! Μετά όταν έφυγε να πάει Θεσσαλονίκη, μέσα στο πλοίο γνώρισε έναν ιμπρεσάριο ο οποίος την ξεκίνησε στο Αστόρια Β το 1933. Οι αναμνήσεις της από τον Βόλο ήταν περιορισμένες γιατί ήταν μικρή. Ο Μίμης της την πείραζε «άντε βρε παλιοβολιώτισσα» , «άντε βρε παλιοπειραιώτη» του απαντούσε εκείνη…
Πως γράφτηκε το τραγούδι της “Παιδιά της Ελλάδος παιδιά”;
Αυτό το τραγούδι ήταν η αφορμή να γνωριστούν. Πριν τον πόλεμο η Σοφία είχε πει πολλά τραγούδια και ήταν μια αναγνωρισμένη, πάρα πολύ καλή τραγουδίστρια. Ο Μίμης Τραϊφόρος είχε φτάσει στην Όαση Ζαππείου, ένα μεγάλο κηποθέατρο, το μεγαλύτερο των Βαλκανίων τότε και όταν πήγε η Βέμπο να δει το πρόγραμμα, εκείνος συνέχεια την πείραζε, γιατί ήταν πειραχτήρι και αθυρόστομος. Η Βέμπο είπε στον ιδιοκτήτη “αυτό τον αχρείο τι τον έχεις εδώ; Δεν θέλω να τον ξαναδώ μπροστά μου ούτε στη ζωή, ούτε στη δουλειά μας” κι αυτό έγινε το καλοκαίρι του 1940. Το φθινόπωρο του ίδιου έτους η Βέμπο τραγουδούσε σε ένα θίασο, ο Μίμης είχε γράψει σκετσάκια και ήρθε ο πόλεμος και όλο το Θέατρο μπήκε στην υπηρεσία του πολέμου. Η Βέμπο τον πλησίασε μια μέρα και του είπε επειδή ήταν κοντότερος και μικρότερος “έλα εδώ εσύ μικρέ, έχω μάθει ότι γράφεις ωραία τραγούδια. Μπορείς να μου γράψεις ένα πολεμικό τραγούδι πάνω στη μελωδία της Ζεχρά που μου αρέσει;” κι αυτός για να την πειράξει είπε “από πότε οι Θεές ζητάνε χάρες από τους ανθρώπους;”. Μέσα στην έξαρση των γεγονότων γράφει το “Παιδιά της Ελλάδος παιδιά” και όταν το διάβασε η Βέμπο έβαλε τα κλάματα. Του είπε ότι δεν της άρεσε το τέλος και ήθελε κάτι πιο αισιόδοξο και εκείνη τη στιγμή κάθισε κι έγραψε “με της νίκης τα κλαδιά σας προσμένουμε παιδιά”. Η Βέμπο δεν μπορούσε να κρατήσει τα δάκρυά της τον φίλησε στο μάγουλο. Το ίδιο βράδυ το λέει επτά φορές σε ένα κατάμεστο θέατρο και από τότε ξεκίνησε ο μεγάλος έρωτάς τους που κράτησε μέχρι τον θάνατό της το 1978. Κι έλεγε η Βέμπο ότι ακόμη κι αν αυτή “φύγει” το τραγούδι θα μείνει για πάντα στην ιστορία της Ελλάδος.
Τι πιστεύετε ότι θα έκαναν οι δύο αυτοί άνθρωποι με αυτές τις δυσκολίες των δικών μας χρόνων;
Η Βέμπο και ο Μίμης δεν άνηκαν ποτέ σε ένα πολιτικό κόμμα. Ανήκανε στην Ελλάδα. Ο Μίμης μετά τον θάνατο της Σοφίας εντάχθηκε σε ένα πολιτικό κόμμα πιο πολύ για την …επιβίωση. Εάν η Βέμπο υπήρχε τώρα οπωσδήποτε θα είχε χαστουκίσει οποιονδήποτε ένιωθε πως κάνει κάτι εις βάρος της Ελλάδας.
Από το 40 μέχρι και τη βραδιά του Πολυτεχνείου η Βέμπο έδειξε πόσο Ελληνίδα ήταν, όταν χτύπησαν την πόρτα ένας φαντάρος κι ένας αξιωματικός της Αστυνομίας- το σπίτι της ήταν δίπλα στο Πολυτεχνείο- ήταν μέσα στο σπίτι της ο Κ. Χαρδαβέλλας, η Μαρίζα Κοχ, ο Τάσος Χαλκιάς και πολλοί άλλοι και τις είπαν ότι μερικοί ταραξίες είχαν ανέβει στην πολυκατοικία. Εκείνη απάντησε ότι “έχω μερικά παιδιά τραυματισμένα κι ο άντρας μου τα περιθάλπει. Εδώ είναι το σπίτι της Βέμπο και μην τολμήσετε να μου πείτε να ανοίξω την πόρτα”. Αργότερα έλεγε ο θείος , ότι η Βέμπο είχε πολύ μεγάλο θάρρος.
Θα μπορούσαν να γίνουν πράγματα για τη Σοφία Βέμπο που δεν έγιναν;
Θα κάνω ένα παράπονο γιατί εκλάπη η προτομή που είχε ο Δήμος Βόλου μπροστά στο Δημαρχείο και δεν έχει αντικατασταθεί. Από την άλλη μεριά σε πολλά μέρη της Ελλάδος και ονόματα οδών έχουν δώσει και αγάλματα έχουν κάνει και καλούμε σε πολλές πόλεις να κάνω ομιλίες και μουσικοθεατρική παρουσίαση της ζωής τους και ο κόσμος το απολαμβάνει και ιδιαίτερα τα παιδιά.
Τα επόμενα σχέδιά σας;
Έχω έρθει σε επαφή με πολλούς καλλιτέχνες για να γίνει η ζωή τους μια θεατρική παράσταση , ή σίριαλ ή κινηματογραφική ταινία. Μικρές παραστάσεις γίνονται, θα κάνουμε και στην Αθήνα μία τον επόμενο μήνα. Υπάρχει μία κινητικότητα. Το όνειρό μου είναι να γίνει μια μεγάλη παράσταση ή μια κινηματογραφική ταινία για να μείνει στην ιστορία και ο κόσμος να μάθει τους δύο αυτούς ανθρώπους. Ο ελληνισμός δεν θα πάψει να γεννά μεγάλες προσωπικότητες κι ας ελπίσουμε ότι αυτή η εποχή δεν θα είναι μια στείρα εποχή , αλλά να ελπίσουμε ότι είναι μια εποχή κύησης που θα βγάλει νέα παιδιά της Ελλάδος.
