Γράφει ο Γιάννης Γρηγορίου Κοινωνιολόγος Msc
Ο τίτλος αυτού το άρθρου εμπεριέχει μια μεγάλη αλήθεια και στοιχεία για τον τρόπο που δουλεύει η οικονομία που πολλοί από μας αγνοούν παρ’ ότι συμβαίνει δίπλα μας μέσα στο ίδιο μας το σπίτι τις περισσότερες φορές. Ο τρόπος που το χρηματοπιστωτικό σύστημα καλύπτεται είναι μέσα από αοριστολογίες και ορολογίες που ελάχιστοι μπορούν να κατανοήσουν, αλλά και μέσα από την παραπλάνηση και τον επιτήδειο επικοινωνιακό χειρισμό.
Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι τα λεγόμενα «κόκκινα» δάνεια προς τις τράπεζες, δηλαδή χρήματα που χρωστάνε δανειολήπτες σε τράπεζες και έχουν καθυστερήσει ανέρχονται σε 77 δις ευρώ. Το ποσό αυτό πρέπει να προστεθεί στα επίσης 60 δις που είναι οι οφειλές φορολογούμενων προς το κράτος.
Τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά του προβλήματος και η αδυναμία πληρωμής αυτών των ποσών δεδομένη αφού δεν πρόκειται για τίποτε άλλο από το αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης αλλά και της κρίσης που τροφοδοτούν την αδυναμία των πολιτών να πληρώνουν τα δάνεια τους προς τις τράπεζες.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι με την αποπληρωμή των δανείων προς τις τράπεζες το χρήμα που σήμερα είναι σε κυκλοφορία κλείνει τον κύκλο της ζωής του συνάγεται ότι το αντίστοιχο ποσό χάνεται και η οικονομία γενικότερα έχει μικρότερη ρευστότητα. Τα δάνεια που αποπληρώνονται δηλαδή δεν είναι χρήμα που επιστρέφει στα ταμεία των τραπεζών και χρησιμοποιείται ξανά… απλά χάνεται και το μόνο που μένει είναι το κέρδος, ο τόκος.
Αξίζει εδώ να αναφέρω ότι σε αντίθεση με την εντύπωση που έχει ο μέσος πολίτης το χρήμα δεν δημιουργείται από το κράτος ή την Ευρωπαϊκή τράπεζα, μόνο σε μικρό βαθμό από την τελευταία, αλλά από τις ιδιωτικές τράπεζες κατά τη διάρκεια έγκρισης ενός δανείου. Δηλαδή τη στιγμή που πιστώνεται ο λογαριασμός ενός δανειολήπτη με ένα συγκεκριμένο ποσό, το ποσό αυτό έχει δημιουργηθεί από το πουθενά με μια απλή εγγραφή σε ένα λογαριασμό του πελάτη και στη συνέχεια στο ενεργητικό και παθητικό της τράπεζας αντίστοιχα. Όταν το δάνειο πληρωθεί το χρήμα κάνει τον κύκλο του και χάνεται.
Άρα αν με ένα μαγικό τρόπο όλοι οι δανειολήπτες είχαν τη δυνατότητα να πληρώσουν όλα τους τα δάνεια μονομιάς θα είχαμε αφαίρεση από την κυκλοφορία αντίστοιχου ποσού. Επειδή αυτό όμως δεν συμβαίνει ξαφνικά αλλά σταδιακά με την πίεση των τραπεζών ώστε να αποκομίσουν τα κέρδη των τόκων και να φαίνονται στα βιβλία τους ότι είναι κερδοφόρες, σταδιακή είναι και η αφαίρεση χρήματος από την κυκλοφορία με αποτέλεσμα η σημερινή οικονομική κρίση να επιτείνεται.
Πως όμως μπορεί να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος? Είναι προφανές ότι πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι τράπεζες. Με δεδομένη την αδυναμία τις ελληνικής κυβέρνησης να εκδώσει και να ρίξει στην οικονομία νέο χρήμα ο μόνος τρόπος που αυτό μπορεί να γίνει είναι με αυξημένο ρυθμό δημιουργίας χρήματος με τη διαδικασία που περιγράψαμε, δηλαδή με δάνεια. Με άλλα λόγια ο ρυθμός δημιουργίας νέων δανείων να είναι μεγαλύτερος από την αποπληρωμή παλαιών δανείων προς τις τράπεζες. Οι τράπεζες πρέπει να υποχρεωθούν να δανείσουν με χαμηλότοκα δάνεια την επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα και τις επενδύσεις στην πραγματική οικονομία, ιδιαίτερα όταν τεράστια ποσά αυθαίρετα στο όνομα της βιωσιμότητας τους δεσμεύτηκαν από το κράτος υπέρ των τραπεζών στο πλαίσιο της κεφαλαιοποίησης τους.
Τελικά όταν το πέπλο μυστηρίου που καλύπτει τη δημιουργία νέου χρήματος και ο ρόλος του στη δημιουργία και συντήρηση των εξωφρενικών οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων αποκαλυφθεί τότε θα αρχίσουμε να σκεφτόμαστε και να μιλάμε για μια άλλη οικονομία που θα έχει στο επίκεντρο την περιβαλλοντική και οικολογική βιωσιμότητα, την αξιοπρεπή διαβίωση όλων ανεξαρτήτων των πολιτών του κόσμου και την κοινωνικά ελεγχόμενη δημιουργία και χρήση του χρήματος για την καλλιέργεια της ομορφιάς, της τέχνης, της προσωπικής ανάπτυξης και της πραγματικής ευημερίας όλων.
