Γράφει η Ευφροσύνη Κίτσιου, Ιστορικός – Φιλόλογος
Έστω μια ημέρα τον χρόνο, την ημέρα που έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών, ας πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, χωρίς μισόλογα, χωρίς ωραιοποιήσεις, χωρίς δικαιολογίες και χωρίς υπεκφυγές.
Ποιος φταίει που υπάρχει ακόμα Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών; Ποιος φταίει που καθημερινά χιλιάδες γυναίκες παγκόσμια βιώνουν σιωπηλά τις περισσότερες φορές βία και κάθε είδους κακοποιήσεις, μέχρι πιθανόν να φωνάξει ο θάνατός τους από τα χέρια των θυτών τους τα μαρτύρια που περνούσαν; Έχει όνομα αυτός που φταίει, έχει πρόσωπο και λέγεται πατριαρχία και είναι αυτή που βάζει με μεγάλα αιματοβαμμένα γράμματα της υπογραφή της στα περιστατικά βίας κατά των γυναικών.
Αναρωτιέμαι τι έχει αλλάξει από όταν δολοφονήθηκαν οι αδερφές Μιραμπάλ, γνωστές ως «Las Mariposas», πολιτικές αγωνίστριες της Δομινικανής Δημοκρατίας, που υπέστησαν βασανιστήρια και στραγγαλίστηκαν μετά από εντολή του δικτάτορα Τρουχίγιο, στις 25 Νοεμβρίου 1960 και οι οποίες ουσιαστικά στάθηκαν η αφορμή από τον Δεκέμβριο του 1991, με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η 25η Νοεμβρίου να καθιερωθεί ως η «Διεθνής ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών». Τι έχει αλλάξει εν έτει 2022; Δυστυχώς, την απάντηση μας τη δίνει η καθημερινότητα με τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών που κλιμακώνονται όλο και περισσότερο και με τη λίστα των γυναικοκτονιών που αυξάνεται δραματικά.
Οι αριθμοί δεν μιλούν απλώς από μόνοι τους, ουρλιάζουν για τα όσα φρικτά συμβαίνουν. 1 στις 3 γυναίκες έχει υποστεί κάποια στιγμή στη ζωή της σωματική ή σεξουαλική βία. Στη χώρα μας μέσα στο 2022 σημειώθηκαν μέχρι τώρα 16 γυναικοκτονίες, εξαιτίας της πατριαρχίας και της βίας που αυτή γεννά. Σοκαριστικά ποσοστά και ακόμα πιο σοκαριστικά τα ποσοστά που δεν καταγγέλλονται, που δεν δημοσιοποιούνται ποτέ. Οι ζωές των γυναικών, όμως, οι ζωές μας δεν είναι μια απλή στατιστική, ούτε αριθμοί, είναι χιλιάδες ιστορίες βίας και πόνου.
Αλήθεια, πόσες από εμάς κάποια στιγμή στη ζωή μας κρύψαμε θλιβερές και τραυματικές εμπειρίες διαφόρων μορφών βίας; Πόσες από εμάς έχουμε υποστεί σωματική, λεκτική, σεξουαλική ή ψυχολογική βία και δεν αντιδράσαμε ή δεν μιλήσαμε από φόβο κοινωνικού στιγματισμού και κοινωνικής έκθεσης ή από ντροπή ή ακόμα επειδή το θεωρήσαμε κάτι που μπορεί να συμβεί, στο πλαίσιο μιας κοινωνικής «κανονικοποίησης» της βίας; Αυτή η άγνωστη στατιστική θα ήταν ακόμα πιο αποκαλυπτική και τρομακτική για τις διαστάσεις που λαμβάνει η έμφυλη βία ακόμα και στις μέρες μας.
Πόσες γυναίκες κρύψανε κάτω από ρούχα κατάγματα και κάτω από κρέμες μελανιές, γιατί δεν είχαν καμία στήριξη να αντιδράσουν; Πόσες ανέχονται καθημερινά τον εξευτελισμό και την ταπείνωση, γιατί η πατριαρχία μας έμαθε ότι οι άνδρες μπορούν να έχουν δικαιώματα εξουσίας πάνω μας; Πόσοι βλέπουνε και ακούνε τι γίνεται πίσω από τις κλειστές πόρτες, αλλά μιλάνε μόνο όταν βγουν τυλιγμένα πτώματα από τα σπίτια – κολαστήρια; Από τη γυναίκα του Μενούση μέχρι τη σημερινή γυναίκα, ο κοινός παρονομαστής είναι ένας ότι η πατριαρχία μπορεί να την εξουσιάζει τη ζωή της και να χειρίζεται την ίδια της τη ζωή.
Θέλει πολλή δουλεία και θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να ξεριζωθούν από την κοινωνία μας αυτές οι αντιλήψεις που έχουν εδραιωθεί στις κοινωνίες παγκόσμια, αυτές που αναπαράγουν τα στερεότυπα της πατριαρχίας, τον σεξισμό, τον ρατσισμό, την ανισότητα των φύλων, τις έμφυλες σχέσεις εξουσίας και κατ’ επέκταση την έμφυλη βία.
Θέλει αλλαγή νοοτροπίας. Θέλει ρήξη και πάλη με όλα όσα γνωρίζαμε. Θέλει κοινωνική αλλαγή. Θέλει ουσιαστική ισότητα των φύλων και σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα στην πράξη. Όπως η βία μαθαίνεται από τις αναπαραστάσεις, είτε μιλάμε για δημόσιες, είτε ιδεολογικές, είτε του περιβάλλοντος ενός παιδιού, έτσι πρέπει να μάθουμε στα παιδία με τη δική μας στάση, μέσα από τα σχολεία, μέσα από τις οικογένειες, μέσα από το δημόσιο λόγο ότι η έμφυλη βία δεν είναι «κανονικότητα», είναι ντροπή της κοινωνίας μας, ότι ένας κόσμος που δεν είναι ίσος και δίκαιος, που δεν τους χωράει όλους δεν χωράει κανέναν, ότι μια κοινωνία που δεν σέβεται τον κάθε άνθρωπο και τα δικαιώματά του χωρίς εξαιρέσεις και αστερίσκους, δεν μπορεί να έχει μέλλον και προοπτικές εξέλιξης και ανάπτυξης.
Η Παγκόσμια Ημέρα εξάλειψης της βίας κατά των γυναικών έρχεται να μας ρωτήσει ως πότε οι ζωές όλων των ανθρώπων δεν θα έχουν την ίδια αξία; Ως πότε θα υπάρχουν τέτοιες Παγκόσμιες Ημέρες που δείχνουν πόσο πίσω είμαστε ως κοινωνίες;
Η απάντηση είναι μια, αγώνας μέχρι τέλους για να αλλάξουν οι ζωές μας και να μην ντρεπόμαστε για όσα παραδώσουμε στα παιδιά μας. Το χρωστάμε σε εμάς, στα παιδιά μας, σε όσες βασανίστηκαν, στις δολοφονημένες αδελφές μας. Ούτε βήμα πίσω, αν αυτός ο κόσμος δεν πάει μπροστά, αν αυτός ο κόσμος δεν γίνει ισότιμος, αν δεν μπορούμε να ζήσουμε μια ζωή ελεύθερη, τη ζωή που δικαιούμαστε, άνδρες και γυναίκες μαζί, δίπλα – δίπλα.
Υ.Γ.: 24ώρη Τηλεφωνική Γραμμή SOS: 15900 για όποια γυναίκα χρειάζεται πληροφόρηση για στέγαση σε ασφαλές μέρος, ψυχολογική υποστήριξη και νομικές συμβουλές. Η Γραμμή SOS 15900 αποτελεί µια υπηρεσία εθνικής εµβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άµεσα µε ένα φορέα αντιμετώπισης της έµφυλης βίας.
Ευφροσύνη Κίτσιου
