Το πρώτο τετράμηνο του 2022, οι εθνικές οικονομίες, οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν μια πολύ σοβαρή διεθνή ενεργειακή κρίση, με τη συζήτηση στη δημόσια σφαίρα να εξαντλείται στην καθημερινή αύξηση του ενεργειακού κόστους που σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, αλλά και στην αδυναμία προσδιορισμού ενός ορατού χρονικού σημείου αποκλιμάκωσης της κρίσης.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας αναφέρει ό τι η παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου έχει φτάσει περίπου τα 99,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα , κοντά στα προ πανδημίας επίπεδα. Προβλέπει ότι η ζήτηση άνθρακα αναμένεται να υπερβεί τα επίπεδα του 2019 φέτος και να αυξηθεί κάπως μέχρι το 2025, αν και το πόσο γρήγορα θα μειωθεί από εκεί θα εξαρτηθεί από τις κυβερνητικές δράσεις για τη σταδιακή κατάργηση των καυσίμων.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ) δημοσίευσε προβλέψεις για τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Παρά την επιβράδυνση της αύξησης του πληθυσμού, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας προβλέπεται να αυξηθεί κατά 4,2% ετησίως και το μερίδιο της ηλεκτρικής ενέργειας στην τελική ζήτηση ενέργειας αυξάνεται από 20% σε 50%. Αυτή η μετατόπιση θα απαιτούσε περίπου 20 τρισεκατομμύρια δολάρια σε επαυξητικές επενδύσεις μόνο και μόνο για την ανάπτυξη της παραγωγικής ικανότητας, εξαιρουμένης της σχετικής υποδομής.
Οι παγκόσμιες δαπάνες εξερεύνησης πετρελαίου και φυσικού αερίου, εξαιρουμένου του σχιστόλιθου, ήταν κατά μέσο όρο περίπου 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από το 2010 έως το 2015, αλλά μειώθηκαν κατά μέσο όρο σε περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια τα χρόνια που ακολούθησαν μετά από πτώση των τιμών του αργού. Οι συνολικές παγκόσμιες επενδύσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου αυτό το έτος θα είναι κάτω από το 26% από τα προ πανδημίας επίπεδα στα 356 δισεκατομμύρια δολάρια, ανέφερε ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.
Συνολικά, ο ΟΠΕΚ εκτιμά ότι ο κόσμος αναμένεται να απαιτήσει 11,8 τρισεκατομμύρια δολάρια σε επενδύσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου μέχρι το 2045 για να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση. Σε έκθεση που δημοσιεύθηκε τον πρόσφατα, προέβλεψε ότι το πετρέλαιο των μελών του θα αποτελέσει το 39% της παγκόσμιας κατανάλωσης αργού το 2045, από περίπου 33% τώρα.
Γιατί οι επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα δεν υλοποιούνται με γρήγορους ρυθμούς και ας δούμε ποιοι παράγοντες οδήγησαν σε μείωση της προσφοράς ορυκτών καυσίμων. Ο πρώτος παράγοντας είναι η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου το 2014, όταν το πετρέλαιο έπεσε από τα 100-120 δολάρια σε ένα νέο εύρος 40-60 δολαρίων τα επόμενα χρόνια. Αυτό οδήγησε σε σημαντική μείωση των επενδύσεων κεφαλαίου που σχετίζονται με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, με πολλά έργα να αποσύρονται ή να ακυρώνονται.
Αυτή την περίοδο γίνεται αισθητή αυτή η μείωση των επενδύσεων. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολύ λίγα νέα μεγάλα παγκόσμια κοιτάσματα φυσικού αερίου που θα τεθούν σε κυκλοφορία τα επόμενα δύο με τρία χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι οι περιορισμοί στην παροχή φυσικού αερίου είναι εδώ για να παραμείνουν τουλάχιστον για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η αύξηση του κόστους πρωτογενούς ενέργειας θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη στο μέλλον. Όσο περισσότερο παραμένουν οι τιμές της ενέργειας εκεί που βρίσκονται, τόσο μεγαλύτερος είναι ο αντίκτυπος καθώς η ζήτηση διανέμεται και η παραγωγή περιορίζεται.
Από την άλλη μεριά για να καλύψουν την παγκόσμια ζήτηση ενέργειας, καθώς και τις κλιματικές φιλοδοξίες, οι επενδύσεις σε καθαρή ενέργεια θα πρέπει να αυξηθούν από περίπου 1,1 τρισεκατομμύρια δολάρια φέτος σε 3,4 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέχρι το 2030. Οι επενδύσεις θα αφορούν, μεταξύ άλλων, την τεχνολογία, τη μετάδοση και την αποθήκευση.
Τα έργα πράσινης ενέργειας εκτίθενται επίσης σε καθυστερήσεις ή διακοπές Ένα νέο αιολικό ή ηλιακό έργο απαιτεί πολλά ηλεκτρονικά, χαλκό, χάλυβα και μεγάλης κλίμακας logistics, τα οποία αντιμετωπίζουν ελλείψεις και μεγάλες αυξήσεις τιμών. Με σημαντικό πληθωρισμό σε όλα αυτά τα στοιχεία παραγωγής, το κόστος παραγωγής έχει πιθανώς αυξηθεί κατά περισσότερο από 20% τους τελευταίους 12 μήνες.
Ορισμένα από αυτά τα υψηλότερα κόστη πρέπει να απορροφηθούν από κατασκευαστές. Ορισμένα από τα υψηλότερα κόστη θα πρέπει να μετακυλιστούν και στους πελάτες, και αναμένουμε ότι ένας αυξανόμενος αριθμός έργων θα καθυστερήσει, με υπέρβαση του κόστους. Αυτό θα μειώσει την προγραμματισμένη απόδοση της επένδυσης για τον επενδυτή και τον κάτοχο του περιουσιακού στοιχείου.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε τη λάθος ενεργειακή στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία σχεδίασε με ανέφικτο τρόπο την μετάβαση στην πράσινη ενέργεια. Όλα αυτά σηματοδοτούν μια ανανεωμένη επείγουσα ανάγκη για επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καθώς επίσης και σε φυσικό αέριο και πυρηνική ενέργεια. ΟΙ ιθύνοντες οφείλουν να σχεδιάσουν το κατάλληλο ενεργειακό μίγμα προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει ενεργειακή επάρκεια αλλά και αυτάρκεια για τις επόμενες δεκαετίες, κάτι που σημαίνει ότι θα προωθήσει τα σχέδια παραγωγής και μεταφοράς φυσικού αερίου σε χώρες της Νοτιοανατολικής Μεσογείου όπως η Ελλάδα με οικονομικό και γεωπολιτικό όφελος των εμπλεκομένων πλευρών.
