Ενεργοί Πολίτες με Όραμα και Λογισμό. (43 χρ. Κατοχής).

(Στους Μαθητές μου που Ονειρεύονται και δεν Βολεύονται)

Γράφει ο Αδάμος Α. Μουζουρής *

«Ψηφίδες Ιστορίας, «κτήμα τε ες αιεί»!
Παλιγγενεσία: Αμμόχωστος – Ναύπακτος (1571) – Ναβαρίνο (1827) – Κύπρος (1974).

Μέρος Β΄

«Όταν το δένδρον νέον
Εβασάνιζαν οι άνεμοι
Τότε βοήθειαν ήθελεν
Ενδυναμώθη τώρα
Φθάνει η ισχύς του»
(Α. Κάλβος, Αι Ευχαί -1825).

Αγαπημένε μου Αναγνώστη, πριν αναφερθούμε στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου και στις συνέπειές της, είναι αναγκαία μια «γραμμική» εξιστόρηση της πορείας των συμβάντων (1821) ίσαμε τη Ναυμαχία (1827).

Η Επανάσταση του 1821, με τον Απελευθερωτικό της χαρακτήρα συμπλήρωνε την Αμερικανική Ανεξαρτησία (1776), την Γαλλική Επανάσταση (1789) και ήταν η απαρχή των απελευθερωτικών αγώνων, ιδιαίτερα στα Βαλκάνια.

«Η απαρχή των απελευθερωτικών αγώνων» ήταν και ο φόβος των Μ. Δυνάμεων! Και πόσο μάλλον όταν τα Συντάγματα της Ελληνικής Επανάστασης καθιέρωναν, σε μια εποχή που στην Ευρώπη θριάμβευε το πνεύμα της Παλινόρθωσης με βασική ιδεολογία την «αρχή της νομιμότητας», πολίτευμα δημοκρατικό και φιλελεύθερο με προβολή της ιδέας της πολιτικής ελευθερίας, τα ατομικά δικαιώματα, την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας και τη διάκριση των τριών εξουσιών.

Για τούτο και η στάση των Μελών της Ιερής Συμμαχίας και ιδιαίτερα των Τριών Δυνάμεων που ενεπλάκησαν στο Ναβαρίνο, μέχρι και το 1823 ήταν παθητική έως αρνητική. Τη φλόγα της Επανάστασης συντηρούσε με τις παρεμβάσεις του ο Ιωάννης Καποδίστριας, ως Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, (Επανάσταση του Αλ. Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία (22 Φεβρουαρίου 1821) και συνέδρια Λάυμπαχ (1821) και Βερόνας (1822)). Και εν πολλοίς απέναντι στον ανελέητο πόλεμο του Metternich.Έτσι διαμορφώθηκε αρχικά μια ανεκτική ως ευνοϊκή(!) ρωσική πολιτική και στη συνέχεια ευρωπαϊκή πολιτική προς τους επαναστατημένους Έλληνες. Το 1823 ο Υπουργός Εξωτερικών της Αγγλίας Georges Canning «αναγνώρισε τους Έλληνες ως «εμπόλεμο Έθνος», και το δικαίωμα σε όλους τους επαναστατημένους λαούς να αποκτήσουν την εθνική ανεξαρτησία τους!

Παρενθετικά η πρώτη επίσημη αναγνώριση του δικαίου του της Ελληνικής Επανάστασης από το εξωτερικό έγινε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Αϊτής Jean-Pierre Boyer στις 15 Ιανουαρίου 1822.

Αυτή η μεταστροφή και η εμπλοκή της Αγγλίας οδήγησε και στη δημιουργία των «Ξενικών» κομμάτων, το Αγγλικό, το Ρωσικό και το Γαλλικό. Αρχηγοί και οπαδοί διάλεγαν κόμμα ανάλογα με την προσδοκία της βοήθειας από τη συγκεκριμένη Δύναμη! Για τούτο και τα χαρακτήρισαν και Κόμματα ελπίδας!

«Δυστυχισμένε μου λαέ καλέ και αγαπημένε. Πάντα ευκολόπιστε και πάντα προδομένε». (Δ. Σολωμός).

Αγαπημένε μου Αναγνώστη, την περίοδο της εποποιίας (1821 -23) διαδέχεται η διχόνοια μέσα από τις Δύο Φάσεις του Εμφύλιου Πολέμου, (1823/4 και 1824/5)! Με τις εμφύλιες διαμάχες αντί της επιδίωξης του κοινού Αγώνα για την Ελευθερία, με συνοχή, ενότητα και αλληλεγγύη, έχουμε την αλαζονεία, την ιδιοτέλεια και τη φιλαυτία, τη δυσπιστία και την αφερεγγυότητα που δυστυχώς συνοδεύονταν με απάνθρωπες και ανήθικες πράξεις. Φυλακίζονται οι Θ. Κολοκοτρώνης, Θ. Γρίβας, Κ. Δεληγιάννης, Ι. Νοταράς κ.α. Και δολοφονούνται ο Οδ. Ανδρούτσος, ο Πάνος Κολοκοτρώνης και πολλών ανώνυμων!
«Πενήντα χιλιάδες να μου δώσετε, κρέας δια εμφύλιον πόλεμον δεν πουλώ»! ( Ι. Μακρυγιάννης σελ 191).

Ο Σπυρίδων Τρικούπης καταγράφει (τ. Γ΄ σελ. 175/6): «Μικρός ήτον ο πρώτος εμφύλιος πόλεμος, μικρά και τα κινήσαντα αυτόν αίτια, μικρού λόγου και οι σκοποί του. … Πελοποννήσιοι προς Πελοποννησίους διεμάχοντο επι του πρώτου εμφυλίου πολέμου. Ολίγη, ως είδομεν, η αιματοχυσία, ουδεμία διάθεσις καταστροφής ή διαρπαγής, ευκατανεύσαντα τα πάθη, οι σήμερον πολέμιοι έγφιναν την επαύριον φίλοι. …. Αλλά λίαν δεινός και λίαν φθοροποιός κατήντησεν ο δεύτερος εμφύλιος πόλεμος προκειμένης όχι εφημέρου εξουσίας ως άλλοτε, αλλά καταστροφής και εξοντώσεως των ισχυρών της Πελοποννήσου. Εξώκειλε δε ένεκα τούτου και εις τόσην κακοήθειαν, ώστε η εις την Πελοπόννησον εισβολή των πέραν του Ισθμού (Ρούμελη) στρατευμάτων δοθέντων εις αρπαγήν και εις ακολασίαν, ανεκάλεσεν εις την μνήμην των παθόντων όσα κακά έπαθαν επί της εισβολής των Αλβανών οι πατέρες αυτών».
(Σπ. Τρικούπης τ. Γ΄σελ. 175/6).

Δυστυχώς, μέσα στη λαίλαπα των Εμφυλίων Πολέμων, έγινε και η κακή διαχείριση με την «κατασπατάλησή» των Δανείων. Σύμφωνα με τις πηγές τα Δάνεια (Α΄1824 και Β΄1825) με τις αγγλικές τράπεζες που σύναψε η κυβέρνηση Κουντουριώτη ήταν 2.800.000 αγγλικές λίρες. Ο Ελληνικός λαός πήρε 933.887 λίρες. (Κυβέρνηση 900.000 α.λ.)! Το υπόλοιπο 1.800.00 λίρες αφορούσε τους τόκους και τα χρεολύσια, καθώς και τα μεσιτικά – προμήθειες – δώρα, μίζες όπως της λέει σοφά ο Λαός μας!

Μία άποψη για τα Δάνεια χωρίς σχόλιο! Τα «Δάνεια της Ανεξαρτησίας» υπήρξαν συγχρόνως οι κύριοι συντελεστές εξάρτησης της χώρας μας.

Και μέσα στο κλίμα που δημιουργεί ΚΑΙ ο ερχομός του Ιμπραήμ, έχουμε και την ψήφιση Νόμου, (24 Ιουλίου/1 Αυγούστου 1825) ο οποίος χαρακτηρίστηκε και ως «Ψήφισμα (Πράξη) Υποτέλειας»! «… η Ελλάς … Θεσπίζει και βούλεται τον επόμενον Νόμον: Α΄ Το Ελληνικόν Έθνος, δυνάμει της παρούσης πράξεως, θέτει εκουσίως την ιεράν παρακαταθήκην της αυτού Ελευθερίας, Εθνικής Ανεξαρτησίας και της πολιτικής αυτού υπάρξεως υπό την μοναδικήν υπεράσπισιν της Μεγάλης Βρεττανίας».

Δεν την συνυπέγραψαν οι Ι. Κωλέττης, Γ. Γκούρας, Γ. Κουντου-ριώτης… Ο Δ. Υψηλάντης. γράφει προς τον Γκούρα (3.8.1825, Ναύπλιο) «έχομεν πάρα πολύ ακριβά αγορασμένην την ελευθερίαν μας, ώστε να την χαρίσωμεν τόσον φτηνά εις τον τυχόντα ..». `
Η Αγγλία δεν την αποδέχτηκε για λόγους «ουδετερότητας», ουσιαστικά, όμως, για να μην θιγούν τα «εμπορικά συμφέροντά της» μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία!

«Ούτω πάσα ιδέα κατέστη κακοτροπίας διά τας στάσεις, .. και το εύηθες, ου το γενναίον πλείστον μετέχει, καταγελασθέν ηφανίσθη». (Θ. Ιστορίαι, Γ΄83, 1).

Αγαπημένε μου Αναγνώστη, όπως ιστορεί η «μεγαλοφυϊα της αντικειμενικότητας», ο Θουκυδίδης «Εξ αιτίας των εμφυλίων σπαραγμών παρουσιάστηκε κάθε μορφή κακοήθειας και το ήθος (ανιδιοτέλεια, τιμιότητα, καλοκαρδία) το οποίο πάρα πολύ κοντά είναι στη γενναιότητα (ευγένεια χαρακτήρα), έγινε καταγέλαστο (περιφρονήθηκε) και αφανίστηκε».

Η Επανάσταση έχει ανάγκη τους Ιδεολόγους Αγωνιστές και όχι τους «πραματευτάδες»! Αγωνιστές με ήθος, γενναιοψυχία και μεγαλοψυχία, όπως έδειξαν έμπρακτα, ο Α. Ζαϊμης από τη μεριά των «ηττημένων» και από τη μεριά τον «νικητών» ο Παπαφλέσσας και αναζωπύρωσαν την φλόγα της Επανάστασης και την οδήγησαν στην Ιστορική της δικαίωση. Και τούτο γιατί την Ιστορία την γράφουν οι Λαοί με ομοψυχία και με Ηγέτες γενναιόψυχους και μεγαλόψυχους! Άρα μικροψυχίες, ματαιοδοξίες και κενές αντεκδι-κήσεις δεν χωράνε! Η ενότητα, (εθνική στρατηγική), πέραν των άλλων, έχει ανάγκη από αλληλοσεβασμό και ανεκτικότητα! Αλλιώς είναι σχήμα λόγου!

Με τις πράξεις, Α. Ζαϊμης και Γρηγόρης Παπαφλέσσας ο Δίκαιος, τους συνέβαλαν ώστε οι Αγωνιστές του 1821 να προβληματιστούν και να κατανοήσουν ότι χρειάζεται άλλο πνεύμα, άλλο φρόνημα για να διαχειριστούν τις καταστροφές που προκαλούσε ο Ιμπραήμ. Ομόνοια και συστράτευση όλων, όπως και έγινε, για τη σωτηρία της Πατρίδας.

Μπροστά, λοιπόν, στον κίνδυνο να χαθεί η Πατρίδα από τον τυφώνα του Ιμπραήμ, ο Υπουργός Εσωτερικών Παπαφλέσσας δεν ζήτησε μόνο να αποφυλακιστεί ο Θ. Κολοκοτρώνης και οι Κ. Δεληγιάννη, Θ. Γρίβα,… αλλά και ζήτησε να τεθεί ο Θ. Κολοκοτρώνης επικεφαλής την εκστρατείας εναντίον του Ιμπραήμ για τη σωτηρία της Πατρίδας, αναγνωρίζοντας έμπρακτα την αρχηγική στρατιωτική αξιοσύνη του Γέρου του Μοριά., του μέχρι χθες «εχθρού» του, ελέω του Εμφύλιου Πολέμου!

Και (… ο ανήρ (Α. Ζαϊμης) εξεστόμησεν, ότι ούτε αξιώτερον, ούτε καταλληλότερον άλλον εθεώρει παρά τον (εχθρόν του) Καραϊσκάκην. Κατενύχθη ο Καραϊσκάκης επί τοις λόγοις του προέδρου, απήντησε φιλοφρόνως και ευγνωμόνως` υποσχέθησαν αμφότεροι παντελή λήθην των παρελθόντων και, εναγκαλισθέντες εφιλήθησαν». (Σπ. Τρικούπης, τ. Δ΄ σελ. 61).

Εχθρός, γιατί στο Β΄ Εμφύλιο (1825), όταν οι Ρουμελιώτες εισέ-βαλαν στην Πελοπόννησο με τα στρατεύματά τους «εκυρίευσαν το χωρίον (Κερπινή) το ελεηλάτησαν και πολλά άλλα κακά έπραξαν` οι δε εν αυτώ κακήν κακώς έφυγαν». (Σπ. Τρ. τ. Γ΄ σελ. 174).

Ελεηλάτησαν, φυσικά, και τα κτήματα και το σπίτι του Α. Ζαϊμη, που ήταν στο χωρίον Κερπινή! Εντούτοις η γενναιοψυχία και η τιμιότητά του νίκησε τη μικροψυχία και τη μνησικακία και πρόκρινε το 1826 την Αρχιστρατηγία της Στερεάς στον Γ. Καραϊσκάκη!

Αγαπημένε μου Αναγνώστη, και οι κακουχίες, η πείνα και η αυτοθυσία των Μεσολογγιτών «οδήγησαν» στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου! Η Δεύτερη Πολιορκία (1825) και η Έξοδος του Μεσολογγίου (1826) προκάλεσαν καθολική συγκίνηση και απόκτησαν παγκοσμιότητα.
Ο Στρατηγός Σπυρομίλιος, ο οποίος πολέμησε κατά τη διάρκεια της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγίου, μαρτυρεί: «Αλλά το χείριστον πάντων προ πολλού είχον τελειώσει αι θροφαί και είχον φάει και τα χονδρά ζώα όλα, ώστε προ ενός μηνός ετρέφοντο με καβούρους και αλμιρίκια και θροφή αυτή επροξένει βλάβην εις τους ανθρώπους, επειδή τους αδυνάτει τους πόδας, τους ησθένει, και μέχρι τέλους ετρελλαίνοντο δια ημέρας τινάς,..»! (σελ. 165).

Και συνεχίζει «Ο Χρήστος Καψάλης, όστις ήτο γέρων εμβήκεν εις τα οσπίτια τα Καψαλαίικα, όπου ήτον η αποθήκη της πυρίτιδος, εσύναξεν εις αυτά όσα γυναικόπαιδα δεν εδύναντο να εξέβγουν και εκλείσθη μ’ απόφασιν να δώση πυρ εις την πυρίτιδα και να καή δια να μη παραδοθώσι ζώντες εις τους Τούρκους» (σελ. 173).

Το βράδυ της 10ης Μαίου 1826 επιχείρησαν την ηρωική Έξοδο. Η ηρωική έξοδος των υπερασπιστών του, κατέστησε το Μεσολόγγι αιώνιο σύμβολο στους εραστές της λευτεριάς και σε εκείνους που έχουν ως μέτρο των πράξεων τους τον άνθρωπο. Και πιστεύουν πως ο «μόνος ρεαλισμός είναι ο Αγώνας του Ανθρώπου για τον Άνθρωπο»!

Η κορυφαία στιγμή της Εξόδου, μια συλλογική πράξη της αυτοθυσίας, αναδεικνύει τους ελεύθερους πολιορκημένους ως μάρτυρες στο βωμό των υψηλών αξιών του. Και, δεν είναι υπερβολικός ο ισχυρισμός ότι «η θυσία του Μεσολογγίου προώθησε το ελληνικό ζήτημα όσο καμιά άλλη νίκη». Η πτώση του Μεσολογγίου υπήρξε βαρύ πλήγμα για την Επανάσταση, αλλά συντέλεσε στην αναζωπύρωση του Φιλελληνισμού και επηρέασε, ως ένα βαθμό, και τις κυβερνήσεις των Μ. Δυνάμεων!

Ναυμαχία του Ναβαρίνου 8/20 Οκτωβρίου 1827.

(Ακολουθεί Γ΄ Μέρος).

*Φιλόλογος – Ιστορικός
Πρόεδρος της Ένωσης
Κυπρίων Ν. Μαγνησίας

Εγγραφείτε στην ομάδα Magnesianews στο Viber για να λαμβάνετε ενημερώσεις.
Ακολουθήστε τη ροή Magnesianews στο Google News και μείνετε σε επαφή με ότι συμβαίνει.