«Ψηφίδες Ιστορίας, «κτήμα τε ες αιεί».
«Παλιγγενεσία: Ξάνθος – Σέκερης – Παπαφλέσσας».
Μέρος Γ΄
Αγαπημένε μου Αναγνώστη, εν τέλει, το 1851 (Ι Νοεμβρίου) ο Εμμανουήλ Ξάνθος κοιμάται πάμπτωχος και κηδεύεται με τιμές Στρατηγού (!). Έτσι τελειώνει ο «αβίωτος βίος» του Εμμ. Ξάνθου, ο οποίος πέραν της προσφοράς του ως Φιλικός και πρωτεργάτης του Μεγάλου Ξεσηκωμού του Γένους (1821), μας άφησε και «Απομνημονεύματα Περί της Φιλικής Εταιρείας». Πηγή – Φως Γνώσης για τα ενδότερα της Φιλικής Εταιρίας, των Ιδρυτών, των Αποστόλων της, αλλά και των άλλων Αγωνιστών. Μέσα από την επιστολογραφία φαίνεται το Μεγαλείο όλων αυτών που Αγωνίστηκαν, Θυσιάστηκαν και άλλαξαν τη μοίρα του σκλαβωμένου Γένους!
Αγαπημένε μου Αναγνώστη, η αναφορά σε ιστορικά πρόσωπα δεν είναι τίποτε άλλο από τον σπινθήρα που θα δώσει στη μνήμη την ευκαιρία να φωτιστούν οι πράξεις των ανθρώπων και να έρθουν στο παρόν ως αξίες, ιδανικά και πρότυπα ζωής. Συνεχίζουμε, λοιπόν, το σεργιάνι μας «Ψηφίδες Ιστορίας» με τον Μέγα Χορηγό της Φιλικής Εταιρίας και του Αγώνα Παναγιώτη Σέκερη.
«Ο Ξάνθος και ο Σέκερης, ο μεν δια του γενικού πνεύματος και της πολλής ενεργητικότητάς του, ο δε (Σέκερης) δια του άκρου ζήλου και των αμέσων χρηματικών καταβολών του, έδωσαν την επιθυμητή κίνηση εις των Φιλικών τα πράγματα, κατά τας αρχάς μέχρι του τέλους…. Του Σέκερη τα χρήματα εφοδίασαν και διηύθυναν εκ Κωνσταντινουπόλεως τους πρώτους εις Ελλάδας Αποστόλους». (Ιωάννης Φιλήμων, εφ. «Αιών», (αρ. 49) 19 Μαρτίου 1838).
Ο Σέκερης πέραν της δικής του καταλυτικής οικονομικής προσφοράς, με ενέργειες του γνωστοποιώντας στους μεγαλέμπορους του κύκλου του τον ιερό σκοπό της οικονομικής χορηγίας στον Αγώνα για την Απελευθέρωση της σκλαβωμένης Πατρίδας, τους κέντρισε την φιλοπατρία, την αγάπη προς τη σκλαβωμένη Πατρίδα, με αποτέλεσμα να συμβάλουν και αυτοί οικονομικά και αγωνιστικά.
Στο Αρχείο του Π. Σέκερη που μας άφησε, πέραν από τα έγγραφα υπάρχει και ένας «Χειρόγραφος Κώδικας» στον οποίον περιέχονται οι οικονομικοί λογαριασμοί «λαβείν και δούναι» της Φιλικής Εταιρείας. Σημαντικότατη πηγή και αξιόπιστη ανάλογη του ήθους του Π. Σέκερη. Λέγεται (ανέκδοτο), επίσης, ότι έδωσε εντολή σε υπάλληλό του στο βιβλίο για τα προσωπικά του «έξοδα» να έχει μόνον «δούναι» και για τούτο «εξανεμίστηκε» η τεράστια περιουσία του!
«Απέναντι των μεγάλων θυσιών και του ανικανοποίητου ζήλου του ο Σέκερης, μετά πολυετή και πολυώδυνον δυστυχίαν μόλις ηξιώθη Τελώνης εις Ύδραν». (Ι. Φιλήμων). Το 1830 έρχεται στην Ύδρα όπου αργότερα διορίζεται Υπάλληλος του Τελωνείου, δηλαδή Τελώνης! Στην Ύδρα, την Μικρή Αγγλία, όπως την αποκαλεί ο Ιμπραήμ για την ναυτική πολεμική κυριαρχία της με τα 120 μεγάλα πλοία, συνάντησε Πλοιάρχους, που μερικούς από αυτούς κατήχησε, (ο Σέκερης), και εμψύχωσε δια του παραδείγματός του για τον σκοπό της Φιλικής Εταιρείας και για τον Απελευθερωτικό Αγώνα! Από Δήμαρχος Κλητήρας, που λέει ο Λαός μας. Μα αυτό είναι το Μεγαλείο του Πλοιοκτήτη Σέκερη να γίνεται από Δήμαρχος Τελώνης γιατί τα έδωσε όλα για την Ελευθερία της Πατρίδας. Το μαρτυρά το σύνολο των Αγωνιστών που έτυχαν της χορηγίας του, μέσα από τα «Απομνημονεύματα» τους και τους Ιστορικούς που έζησαν το 1821. Και για τούτο με την έναρξη της Επανάστασης, εξαντλημένος οικονομικά κατέφυγε στην Οδησσό. Και από εκεί όμως συνέχισε να αγωνίζεται για την Ελευθερία του Γένους!
Αγαπημένε μου Αναγνώστη, στην Ύδρα κάποια μέρα συναπαντιέται με τον Όθωνα. Ο Βαυαρός βασιλιάς παραξενεύεται που βλέπει τον Πλοιοκτήτη να είναι Τελώνης και μάλιστα χωρίς «παράσημο» (αμοιβή)! Τότε ο Βασιλιάς είπε στον Σέκερη να του κάνει μιαν αναφορά για να τον παρασημοφορήσει με τον «Σταυρό του Σωτήρος»! Και ο χρηματοδότης της Φιλικής Εταιρείας και του Αγώνα του απαντά με σεβασμό, ότι δεν συνηθίζει να γυρεύει αντίδωρο στην όποιαν προσφορά του, εκφράζοντάς του χωρίς πικρία, και μια διαχρονική πραγματικότητα, ότι «τα παράσημα τα έχουν πάρει άλλοι που δεν έκαναν τίποτα»! Δυστυχώς, φαινόμενο διαχρονικό, οι άκαπνοι και εν πολλοίς φυγόμαχοι, ζητούν (αναφέρουν) και «καρπώνονται το αίμα των άλλων»!
Αγαπημένε μου Αναγνώστη, πολλές φορές η «μνήμη» έχει κοντά ποδάρια, όταν την επικαλούμαστε με ιδιοτέλεια και σκοπιμότητα ευκαιριακή, όμως η αλήθεια είναι εκεί και παραμένει στους αιώνες των αιώνων. Και μπορεί οι πληροφορίες μας πολλές φορές να είναι συγκεχυμένες, είτε λαθεμένες, από προαίρεση ή μη, με παλινωδίες και αντιφάσεις, όμως η μαρτυρία αυτού που έζησε το γεγονός έχει αδιαμφισβήτητη αξία. Γράφει ο Π. Σέκερης, «….. αυτόν οίον (Πέτρος Μαυρομιχάλης, Μπέης της Μάνης) τον συστήνουν οι πατριώτες του, τοιούτος και ακόμη καλλίτερος είναι, το μόνον ελάττωμα είναι όπου υπεραγαπά το μέταλλον, και επειδή του εμετρήθη μία αρκετή ποσότης από τον γραφέα και από τον Δίκαιον (Παπαφλέσσας) διά του ενταύθα υιού του, αν αποφασισθή από τον Κύριον, να του δοθούν πάλιν δια των ιδίων μέσων». (Επιστολή (αρ.26) Κν/πουλη 16 Φεβρουαρίου 1820. «Απομνημονεύματα» Εμμ. Ξάνθου).
Και, για του λόγου το αληθές, η μαρτυρία, μετά την Απελευθέρωση, του χρηματοδοτούμενου Πέτρου Μαυρομιχάλη: «Είναι η ώρα, αδερφέ μου Σέκερη, να μολογήσω σε μια επίσημη αρχή, πόσα λεφτά έχω πάρει από σένα. Βοήθεια μεγάλη, γιατί χωρίς αυτά πως θα πολεμούσαν οι Μανιάτες μου»; Αυτά από τον Π. Μαυρομιχάλη, του οποίου «… η φαμελιά, είναι μια φαμελιά οπού έχυσε πολύ αίμα για την ελευθερίαν μας, αλλά είναι φαμίλια οπού έκλινε εις ταις δολοφονίαις», Θ. Κολοκοτρώνης. («Απομνημο-νεύματα», σελ.212. (Γ. Τερτσέτης).
Αγαπημένε μου Αναγνώστη, ο Π. Σέκερης, ο Άνθρωπος που καταξιώθηκε στη συνείδηση του Έθνους, εκπλήρωσε το Χρέος του προς την Πατρίδα χωρίς εξωτερικό καταναγκασμό, με ανιδιοτέλεια, και χωρίς τη προσδοκία του κέρδους, απάντησε απλά: «Δεν υπάρχει κανένας λόγος να έρθω. Ό,τι έδωσα για την πατρίδα, δεν το έδωσα με τη σκέψη για να το πάρω πίσω». Και ο λόγος του Σέκερη μας γλυκαίνει την σκέψη, όταν αναλογιζόμαστε ότι οι άλλοι που δεν κάνα τίποτα»! εξαργύρωσαν, και έκαναν καριέρες πολιτικές και όχι μόνο!
Και πάλι όμως κρατάμε την φλογερή φιλοπατρία του Π. Σέκερη γιατί «Αλλοίμονο στην Πατρίδα που δεν έχει Πατριώτες»! Όπως μονολόγησε και ο Ευεργέτης μας Ευάγγελος Αχιλλόπουλος, («Αχιλλοπούλειο Νοσοκομείο Βόλου», «Αχιλλοπούλειο Λύκειο» ως συνέχεια της «Εμπορικής Σχολής Τσαγκαράδας»), όταν θέλησε και προσπάθησε να εύρη συνεργούς για να αποπληρώσουν το χρέος που επιβλήθηκε στην Πατρίδα μας μετά τον πόλεμο του 1897. Η Πατρίδα (Ελλάδα) πήρε νέο δάνειο για να πληρώσει την αποζημίωση που τις επιβλήθηκε και δέχτηκε το Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο (Δ.Ο.Ε.1898). Ο Αχιλλόπουλος δεν βρήκε μιμητές – συνεργούς και για τούτο μονολόγησε τη παραπάνω φράση!
Ο Π. Σέκερης, ο Μέγας Χορηγός της Φιλικής Εταιρείας και του Αγώνα, ο οποίος, αφού αφειδώλευτα έδωσε τον πλούτο του για την Ελευθερία της Πατρίδας, κοιμάται πάμπτωχος, όπως και ο Συναγωνιστής του Εμμανουήλ Ξάνθος, στο Ναύπλιο το 1846! Λίγα χρόνια πριν μετοικήσει στην γειτονιά των Αγγέλων (Αγίων), στις 30 Αυγούστου 1839 γράφει από την Ύδρα: «Κύριε Μ. Ξάνθε, σε ασπάζομαι. Επληροφορήθην ότι κατεγίνεσαι εις την έκδοσιν της Ιστορίας μας. ….. μην παραλείψεις τους όσους συνέδραμαν. Δεν ανήκει αυτή η τιμή (εάν είναι τιμή) εις τους Αρχηγούς μόνον, αλλά και σε όλους τους συνεργάτες και συντελέσαντας». (Επ. Αρ. 168 Απομνημονεύματα Εμμ. Ξάνθου). Η έγνοια του σεμνού και γενναιόψυχου Σέκερη είναι η απόδοση τιμής και στους «Άγνωστους» Ήρωες της Επανάστασης!
Αγαπημένε μου Αναγνώστη, στο σεργιάνι μας, «Ψηφίδες Ιστορίας», μετά τον Άγιο (Άγγελο) και δαίμονα, Αρχιμανδρίτη Γρηγόριο Δικαίο
(Παπα)Φλέσσα, τον εκ των Γεννητόρων της Φιλικής Εταιρείας Εμμανουήλ Ξάνθο και τον Μέγα Χορηγό της Φιλικής και της Επανάστασης Παναγιώτης Σέκερης, σειρά έχει η Γενιά του 1974.
ΨΗΦΙΣΜΑ
Οι υποφαινόμενοι κάτοικοι του χωρίου Παραλιμνίου συνελθόντες εν τω ιερώ ναώ και δοξολογήσαντες τον Θεόν επί τη συμπληρώσει εκατονταετίας από της μεγάλης ημών επαναστάσεως ……
Έχοντες υπ’ όψιν, ότι η πατρίς ημών μόνη σχεδόν εξ όλων των ελληνικών χωρών παραμένει δούλη, ψηφίζομεν: 1ον Κηρύττομεν ενώπιον Θεού και ανθρώπων ότι η θέλησις ημών είναι Μια, Μόνη και Αναλλοίωτος να ενωθώμεν μετά της μητρός ημών Ελλάδος. …..
Εν Παραλιμνίω (Κύπρου) τη 25η Μαρτίου 1921.
Οι Ιερείς, οι Διδάσκαλοι, η Χωρική Επιτροπή, η Σχολική Επιτροπή.
Αγαπημένε μου Αναγνώστη, έναν αιώνα μετά το Μεγάλο Ξεσηκωμό του Γένους, στο Παραλίμνι, τη γενέθλια Γη μου, οι Γονείς και οι Παππούδες μας, σε μια Νέα «Πιάδα της Επιδαύρου» (Έδρα της Α΄ Εθνοσυνέλευσης 1821/22) «κηρύττουν»… Με αυτήν την αύρα μεγαλώσαμε και επειδή και αυτών οι Γονείς και οι Παππούδες ακουμπούσαν χρονικά την Επανάσταση, τα (παρα)μύθια τους ήταν οι θρύλοι του ’21 που για εμάς γίνονταν μύθοι! Και λέω (παρα)μύθι – μύθο γιατί η γνώση τους πήγαζε από την προφορική παράδοση, που είναι το κρυονέρι της καρδιάς! Λόγια της καρδιάς και της ψυχής, τα οποία συναρμολογεί μετά ο νους και τους δίνει πνοή – ανάσα και τα κάνει τραγούδια!
Και τώρα, που τα αναστοχάζομαι όλα αυτά, μου έρχεται κατά νου ο λόγος του Πλουτάρχου (Βίοι Παράλληλοι, Αλέξανδρος (Καίσαρ) κεφ.1). «… (αλλά) πράγμα πολλάκις και ρήμα και παιδιά τις έμφασιν ήθους εποίησε μάλλον .. (δήλωσις αρετής ή κακίας)». ((αλλά) πολλές φορές μια πράξη ή μια λέξη ή ένα ανέκδοτο δείχνουν περισσότερο το χαρακτήρα (αρετής ή κακίας). Πράξη, λέξη, ανέκδοτο, σημεία της ψυχής, για τούτο εκατόν πενήντα τρία (153) χρόνια μετά, κατά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο (20 Ιουλίου 1974), οι Παιδικοί, Αδελφικοί Φίλοι, οι Συνοδοιπόροι και Συμπολεμιστές του 399 Τάγματος Πεζικού, του Μπογαζιού (Αμμοχώστου), αρνούμενοι να παραδώσουν αμαχητί την πατρίδα, και παρά την προδοσία, πολέμησαν και έπεσαν μαχόμενοι εναντίον των τούρκων εισβολέων. Ως διάκονοι του εκουσίου Πάθους για της Πατρίδας την Ελευθερία, όπως και οι Προπάτορές μας, οι Ήρωες του 1821, κέρδισαν την Αθανασία και όντας Ελεύθεροι, πάντα νέοι με πνοή αμάραντη και αγέραστη ψυχή! Αιώνια πρότυπα Αρχών και Αξιών!
Επιμύθιο! «Οι Τούρκοι μετά τις σφαγές της Χίου (Μάρτιος – Απρίλιος (Πάσχα) 1822) έφεραν Χιώτισσες στην Λεμεσό και τις πουλούσαν σκλάβες».
« …………………………………..
κ΄αι πε μου, κόρη μου, πόθθεν είσαι;
κ΄αι τώνομάν σου πως το λαλούν;
Από την Χιόν την μακε΄λλεμένην
κ΄αι τώνομάν μου λαλούν με Ελένην.
-Και ποιοι κορούλλα μου, σ’ ετουρκέψαν;
και πκοιοι σου κάμαν τούν’ το κακόν;
γονιούς δεν είχες, κ΄ έν σε γυρέψαν;
μάγκου δεν είχ΄ες μακροδικόν»;
(«Η Χιώτισσα», επικολυρικό ποίημα του Βασίλη Μιχαηλίδη. Λεμεσός – Κύπρος. (1884 -1895).
*Φιλόλογος – Ιστορικός
Πρόεδρος της Ένωσης
Κυπρίων Ν. Μαγνησίας
