Το ξεκίνημα κάθε νέου έτους σηματοδοτεί μια νέα αρχή (έστω και εάν αποτελεί μία ακόμα σύμβαση…). Πολλοί από εμάς μπαίνουμε σε μια διαδικασία αξιολόγησης του έτους που αφήνουμε πίσω και εκτίμησης των καταστάσεων και των γεγονότων που βιώσαμε κατά τη διάρκειά του, σε μια διαδικασία, εν τέλει, απολογισμού.
Το ξεκίνημα κάθε νέου έτους μπορεί να αποτελέσει μια πολύ καλή ευκαιρία για αλλαγή, για κάθαρση, ώστε να βελτιώσουμε τη ζωή μας. Αλλά πώς θα μπορούσαμε να κινηθούμε προς αυτήν την κατεύθυνση;
Ακούμε πολύ συχνά να γίνεται λόγος για «εκκαθάριση» σε επίπεδο υλικό: “Καθαρίστε, συγυρίστε τα συρτάρια/ντουλάπια σας… Χαρίστε, πουλήστε, πετάξτε ό,τι δεν χρησιμοποιείτε πια, απαλλαχθείτε από οτιδήποτε περιττό…”
Εκκαθάριση, όμως, μπορούμε να κάνουμε και σε άλλα επίπεδα. Σε νοητικό επίπεδο, για παράδειγμα, θα μπορούσαμε να αποφασίσουμε να εστιάσουμε τη σκέψη και την προσοχή μας σε εφικτά σχέδια για το μέλλον, αφήνοντας πίσω εκείνα τα ατελείωτα, θολά πλάνα, που ποτέ, τελικά, δεν πραγματώνονται.
Εκκαθάριση θα μπορούσαμε να κάνουμε και σε συναισθηματικό επίπεδο. Ιδιαίτερα τώρα, στην τρέχουσα πανδημική συνθήκη που βιώνουμε και μέσα στην οποία είναι πολλές οι αλλαγές που επιβάλλονται έξωθεν, μέσα σε μια συνθήκη στην οποία οι έννοιες της εγγύτητας, της οικειότητας, του σχετίζεσθαι εν τέλει, επαναπροσδιορίζονται, ίσως είναι μια καλή ευκαιρία να εστιάσουμε σε έσωθεν αλλαγές και εκκαθαρίσεις, ώστε να ανακτήσουμε -σε κάποιον, έστω, βαθμό- και την αίσθηση του ελέγχου.
Τι θα μπορούσε, όμως, να συνιστά μια εκκαθάριση σε συναισθηματικό επίπεδο;
Μια εκκαθάριση σε συναισθηματικό επίπεδο θα μπορούσε να αφορά:
– Προβληματικές προσκολλήσεις μας. Ας κοιτάξουμε γύρω μας. Μοιραζόμαστε (πλέον) με τους ανθρώπους που επιλέγουμε να έχουμε γύρω μας ίδιες ή παρόμοιες αξίες; Μοιραζόμαστε ίδιους ή παρόμοιους στόχους; Μοιραζόμαστε ίδια ή παρόμοια στάση ζωής; Ή πρόκειται για άτομα που έχουν “ξεμείνει” στη ζωή μας από το παρελθόν;
– Αναμνήσεις μας. Ας κοιτάξουμε μέσα μας αυτήν τη φορά. Οι αναμνήσεις που κρατάμε (κάποιες φορές με τρόπο εμμονικό) έχουν αξία για την τρέχουσα ζωή μας; Ομορφαίνουν την καθημερινότητά μας ή την επιβαρύνουν; Λειτουργούν ως πηγή μάθησης, ώστε να κάνουμε καλύτερο το “εδώ και τώρα” μας ή λειτουργούν ως εμπόδιο που “ξέμεινε” από το παρελθόν;
– “Ληγμένα” συναισθήματά μας. Ας κοιτάξουμε, και πάλι, μέσα μας. Επιθυμούμε τα ίδια πράγματα (και πρόσωπα) με το παρελθόν; Νοιαζόμαστε για τα ίδια πράγματα (και πρόσωπα) με το παρελθόν; Χαιρόμαστε με τα ίδια πράγματα με το παρελθόν; Απολαμβάνουμε τα ίδια πράγματα με το παρελθόν; Συγκινούμαστε με τα ίδια πράγματα με το παρελθόν; Λυπούμαστε για τα ίδια πράγματα με το παρελθόν; Πονάμε για τα ίδια πράγματα με το παρελθόν; Φοβόμαστε τα ίδια πράγματα με το παρελθόν; Θυμώνουμε για τα ίδια πράγματα με το παρελθόν; Έχουμε συγχωρέσει τον εαυτό και τους άλλους για το… «παρελθόν»;
Πόσο εύκολο θα ήταν να κάνουμε έναν «συναισθηματικό απολογισμό» και μια «συναισθηματική εκκαθάριση» αυτήν τη χρονιά;
Μια εκκαθάριση σε υλικό επίπεδο, πράγματι, θα μπορούσε να σταθεί βοηθητική και διευκολυντική για να προχωρήσουμε στο νοητικό και στο συναισθηματικό επίπεδο, και, ίσως, και πιο εύκολη για το ξεκίνημα αυτής της διαδικασίας για τους περισσότερους ανθρώπους (όχι, ίσως, δυστυχώς, για εκείνους που έχουν την τάση να συσσωρεύουν πράγματα -αποθησαυρισμός λέγεται- και τελικά και συναισθήματα, που οδηγούν συχνά σε προβληματικές προσκολλήσεις και εμμονές…).
Και εάν αποδειχθεί δύσκολο για κάποιους/κάποιες από εμάς, ας μην ξεχνάμε ότι δεν είμαστε μόνοι/μόνες… μπορούμε, πάντα, να ζητήσουμε βοήθεια…
* Ψυχολόγος, Κοινωνική Ανθρωπολόγος, M.A., M.Ed.,
Υποψήφια διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
[email protected]
