Την περίοδο που αυτές οι γραμμές γράφονται, αν πάει κάποιος στο κρεοπωλείο της γειτονιάς και ζητήσει περισσότερο από ένα κιλό κιμά, το πιθανότερο είναι να δημιουργήσει ερωτηματικά στους παρευρισκόμενους και στους ίδιους τους κρεοπώλες. Παλαιότερα δεν ήταν παράξενο να εφοδιάζεται κανείς με το κρέας της εβδομάδας ή και του μήνα. Αλλά τότε το μοσχάρι είχε 7-8 ευρω το κιλό και όχι, 15,5-17 ευρώ το κιλό!
Του Χρυσόστομου Τρίμμη
Mέσα σε δύο χρόνια η τιμή του μοσχαρίσιου κρέατος πήρε την ανιούσα και δεν λέει να σταματήσει. Βέβαια, στην Ελλάδα φαίνεται να έχει… παραπάρει αυτήν την ανιούσα. Γιατί δεν εξηγείται αλλιώς το ότι στην Αγγλία πχ, με καλύτερους μισθούς από την Ελλάδα, την ώρα που γραφόταν αυτό το κείμενο, ο κιμάς είχε σε αγγλικό κατάστημα που είδαμε τυχαία στο διαδίκτυο, μόλις 11,5 ευρώ το κιλό… Στην Ελλάδα είπαμε, 15,5 ευρώ το κιλό, την ώρα που και τα άλλα είδη κρέατος ακριβαίνουν, και αναμένεται ν’ ακριβύνουν κι άλλο, ενώ ο Έλληνας αλλάζει προς το χειρότερο και… οικονομικότερο τις διατροφικές του συνήθειες, εδώ και 15 χρόνια, από την έναρξη της οικονομικής κρίσης.
Για πανευρωπαϊκό φαινόμενο μας μιλά πάντως ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Καταστηματαρχών Κρεοπωλών και αντιπρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Κρέατος και Κτηνοτροφίας, Σάββας Κεσίδης. Ενόψει μάλιστα Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς, περιμένει κι αυτός επιπλέον αυξήσεις. «Νόμος προσφοράς και ζήτησης» μας λέει, και ουσιαστικά σημειώνει ότι λύση τουλάχιστον για να σταθεροποιηθούν (όχι απαραίτητα για να πέσουν) οι τιμές είναι να… μην τρώμε μοσχάρι!
-Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά. Αν δεν κάνω λάθος η τιμή του μοσχαρίσιου κρέατος αυξήθηκε κατά 45% μέσα σε ένα χρόνο. Διορθώστε με αν κάνω λάθος….
Δεν κάνετε καθόλου λάθος. Είμαστε στο 55% την τελευταία διετία και τον τελευταίο χρόνο είμαστε περίπου στο 40-45% επάνω και από αυτό όλο το συνολικό, το τελευταίο εξάμηνο είναι περίπου το 30% της αύξησης του μοσχαριού. Δυστυχώς, οι πρακτικές που χρησιμοποιήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση τα προηγούμενα χρόνια μας έχουν φτάσει σε αυτό το σημείο, γιατί δεν είναι ελληνικό φαινόμενο ό, τι έχει σχέση να κάνει με το μοσχάρι. Είναι πανευρωπαϊκό και να μη πω και παγκόσμιο.
-Δηλαδή, ποιες ήταν αυτές οι πρακτικές που αναφέρετε;
Μαζεύτηκαν οι υπουργοί Γεωργίας ή Αγροτικής Ανάπτυξης τελοσπάντων, όπως λέγονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στηριζόμενοι σε κάποιες πάρα πολύ σοβαρές μελέτες πανεπιστημίων, αποφάσισαν ότι για την τρύπα του όζοντος, για την κλιματική αλλαγή και όλα αυτά που αλλάζουν στον κόσμο μας φταίει κατά ένα μεγάλο ποσοστό και το μεθάνιο που εκπέμπουν τα βοοειδή. Οπότε πήρανε μία απόφαση να μειώσουν κατά 30% τα βοοειδή τουλάχιστον στην Ευρώπη, και να σταματήσουν τις επιχορηγήσεις και χρηματοδοτήσεις γενικά για τα βοοειδή.
Αυτό έχει ως αντίκτυπο εδώ και δύο χρόνια να αρχίζει να φαίνεται στην αγορά. Κάθε εβδομάδα είναι και χειρότερα, και φτάσαμε σε ένα σημείο αυτή τη στιγμή να γίνει πραγματικότητα και να έχουμε 30% βοοειδή λιγότερο από την προηγούμενη διετία. Αυτό αυτόματα τι σημαίνει; Όταν ο κόσμος ήθελε εκατό κιλά και παράγαμε εκατό κιλά, ήμασταν μια χαρά. Τώρα ο κόσμος όμως συνεχίζει να θέλει εκατό κιλά κι εμείς παράγουμε 70. Οπότε αυτόματα μπαίνει ο κανόνας της προσφοράς και της ζήτησης, που είναι ο κανόνας του εμπορίου παγκοσμίως, και από τη στιγμή που δεν υπάρχει η ποσότητα ικανή να για να μπει στην κατανάλωση, ακριβαίνει το προϊόν και ακριβαίνει και στον πρωτογενή τομέα και εμπορικά, και στη λιανική πώληση.
-Και πόσο θα φτάσει; Τι θα γίνει στο τέλος;
Μάντης κακών δεν θέλω να γίνω. Παρόλα αυτά , σίγουρα θα αυξηθεί η τιμή και σίγουρα να ξέρει ο κόσμος ότι αν συνεχίσουμε με αυτό τον ρυθμό, τουλάχιστον μέχρι τα Χριστούγεννα, δεν ξέρω αν θα το ακουμπήσουμε το 20άρι, αλλά θα το κοντεύουμε να το ξοδέψουμε πολύ. Το πρόβλημα είναι ότι και πάλι πρέπει να καταλάβει ο καταναλωτής ότι έχει τα γένια, έχει και τα χτένια. Εάν ο κόσμος στον κάθε κρεοπώλη σταματήσει να ζητάει το μοσχάρι όπως το ζητούσε, αυτόματα θα μειωθεί η ζήτηση, αυτόματα θα μειωθεί και από μένα η ζήτηση και αυτόματα θα σταθεροποιηθούν οι τιμές. Δεν λέω ότι θα πέσουν, αλλά θα σταθεροποιηθούν οι τιμές.
-Δηλαδή η λύση είναι να μην τρώμε μοσχάρι;
Η λύση είναι αυτή, και άρχισε δειλά δειλά ο κόσμος να το καταλαβαίνει και το βλέπουμε εμείς από τη δουλειά μας. Δηλαδή στους 100 πελάτες που παίρνανε σκέτο μοσχαρίσιο κιμά, οι 70 πλέον παίρνουν σχεδόν μοσχαρίσιο, οι άλλοι παίρνουν ανάμεικτο. Στους 100 πελάτες που παίρνανε ανάμεικτο κιμά, οι 70 παίρνουν πλέον ανάμεικτα, οι 30 παίρνουν χοιρινό, μόνο και μόνο για να φτηνύνει το κοστολόγιο τους για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν των εξόδων. Γιατί ας μη γελιόμαστε, ο κόσμος θέλει να φάει, όρεξη υπάρχει, την ποιότητα θέλει να την πληρώσει. Αλλά πλέον το οικονομικό είναι το μεγαλύτερο ζήτημα. Φτάνει 18, 20, 22 του μηνός και τελειώνουν τα λεφτά και του μισθωτού και του συνταξιούχου. Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο εμείς οι κρεοπώλες να κρατάμε αυτά που κρατούσαν οι πατεράδες μας και οι παππούδες μας, τα τεφτέρια. Γιατί έναν καταναλωτής που τον έχεις όλο τον χρόνο στο μαγαζί, όταν έρθει να σου ζητήσει και μία ή δύο φορές να πάρει βερεσέ, θα του δώσεις, δεν μπορείς να του αρνηθείς. Είμαστε οικογενειακές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις γειτονιάς. Στηριζόμαστε από την γειτονιά και στηρίζουμε την γειτονιά.
Το κοτόπουλο, το χοιρινό και τα… τεφτέρια
-Να μην τρώμε μοσχάρι… Ας πάμε σε άλλα κρέατα. Ας πάμε στο κοτόπουλο. Βλέπουμε όμως ότι και στο κοτόπουλο οι τιμές είναι ανοδικές!
Είναι πολύ λιγότερο ανοδικές. Ό,τι και να είναι, το πουλερικό δεν μπορεί να έχει την ίδια διατροφική αξία και τα ίδια ιχνοστοιχεία που έχει το μοσχάρι. Ας μην κρυβόμαστε. Το μοσχάρι είναι ο βασιλιάς των κρεάτων. Από κει και πέρα όμως, το οικονομικό είναι αυτό που κάνει κουμάντο πλέον. Λυπάμαι που το λέω. Είμαστε σε μια ευνομούμενη κοινωνία, δεν θα έπρεπε να λέμε τέτοια λόγια, αλλά δυστυχώς υπάρχουν πολλοί συνάνθρωποί μας οι οποίοι όσο και να κάνουν καλό κουμάντο στα οικονομικά τους, φτάνουν κάποια στιγμή να τους τύχει κάτι και να μην έχουν κάτι στην άκρη για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν. Εμείς είμαστε εδώ όσο μπορούμε για να στηρίξουμε. Ό,τι έχει σχέση να κάνει με τα βοοειδή, έχουμε συνεννοηθεί σαν Πανελλήνια Ομοσπονδία και έχουμε δώσει εντολή στα μέλη μας, όσοι θέλουν να την ακολουθήσουν να μειώσουν στο ελάχιστο το κέρδος, μόνο και μόνο για να μπορέσουμε να βγάλουμε από τα άλλα προϊόντα ένα ποσό για να κρατήσουμε και εμείς τα μαγαζιά μας, μήπως και μπορέσουν κάποια άμεσα μέτρα να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της οικονομίας.
– Οπότε το κοτόπουλο ανεβαίνει γιατί αυξάνεται και η ζήτησή του σε σχέση με το μοσχάρι;
Αυτό ακριβώς.
-Το ίδιο ισχύει και για το χοιρινό;
Για το χοιρινό όχι ακόμα, γιατί οι τιμές στην Ελλάδα, για να ξέρει ο καταναλωτής, κανονίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δηλαδή όταν υπάρχει αύξηση, όταν υπάρχει μείωση, όταν αυξάνονται τα ξένα, τα κρέατα, αυξάνονται και τα ελληνικά. Γιατί στηριζόμαστε πολύ και στις ευρωπαϊκές αγορές. Για το χοιρινό υπήρχε μία πολύ μεγάλη εξαγωγική κίνηση προς την Κίνα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Κίνα όμως έχει αλλάξει τις προδιαγραφές της και άρχισε να μειώνει κατά πολύ τις εισαγωγές από την Ευρώπη. Οπότε έχει σκαντζάρει λίγο η εξαγωγή, ενώ τα χοιρινά που υπάρχουν αυτή τη στιγμή καλύπτουν την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εμείς είμαστε τουλάχιστον κατά 50- 55% αυτάρκεις στο χοιρινό στην Ελλάδα, οπότε και γι αυτό δεν έχουμε αύξηση στα χοιρινά, όπως μιλάμε τώρα. Αύριο μεθαύριο δεν ξέρουμε τι θα γίνει. Τα κρεοπωλεία κατά βάση από το ελληνικό χοιρινό δουλεύουν σχεδόν το 90-95%, και γι αυτό ακόμα κρατιέται η τιμή εκεί. Ελπίζουμε, επειδή έρχονται οι Άγιες Ημέρες των Χριστουγέννων, που κατά κανόνα δουλεύουμε με χοιρινό, να μείνουν εκεί οι τιμές ώστε ο κόσμος να μπορέσει να να γεμίσει το τραπέζι του με ποιοτικό και καλό ελληνικό κρέας.
-Την εορταστική περίοδο, και όχι μόνο βέβαια, έχουμε και αρνάκι και κατσικάκι. Ελληνικό αρνί ή κατσίκι υπάρχει αυτή τη στιγμή στην αγορά ή τα έφαγε όλα η ευλογιά;
Υπάρχει πολύ μεγάλο πρόβλημα με τα αμνοερίφια. Από τον Ντάνιελ ακόμα είχαμε προβλήματα. Ο πρωτογενής τομέας έχει απόλυτο δίκιο γιατί δεν έχουν ακόμα καταφέρει αυτοί οι άνθρωποι να ορθοποδήσουν και να ξανακάνουν από την αρχή τα μαντριά τους. Ήρθε και η ευλογιά που ήταν το τελειωτικό χτύπημα. Παρόλα αυτά και εδώ ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης είναι που καθορίζει την τιμή. Έχουμε αυξήσεις στο ελληνικό αρνάκι και κατσικάκι, βέβαια όχι τεράστιες.
-Πόσο έχει το κιλό το αρνί;
Κατά μέσο όρο γύρω στα 16,5 με 17 ευρώ ανά την Ελλάδα.
-Πριν 4 χρόνια το παίρναμε το Πάσχα 8 και 9 ευρώ το κιλό (σ.σ. και πάλι λέγαμε ότι είναι ακριβό)…
Το θέμα είναι πόσο θα το πάρουμε φέτος τα Χριστούγεννα. Ξέρετε γιατί έχει 16 και 17 ευρώ; Γιατί ο κόσμος ακούει ακόμη τη λέξη ευλογιά και φοβάται, που δεν θα έπρεπε να φοβάται. Παρόλα αυτά και μόνο που ακούνε την λέξη ευλογιά σταματάνε να ψωνίζουν αρνάκι, κατσικάκι, πρόβατο, γίδα ή οτιδήποτε. Από την άλλη μεριά όμως, επειδή έρχονται οι γιορτές και το ξαναλέω είναι κομβικό σημείο οι γιορτές των Χριστουγέννων. θα ξεπεράσουν πολλοί τους φόβους τους και θα αρχίσουν να το ζητάνε…
Και θα αυξηθεί η τιμή;!;
Είναι λογικό εάν έχουμε παραπάνω ζήτηση και ψάχνουμε όλοι εμείς να βρούμε αρνιά και κατσίκια. Είναι λογικό ότι θα τα πληρώσουμε όσο μπορούμε για να τα βάλουμε στο μαγαζί μας.
Η συμφωνία με τη Λατινική Αμερική
-Υπάρχουν κάποιες συμφωνίες, πχ η Mercosur, της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τη Λατινική Αμερική. Μπορεί να δώσει λύσεις η διαδικασία των εισαγωγών;
Δεν μπορεί να γίνει και να σας πω γιατί… Έχουμε υποσχεθεί στη Λατινική Αμερική πορτοκάλια, φρούτα, λάδι κι έχουμε υποσχεθεί βαριά βιομηχανία, δηλαδή και αμάξια και εργαλεία και εξοπλισμό για να πάρουμε τα δικά τους προϊόντα. Έχουν ψαρικά και κυρίως μοσχάρια, βοοειδή κτλ. Δεν έχει ευοδωθεί αυτό ακόμα γιατί δεν ξέρουν πως θα τα κάνουν. Περιμένουν οι εισαγωγές να γίνουν από μεγάλες εταιρείες. Έχουν μπλέξει τα πόδια τους, δεν ξέρουν τι ακριβώς γίνεται.
Αλλά εγώ να πάω από την άλλη μεριά. Εάν πάμε τώρα αυτή τη στιγμή στην Αργεντινή, στην Παταγονία που έχει καταπληκτικά μοσχάρια, τα μπλακ Άνγκους και πούμε τον μπάρμπα… Μανόλο, ο οποίος ακόμα αρμέγει με τα χέρια στο χωριό του εκεί που είναι, να πάρει ένα πολυτελές αυτοκίνητο και να δώσει τα μοσχάρια του, θα πει «τι να το κάνω το αυτοκίνητο;».
-Αλλά θα πάνε οι Ευρωπαίοι και θα στήσουν μονάδες, όπως έγινες με τη Βιομηχανία Ζάχαρης σε τρίτες χώρες…
Θα πάνε! Γι’ αυτό δεν έγινε ακόμα κάτι. Μέσα στο 2026 θα γίνει, γιατί περιμένουν τις μεγάλες εταιρείες να πάνε εκεί για να κάνουν το εμπόριο. Όπως είπατε με τη ζάχαρη, πήγαν στις τρίτες χώρες, γιατί εκεί τα μεροκάματα ήταν στο 1/3 με αυτά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν είναι εύκολο γιατί αλλιώς είναι εκεί τα σφαγεία, έχουν άλλες πρακτικές, άλλες διαδικασίες.
-Τελικά, αν δεν τρώμε κρέας, τι να τρώμε; Να το γυρίσουμε στα όσπρια;
Δεν ξέρω τι να σας πω, πάντως είναι στο χέρι του καταναλωτή από μόνος του, ανάλογα με το τι ψωνίζει να κρίνει και κατά γενική βάση και την τιμή που θα υπάρξει σε κάθε προϊόν…
Πηγή: Περιοδικό Volos City του Ομίλου Καρεκλίδη
