«Το σημερινό κείμενο το αφιερώνω σε ένα συνάδελφο που γνώρισα λίγο έως ελάχιστα . Τον Τάσο Γιαννελέρ από τις Σέρρες. Όταν πήγαινα στο φαρμακείο του μιλούσαμε λίγο για άσχετα πράγματα. Όμως αφού πέθανε ήρθα σε επαφή με κάποια βιβλία του και μιλώντας με άτομα της οικογένειας του είδα ότι πριν περίπου 40 χρόνια είχε προβληματισμούς που είναι και δικοί μου εδώ και χρόνια και τους αναλύω για μια ακόμη φορά παρακάτω. Το ΑΕΠ της χώρας την περίοδο 1980-1999 σημείωσε εμφανή κάμψη των ρυθμών αύξησής του. Έτσι, ενώ τη δεκαετία ’71-’80, αυξανόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό 5,6%, τη δεκαετία ‘81-’90 ο ρυθμός αυτός έπεσε στο αξιοθρήνητο 0,5%, για να ανέβει στο 2,1% την περίοδο ’91-’99. Ας δούμε όμως κάποια νούμερα. Το 1980 το ποσοστό της πρωτογενούς παραγωγής στο ΑΕΠ ήταν 25% και της μεταποίησης 15%. Το 1983 τα ποσοστά έγιναν 19% και 14% αντίστοιχα. Το 1987 , 11% και 15% αντίστοιχα. Εκεί παρέμειναν μέχρι το 2000. Μετά σιγά-σιγά άλλαξαν και σήμερα είναι πρωτογενής 3% και μεταποίηση 8%. Θα πει κάποιος και τι έγινε; Σωστή η ερώτηση αλλά ο ερωτών είναι άσχετος με την δυνατότητα της χώρας μας ΚΑΙ ΕΙΔΙΚΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ να παράγει πλούτο. Η ανάπτυξη και η παραγωγική ανασυγκρότηση έχουν πρόσημο τόσο ταξικό όσο και εθνικό. Από τη μεριά της κοινωνίας, για να ονομάσουμε σήμερα μια πορεία “ανάπτυξη” πρέπει απαραίτητα να μειώνει την ανεργία και να αυξάνει το μέσο εισόδημα, περιλαμβανομένου και ενός έμμεσου “κοινωνικού μισθού” που προκύπτει από την παροχή των πάσης φύσεως δημόσιων υπηρεσιών και αγαθών, (υγεία, παιδεία, ελεύθερη πρόσβαση σε δρόμους, παραλίες, κλπ).
Ταυτόχρονα, θα πρέπει η πορεία αυτή να μην είναι παροδική, (διότι και ένας δανεισμός θα μπορούσε προσωρινά να έχει τα ίδια αποτελέσματα), αλλά να έχει στέρεες βάσεις. Οι “στέρεες βάσεις” είναι ένα περίπλοκο μίγμα προϋποθέσεων που μας πηγαίνει στο ζήτημα της Παραγωγικής Ανασυγκρότησης . Η ενδογενής παραγωγική ανασυγκρότηση είναι, κατά τη γνώμη μου, ο μόνος δρόμος για την Ελλάδα και άλλες χώρες της περιφέρειας. Παραγωγική ανασυγκρότηση σημαίνει, πάνω από όλα, τη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση των εγχώριων πόρων και αυτό μόνο στην ενδογενή κατεύθυνση μπορεί να εξασφαλιστεί. Σημαίνει επίσης ότι η παραγωγή γίνεται για να καλύψει ανάγκες και όχι για να νικήσει στον διεθνή ανταγωνισμό. Αυτό θα έρθει μετά. Υπάρχουν, για παράδειγμα, στην Ελλάδα κάποιες πολύ επιτυχημένες εξαγωγικές επιχειρήσεις, με πλήρως αυτοματοποιημένη παραγωγή, που όμως εισάγουν τις πρώτες ύλες, τα μηχανήματα, και την όλη τεχνογνωσία τους.
Δεν μπορούν, για παράδειγμα, ούτε καν να συντηρήσουν τον υπερσύγχρονο εξοπλισμό τους, (σε περίπτωση βλάβης έρχονται τεχνικοί από έξω), κι έτσι, το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων τους ξαναφεύγει στο εξωτερικό. Δύο πράγματα πρέπει να σημειώσουμε εδώ: α) μας ενδιαφέρουν κλάδοι με υψηλή προστιθέμενη αξία, και δραστηριότητες με σημαντικές διακλαδικές συνδέσεις και β) είναι σημαντικό να υιοθετήσουμε το επίπεδο της τεχνολογίας που μας αντιστοιχεί. .Στη λογική αυτή πρέπει τα ανώτατα ιδρύματα να στραφούν σε μια εγχώρια τεχνολογία που θα υπηρετεί την εγχώρια παραγωγή, που θα πρέπει να είναι ευέλικτη, αποκεντρωμένη και μικρής κλίμακας. Είναι αδιανόητο, για παράδειγμα, σε μια χώρα με 1,5 εκατ. ανέργους, να ασχολείται το πολυτεχνείο με τη ρομποτική επειδή αυτό κάνει και το M.I.T. Αυτός είναι και ο τρόπος νέοι επιστήμονες και τεχνικοί να μείνουν στη χώρα τους. Έτσι θα μπουν οι προτεραιότητες μας στις επερχόμενες εκλογές και έτσι θα γίνει η συζήτηση. Που πάνε οι πόροι; Πως αποδίδουν; Και τι προτάσεις κάνατε τα κόμματα όλα αυτά τα χρόνια για να γίνει παραγωγική ανασυγκρότηση; Και που είναι αυτές γραμμένες; Τόσο απλά» σημειώνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Κ. Δημήτρης Κουρέτας.
