Για το φλέγον ζήτημα της ενεργειακής κρίσης και τον στόχο που θα πρέπει να έχει η Ελλάδα μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Γιώργο Καρεκλίδη ο κ. Χάρης Δούκας, Αν. Καθηγητής στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ. Ο Αν. Καθηγητής υπεραμύνθηκε μίας «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας, υπογραμμίζοντας πως αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος της Ελλάδας και όχι το LNG, το οποίο είναι και πολύ ακριβό, παράγεται σε άλλες χώρες εκτός ΕΕ και μπορεί στα επόμενα χρόνια να γίνει «όπλο» συμφερόντων.
Σύμφωνα με τον κ. Δούκα η ενεργειακή κρίση αφορά σε όλα τα καύσιμα, όμως στο επίκεντρο είναι το φυσικό αέριο, που στην Ελλάδα χρησιμοποιείται κατά 40% για την παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος, με αποτέλεσμα η ενεργειακή κρίση να αφορά στο σύνολο των καταναλωτών. Δυστυχώς, όπως σχολίασε ο ίδιος, οι μεγάλοι χαμένοι είναι όσοι επένδυσαν στο φυσικό αέριο, το οποίο λανθασμένα είχε ονομαστεί ως καύσιμο μετάβασης «γέφυρα» από τον άνθρακα, τον λιγνίτη και το πετρέλαιο στις ΑΠΕ.
«Δεν σκεφτήκαμε ποτέ ότι είναι ένα εισαγόμενο καύσιμο, το οποίο εκπέμπει κι αυτό. Είναι εισαγόμενο, οπότε εξαρτόμαστε απολύτως από τρίτες χώρες και κυρίως από τη Ρωσία κι αυτή είναι η ενεργειακή παγίδα, με αποτέλεσμα τώρα να πληρώνουμε πάρα πολύ ακριβά τον πόλεμο, μέσα από τον ενεργειακό πόλεμο», επεσήμανε χαρακτηριστικά.
Δεν είναι λύση το LNG- Είναι ακριβό και μπορεί να γίνει «όπλο» των χωρών- παραγωγών
Αναφερόμενος στο περιβόητο πλέον LNG, το υγροποιημένο φυσικό αέριο, που παρουσιάζεται ως λύση στο πρόβλημα της ενεργειακής κρίσης, ο κ. Δούκας δεν φάνηκε να συμμερίζεται αυτή την άποψη, καθώς και το κόστος είναι πολύ ακριβό, αλλά και μπορεί στα επόμενα χρόνια να οδηγήσει σε νέες περιπέτειες και να γίνει «όπλο» στα χέρια των χωρών- παραγωγών, όπως γίνεται τώρα με το φυσικό αέριο από τη Ρωσία και τον Πούτιν.
Στο σημείο δε αυτό, ο Καθηγητής ανέφερε ότι οι τιμές προ κρίσης του φυσικού αερίου ήταν στα 24-25ευρώ η μεγαβατώρα, , αυτή τη στιγμή είναι κοντά στα 160 ευρώ και είχε φτάσει 340 ευρώ, ενώ όπως τόνισε δεν πρόκειται να πλησιάσουμε τις αρχικές τιμές, άρα το φυσικό αέριο θα είναι πάντα πολύ ακριβό.
Εξηγώντας γιατί το LNG δεν είναι η λύση στο πρόβλημα, ο κ. Δούκας αναφέρθηκε και μετέφερε την εικόνα της παραγωγής και μεταφοράς του. «Για να χρησιμοποιήσουμε φυσικό αέριο στα σπίτια μας γίνεται μία εξόρυξη κάπου στο Τέξας, από εκεί μεταφέρεται στον κόλπο του Μεξικού, φορτώνεται σε πλοίο, διασχίζει όλο τον Ατλαντικό, φτάνει στη Ρεβυθούσα, αεριοποιείται για να έρθει σε εμάς. Αυτό μόνο να σκεφτούμε, θα δούμε γιατί είναι πανάκριβο, γι’ αυτό δεν πρόκειται να αποτελέσει μια οικονομική λύση ούτε στο μέλλον», είπε.
Ταυτόχρονα, πήρε θέση και για τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις LNG σε λιμάνια της Ελλάδας, όπως για παράδειγμα αυτή στον Βόλο και τον Παγασητικό υποστηρίζοντας πως δεν υπάρχουν μελέτες και αναλύσεις που να δείχνουν ότι τα χρήματα των εν λόγω επενδύσεων είναι λιγότερα από το να ενισχυθούν τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας και να γίνει η ανάπτυξη των ΑΠΕ, προκειμένου η χώρα να έχει μια ενεργειακή αυτοτέλεια.
«Υπάρχει κάποια μελέτη που βασίζει αυτή την προσέγγιση; Έχει υπάρξει μία ανάλυση που να λέει ότι τα χρήματα που θα χρειαστούν για να γεμίσουμε τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου εάν τα δίναμε για να κάνουμε ενίσχυση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας και αποθήκευση για να μπορούν όλοι να βάλουν φωτοβολταϊκά στις στέγες τους, αντλίες θερμότητας, φωτοβολταϊκά μικρά πάρκα για ιδιοκατανάλωση στις επιχειρήσεις τους θα ήταν περισσότερα; Γιατί μελέτες που έχουμε κάνει εμείς στο Πολυτεχνείο λένε το εξής. Εάν δώσουμε χρήματα για να ενισχύσουμε τα δίκτυά μας, την αποθήκευσή μας, θα μπορέσουμε να δημιουργήσουμε συνθήκες για να μπει πάρα πολύς κόσμος , αυτό που λέμε ηλιακή επανάσταση, και να αυτοπαράγουμε ό,τι χρειάζεται, συνεπώς να μην χρειάζεται να παίρνουμε πολλή ενέργεια από παρόχους και το κόστος θα είναι 20 φορές χαμηλότερο από το να φτιάχνεις τερματικούς σταθμούς υγροποιημένου φυσικού αερίου. Επίσης σε αυτή την περίπτωση ποιος σου διασφαλίζει ότι δεν θα γίνει το ίδιο παιχνίδι με τις τιμές και θα βρεθούμε σε 2-3 χρόνια πάλι μπροστά σε νέο κίνδυνο, να σπεκουλάρουνε, να οπλοποιούν το υγροποιημένο φυσικό αέριο, στην τιμή του και ο λόγος είναι ότι και εδώ τρίτες χώρες και όχι η Ευρώπη, το προμηθεύει σε εμάς. Άρα πάλι για διάφορους λόγους μπορεί να παίξουν παιχνίδια. Εάν πχ δεν είναι ο Μπάιντεν στην εξουσία και έρθει ο Τράμπ και πει ότι η Αμερική σταματάει το υγροποιημένο σε άλλους παρά μόνο σε πολύ υψηλές τιμές. Ο εθνικός στόχος θα πρέπει να είναι η εθνική αυτονομία. Όση περισσότερη από την ενέργεια που χρειαζόμαστε μπορούμε να την παράγουμε εμείς οι ίδιοι», εξήγησε αναλυτικά.
Πως μπορούμε να έχουμε μία «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια
Μικρές και μεγαλύτερες κινήσεις από τους καταναλωτές με την ουσιαστική στήριξη του κράτους μπορούν να αποτελέσουν τη σταδιακή λύση στην ενεργειακή κρίση και να οδηγήσουν στην «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να έχει την ενεργειακή της αυτονομία.
Σύμφωνα με τον κ. Δούκα, η πρώτη κίνηση που πρέπει να γίνει είναι η εξοικονόμηση ενέργειας, η οποία να πριμοδοτηθεί. «Δεν αρκεί το πρόγραμμα Εξοικονομώ, το οποίο πάει πολύ αργά. Όποιος έχει χρήματα και θέλει να επενδύσει για να αναβαθμίσει ενεργειακά την οικία του θα πρέπει να έχει σοβαρές, σημαντικές, φορολογικές ελαφρύνσεις, όπως πχ να εκπίπτει του φόρου η επένδυση που θα κάνει για ενεργειακή αναβάθμιση. Όποιος θέλει να βάλει οικιακές συσκευές αρτοπαραγωγής, αντλίες θερμότητας, φωτοβολταϊκά, ηλιακούς θερμοσίφωνες κτλ να είναι μειωμένου ΦΠΑ. Τρίτον θα πρέπει να δούμε όλες τις δυνατότητες. Για παράδειγμα σε ξενοδοχειακές και άλλες μονάδες μπορεί να είναι μια πολύ καλή λύση η αβαθής γεωθερμία, η οποία υπάρχει σε αρκετές περιοχές της χώρας στη Β. Ελλάδα και αλλού και είναι μία σημαντική προσέγγιση. Ταυτόχρονα, μπορούμε να δούμε άλλες εφαρμογές, όπως φωτοβολταϊκά πλωτά ή τεχνολογίες με ευέλικτα φωτοβολταϊκά, που μπορούν να κουμπώνουν σε οποιαδήποτε επιφάνεια και να δημιουργούν δυνατότητα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σχεδόν παντού. Ακόμη και μικρές ανεμογεννήτριες υπάρχουν για σχεδόν οικιακή χρήση και υπάρχουν εταιρείες στην Ελλάδα που τις εμπορεύονται», τόνισε ο ίδιος, επισημαίνοντας πως πρέπει η χώρα να ανοίξει όλη την φαρέτρα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ταυτόχρονα να δώσει έμφαση και σε εταιρείες που φτιάχνουν τέτοια συστήματα εντός των εθνικών τειχών.
Έχοντας κάνει αυτά τα βήματα, έπειτα πρέπει να εξηλεκτρίσουμε τις μεταφορές, τη θέρμανση κτλ, και να μπει η «πράσινη» ηλεκτρική ενέργεια και εξηλεκτρισμός και των επιμέρους τομέων, όπως θέρμανση, ψύξη, μεταφορές.
Σχολιάζοντας την περίπτωση χρήσης του υδρογόνου, ο Αν. Καθηγητής επεσήμανε πως προς ώρας δεν είναι άμεσα εμπορεύσιμο, δεν είναι ενεργειακά και οικονομικά αποδοτικό κι αν αποδειχθεί αυτό, καθώς τώρα υπάρχουν μόνο πιλοτικές εφαρμογές, θα είναι μία επιλογή από το 2030 και μετά.
Να στηριχθεί η βιομηχανία- Τα βήματα που πρέπει να ακολουθηθούν
Ένας από τους πυλώνες ανάπτυξης των οικονομιών είναι η βιομηχανία, η οποία αυτή την περίοδο βάλλεται από την ενεργειακή κρίση και πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να στηριχθεί.
Σύμφωνα με τον Αν. Καθηγητή η υποκατάσταση του φυσικού αερίου στις βιομηχανίες αυτή τη στιγμή είναι η πιο δύσκολη, γιατί υπάρχουν παραγωγικές διαδικασίες που δεν είναι εύκολο στην παρούσα συγκυρία να εξηλεκτριστούν.
«Το βραχυπρόθεσμο μέτρο είναι η οικονομική στήριξη, η οικονομική τους ενίσχυση ώστε να καταστήσουν υποφερτό το ενεργειακό κόστος, δεύτερον να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός οικονομικής αποζημίωσης των βιομηχανιών, οι οποίες μπορούν και θέλουν να κάνουν εξοικονόμηση ενέργειας, που σημαίνει και μείωση της παραγωγικότητάς τους, άρα οικονομική αποζημίωση σε αυτούς που θα συνεισφέρουν στην κοινή προσπάθεια. Τρίτον σε μέσο-μακροπρόθεσμο επίπεδο μαζί με τη βιομηχανία και ξεχωριστούς επιμέρους κλάδους, γιατί κάθε κλάδος έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά, να δούμε με κάθε κλάδο έναν σχεδιασμό πως μπορούμε να διαμορφώσουμε την ενέργειά τους πέρα από το φυσικό αέριο. Ωστόσο αυτό δεν μπορεί να γίνει αυτό τους επόμενους κρίσιμους μήνες του χειμώνα», εξήγησε χαρακτηριστικά ο κ. Δούκας τονίζοντας πως η χώρα θα πρέπει να στηρίξει τη βιομηχανία σε αυτή τη φάση, καθώς δεν αντέχουν νέο κύκλο ύφεσης και δυσκολίας οι λίγες βιομηχανίες που δρουν.
