Σε μια βαθύτερη ανάλυση για τα τεκταινόμενα στο μέτωπο Ουκρανίας – Ρωσίας προχώρησε ο πρώην Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών κ. Δημήτρης Μάρδας μιλώντας στο Ράδιο ΕΝΑ και στη ΜΑΓΝΗΣΙΑ , εξηγώντας τα συμφέροντα που έχουν στην περιοχή οι Ρώσοι, οι Αμερικανοί, οι Τούρκοι ακόμη και οι Κινέζοι. Ο έμπειρος πολιτικός χαρακτήρισε τη Ρωσία αναξιόπιστη ως προς την πολιτική της, επεσήμανε πως έχει σύμμαχό της την Τουρκία, η οποία μαζί με την Κίνα την ανεφοδιάζει προϊόντα και αναφέρθηκε και στον ρόλο που θα παίξουν οι ΗΠΑ στην περιοχή, που βλέπουν ως απειλή το αντίπαλο δέος που λέγεται Κίνα. Ο κ. Μάρδας όμως αναφέρθηκε και στην αντίδραση της Τουρκίας ως προς την Ελλάδα αλλά και στην εμπλοκή της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Συνέντευξη στον Γιώργο Καρεκλίδη
Τι σημαίνει η κίνηση Πούτιν και για την Ουκρανία και για όλη την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ;
Μπαίνουμε σε μια περίοδο Ψυχρού Πολέμου, ενθυμούμενοι την παλαιά περίοδο, όπου στη θέση της Ουκρανίας μπορούμε να βάλουμε την Κούβα. Ο Πούτιν είχε πει στους δυτικούς παλαιότερα και αυτό είχε συμφωνηθεί, ότι κάντε ό,τι θέλετε με το ΝΑΤΟ αρκεί να μην μας ενοχλήσετε και η απάντηση ήταν ότι δεν πρόκειται να ενοχλήσουμε. Εδώ τώρα βλέπουμε ότι το ΝΑΤΟ σφηνώνεται στην ευρύτερη περιοχή μέσω της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Ως εκ τούτου φαίνεται ότι υπάρχει μία αθέτηση μιας συμφωνίας κυρίων που είχε γίνει στο παρελθόν και ο Πρόεδρος Πούτιν δεν μπορεί να αφήσει έτσι αυτή την ιστορία.
Η Ουκρανία δεν είναι ένα οποιοδήποτε κράτος. Είναι ένα κράτος που έχει ένα τρομακτικό υπέδαφος, στο ουράνιο είναι η δεύτερη χώρα, σε κάποια άλλα μεταλλεύματα είναι τρίτη, σε άλλα πρώτη, Κατά μέσο όρο είναι στην πρώτη τριάδα όλου του πλανήτη με το πιο πλούσιο υπέδαφος. Δεν είναι μόνο το αέριο είναι το υπέδαφος και όλα τα υπόλοιπα στοιχεία που έχει. Αυτό δεν είναι κάτι που μπορούμε να το υποβαθμίσουμε, άσχετα εάν αυτό δεν ακούγεται. Από την άλλη πλευρά η αναγνώριση είναι ένα προμήνυμα που λέει “μην παίζετε μαζί μου, γιατί σε τελική ανάλυση έχω κι ένα γεωγραφικό πλεονέκτημα”. Μπορεί να έχει γεμίσει η Αλεξανδρούπολη με Αμερικανούς στρατιώτες, αλλά η Αλεξανδρούπολη από την περιοχή απέχει πάρα πολλά χιλιόμετρα, ενώ τα σύνορα Ουκρανίας από τη Ρωσία είναι στο χιλιόμετρο. Εκείνο που έχει περισσότερο ενδιαφέρον είναι το μπιλιάρδο που παίζεται με την Τουρκία. Αυτή την περίοδο η Τουρκία άρχισε λίγο να σηκώνει κεφάλι για τα νησιά του Αιγαίου με δηλώσεις ότι τα καταλαμβάνουμε σε 24 ώρες. Δεν αναφερόμαστε πλέον στην ΑΟΖ και στα 12 μίλια, αναφερόμαστε πλέον σε έδαφος. Ίσως είναι μία αντανακλαστική επίπτωση των όσων κάνει ο Πούτιν στην Ουκρανία κι αυτό έχει επηρεάσει τον δεύτερο αυταρχικό ηγέτη του πλανήτη, που είναι ο Ερντογάν μαζί με τον Πούτιν.
Περισσότερο εκτιμώ ότι αυτό γίνεται για λόγους πίεσης παρά για λόγους που θα συνδεθούν με μια εισβολή, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει μια εισβολή. Η Ρωσία έχει δείξει ότι όταν θεωρεί περιοχές που βρίσκονται στον δικό της χώρο επιρροής, αποφασίζει και κάνει αυτό που θέλει.
Τι αντιδράσεις θα έχουμε από την ΕΕ;
Η ΕΕ δυστυχώς παραμένει ένας θεατής με δηλώσεις και ξανά δηλώσεις. Έχουμε κουραστεί με τις δηλώσεις της ΕΕ αλλά η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική άμυνας δεν χτίζεται σε μία μέρα. Έχουν περάσει τόσα χρόνια και η πρώτη πινελιά για εξωτερική πολιτική και πολιτική της άμυνας έγινε το 1992 με τη Συνθήκη του Μάαστριχ, μετά το 1997 με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ μπήκαν κάποια θεμέλια. Βέβαια, τα πάντα απαιτούν μια ομοφωνία στο πλαίσιο της ΕΕ κι εδώ σ’ αυτό το θέμα υπάρχουν πολύ μεγάλες δυσκολίες.
Βλέπετε ότι είναι διαιρεμένη η Ευρώπη;
Πρέπει να υπάρχει μία ομόφωνη απόφαση. Βέβαια μπορούν κάποια κράτη να κινηθούν από μόνα τους και τα άλλα κράτη να μην τα εμποδίσουν, όμως αυτό δεν είναι κοινή εξωτερική πολιτική. Αυτό κάποιος επιεικώς θα μπορούσε να το χαρακτηρίσει κι ένα ευρωπαϊκό πανηγύρι. Εδώ χρειάζεται μία πολιτική. Φανταστείτε στις ΗΠΑ την πολιτεία του Τέξας να έλεγε ότι εμείς δεν θέλουμε να στείλουμε στρατεύματα στην περιοχή. Αυτά δεν γίνονται στην εξωτερική πολιτική. Ή έχεις μία θέση που την ακολουθούν όλα τα κράτη- μέλη ή δεν έχεις τίποτα. Υπάρχει η αυστηρή κριτική για την ΕΕ και μια άλλη κριτική που λέει ότι δεν οικοδομούνται όλα τόσο εύκολα και ότι χρειάζεται χρόνος για να οικοδομηθούν κάποιες πολιτικές.
Όσο αφορά στο φυσικό αέριο, που γνωρίζουμε ότι η Ευρώπη έχει πρόβλημα. Εάν ο Πούτιν κλείσει τους κρουνούς σημαίνει κάτι για την Ευρώπη;
Σημαίνει κάτι για τη Ρωσία. Η Ρωσία μπορεί να έχει εξελιχθεί, να είναι μία υπερδύναμη αλλά ένα μεγάλο μέρος των εξαγωγών της είναι πρώτες ύλες. Από την άλλη, εάν ο Πούτιν χαλάσει κάποιες συμφωνίες η Ευρώπη θα βρει εναλλακτικές λύσεις. Θα κουραστεί λίγο, αλλά θα τις βρει. Οπότε δεν ξέρω κατά πόσο μεσοπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα μία τέτοια απειλή ή εφαρμογή αυτή της απειλής θα είναι εις βάρος της Ευρώπης ή εις βάρος της Ρωσίας. Από την άλλη πλευρά υπάρχει και η φράση “στην αναμπουμπούλα, ο λύκος χαίρεται”. Άλλες χώρες θα προσπαθήσουν να καλύψουν το κενό, βέβαια θα ακριβαίνει η ενέργεια γιατί θα υπάρχει μία σπανιότητα, θα υπάρχει μία αναταραχή όμοια με αυτή του 1970-1980. Αλλά και τότε ο πλανήτης βρήκε τον δρόμο του.
Η Ελλάδα τι πρόβλημα θα έχει με το φυσικό αέριο;
Έχουμε κάποιες συμβάσεις, οπότε θα έχουμε κάποιο πρόβλημα. Θα πρέπει η Κυβέρνηση θα πρέπει να έχει στο μυαλό της εναλλακτικές λύσεις , δεν πρέπει να περιμένει τελευταία στιγμή. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα υπογράψει τώρα κάποιες συμφωνίες , αλλά ακόμη και σε διερευνητικό επίπεδο μπορεί να υπάρχει και μια επαφή με άλλες χώρες. Υπάρχουν χίλιες δυο λύσεις.
Το θέμα αυτό πως “κουμπώνει” με το θέμα της Τουρκίας η οποία δείχνει άγριες διαθέσεις για τα νησιά μας;
Ίσως έχει επηρεαστεί από αυτή την επεκτατική πολιτική της Ρωσίας σε μια τελείως υπεραπλουστευμένη ερμηνεία, όπως το κάνουν και στην Ουκρανία το κάνουμε κι εμείς στην Ελλάδα.
Τι ρόλο μπορεί να παίξει το ΝΑΤΟ; Γιατί και η Τουρκία και η Ελλάδα είναι στο ΝΑΤΟ.
Τα πράγματα εδώ περιπλέκονται γιατί δεν είναι μόνο το ΝΑΤΟ. Η Τουρκία το 45% των εξαγωγών της στο στέλνει στην ΕΕ, στη Ρωσία στέλνει το 6- 7%. Εάν γίνει μια τεράστια φασαρία με την Ελλάδα, με μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, κλείνουν τα σύνορα. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έχει κλείσει τα σύνορα για τα τουρκοκυπριακά προϊόντα στην ΕΕ. Αυτό είναι καταστροφή για την τουρκική οικονομία. Μπορεί αυτό το υπεραπλουστευμένο που είπα ότι όπως κάνει ο Πούτιν με την Ουκρανία θα κάνει και η Τουρκία με την Ελλάδα να ηχεί ωραία στα αφτιά των Τούρκων δεν είναι όμως έτσι εύκολα τα πράγματα. Επίσης μία ρήξη σε δύο κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ θέτει τεράστια προβλήματα σε ότι αφοράς στη συνοχή της συμμαχίας, στην ύπαρξή της και θα γίνει μία τρομακτική αναστάτωση.
Όλο αυτό το παζλ των γεωπολιτικών έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί υπάρχει κι ένα άλλο στοιχείο. Οι Αμερικανοί θεωρούν ότι η απειλή τους είναι η νοτιοανατολική Ασία πχ Κίνα. Από τη στιγμή που μπλεχτούν σε μια ιστορία με την Ουκρανία χάνουν χρόνο για την ΝΑ Ασία κι αυτό οι Αμερικανοί το σκέφτονται. Και η συμφωνία Αμερικής, Ηνωμένου Βασιλείου, Αυστραλίας δεν είναι τυχαία. Οι συμμαχίες αυτές δεν είναι τυχαίες. Πίσω από κάθε συμφωνία υπάρχουν πολλά πράγματα, υπάρχουν Ινστιτούτα Μελετών, Πανεπιστήμια που μελετούν και δίνουν τα αποτελέσματά τους στην Κυβέρνηση, υπάρχουν υπηρεσίες ειδικά στις ΗΠΑ για να παράγουν τέτοιου είδους αναλύσεις και υπάρχει βέβαια και το οικονομικό περιβάλλον. Η Κίνα απειλεί τις ΗΠΑ όχι στο εμπορικό και στο οικονομικό επίπεδο, που έτσι κι αλλιώς έχει πάρει και το προβάδισμα την απειλεί και στο στρατιωτικό επίπεδο και στο γεωπολιτικό πλέον επίπεδο , αλλά αρχή όλων είναι η οικονομία. Εάν οι Αμερικανοί είχαν το πάνω χέρι στην παγκόσμια οικονομία, όπως παλαιότερα, δεν θα αντιδρούσαν τώρα όπως κάνουν στην ΝΑ Ασία. Προσπαθούν να συγκρατήσουν όσο μπορούν έναν γίγαντα, ο οποίος συνεχώς τους ροκανίζει ένα κομμάτι από τη γεωπολιτική τους ισχύ και την οικονομική τους ισχύ.
Το παιχνίδι αυτό με τη φωτιά τι θα φέρει; Θα κάνει κάτι η ΕΕ ότι μια χώρα μπαίνει σε μια άλλη χώρα ή θα το αφήσει όπως έγινε με την Κύπρο;
Η ΕΕ δεν μπορώ να φανταστώ ότι μπορεί να κάνει κάτι. Εάν θα κάνει κάποιος κάτι είναι οι ΗΠΑ. Πρέπει να δουν και τον ρόλο της Τουρκίας που μέσα από αυτά τα γεγονότα αναβαθμίζεται ο ρόλος της, λόγω του εδάφους της. Πρέπει να δούμε και πως θα κινηθεί η Τουρκία. Να σημειώσουμε ότι σε κάθε εμπάργκο που γίνεται στη Ρωσία, η Τουρκία και η Κίνα καλύπτει την αγορά της Ρωσίας με αγαθά που λείπουν. Η Τουρκία έχει μια ισχυρή βιομηχανία και παράγει ένα μεγάλο σύνολο καταναλωτικών και κεφαλαιουχικών προϊόντων και το ίδιο κάνει και η Κίνα. Τους λείπει βέβαια η τεχνολογία της Δύσης, αλλά βρίσκουν άκρη. Η Ρωσία έχει αυτή τη διέξοδο και η Ρωσία δεν θέλει να τα χαλάσει με την Τουρκία και η Τουρκία δεν θέλει να τα χαλάσει με τη Ρωσία γιατί στην περίπτωση που κάνει οποιαδήποτε ανοησία στο Αιγαίο ή οπουδήποτε αλλού διέξοδος στα τουρκικά προϊόντα θα είναι η Ρωσία, δεν ξέρω εάν η Κίνα την ακολουθήσει. Η Ρωσία μπορεί να της ανταποδώσει αυτό που έκανε όλο αυτό το διάστημα η Τουρκία, στέλνοντας ένα σωρό αγαθά στην Ρωσία κατά τη διάρκεια του εμπάργκο της Δύσης.
Ακούμε Έλληνες πολιτικούς που λένε ότι η Ρωσία είναι ορθόδοξη και θα βοηθήσει εμάς.
Η Ρωσία είναι ένα αναξιόπιστο κράτος σε ότι αφορά την εξωτερική της πολιτική. Αυτό το έχει ζήσει και η Τουρκία, το έχουμε ζήσει κι εμείς και η Κύπρος. Ο καθένας κοιτάζει το συμφέρον του και είναι μια σωστή άποψη, Όταν είσαι μια μεγάλη δύναμη και θέλεις να ασκήσεις επιρροή φροντίζεις να είσαι συνεπείς. Συνέπεια μεγάλη δείχνει η Κίνα, η οποία μπορεί να σου… βγάζει την πίστη μέχρι να οδηγηθεί σε μια συμφωνία, όταν όμως γίνει η συμφωνία, έχει τελειώσει το θέμα. Ίσως κι εμείς θα έπρεπε να αξιοποιήσουμε περισσότερο την Κίνα. Η Κίνα έχει έναν πολιτισμό εφάμιλλος και όχι ανταγωνιστικός του ελληνικού πολιτισμού. Ο πολιτισμός είναι μεγάλο στοιχείο στην διπλωματία. Είναι μια σοβαρή μεταβλητή που εάν την εκμεταλλευτούμε μπορούμε να έχουμε πολλά αποτελέσματα.
