Για έναν αχρείαστο πόλεμο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, με τρομερές επερχόμενες συνέπειες στις οικονομίες της Ε.Ε., αλλά και της Ελλάδας, έκανε λόγο ο Δρ Ανδρέας Μήλιος, διδάκτορας Πολιτειολογίας του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης και οικονομολόγος. Ο ίδιος μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και τη ΜΑΓΝΗΣΙΑ, με αφορμή την κατάσταση αλλά και περί των συνεπειών του πολέμου, ενός πολέμου, που, όπως τονίζει, μας αφορά όλους. Ταυτόχρονα, παρουσιάζει την πρωτότυπη θεματική του νέου του βιβλίου-πανεπιστημιακού εγχειριδίου με τίτλο «Η Εθνική Εικόνα και η Οικονομική Ανάπτυξη».
Μιλώντας αρχικά για την επικαιρότητα κ. Καθηγητά, θεωρείτε πως είναι πιθανό να πλήξει σοβαρά ο πόλεμος στην Ουκρανία, την οικονομία της Ευρώπης αλλά και της Ελλάδας ειδικότερα, κι αν ναι, σε ποιον βαθμό;
Αρχικά, η Ρωσία και η Ουκρανία θα έχουν μεγάλα προβλήματα, καθώς ο πόλεμος αυτός δεν είναι υπέρ τους. Ταυτόχρονα, είναι πολύ σοβαρά τα πράγματα και για την Ευρώπη, όπως και για την Ελλάδα. Έχω δημοσιεύσει ήδη ένα άρθρο σχετικά με τις επιπτώσεις στη χώρα, οι οποίες είναι πολλές. Όταν λέω πολλές, εννοώ ότι θα υπάρξουν επιπτώσεις στον τουρισμό, εφόσον πολλές εκατοντάδες Ουκρανοί και Ρώσοι δεν θα έρθουν στην Ελλάδα, αλλά και στις αυξήσεις και στις τιμές των προϊόντων. Θα έχουμε αύξηση σε πολλά βασικά αγαθά, πέρα από την ενέργεια, και αυτό γιατί η Ρωσία και η Ουκρανία τροφοδοτούν τη χώρα και την Ε.Ε. με πολλά αγροτικά προϊόντα. Η Ουκρανία είναι προμηθευτής της Ε.Ε. σε ποσοστό 88% των βρώσιμων ελαίων. Τι σημαίνει αυτό; Άνοδος τιμών σε όλα τα αρτοσκευάσματα, σιτάρι, ψωμί κ.τ.λ. Είναι ένας αχρείαστος πόλεμος.
Γι’ αυτό τιτλοφορείτε και το άρθρο σας ως «Ο πόλεμος της Ουκρανίας μας αφορά όλους»;
Ακριβώς γι’ αυτό. Και μάλιστα, εάν έχετε δει, αναφέρω μια προς μια τις συνέπειες. Πληθωρισμός, ακριβό χρήμα, άνοδος των επιτοκίων και συνεχίζουμε. Θα υπάρχουν συνέπειες που δεν υπολόγισε ούτε ο πρόεδρος Πούτιν, ούτε η Ε.Ε., η οποία δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο , από το να αντιδράσει. Οι συνέπειες θα παρασύρουν επίσης μεγιστάνες που εδρεύουν στην Ελλάδα, όπως π.χ. ο Ιβάν Σαββίδης, που σχετίζεται με διάφορες επιχειρήσεις, όπως το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης, μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες στην Χαλκιδική, διεκδικεί, ταυτόχρονα, το λιμάνι της Καβάλας και άλλα πολλά. Επίσης, υπάρχουν Ρώσοι μεγιστάνες που έχουν επενδύσει στην Ελούντα της Κρήτης, αλλά, μην ξεχνάμε και τον Ρώσο Μεγιστάνα που έχει στην κατοχή του τον Σκορπιό.
Αν αύριο πάψει οριστικά ο πόλεμος, θεωρείτε πως ήδη έχουν δημιουργηθεί δεινά τα οποία θα συνεχιστούν και δύσκολα θα ξεπεράσουμε;
Ναι! Πιστεύω πως θα χρειαστεί χρόνος για να εξομαλυνθεί η κατάσταση. Ειδικά λόγω Swift, της απαγόρευσης, δηλαδή, διατραπεζικών λογαριασμών Ρωσίας- Ε.Ε. θα χρειαστεί πολύ χρόνος. Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Δύση πλέον δεν έχει καμία εμπιστοσύνη στη Ρωσία, και πως, ακόμα και αύριο να σταματούσε ο πόλεμος, θα χρειαζόταν μέρες, ακόμα και βδομάδες, για να πιστέψει η Δύση τα λεγόμενα του Πούτιν.
Στο άρθρο είστε επικριτικός πάντως, με αυτούς που έπρεπε να μεριμνήσουν όπως αναφέρετε και δεν μερίμνησαν για τις εναλλακτικές στρατηγικές…
Μέσα στο άρθρο μου καταλήγω στο ότι η Ευρώπη δεν έχει ηγέτες του βεληνεκούς του Τσόρτσιλ, που έβλεπαν μακριά και αντιδρούσαν, παίρνοντας σημαντικές αποφάσεις για την ήπειρο. Δυστυχώς, σήμερα αυτό το πληρώνουμε ακριβά. Δεν υπάρχουν πλέον τέτοιου είδους μεγέθη ηγεσίας. Θεωρώ ότι έπρεπε να είχε γίνει πρόβλεψη της κατάστασης. Επίσης, εκτιμώ ότι δεν θα έπρεπε να μιλάμε για ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Ήταν λάθος. Έπρεπε να θεωρήσουν δεδομένη την ενόχληση της Ρωσίας, εφόσον η Ουκρανία είναι στο «υπογάστριο» της χώρας, μιας χώρας που έχει έναν ηγέτη που, για να το πω με απλά λόγια, δεν ξέρω πόσο καλά «στέκει». Η συζήτηση δε, που γίνεται για ένταξη της Ουκρανίας στην Ε.Ε. είναι ακόμα χειρότερη. Η άποψή μου είναι πως η Ουκρανία θα έπρεπε να κρατήσει καθεστώς ουδετερότητας για να αποτελεί το «ανάχωμα» ανάμεσα σε Δύση και Ρωσία, για να νιώθει η τελευταία ασφάλεια.
Σε ό, τι σχετίζεται με το περιεχόμενο του βιβλίου σας, «Την Εθνική Εικόνα και την Οικονομική Ανάπτυξη», τι μηνύματα θέλετε να περάσετε; Απαντάτε, κατά κάποιον τρόπο, στα υπάρχοντα ερωτήματα;
Το βιβλίο ξεκίνησα να το γράφω ακριβώς επειδή διαπίστωσα ένα μεγάλο κενό στην γενικότερη πολιτική συζήτηση, αλλά και στα Πανεπιστήμια. Η θεματική του βιβλίου εξετάζει τον κομβικό ρόλο που διαδραματίζει η εθνική εικόνα μιας χώρας στη συνολική οικονομική διαδικασία ανάπτυξής της. Δεν υπάρχουν εργασίες και δεν υπάρχει μάθημα σε κανένα πανεπιστήμιο της Ελλάδας στο οποίο εξετάζεται η εθνική εικόνα μιας χώρας σαν κάτι άυλο, κεφαλαιουχικό, δημόσιο αγαθό, αλλά ταυτόχρονα και σαν στρατηγικό εργαλείο που μοχλεύει την ανάπτυξη και πολλαπλασιάζει τη διεθνοπολιτική ισχύ κάθε χώρας. Από τη δεκαετία του ’90 σε όλα τα αμερικάνικα πανεπιστήμια υπάρχουν αμέτρητες εργασίες και σπουδές πάνω στο αντικείμενο, αλλά δεν υπάρχει μάθημα σε κανένα ελληνικό πανεπιστήμιο, και αυτό είναι περίεργο. Αυτό το κενό ανακάλυψα και με ώθησε στη συγγραφή του βιβλίου, διότι θεωρώ πως πρέπει να ξεκινήσει αυτή η συζήτηση, και γι’ αυτό τον ρόλο της εικόνας, καθώς πλέον όλα είναι εικόνα, αλλά δεν έχουμε μελετήσει τα στοιχεία που πρέπει. Με δεδομένο ότι το προηγούμενο βιβλίο μου είχε να κάνει με την εταιρική εικόνα και ταυτότητα, το οποίο επίσης πήγε πολύ καλά και διδάσκεται σε έξι πανεπιστήμια, η εθνική εικόνα έρχεται ως συμπλήρωμα της εταιρικής.
Έχει προοπτικές βελτίωσης η εικόνα της Ελλάδας, και αν ναι, τις γνωρίζουμε αυτές τις προοπτικές ή μπορούμε να τις σκεφτούμε;
Φυσικά και έχει προοπτικές. Η Ελλάδα είναι ένα προνομιακός τόπος και από γεωπολιτικής άποψης έχει πολλές πιθανότητες να βρίσκεται στην κορυφή προτίμησης πολλών χωρών για επενδύσεις, λόγω γεωγραφικής θέσης, αλλά και λόγω κλιματολογικών συνθηκών και περιβάλλοντος. Παρ’ όλα αυτά το θέμα της εθνικής ταυτότητας πρέπει να το δούμε σοβαρά και αυτό είναι που κάνω στο βιβλίο μου. Προτείνω δομικές προτάσεις για λύσεις οι οποίες θα δημιουργήσουν μια εθνική εικόνα στη χώρα, η οποία θα είναι ελκυστική και, μάλιστα, ελκυστικότερη από αυτή που είναι τώρα. Επίσης, προτείνω προτάσεις για στρατηγική και αποτελεσματική διαχείριση. Θα πρέπει οι εκάστοτε κυβερνήσεις της χώρας να δώσουν προσοχή, καθώς πρόκειται για ένα ζήτημα που πρέπει να έχει διαχρονικότητα και μονιμότητα. Προϋπόθεση είναι να δημιουργηθεί ένας δημόσιος φορέας, όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες της Δύσης, ο οποίος θα έχει αποκλειστικά αυτή τη διαχείριση.
*Ο Δρ Ανδρέας Μήλιος είναι διδάκτορας Πολιτειολογίας του Πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης και οικονομολόγος με ειδίκευση στο Μάρκετινγκ και συγγραφέας 9 βιβλίων. Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στο Επικοινωνιακό Μάρκετινγκ και στην οργάνωση και λειτουργία της άμεσης δημοκρατίας. Δίδαξε και διδάσκει για πολλά χρόνια στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, στην Ελληνική Εταιρεία Διοίκησης Επιχειρήσεων, στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και σε ιδιωτικά κολλέγια. Έχει προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε πολλές επιχειρήσεις. Διετέλεσε Εθνικός Εμπειρογνώμονας στα Ηνωμένα Έθνη, Πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Αναπληρωτής Πρόεδρος του ταμείου ασφάλισης ΤΑΥΤΕΚΩ, Ειδικός Επιστήμονας στον Συνήγορο του Πολίτη και Ειδικός Σύμβουλος στο Υπουργείο Υγείας.
