Η ελληνική κοινωνία και η τοπική κοινωνία της Λάρισας συγκλονίστηκε με τον θάνατο ενός νέου, μόλις 22 ετών στη γειτονική πόλη, όταν ξαφνικά κατέρρευσε ένας τοίχος από ένα εγκαταλελειμμένο και ετοιμόρροπο κτήριο και του στέρησε τη ζωή. Το τραγικό αυτό συμβάν έρχεται ως δυσάρεστη υπενθύμιση στο τι πράττουν οι αρμόδιοι, ώστε να γίνει η καταγραφή των επικίνδυνων κτηρίων, η κατεδάφισή τους ή η σωστή τους ανακαίνιση και διάσωση, εάν πρόκειται για διατηρητέα κτήρια αρχιτεκτονικού χαρακτήρα. Σε τοπικό επίπεδο η πρόεδρος του ΤΕΕ Μαγνησίας και επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας του Δήμου Βόλου κ. Νάνσυ Καπούλα προτείνει τη συνεργασία του Δήμου με το ΤΕΕ αλλά και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, στην καταγραφή όλων αυτών των πολλών επικίνδυνων κτηρίων, ώστε με περισσότερη ταχύτητα να εντοπιστούν και να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα.
Η κ. Καπούλα μίλησε στον Δημήτρη Καρεκλίδη για το μείζον ζήτημα που αφορά στο σύνολο των ελληνικών πόλεων και έχει διττή σημασία. Αφενός τη διάσωση κτηρίων με πολιτιστικό υπόβαθρο κι αφετέρου στην αντιμετώπιση αυτού του αστικού φαινομένου πριν συμβεί άλλο δυστύχημα.
Πολλά τα παλαιά κτήρια- Είναι εστίες μόλυνσης και παραβατικότητας
Όπως τόνισε η κ. Καπούλα, ο αστικός ιστός των πόλεων της χώρας έχει αποκτήσει building stock, απόθεμα κτηρίων δηλαδή που έχουν παλαιότητα. Πολλά από αυτά έχουν εγκαταλειφθεί πλήρως και αποτελούν εστίες επικινδυνότητας λόγω των υλικών που φέρουν και της στατικής πλέον ανεπάρκειας που τους διέπει, αλλά γίνονται και εστίες μόλυνσης και εστίες παραβατικότητας. “Αποτελούν μια πολύ σοβαρή πληγή μέσα στον αστικό ιστό και πρέπει να υπάρξει λύση”, σχολίασε η ίδια χαρακτηριστικά.
Τα διατηρητέα και οι χρονοβόρες διαδικασίες των υπηρεσιών
Η πρόεδρος του ΤΕΕ εξήγησε πως τα παλαιά κτήρια χωρίζονται σε δύο κατηγορίες. Αυτά που παρουσιάζουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και στα απλά παλιά, εγκαταλελειμμένα κτήρια.
Για τα κτήρια που έχουν αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον, τα λεγόμενα νεοκλασικά υπάρχει μία μεγάλη δυσκολία. “Αυτά τα κτήρια υποχρεωτικά πρέπει να τα εξετάσει η υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και να κρίνει εάν θα τα χαρακτηρίσει διατηρητέα ή όχι. Ο ιδιοκτήτης σε αυτές τις περιπτώσεις και να θέλει να κάνει εργασίες, αν δεν έχει περάσει από την εξέταση, δεν μπορεί να κάνει τίποτα’, τόνισε η κ. Καπούλα.
Προσέθεσε πως οι διαδικασίες στις αρμόδιες υπηρεσίες είναι αργές και χρονοβόρες και το Υπουργείο Πολιτισμού δεν κινείται στην κατεύθυνση να αναγνωρίσει το υπαρκτό αυτό πρόβλημα των προτεινόμενων διατηρητέων και να προχωρήσει τις διαδικασίες, με αποτέλεσμα να βρίσκονται σε ομηρία χιλιάδες ιδιοκτήτες στην χώρα με τέτοιου τύπου κτήρια, που είτε δεν μπορούν να τα αξιοποιήσουν είτε δεν μπορούν να δώσουν κάποια λύση στην επικινδυνότητά τους, έχοντας πολλές φορές μάρμαρα και αετώματα που με την πάροδο του χρόνου αυτά διαβρώνονται και σημειώνονται ατυχήματα.
Η καταγραφή του ΤΕΕ και η πρόταση συνεργασίας
Το ΤΕΕ Μαγνησίας, με ομάδα εργασίας έχει καταγράψει πολύ μεγάλο ποσοστό αυτών των κτηρίων που υπάρχουν στον αστικό ιστό. Αυτή η καταγραφή, όπως επεσήμανε η κ. Καπούλα, μπορεί να βοηθήσει την αρμόδια υπηρεσία για να ξεκινήσει από μια καταγεγραμμένη βάση δεδομένων. Σύμφωνα με την ίδια το ΤΕΕ έχει καταγράφει σε δύο τόμους τα διατηρητέα κτήρια του πολεοδομικού συγκροτήματος με φωτογραφικό υλικό, έχει εντοπίσει το ιδιοκτησιακό καθεστώς, υπάρχει σε πολλά εντοπισμός στον χάρτη, ενώ σε αρκετά υπάρχουν και παλιά σχέδια.
Αναφερόμενη στις διαδικασίες της αρμόδιας υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και εάν έχει εκδοθεί πρόσφατα κάποια σχετική απόφαση για διατηρητέο κτήριο η κ. Καπούλα επεσήμανε πως είναι σπάνιες οι φορές που τα τελευταία χρόνια υπάρχουν αποφάσεις για διατηρητέα κτήρια.
“Πρέπει να έχουν υπάρξει άλλοι λόγοι για να κριθεί ένα κτήριο, δηλαδή να υπάρξει αίτηση προς κατεδάφιση κι εκεί να πάει στην υπηρεσία και πάλι, πολλές φορές σταματά το θέμα στην υπηρεσία. Αργεί πολύ η διαδικασία χαρακτηρισμού. Και κάποιος να θέλει να βγάλει μία άδεια κατεδάφισης ή επισκευής η αρμόδια υπηρεσία καθυστερεί στο να αποφασίσει εάν αυτό είναι διατηρητέο ή όχι και τελικά δεν εκδίδεται η άδεια. Είναι άγνωστη σε χρόνο η διαδικασία έκδοσης απόφασης ενός διατηρητέου κτηρίου”, τόνισε.
Παράλληλα εκτός από το θέμα της επικινδυνότητας που υπάρχει, η πρόεδρος του ΤΕΕ έθεσε και το ζήτημα της διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, το οποίο έχει μια αντίστροφη πορεία με αυτές τις καθυστερήσεις.
“Όταν δεν μπαίνεις σε μια διαδικασία να ανακαινίσεις ένα κτήριο, με σεβασμό πάντα, αυτό θα απαξιώνεται όλο και περισσότερο με την πάροδο του χρόνου. Αφήνουμε το κτήριο να καταρρέει και μπορεί να μην είναι και αναστρέψιμη η κατάστασή του. Η καθυστέρηση και η μη σωστή προσέγγιση με γρήγορες και ξεκάθαρες διαδικασίες, τελικά δεν φέρνει κανένα αποτέλεσμα και φέρνει προβλήματα στην πόλη”, επεσήμανε.
Δείτε μερικά από τα κτήρια που έχουν καταγραφεί στην έρευνα του ΤΕΕ Μαγνησίας:
Τα παλιά και εγκαταλειμμένα κτήρια- Συνδρομή και βοήθεια στον Δήμο
Η δεύτερη κατηγορία παλαιών κτηρίων , όπως εξήγησε η κ. Καπούλα είναι αυτά που δεν παρουσιάζουν κάποιο ιδιαίτερο στοιχείο αρχιτεκτονικής, κτήρια που εγκαταλείφθηκαν, είτε έχουν πολλούς κληρονόμους και δεν έχει ξεκαθαριστεί το ιδιοκτησιακό είτε υπάρχει πρόβλημα με το ιδιοκτησιακό και αφήνονται στην τύχη τους. Το πρόβλημα ωστόσο είναι αντίστοιχο, καθώς και αυτά τα κτήρια είναι επικίνδυνα, είναι εστίες μόλυνσης, παραβατικότητας και δημιουργούν μεγάλα προβλήματα και τους περίοικους.
Το ΤΕΕ Μαγνησίας, επεσήμανε η κ. Καπούλα δεν έχει κάνει καταγραφή αυτών των κτηρίων καθώς δεν είναι της αρμοδιότητάς του.
Αρμόδια είναι η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου που κρίνει με πρωτόκολλο εάν το κτήριο είναι επικίνδυνο, ετοιμόρροπο κτλ.. Το πρόβλημα σε αυτή την περίπτωση είναι, όπως τόνισε η κ. Καπούλα, ότι υπάρχει υποστελέχωση της υπηρεσίας, δεν μπορούν να βγουν κλιμάκια για καταγραφή και η υπηρεσία περιμένει πότε θα γίνει μια καταγγελία.
“Η εμπειρία μου είναι ότι είναι σπάνιες καταγγελίες και γίνεται μετά από κάποιο ατύχημα. Τότε κάποιος θα ενεργοποιηθεί και θα πάει στην υπηρεσία. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι χρόνοι είναι άμεσοι . Όταν γίνεται καταγγελία, η υπηρεσία άμεσα προστρέχει και καταγράφει και προσπαθεί να εντοπίσει ιδιοκτήτες. Οι καταγγελίες μετά από ατύχημα ενέχουν το ρίσκο. Σημασία έχει ο δήμος να καταγράψει αυτά τα κτήρια και να αρχίσει τις επιδόσεις προς τους ιδιοκτήτες ώστε να τα επισκευάσουν”, είπε η κ. Καπούλα.
Και με αυτή την κατηγορία κτηρίων όμως, το ΤΕΕ Μαγνησίας τείνει χείρα βοηθείας στον Δήμο με την πρόεδρό του να προτείνει τη συνεργασία Δήμου Βόλου, ΤΕΕ Μαγνησίας αλλά και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
“Μπορούμε να δημιουργήσουμε μεικτά κλιμάκια, να τα στελεχώσουμε, να μοιραστεί η πόλη σε τομείς και να γίνει η καταγραφή, τουλάχιστον των πολύ επικίνδυνων κτηρίων που χρήζουν άμεσης παρέμβασης. Δεν θα κάνουμε εμείς τις εκτιμήσεις, αλλά μπορούμε να συνδράμουμε την καταγραφή και τη δημιουργία της βάσης δεδομένων”, πρότεινε η κ. Καπούλα.
Η ίδια εξήγησε ότι αφού εντοπιστεί και καταγραφεί ένα παλαιό κτήριο, τότε ο Δήμος μπορεί να εντοπίσει τους ιδιοκτήτες του, να ακολουθήσει τη διαδικασία της όχλησης κι αν οι ιδιοκτήτες μετά την παρέλευση συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος δεν ανταποκριθούν, τότε με παρέμβαση της Εισαγγελίας μπορεί να προχωρήσει σε αντίστοιχες εργασίες και πριν από οριστικά μέτρα μπορεί να πάρει προσωρινά, όπως μέτρα προφύλαξης ώστε να μην περνά κάποιος κάτω από το μπαλκόνι.
Πρέπει να ξεκινήσουμε από κάπου
Η κ. Καπούλα επεσήμανε πως δυστυχώς αυτό το θέμα των επικίνδυνων κτηρίων έρχεται στο προσκήνιο κάθε φορά μετά από ένα δυσάρεστο συμβάν. Όλοι μιλούν για την αναγκαιότητα επίλυσής του, όμως φαίνεται πολύ μεγάλο θέμα για να λυθεί.
“Είναι δεδομένο ότι κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε και κομμάτι κομμάτι να επιλύεται. Με την στελέχωση υπηρεσιών, κλιμακίων και τη συνεργασία μπορεί να γίνει. Εμείς ως ΤΕΕ Μαγνησίας έχουμε εμπειρία με την καταγραφή των διατηρητέων και πρέπει να υπάρξει η κίνηση αυτή στον αστικό ιστό γιατί όσο αφήνεις ανενεργά αυτά τα θέματα, οι φθορές πολλαπλασιάζονται, μένουν απροστάτευτα αυτά τα σπίτια από τις καιρικές συνθήκες και τη διάβρωση και ο κίνδυνος ατυχημάτων αυξάνεται κατακόρυφα”, σχολίασε η κ. Καπούλα, επισημαίνοντας πως πρέπει το μεγάλο αυτό θέμα να ξεκινήσει να επιλύεται για την ανάπτυξη των πόλεων, για την καλύτερη λειτουργία τους και για την προστασία των πολιτών.
