Μια ξεχωριστή διαδικτυακή εκδήλωση πραγματοποιήθηκε από τους Συλλόγους διδασκόντων Γονέων & Κηδεμόνων Δημοτικών σχολείων και Νηπιαγωγείων της Μαγνησίας σε συνεργασία με το Παιδοψυχιατρικό Τμήμα του Νοσοκομείου Βόλου και την Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Βόλου για τον εθισμό στο διαδίκτυο και την ασφαλή πλοήγηση. Η κ. Πηνελόπη Αλεξία- Αβαγιανού, Διδάκτωρ Εξελικτικής Ψυχολογίας και Ψυχολόγος του παιδοψυχιατρικού τμήματος στο Νοσοκομείο Βόλου τοποθετήθηκε στην εκδήλωση και με αφορμή αυτή, μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή για τα νέα δεδομένα που αφορούν στη χρήση του διαδικτύου, αλλά και κατά πόσο αυτή επηρεάζει την ψυχολογία των παιδιών και των εφήβων
Ο εθισμός στο διαδίκτυο συνδέεται και με την ασφαλή πλοήγηση. Ποια είναι η κατάσταση πλέον μιας που έχει μπει και η τηλεκπαίδευση στη ζωή των παιδιών και γενικότερα στη ζωή μας;
Το πρόβλημα του εθισμού στο διαδίκτυο προϋπήρχε και ολοένα κι αυξάνονταν γιατί αυξάνεται η χρήση των οθονών γενικότερα και κυρίως στα παιδιά στην ηλικία της εφηβείας, τώρα πλέον κατεβαίνει και πολύ πιο κάτω το όριο. Σίγουρα η περίοδος της πανδημίας έχει επιτείνει αυτό το πρόβλημα γιατί αφορά και στο κομμάτι της τηλεκπαίδευσης που αναγκαστικά περνά πάρα πολλές ώρες στον υπολογιστή, χρήσιμες μεν κι απαραίτητες, αλλά δεν παύει να είναι μπροστά σε μία οθόνη και νομιμοποιείται κάτι τέτοιο, γιατί παλιά έλεγαν στα παιδιά ότι δεν μπορούν να κάθονται πάνω από δυο ώρες την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη.
Τώρα ξαφνικά δεν μπορούμε να πούμε κάτι τέτοιο στα παιδιά, όταν και μόνο κατά τη διάρκεια των μαθημάτων, θα καθίσουν 5ωρο και 6ωρο ίσως και περισσότερο μπροστά στον υπολογιστή. Δεν μπορούμε να τους στερήσουμε από εκεί κι έπειτα και κάποιες ώρες να περάσουν ευχάριστα, εφόσον δεν έχουν τα αθλήματά τους, μιας και οι ακαδημίες είναι κλειστές, που για μένα είναι ένα τεράστιο θέμα, καθώς προσπαθούμε κάτι να κερδίσουμε, αλλά αυτό που χάνουμε ίσως είναι παραπάνω.
Τα παιδιά προφανώς έχουν αυτό το μέσο πλέον για να ικανοποιήσουν και τις κοινωνικές τους ανάγκες και τις προσωπικές τους ανάγκες. Είναι το μοναδικό ως ένα βαθμό μέσο. Και λέω ως ένα βαθμό, γιατί εκεί θα πρέπει να είναι και η αντίσταση της οικογένειας, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα μεσων και κωδικών 6, ώστε τα παιδιά να βγουν μια βόλτα. Πρέπει να υπάρχει μία προώθηση των εναλλακτικών δραστηριοτήτων από πλευράς των γονέων και πρέπει και οι ίδιοι οι γονείς ιδίως για τα μικρά παιδιά να συμμετέχουν σε τέτοιες εξωσχολικές δραστηριότητες, έξω από το σπίτι κι έξω από τα όρια του διαμερίσματος.
Ο ρόλος δηλαδή της οικογένειας είναι πολύ σημαντικός για να υπάρξει αντίσταση στον οποιοδήποτε εθισμό στο διαδίκτυο, αλλά και για την ασφαλή πλοήγηση που είναι ακόμη μία πτυχή;
Δεν θα πρέπει να δαιμονοποιούμε το μέσο. Το διαδίκτυο είναι ένα πάρα πολύ χρήσιμο μέσο κι εννοείται πως ήρθε για να μείνει στη ζωή μας. Δεν θα υπάρξει εποχή πλέον χωρίς διαδίκτυο, άρα πρέπει να μάθουμε να το χρησιμοποιούμε σωστά και με ασφάλεια, καταρχήν εμείς ως ενήλικες. Τίθεται όμως και το ερώτημα κατά πόσο οι ενήλικες χρησιμοποιούν σωστά το διαδίκτυο, γιατί εάν σερφάρουμε στο facebook και δούμε τι αναρτήσεις κάνουν πολλοί ενήλικες θα δούμε πως ούτε εκείνοι γνωρίζουν τι σημαίνει αυτό που κάνουν. Επομένως το πρώτο βήμα είναι να μάθουμε οι ενήλικες τι σημαίνει ασφάλεια στο διαδίκτυο για να μπορέσουμε κατ’ επεκταση να το διδάξουμε και στα παιδιά μας.
Έχουμε αναρωτηθεί επιστημονικά πλέον, κατά πόσο η πολύωρη χρήση επιφορτίζει ψυχολογικά τα παιδιά;
Έχουν αρχίσει να βγαίνουν μελέτες, κυρίως από χώρες που είναι λίγο πριν από μας με κρούσματα, δεν εξετάζουν όμως μόνο το κομμάτι του διαδικτύου, αλλά γενικώς τι επιπτώσεις έχει φέρει η πανδημία στην ψυχική υγεία των παιδιών. Έχει βγει μια μεγάλη μελέτη από το Ινστιτούτο Ψυχιατρικής του Λονδίνου που διάβασα πρόσφατα, η οποία επικεντρώνει το ενδιαφέρον της κυρίως στους εφήβους, φαίνεται δηλαδή πως οι έφηβοι πλήττονται παραπάνω από τα μικρότερα παιδιά κι αυτό για μας τους ψυχολόγους είναι κατανοητό, γιατί ξέρουμε ότι ο έφηβος έχει τρομερή ανάγκη να βρίσκεται έξω από την οικογένεια και το σπίτι. Εκεί, φαίνεται πως τα παιδιά αρχίζουν να εμφανίζουν πολλού τύπου συναισθηματικές δυσκολίες , δηλαδή αγχώδεις διαταραχές εφηβική κατάθλιψη και έχει πέσει πολύ το κίνητρό τους και για τις σχολικές τους επιδόσεις. Στη Μ. Βρετανία φάνηκε ότι οι άριστοι μαθητές μείωσαν κατά 50% το χρόνο διαβάσματός τους.
Οι γονείς βλέπετε να ανησυχούν και να εκφράζουν αυτές τις ανησυχίες αυτό το χρονικό διάστημα;
Σίγουρα υπάρχουν ανησυχίες και είναι πιο έντονες, απλά οι γονείς επειδή και οι ίδιοι πλήττονται σε πολύ μεγάλο βαθμό, καθώς έχουμε ανθρώπους που έχουν χάσει τη δουλειά τους, που είναι κλεισμένοι στο σπίτι πάρα πολύ καιρό, ανθρώπους που φοβούνται μην νοσήσουν γιατί έχουν χρόνιο νόσημα, ανθρώπους που νόσησαν ή γονείς που πενθούν επειδή χάσανε κάποιον δικό τους άνθρωπο από covid. Αυτή τη στιγμή θεωρώ ότι δεν έχουν αρχίζει να έρχονται τα ερωτήματα για τα παιδιά γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των γονιών αισθάνομαι πως είναι οι ίδιοι πολύ καταβεβλημένοι.
