Συγκρατημένοι … φαίνεται πως θα είναι οι καταναλωτές την εορταστική περίοδο των Χριστουγέννων, καθώς σε έρευνα που διεξήχθη από τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων & Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος (ΣΕΛΠΕ), σε δείγμα 1150 καταναλωτών, διαφάνηκε ότι πάνω από το 50% θα δαπανήσει κάτω από 100 ευρώ.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή ο Αν. Αντιπρόεδρος και Γεν. Διευθυντής του ΣΕΛΠΕ Αντώνης Ζαΐρης, επεσήμανε πως το καταναλωτικό κοινό δείχνει αυτή την οικονομική συγκράτηση λόγω της ανησυχίας και της ανασφάλειας που επικρατούν.
Από την έρευνα, φαίνεται σύμφωνα με τον κ. Ζαΐρη , ότι θα υπάρχει μία υστέρηση της δαπάνης σε σχέση με το 2021 και αυτό θα οφείλεται στην ανησυχία και ανασφάλεια των καταναλωτών, παρά, όπως τόνισε, τις μεγάλες εκταμιεύσεις της κυβέρνησης σε ότι αφορά στο δημοσιονομικό και στην υποστήριξη της ενέργειας αλλά και τα καλάθια και τις πρόσφατες συμπληρωματικές ανακοινώσεις για το food pass.
Επίσης, επεσήμανε πως οι καταναλωτές ανακατανέμουν τον οικογενειακό τους προϋπολογισμό καθώς πάνω από τους μισούς, δαπανούν λιγότερο από 100 ευρώ τα φετινά Χριστούγεννα και αυτό εξαιτίας της ανησυχίας, της αβεβαιότητας και της ανασφάλειας που υπάρχει διάχυτη στο αγοραστικό κοινό.
Οραματικός στόχος η κερδοφορία των επιχειρήσεων
Η πρόθεση αυτή των καταναλωτών θα κλονίσει τις επιχειρήσεις; Σύμφωνα με τον κ. Ζαΐρη, δεν θα τις κλονίσει, σίγουρα όμως θα επηρεάσει τον τζίρο και την κερδοφορία τους.
« Η κερδοφορία είναι οραματικός στόχος, γιατί έχουν πιεστεί πάρα πολύ τα περιθώρια ακόμη και στον χώρο των τροφίμων, που κάποιοι νομίζουν ότι εκεί υπάρχουν υπερκέρδη. Παρότι είναι τζιρογόνες επιχειρήσεις τα κέρδη φτάνουν μέχρι 1-1,5%, αλλά πολλές επιχειρήσεις μεσαίες του χώρου των τροφίμων, θα βγάλουν φέτος ζημιές. Το μεγάλο κόστος είναι στην άνοδο των πρώτων υλών γι’ αυτό και έχουμε πληθωρισμό κόστους.
Εκεί είναι το μεγάλο ζήτημα, το οποίο δεν «μαζεύεται» κι αυτό γίνεται στα ανελαστικά είδη, πχ ενέργεια, ή σε κάποια τρόφιμα που τα έχει βασική ανάγκη ο καταναλωτής. Εκεί δεν «μαζεύεται» με τα επιτόκια, γι’ αυτό είδαμε ότι με την άνοδο των επιτοκίων έχουμε έναν πληθωρισμό κατανάλωσης. Αυτό, όταν τη ζήτηση δεν μπορούσε να την ικανοποιήσει η προσφορά την περίοδο της πανδημίας, εκεί ανέβαιναν τα επιτόκια, σταματούσε η αναθέρμανση στην οικονομία και έτσι ελέγχονταν, με την άνοδο των επιτοκίων, ο πληθωρισμός» εξήγησε ο ίδιος.
«Το επόμενο εξάμηνο θα είναι δύσκολο…»
Όπως τόνισε το επόμενο εξάμηνο θα είναι δύσκολο όμως εξέφρασε την πεποίθηση ότι εν τέλει η αγορά θα κινηθεί. Βέβαια, η οικονομία της χώρας μας θα επηρεαστεί από το κλίμα που υπάρχει στην Ευρώπη και είναι βαρύ, όχι όμως σε μεγάλο βαθμό, όπως θα επηρεαστούν οι μεγάλες οικονομίες, όπως της Γαλλίας ή της Γερμανίας.
«Θα είναι ένα εξάμηνο δύσκολο. Εγώ πιστεύω ότι η αγορά με τον ένα ή τον άλλο τρόπο θα κινηθεί τα Χριστούγεννα, μετά τα μέσα Γενάρη, θα αρχίσουν εκπτώσεις- προσφορές, και πιστεύω ότι το κλίμα της Ευρώπης που υπάρχει το φαινόμενο της ύφεσης, της στασιμότητας των επενδύσεων, προβλήματα απασχόλησης , ανισοκατανομές, διεύρυνση των ανισοτήτων, θα μας επηρεάσει κι εμάς. Όχι ότι θα σταματήσει την πορεία της οικονομίας, θα μας επηρεάσει λιγότερο από την Ευρώπη.
Φανταστείτε, εάν κάποτε λέγαμε ότι θα μας επηρέαζε λιγότερο το οικονομικό περιβάλλον και οι ανακατατάξεις από τη Γαλλία και τη Γερμανία δεν θα το πίστευε κάποιος, ενώ τώρα το πρόβλημα είναι στις χώρες της υψηλής εκβιομηχάνισης καθώς εμείς ως χώρα κατανάλωσης, αντιστεκόμαστε, γι’ αυτό και εμφανίζουμε ρυθμούς ανάπτυξης φέτος 5%, του χρόνου 1,5-2%», υποστήριξε ο κ. Ζαΐρης.
Καλό και συμπληρωματικό
μέτρο το «καλάθι του νοικοκυριού»
Μιλώντας για την αγορά, ο κ. Ζαΐρης αναφέρθηκε και στο καλάθι του νοικοκυριού σχολιάζοντας πως είναι ένα καλό, συμπληρωματικό μέτρο που έχει συγκρατήσει τις τιμές και σε αρκετά προϊόντα τις έχει ρίξει.
«Στο 20% των προϊόντων έχουν πέσει οι τιμές, στο 60-70% κρατιούνται σταθερές και στο 15% υπάρχει άνοδος. Είναι ένα μέτρο συμπληρωματικό, καλό, έχει πέσει η τιμή από τα 128 ευρώ την πρώτη εβδομάδα στα 100 ευρώ τώρα το καλάθι, άρα λειτουργεί. Δεν έχω ακούσει όμως και από τα άλλα κόμματα εναλλακτικές προτάσεις. Όταν ασκούμε κριτική σε ένα μέτρο θα πρέπει να υπάρχουν και εναλλακτικές προτάσεις αλλιώς δεν έχει νόημα», υποστήριξε.
Συνδυασμός φυσικών και ηλεκτρονικών αγορών
Μέρος της έρευνας αφορούσε και το διαδικτυακό εμπόριο, με τον κ. Ζαΐρη να επισημαίνει πως πλέον η έκρηξη των ηλεκτρονικών αγορών έχει παύσει και υπάρχει μία ισορρόπηση μεταξύ φυσικών και ηλεκτρονικών αγορών.
«Φαίνεται πως η γενιά των millennials κάνουν το 45-50% των αγορών, δηλαδή οι νέοι έως 35 ετών. Σε αυτούς πρέπει να δώσουν έμφαση οι επιχειρήσεις. Το 15% της έρευνας λέει ότι θα κάνει το μεγαλύτερο ποσοστό των αγορών ηλεκτρονικά. Το 2021 ήταν 16%. Υπάρχει μία σταθεροποιητική τάση. Το 65% δηλώνει ότι θα την κάνει σε φυσικά καταστήματα. Οι αγορές άλλωστε συνδυάζονται με την παρόρμηση, με την εκδρομική εμπειρία κτλ κι αυτό είναι καλό που συμβαίνει στην αγορά γιατί λειτουργεί ευεργετικά για την ψυχολογία μας», εξήγησε ο ίδιος.
Μετάβαση ανάπτυξης σε πιο παραγωγικό μοντέλο
Αναφερόμενος στα ποιοτικά χαρακτηριστικά που θα πρέπει να έχει η χώρα μας στο κομμάτι της ανάπτυξης, ο κ. Ζαΐρης σημείωσε πως θα πρέπει να γίνει μετάβαση σε πιο παραγωγικό μοντέλο.
«Πρέπει να στρέψουμε το μοντέλο αλλού, παρότι εγώ εκπροσωπώ την κατανάλωση, δηλαδή να φύγουμε από την εσωστρεφή κατανάλωση , που δημιουργούν τα εισαγόμενα προϊόντα και να πάμε σε άλλο μοντέλο ανάπτυξης, πιο παραγωγικό. Πολλοί συγγραφείς οικονομικού περιεχομένου πιο παλιά, είχαν γράψει για την ανάγκη της χώρας να ανατάξει το παραγωγικό της μοντέλο στα εμπορεύσιμα προϊόντα. Με απλά λόγια πρέπει να βρούμε τα προϊόντα που μπορούν να αναμετρηθούν με τις αγορές του εξωτερικού. Αν δεν το κάνουμε αυτό, πάντα θα εξαρτόμαστε μονοθεματικά από την κατανάλωση και η κατανάλωση έχει περιορισμένο πλαίσιο ανάπτυξης», υποστήριξε.
Τα στοιχεία της έρευνας
Από την έρευνα προκύπτει ότι πλειοψηφία του κοινού, ποσοστό 71%, θεωρεί ότι η αξία των αγορών της τα φετινά Χριστούγεννα θα είναι μειωμένη, ποσοστό 8% εκτιμά ότι θα είναι αυξημένη, ενώ 22% θεωρούν ότι θα μείνει αμετάβλητη. Το μεγαλύτερο ποσοστό 38% θεωρεί ότι η μείωση αυτή θα είναι πάνω από το μισό της δαπάνης του προηγούμενου έτους, άνω του 50%. Μεσοσταθμικά, η εκτίμηση των καταναλωτών μεταφράζεται σε μία εκτιμώμενη μείωση της τάξης του 31%, δηλαδή ότι φέτος θα χαθεί περίπου το 1/3 του περυσινού “τζίρου”. Η εκτίμηση αν και μη ρεαλιστική είναι ενδεικτική του καταναλωτικού κλίματος που επικρατεί στην αγορά, σύμφωνα με την έρευνα του ΣΕΛΠΕ.
Όσον αφορά το ύψος της εκτιμώμενης δαπάνης για αγορές την περίοδο των Χριστουγέννων, αυτή μεσοσταθμικά εκτιμάται σε 145 ευρώ κατά κεφαλήν (έναντι 146 ευρώ που ήταν η περυσινή εκτίμηση στην αντίστοιχη έρευνα). Το 15% εκτιμά ότι δεν θα δαπανήσει τίποτα, το 19% μέχρι 50 ευρώ, το 25% έως 100 ευρώ, το 23% από 101 έως 200 ευρώ, το 14% από 200 έως 500 ευρώ και το 4% πάνω από 500 ευρώ. Πρακτικά το μισό κοινό, ποσοστό 52% θα δαπανήσει λιγότερο από 100 ευρώ τα φετινά Χριστούγεννα για αγορές.
Σημειώνεται ότι το 13% – ένας στους 8 καταναλωτές – έχει ήδη ολοκληρώσει τις αγορές του αρκετά πριν τα Χριστούγεννα, το 48% έως 1 εβδομάδα πριν τα Χριστούγεννα και το 39% την εβδομάδα που διανύουμε.
Σε ό,τι αφορά στις διαδικτυακές αγορές, το 15% δηλώνει ότι θα κάνει το μεγαλύτερο μέρος των αγορών του ηλεκτρονικά (έναντι 16% το 2021), ποσοστό που δείχνει τη δυναμική των ηλεκτρονικών καταστημάτων. Το 65% δηλώνει ότι θα κάνει το μεγαλύτερο μέρος σε φυσικά καταστήματα, ενώ ένα 20% δηλώνει ότι δεν θα αγοράσει. Πρακτικά η αναλογία διαμορφώνεται σε: 1 καταναλωτής αγοράζει κυρίως ηλεκτρονικά για 4 καταναλωτές που αγοράζουν κυρίως φυσικά.
