Η συμμετοχή μίας ομάδας στην πρώτη εθνική κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου είχε πάντοτε γόητρο (και χρήμα…) για την ίδια, τους παίκτες που την απάρτιζαν και για την πόλη που πολλές φορές αυτή εκπροσωπούσε. Ωστόσο το πώς ένας σύλλογος έφτανε να συμμετέχει στην Α’ Εθνική δεν αποτέλεσε σχεδόν ποτέ μία σταθερή διαδικασία, με τη μορφή της δεύτερης κατηγορίας να αλλάζει πολλές φορές, στην ιστορία του μεταπολεμικού ελληνικού ποδοσφαίρου, ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΤΡΙΜΜΗΣ
Οι φετινοί δύο όμιλοι δεν είναι κάτι καινούργιο για την ελληνική ποδοσφαιρική πραγματικότητα. Υπήρχαν όμως και αγωνιστικές περιόδους με πολύ περισσότερους(!), με προκριματικά σε τοπικό επίπεδο, και συνεχή μπαράζ ανόδου. Μία διαδικασία επίπονη όπως μπορεί να φανταστεί κανείς, με πολλά έξοδα για τους συλλόγους, και χωρίς εγγυημένο αποτέλεσμα. Στη Β’ Εθνική όμως χτυπούσε η καρδιά της ελληνικής ποδοσφαιρικής περιφέρειας, και από την πρώτη απόπειρα Νίκη και Ολυμπιακός Βόλου έδωσαν το «παρών».
1959-1960: Το πρώτο αίμα…
Την αγωνιστική περίοδο 1959-1960 έχουμε μία ακόμη απόπειρα για δημιουργία μίας μόνιμης Α’ Εθνικής κατηγορίας, ωστόσο αυτό σήμαινε ότι κάπως έπρεπε να οριστικοποιηθούν τα δεδομένα και για την εφαρμογή της Β’ Εθνικής, ώστε να προκύπτουν οι ομάδες που θα κάλυπταν τα κενά όσων υποβιβάζονται από την πρώτη.
Ωστόσο αυτή η πρώτη Β’ Εθνική δεν είχε μόνιμο χαρακτήρα. Η απόπειρα ωστόσο έγινε, με τη συμμετοχή 24 ομάδων, που χωρίστηκαν με γεωγραφικά κριτήρια σε τρεις ομίλους των οκτώ. Τρεις λοιπόν θα έπαιρναν τα ισάριθμα εισιτήρια για άνοδο, χωρίς καν να διαγωνιστούν μεταξύ τους. Έτσι, η αγωνιστική δράση ξεκίνησε στις 6 Μαρτίου του 1960, με τη Νίκη Βόλου να συμμετέχει στον κεντρικό όμιλο.
Τις 24 ομάδες που συμμετείχαν σ’ αυτή την τύποις Β’ Εθνική απάρτιζαν οι δύο πρώτες από τις τρεις «ιδρύτριες» της ΕΠΟ Ενώσεις ΕΠΣ Αθηνών, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης, καθώς και οι πρωταθλήτριες ομάδες των 13 -εκείνη την περίοδο- ΕΠΣ Α΄ κατηγορίας: Πάτρα, Θεσσαλίας Θράκη, Αν. Μακεδονία, Σέρρες, ΚΔ Μακεδονία, ΒΔ Μακεδονία, Φθιωτιδοφωκίδα, Εύβοια-Βοιωτία, Αργολιδοκορινθία, Καλαμάτα-Σπάρτη, Ηράκλειο και Δωδεκάνησα εκπροσωπήθηκαν στην κατηγορία. Παράλληλα συμπεριλήφθηκαν οι δευτεραθλήτριες των ΕΠΣ Πατρών και Θεσσαλίας, καθώς και οι ομάδες που έχασαν στους αγώνες για την άνοδο στην Α΄ Εθνική πριν την έναρξη των πρωταθλημάτων, ο ΟΦΗ, ο Ολυμπιακός Χαλκίδας και η Ασπίδα Ξάνθης.
Βέβαια το ποιοι ήταν οι σύλλογοι που εκπροσωπούσαν τις κατά τόπους ΕΠΣ δεν ήταν προκαθορισμένοι. Αρχικά χρειάστηκε να πάρουν μέρος στα τοπικά πρωταθλήματα και στη συνέχεια να βρεθούν σε θέση για να διεκδικήσουν την άνοδο στη Β’ Εθνική, σε ένα ποδοσφαιρικό… καθαρτήριο!
Στον κεντρικό όμιλο λοιπόν βρέθηκε η Νίκη Βόλου εκπροσωπώντας την ΕΠΣ Θεσσαλίας μαζί με τον Λαρισαϊκό. Οι «κυανόλευκοι» έδωσαν 14 αγώνες, για να τερματίσουν στην τρίτη θέση και να κοιτάξουν από εκεί και πέρα την επόμενη χρονιά.
Η τελική βαθμολογία του κεντρικού ομίλου ήταν η εξής:
| Ομάδα | Βαθμοί | Γκολ |
| 1. Φωστήρας Ταύρου | 39 | 29-9 |
| 2. Αιγάλεω | 34 | 23-13 |
| 3. Νίκη Βόλου | 33 | 36-15 |
| 4. Ολυμπιακός Χαλκίδας | 31 | 26-20 |
| 5. Κάδμος Θηβών | 26 | 24-26 |
| 6. Παλλαμιακή 22 | 22 | 19-35 |
| 7. Λαρισαϊκός 21 | 21 | 14-35 |
| 8. ΑΕ Πανωγιαννίων Ρόδου 18 | 18 | 11-28 |
Από τον Κεντρικό Όμιλο λοιπόν ο Φωστήρας Ταύρου πήρε το εισιτήριο της ανόδου στην Α’ Εθνική, μαζί με τον Ατρόμητο Πειραιά από τον Νότιο και τον Θερμαϊκό Θεσσαλονίκης από τον Βόρειο.
1960-61: Η χρονιά της Νίκης!
Θα περίμενε κανείς ότι η εμπειρία μίας αγωνιστικής περιόδου θα ήταν αρκετή για να υπάρξει καλύτερη οργάνωση. Βέβαια αυτό δεν έγινε, με τη Β’ Εθνική να μην έχει και πάλι μόνιμο χαρακτήρα, τις ομάδες που συμμετείχαν ν’ αυξάνονται σε 37(!) αλλά και τη Νίκη Βόλου να πανηγυρίζει στο τέλος την άνοδο στην Α’ Εθνική, μαζί με το Αιγάλεω.
Όπως και την προηγούμενη χρονιά, έτσι και αυτήν του 1960-61 αρχικά διεξήχθησαν τα τοπικά πρωταθλήματα, από τα οποία οι πρωταθλήτριες, καθώς και οι δευτεραθλήτριες και οι τριταθλήτριες από ΕΠΣ Αθήνας, ΕΠΣ Πειραιά και ΕΠΣ Μακεδονίας πήραν την πρόκριση στην πρώτη φάση της Β’ Εθνικής. Εκεί συστάθηκαν τέσσερις όμιλοι, τρεις των εννέα και ένας των δέκα ομάδων.
Η Νίκη Βόλου τοποθετήθηκε στον Κεντρικό Όμιλο και κατάφερε μετά από 18 αγώνες να πάρει την πρώτη θέση με 48 βαθμούς, δύο περισσότερους από τον Ολυμπιακό Κοζάνης,. Μάλιστα, η κατάκτηση της πρώτης θέσης επιτεύχθηκε μέσα στην Κοζάνη, με τη Νίκη του Ιταλού Ετόρε Τρεβιζάν να παίρνει παλικαρίσια ισοπαλία απέναντι στον τοπικό Ολυμπιακό με σκορ 1-1 (αφού οι Κοζανίτες είχαν πάρει επίσης ισοπαλία 1-1 στον Βόλο αλλά ηττήθηκαν από το Λαρισαϊκο στη συνέχεια) μπροστά σε 3 χιλιάδες φίλους των «κυανόλευκων» που ακολούθησαν την ομάδα, στις 14 Μαΐου 1961, πανηγυρίζοντας έξαλλα το γκολ της ισοφάρισης που είχε σημειώσει ο Τζίνης!
Η βαθμολογία του Κεντρικού Ομίλου:
| ΟΜΑΔΑ | ΒΑΘΜΟΙ | ΓΚΟΛ |
| 1. Νίκη Βόλου | 48 | 49-10 |
| 2. Ολυμπιακός Κοζάνης | 46 | 31-11 |
| 3. Μέγας Αλέξανδρος Κατερίνης | 43 | 36-25 |
| 4. Όλυμπος Κατερίνης | 40 | 35-23 |
| 5. Παλλαμιακή | 38 | 34-36 |
| 6. Άρης Πτολεμαΐδας | 34 | 36-36 |
| 7. Ολυμπιακός Βόλου | 31 | 30-40 |
| 8. Λαρισαϊκός | 29 | 20-40 |
| 9. Ολυμπιακός Λαμίας | 26 | 13-29 |
| 10. Άρης Λάρισας | 21 | 11-45 |
Η προσπάθεια όμως της Νίκης Βόλου δεν είχε τελειώσει, μιας και ακολουθούσε ένα νέο μίνι πρωτάθλημα με τους πρώτους των τεσσάρων ομίλων. Εκεί οι «κυανόλευκοι» κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν εντός και εκτός έδρας τους Αιγάλεω, Πανελευσινιακό και Ασπίδα Ξάνθης, φτάνοντας στην κατάκτηση της κορυφής και του ενός εκ των δύο εισιτηρίων της ανόδου!
Η Νίκη ήταν σαρωτική στην έδρα της κάνοντας το 3×3. 4-0 επί της Ασπίδας με δύο γκολ του Λαλέ και από ένα των Τζίνη και Καλλιοτζη, 3-0 επί της Ελευσίνας με τέρματα των Ανδρέου Καραηλιού και Τζίνη, και 4-1 επί του Αιγάλεω με δύο τέρματα των Καλλιοτζή και από ένα των Λαλέ και Ανδρέου ήταν αποτελέσματα υπεραρκετά για να καλύψουν τις εκτός έδρας απώλειες (ήττες 2-1 από το Αιγάλεω και 1-0 από τον Πανελευσινιακό και ισοπαλία 0-0 στην έδρα της Ασπίδας Ξάνθης) για να δώσουν την πρώτη θέση και την άνοδο!
Η βαθμολογία της τελικής φάσης:
| ΟΜΑΔΑ | ΝΙΚΕΣ | ΙΣΟΠΑΛΙΕΣ | ΗΤΤΕΣ | ΤΕΡΜΑΤΑ | ΒΑΘΜΟΙ |
| 1. Νίκη Βόλου | 3 | 1 | 2 | 12-4 | 13 |
| 2. Αιγάλεω | 3 | 1 | 2 | 7-7 | 13 |
| 3. Πανελευσινιακός | 2 | 1 | 3 | 4-7 | 11 |
| 4. Ασπίδα Ξάνθης | 2 | 1 | 3 | 5-10 | 11 |
1961-62: Η μάχη του Ολυμπιακού Βόλου
Οι ποδοσφαιρικές Αρχές της δεκαετίας του 1960 είχαν όρεξη για πειράματα, τουλάχιστον μέχρι και την αγωνιστική περίοδο 1961-61, αφού ένα ακόμη πρωτάθλημα Β’ Εθνικής διεξήχθη χωρίς μόνιμο χαρακτήρα, με τα τοπικά πρωταθλήματα ν’ αναδεικνύουν σε πρώτη φάση τις ομάδες που συμμετείχαν στη δεύτερη τη τάξει εθνική ποδοσφαιρική κατηγορία. Οπότε, είπαν να το κάνουν ακόμη πιο δυσλειτουργικό με τη συμμετοχή 74 συλλόγων!
ΟΙ ομάδες χωρίστηκαν με γεωγραφικά κριτήρια σε δύο περιοχές, τον Βόρειο και τον Νότιο, για να προκύψουν 10 όμιλοι, έχοντας από έξι έως και εννέα ομάδες! Οι νικητές των δέκα ομίλων προκρίθηκαν στην τελική φάση, στην οποία χωρίστηκαν σε νότιο και βόρειο όμιλο και οι δυο πρωταθλητές ανέβηκαν στην Α΄ εθνική κατηγορία.
Στον Βορρά και στον Δ’ Όμιλο τοποθετήθηκε ο Ολυμπιακός Βόλου, έχοντας τερματίσει τρίτος μαζί με Αχιλλέα Τρικάλων στο πρωτάθλημα της τότε ΕΠΣΘ, πίσω από την Αναγέννηση Καρδίτσας και την ΑΕ Τρικάλων. Τελικά αν και αρχικά τρεις ομάδες από την ΕΠΣΘ επρόκειτο να πάρουν μέρος στη φάση της Β’ Εθνικής, οι αρμόδιοι πέτυχαν τη συμμετοχή τεσσάρων συλλόγων, οπότε δεν έγινε και αγώνας μπαράζ ανάμεσα στους «ερυθρόλευκους» και τους Τρικαλινούς.
Στον Δ’ Όμιλο Βορρά λοιπόν, και με τον Βασίλη Μποτίνο να κάνει τα πρώτα του ποδοσφαιρικά βήματα με την ομάδα, ο Ολυμπιακός Βόλου πήρε την πρώτη θέση σε 14 αγώνες, με 37 βαθμούς, έναν περισσότερο μόλις από την Παλλαμιακή! Η πρεμιέρα έγινε απέναντι στην Αναγέννηση Καρδίτσας με νίκη 2-0 χάρη στα τέρματα των Μουντούλια και Βλαχάβα, όμως στο τέλος λίγο έλλειψε να γίνει η ζημιά.
Ο Ολυμπιακός Βόλου χάνει στη Λαμία από την Παλλαμιακή 2-1, ωστόσο στην τελευταία αγωνιστική επικρατεί σε βάρος του Ολυμπιακού Λαμίας 3-0 με τέρματα των Βλαχάβς, Μακρή και Μανθογιάννη και τον διαιτητή να διακόπτει τον αγώνα σε βάρος των Λαμιωτών, που δημιούργησαν επεισόδια!
Η βαθμολογία:
| ΟΜΑΔΑ | ΒΑΘΜΟΙ | ΓΚΟΛ |
| 1. Ολυμπιακός Βόλου 37 | 37 | 26-8 |
| 2. Παλλαμιακή 36 | 36 | 36-18 |
| 3. Αχιλλεύς Τρικάλων 32 | 32 | 29-10 |
| 4. ΑΕ Τρικάλων 31 | 31 | 18-15 |
| 5. Ολυμπιακός Λαμίας 28 | 28 | 12-16 |
| 6. Αμφισσαϊκός 23 | 23 | 16-21 |
| 7. Αναγέννηση Καρδίτσας 21 | 21 | 15-26 |
| 8. Άρης Αγίου Κωνσταντίνου | 15 | 11-47 |
Στην τελική φάση και στον Βόρειο Όμιλο βέβαια η συνέχεια δεν ήταν ανάλογη. Οι «ερυθρόλευκοι» δεν κατάφεραν να δείξουν τις ίδιες αντοχές και έμειναν στην 4η θέση με 14 βαθμούς, με νίκη επί του Λαρισαϊκού (1-0) ισοπαλία εκτός έδρας απέναντι στον Ηρακλή Καβάλας (1-1), ήττα από τον Πιερικό 2-0 και εντός έδρας ισοπαλία με τον Ηρακλή Σερρών.
Σ’ εκείνο το παιχνίδι οι φίλαθλοι ξέσπασαν εναντίον των παικτών, ενώ ακολούθησε η ήττα από τον Λαρισαϊκό με 2-0, η νίκη επί του Ηρακλή Καβάλας (4-0) και στο φινάλε στον Βόλο ήττα από τον Πιερικό με 2-0.
Πιερικός και Παναιγιάλειος ήταν εξάλλου οι ομάδες που πήραν την άνοδο στην Α’ Εθνική.
Η βαθμολογία του Βορείου Ομίλου στην τελική φάση:
| ΟΜΑΔΑ | ΒΑΘΜΟΙ | ΓΚΟΛ |
| 1. Πιερικός | 19 | 18-7 |
| 2. Ηρακλής Καβάλας | 19 | 13-7 |
| 3. Ηρακλής Σερρών 16 | 16 | 13-15 |
| 4. Ολυμπιακός Βόλου 14 | 14 | 9-11 |
| 5. Λαρισαϊκός 12 | 12 | 8-21 |
1962-63: Ενιαίο πρωτάθλημα… προς το παρόν
Η φόρμουλα με τα τοπικά πρωταθλήματα εξαντλούσε από κάθε άποψη τις ομάδες, οπότε οι αρμόδιοι δέχθηκαν να γίνει ένα κανονικό πρωτάθλημα Β’ Εθνικής με μόνιμο χαρακτήρα, με τους συλλόγους να μην παίζουν πρώτα με τους συντοπίτες τους…
Στο νέο πρωτάθλημα συμμετείχαν 60 ομάδες, χωρισμένες με γεωγραφικά κριτήρια σε τέσσερις ομίλους. Οι νικητές των ομίλων προκρίθηκαν στην τελική φάση, από την οποία οι δύο ανέβηκαν στην Α΄ εθνική κατηγορία, με τον Ολυμπιακό Βόλου να κάνει αξιόλογη προσπάθεια αλλά να μένει την 5η θέση του Δ’ Ομίλου, μετά από 28 αγώνες.
Στις 30 Σεπτεμβρίου ο Ολυμπιακός μετέχοντας στο Δ’ όμιλο, κάνει πρεμιέρα στην Καρδίτσα φέρνοντας ισοπαλία 0-0 με την Αναγέννηση, σε ένα δραματικό και αμφίρροπο αγώνα. Την επομένη Κυριακή πετυχαίνει την πρώτη του νίκη στο στάδιο επί της Παλλαμιακής με 4-1, με τους Μαντούλια (2), Μποτίνο και Τσιτσιγιάννη να πετυχαίνουν τα πρώτα «ερυθρόλευκα» τέρματα στην κατηγορία. Συνολικά ο Ολυμπιακός Βόλου πέτυχε 13 νίκες, είχε 7 ισοπαλίες αλλά και 8 ήττες, ενώ ο Τάκης Συνετόπουλος που έκανε τα πρώτα του βήματα με την ομάδα σημείωσε το πρώτο του τέρμα απέναντι στην Αναγέννηση Καρδίτσας (τελικό σκορ 3-1 υπέρ των «ερυθρόλευκων»), καταγράφοντας βέβαια την πρώτη του συμμετοχή νωρίτερα και συγκεκριμένα στις 13 Ιανουαρίου 1963 εκτός έδρας με αντίπαλο τον Αχιλλέα Τρικάλων.
Η βαθμολογία
| ΟΜΑΔΑ | ΒΑΘΜΟΙ | ΓΚΟΛ |
| 1. Εδεσσαϊκός 65 46-22 | 65 | 46-22 |
| 2. Α.Ε. Τρικάλων 64 48-30 | 64 | 48-30 |
| 3. Ολυμπιακός Κοζάνης 62 54-30 | 62 | 54-30 |
| 4. Αχιλλεύς Τρικάλων 62 48-29 | 62 | 48-29 |
| 5. Ολυμπιακός Βόλου 61 45-28 | 61 | 45-28 |
| 6. Γ.Α.Σ. Βέροια 60 37-23 | 60 | 37-23 |
| 7. Λαρισαϊκός 58 35-31 | 58 | 35-31 |
| 8. Άρης Πτολεμαΐδας 58 42-35 | 58 | 42-35 |
| 9. Αβέρωφ Ιωαννίνων 57 37-34 | 57 | 37-34 |
| 10. Παλλαμιακή 57 37-36 | 57 | 37-36 |
| 11. Αναγέννηση Άρτας 57 38-40 | 57 | 38-40 |
| 12. Ηρακλής Λάρισας 56 26-28 | 56 | 26-28 |
| 13. Αναγέννηση Καρδίτσας 45 21-39 | 45 | 21-39 |
| 14. Ολυμπιακός Λαμίας 41 25-59 | 41 | 25-29 |
| 15. Αμφισσαϊκός 36 16-91 | 36 | 16-91 |
Τελικά Ολυμπιακός Χαλκίδας, Δόξα Δράμας, Εδεσσαϊκός και Παγκορινθιακός προκρίθηκαν στην τελική φάση, με τις δύο πρώτες ομάδες να παίρνουν και την άνοδο στην Α’ Εθνική.
Οι βαπτίσεις…
Από τη σεζόν 1962-63 η κατηγορία ονομάζεται Β’ Εθνική, ενώ την περίοδο 200-01 ονομάζεται Πρώτη Κατηγορία. Ως Β’ Εθνική επιστρέφει την επόμενη σεζόν και μένει ως έχει μέχρι και την περίοδο 2009-2010, ακολουθεί η ονομασία Football League από τη σεζόν 2010-11 μέχρι και το 2018-19 για να γίνει Super League 2 από το 2019-20…
Οι αναδιαρθρώσεις δεν έχουν σταματήσει να διαδέχονται η μία την άλλη, με τη δεκαετία του 1980 να έχει αρκετές και από τότε η σταθερότητα είναι ένα χαρακτηριστικό που γενικότερα… λείπει!
