Σε ανύποπτο χρόνο, κάποτε ένας παλαίμαχος ποδοσφαιριστής, που είχε υπάρξει διεθνής μάλιστα και πλέον ασχολείται με τις ακαδημίες είχε δηλώσει ότι οι γονείς πριν από κάθε αγώνα μικρών παιδιών θα πρέπει να δίνουν το «παρών» στο… αστυνομικό τμήμα και να μην βρίσκονται στο γήπεδο. Τελικά, όντως οι γονείς (άθελά τους στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων) κάνουν κακό στα παιδιά τους όταν πρόκειται για τις αθλητικές επιδόσεις τους; Ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Πρόεδρος του ΤΕΦΑΑ, Νικόλαος Διγγελίδης, ένας από τους ειδικούς σε θέματα παιδαγωγικής του Aθλητισμού, ανέλυσε τις απόψεις του στο «Magnesiasports»!
Ο Πρόεδρος του Τμήματος ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας έχει υπάρξει τόσο μέλος των δύο πρώτων βαθμίδων της εκπαίδευσης όσο και προπονητής πετοσφαίρισης. Ο ίδιος πάντως είναι σαφής ότι χρειάζεται πιθανότατα και πρόγραμμα εκπαίδευσης γονέων πέρα από αυτά των προπονητών και των νεαρών αθλητών-τριών. Κάνουν κακό λοιπόν οι γονείς;
Συνέντευξη: Χρυσόστομος Τρίμμης
-Έχουμε λοιπόν ακούσει πάρα πολλές φορές από άτομα εμπλεκόμενα στον Αθλητισμό ότι οι γονείς κάνουν κακό με τη συμπεριφορά τους στα παιδιά. Ισχύει τελικά κάτι τέτοιο;
«Σαφώς στον χώρο του Αθλητισμού στο πώς σκέφτεται ένας αθλητής και ακόμη περισσότερο στο πώς σκέφτεται ένας νέος αθλητής παίζουν σημαντικό ρόλο πολλοί παράγοντες. Αφενός το ίδιο το περιβάλλον και το πώς είναι δομημένο, αφετέρου δε ο προπονητής, αλλά επίσης πολύ σημαντικό ρόλο παίζουν και οι γονείς. Αυτοί είναι που βρίσκονται άλλωστε και περισσότερο διάστημα μαζί με το παιδί».
-Γιατί επεμβαίνει όμως ένας γονέας στην αθλητική διαδρομή ενός παιδιού; Το κάνει από αγάπη, ή υπάρχουν άλλα κίνητρα όπως η προβολή του εαυτού του στο παιδί και η επιδίωξη της επίτευξης των δικών του «θέλω»;
«Μπορεί να υπάρχουν και οι περιπτώσεις που αναφέρετε. Κάποιοι γονείς αθλητών που πηγαίνουν μαζί με τα παιδιά τους στον χώρο του Αθλητισμού ζητούν από εμάς κάποιες συστάσεις, αυτές αφορούν τα παιδιά. Αν θέλετε, να το πούμε απλά, δεν χρειάζεται να τρέχουν και οι γονείς μαζί με τα παιδιά, ούτε πιο μπροστά από το παιδί. Με πίεση μπορεί ένα άτομο να κάνει κάποια πράγματα. Αλλά το θέμα είναι ποια ψυχολογικά οφέλη προκύπτουν, γιατί στην περίπτωση που υπάρχει πίεση προς το παιδί, τότε η εμπειρία του παιδιού στον αθλητισμό μπορεί να μην είναι τόσο θετική».
-Τι μπορεί να προκύψει δηλαδή;
«Εάν μείνει από μία δραστηριότητα η πίεση, ένα άτομο μπορεί στο τέλος να σταματήσει ν’ ασχολείται μ’ αυτήν και στο τέλος να τη μισήσει κιόλας. Αν τύχει και μισήσεις κάτι που δεν έχει επίδραση στην υγεία ας είναι. Εδώ όμως μιλάμε για την άσκηση. Τα παιδιά στον Αθλητισμό κερδίζουν ως σημαντικότερο όφελος το να μαθαίνουν ν’ ασκούνται, να κοινωνικοποιούνται και να έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Όλα αυτά αργότερα στη ζωή τους τους είναι πάρα πολύ χρήσιμα. Καταλαβαίνετε ότι αν έχουν αρνητικές εμπειρίες στον Αθλητισμό, λόγω πίεσης από γονείς ή ακόμη και από προπονητές, μπορεί να έχουμε τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα. Δηλαδή μπορεί τα παιδιά ν’ απογοητευτούν και ν’ απέχουν εντελώς από την άσκηση και αυτό να έχει αρνητικές συνέπειες τελικά στη ζωή τους».
-Μια πιθανή σύγκρουση γονέα και προπονητή είναι αναμενόμενη και φυσιολογική;
«Όχι απαραίτητα. Έχει να κάνει λίγο-πολύ και με το μοντέλο του Αθλητισμού και με την κουλτούρα εντός αυτού. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα. Στη χώρα μας είμαστε μαθημένοι να πηγαίνουμε τα παιδιά μας στον Αθλητισμό και εκεί ν’ αναλαμβάνει ο προπονητής. Στη Φινλανδία πάλι, απλά για να δώσω ένα διαφορετικό παράδειγμα, σε ένα πληθυσμό 5 περίπου εκατομμυρίων, 2,5 εκατομμύρια είναι δηλωμένοι ως εθελοντές και βοηθούν ακόμη και στο παραμικρό. Ο προπονητής προφανώς οργανώνει, αλλά από εκεί και πέρα οι γονείς-εθελοντές καθαρίζουν το γήπεδο πριν από κάθε δραστηριότητα, φουσκώνουν τις μπάλες και γενικά βοηθούν τους προπονητές αναλαμβάνοντας δευτερεύοντα καθήκοντα και κάνοντας πιο εύκολη τη δουλειά του προπονητή. Έτυχε να προπονήσω ομάδα στη Φινλανδία και είχα 8-9 βοηθούς εθελοντές που ήταν γονείς των παιδιών»!
Η ανάγκη εκπαίδευσης…
-Στην Ελλάδα πάλι, έχουμε τη ματαιοδοξία του γονέα…
«Στον χώρο του Αθλητισμού και ιδιαίτερα στο κομμάτι των επιδόσεων με κάποιον πιθανότατα να βλέπει μέσα από το παιδί του πράγματα με τη δική του ματαιοδοξία και στόχους που δεν εκπλήρωσε ο ίδιος, μπορεί να έχουμε φαινόμενα όπου ένας γονέας μπορεί να κάνει μεγάλο κακό. Πχ μπορεί να προκύψει σύγκρουση του προπονητή ακόμη και με τον αθλητή».
-Μπορούμε να πείσουμε κάποια στιγμή τους Έλληνες γονείς ότι δεν έχουν το μελλοντικό αστέρι του Αθλητισμού;
«Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι μπορούμε να τους πείσουμε. Το μόνο βέβαιο είναι ότι μπορούμε να τους εκπαιδεύσουμε και θα χρειαστούν ίσως αρκετά χρόνια για να δούμε κάποια θετική επίδραση – ίσως είναι το μόνο που μπορεί να γίνει».
-Με ποιον τρόπο;
«Αυτό μπορεί να γίνει μέσω ομάδων, ομοσπονδιών. Προσπαθούμε στο Τμήμα μας, αλλά και σε κάθε ΤΕΦΑΑ, να εκπαιδεύσουμε τους αυριανούς προπονητές, από την άλλη όμως χρειάζεται εκπαίδευση και όλος ο περίγυρος. Χρειάζεται και οι γονείς να κατανοήσουν κάποια πράγματα, αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει απλά στην τύχη. Μπορεί κάποιος να καταλαβαίνει κάποια πράγματα, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία έχει προσδοκίες και ποτέ δεν θα θεωρήσει εύκολα ότι ένα άλλο παιδί είναι καλύτερο από το δικό του».
-Υπάρχει άλλος λαός με αυτήν τη νοοτροπία;
«Γονείς έχουμε και στην Ελλάδα και σε όλες τις χώρες του κόσμου. Δεν αλλάζει τρομερά η νοοτροπία ανά τον κόσμο. Αλλά πρέπει ν’ αρχίσουμε να συζητάμε εντός ενός διαφορετικού πλαισίου για τον Αθλητισμό και καταλάβουν όλοι ότι το σημαντικότερο όφελος που προκύπτει από την άθληση αφορά τη σωματική και ψυχική υγεία και από εκεί και πέρα θα φανεί αν ένα παιδί μπορεί να κάνει κάτι περισσότερο στον Αθλητισμό. Παλαιότερα είχαμε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης γονέων για το ποδόσφαιρο. Εκπαιδεύαμε προπονητές για την ανάπτυξη δράσεων παρακίνησης των παιδιών και παράλληλα εκπαιδεύονταν οι γονείς».
-Εκπαιδεύτηκαν ή όχι;
«Έστω και αν δεν ασχοληθήκαμε σε ιδιαίτερο βάθος με τον τομέα των γονέων, έχοντας πάει σε πολλές πόλεις και σε πολλές ακαδημίες, οι γονείς έβρισκαν πολύ λογικά όσα τους λέγαμε και υπήρχε πολύ θετική ανταπόκριση. Φαίνεται ότι και οι γονείς το ζητούσαν ή το είχαν ανάγκη. Αυτό που λείπει είναι η συνέχεια. Δεν αλλάζουν τα πράγματα με μία συζήτηση ή με μία ομιλία. Χρειάζεται ένα σταθερό σύστημα εκπαίδευσης και συμβουλευτικής για όλους όσους έχουν μια επίδραση, με όποιο τρόπο, στην ανάπτυξη των νέων αθλητών ιδιαίτερα».
