Μείζον θέμα στην επιστημονική κοινότητα που εξειδικεύεται στο θέμα της κλιματικής αλλαγής, αλλά και στην αντιμετώπιση σεισμών και πλημμυρών, είναι πως θα μπορέσουν αυτά τα φαινόμενα, να διαγνωστούν έγκαιρα και οι πολίτες να λάβουν μια προειδοποίηση του τι θα συμβεί, ώστε να έχουν τον απαραίτητο χρόνο να αντιδράσουν. Χαρακτηριστική περίπτωση αυτή του προ ημερών σεισμού στην Ιαπωνία, όπου οι κάτοικοι του ασιατικού νησιού έλαβαν μήνυμα από το αντίστοιχο 112 ότι σε μερικά δευτερόλεπτα έρχεται σεισμική δόνηση.
Για την πρόληψη και την καλύτερη προειδοποίηση των επερχόμενων καιρικών φαινομένων, που μπορεί να γίνουν ακόμη και καταστροφικά για τις ζωές και τις περιουσίες των ανθρώπων, μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή, ο κ. Κωνσταντίνος Συνολάκης, Τακτικό Μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, Πρόεδρος του Κολλεγίου Αθηνών, Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής για την Αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής στην Ελλάδα και Καθηγητής Φυσικών Καταστροφών στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας.
Αρχικά ο Καθηγητής αναφέρθηκε στην περίπτωση της Ιαπωνίας σχολιάζοντας ότι οι κάτοικοι ήταν τυχεροί μέσα στην ατυχία τους, καθώς τα θύματα ήταν πολύ λίγα σε σχέση με την ένταση και το μέγεθος του σεισμού.
«Ήταν ένας σεισμός του οποίου η ισχύς ήταν σχεδόν ίδια με τον μεγάλο σεισμό της Τουρκίας, περίπου πριν από έναν χρόνο, κι όμως στην Τουρκία είχαμε πάνω από 50.000 θύματα και στην Ιαπωνία λιγότερο από 100, μια αναλογία σχεδόν 1 προς 500. 500 φορές λιγότερα θύματα στην Ιαπωνία», τόνισε ο ίδιος και επεσήμανε ότι στην Ιαπωνία το σύστημα δούλεψε καλά, καθώς οι Ιάπωνες έχουν ακολουθήσει πιστά έναν οικοδομικό, αντισεισμικό κανονισμό, υπήρχε έγκαιρη προειδοποίηση και ταυτόχρονα υπήρξε και πολύ καλή εκπαίδευση.
Πως λειτουργεί το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης και τι συμβαίνει στην Ελλάδα
Ο κ. Συνολάκης εξήγησε τι συμβαίνει και πως λειτουργεί το σύστημα της έγκαιρης προειδοποίησης, το οποίο δεν προλαμβάνει, ούτε προειδοποιεί ώρες ή και λεπτά πριν τον σεισμό, δίνει όμως μερικά δευτερόλεπτα περιθώριο, ώστε κάποιος να συντονίσει τις κινήσεις του και να προστατευτεί.
Έτσι λοιπόν, σύμφωνα με τον Καθηγητή, το σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης ξεκίνησε από τη Νότια Καλιφόρνια το 2006. «Ο τρόπος που λειτουργεί είναι ότι υπάρχουν μετρητές που μετρούν την παραμόρφωση του εδάφους και λέγονται επιταχυνσιόμετρα. Στην Ελλάδα έχουμε περίπου 200. Το επιταχυνσιόμετρο όταν ανιχνεύσει ότι υπάρχει μία πολύ μικρή κίνηση στο έδαφος της τάξεως των 2-3 εκατοστών, που σημαίνει ότι έρχεται ένας μεγάλος σεισμός, τότε στέλνει ένα σήμα στο κέντρο προειδοποίησης, το οποίο μαζεύει όλα αυτά τα σήματα και βγάζει την προειδοποίηση ότι έρχεται σεισμός. Όσο πιο πυκνό δίκτυο έχεις, τόσο πιο κοντά είσαι στο επίκεντρο, τόσο πιο κοντά έχεις την προειδοποίηση. Εάν είχες ένα δίκτυο και σε κάθε χιλιόμετρο υπήρχαν αυτοί οι μετρητές και είχες γεμίσει τη χώρα, σχεδόν αμέσως θα υπήρχε η προειδοποίηση ότι έχει γίνει μια μεγάλη κίνηση του εδάφους, που πρέπει να βγει προειδοποίηση. Εάν οι μετρητές ήταν ανά 5 χιλιόμετρα θα είχες μια μικρή καθυστέρηση.
Σεισμός στη Θεσσαλονίκη, άμεση προειδοποίηση για τον Βόλο…
Εάν πχ υπάρχει ένας σεισμός στη Θεσσαλονίκη που στον Βόλο θα τον αισθανθείτε σε 40 δευτερόλεπτα, να έρθει η πρόβλεψη που θα λέει σε περίπου 30 δευτερόλεπτα, για να υπάρχει κι ένα περιθώριο ασφαλείας, θα υπάρχει μία σεισμική δόνηση, προστατευτείτε, απομακρυνθείτε από τζάμια κτλ. Θα έχεις λίγο χρόνο 5, 10, 20 δευτερόλεπτα για να προετοιμαστείς. Εάν έχεις 30 δευτερόλεπτα θα μπορέσεις να βγεις από το σπίτι, εάν έχεις 5 δευτερόλεπτα θα μπεις κάτω από ένα τραπέζι και θα προστατευτείς», είπε αναλυτικά ο κ. Συνολάκης.
Στην Ελλάδα, μια χώρα αρκετά σεισμογενή, τα 200 επιταχυνσιόμετρα δεν επαρκούν, όπως είπε ο κ. Καθηγητής, αλλά χρειάζονται 2000 και το πιο σημαντικό είναι να αρχίσει να γίνεται μία επιχειρησιακή δοκιμή.
«Όλα αυτά τα συστήματα, προτού αρχίσουν και βγαίνουν ανακοινώσεις όπως το 112, πρέπει κανείς να τα δοκιμάσει, να ξέρει ποιοι είναι οι χρόνοι, πότε θα πατηθεί το κουμπί, καθώς αυτό πρέπει να γίνεται αυτόματα, γιατί δεν υπάρχει χρόνος για να παρθεί μια ανθρώπινη απόφαση. Αυτές οι αποφάσεις σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να γίνονται αυτόματα. Για να φτάσεις σε αυτό το σημείο χρειάζεται να κάνεις πολλές δοκιμές στο σύστημά σου. Η γνώμη μου είναι ότι πρέπει να ξεκινήσουμε από τώρα έστω και με τον μικρό αριθμό επιταχυνσιομέτρων που έχουμε, να δοκιμάζουμε το σύστημα και συγχρόνως να προσθέσουμε κι άλλους μετρητές και να φτάσουμε στους 2000», τόνισε ο ίδιος.
Στοχευμένες προειδοποιήσεις όπως στη Θεσσαλία για τις πλημμύρες
Συνέδεσε δε, το φαινόμενο του σεισμού με αυτό της πλημμύρας και της πρόσφατης πλημμύρας στη Θεσσαλία, επισημαίνοντας ότι «δεν μπορεί να έχουμε πλημμύρες και να μην ξέρει κανείς πόσο γρήγορα θα ανεβεί η στάθμη της θάλασσας ή και συγχρόνως πόσο γρήγορα θα κατέβει να μην υπάρχουν τέτοιου είδους προγνώσεις.
Το σύστημα ήταν να στέλνει άμεσες προειδοποιήσεις, όπως στη Θεσσαλία για να γίνει μία εκκένωση. Στην επόμενη φάση όμως το 112, όπως το σκέφτομαι, είναι οι προειδοποιήσεις να είναι πιο στοχευμένες. Αυτού του είδους το σύστημα είναι που θα θέλαμε και το βλέπω ως όραμα για το που πρέπει να πάει η Πολιτική Προστασία στην Ελλάδα».
Μάλιστα ο Καθηγητής σημείωσε ότι το κόστος για τα 2000 επιταχυνσιόμετρα είναι μερικά εκατομμύρια ευρώ, τα οποία όμως θα πρέπει να δαπανηθούν, εάν θέλουμε να κάνουμε το επόμενο βήμα.
