Το γεγονός ότι η κρίση δεν έγινε ευκαιρία για την Ελλάδα, καθώς οι μεταρρυθμίσεις που έπρεπε να γίνουν, δεν ήταν όλες σωστές, δεν ξεπεράσαμε το θεσμικό έλλειμμα, ενώ οι ελίτ πολιτικές φαίνεται ότι δεν έχουν ιδέα τι θα γίνει σε ένα παγκοσμιοποιημένο και άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον, επισημάνθηκε σε συζήτηση που έγινε στο Βόλο το απόγευμα από το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), σε συνεργασία με την Κοινότητα Διαλόγου Σύνθεσις, με θέμα «Είναι η Ελλάδα μία μπλοκαρισμένη χώρα.
Οι διακεκριμένοι ομιλητές, καθηγητές Πανεπιστημίου εκτίμησαν ότι για να δημιουργηθούν συνθήκες διατηρήσιμης ανάπτυξης, αν οι δυνάμεις του πολιτικού και κοινωνικού στερεώματος δεν αποφασίσουν ότι πρέπει να αλλάξει το εγχώριο αναπτυξιακό πρότυπο.
Η κρίση δεν έγινε ευκαιρία
Την δημόσια συζήτηση άνοιξε, ως οικοδεσπότης, ο βολιώτης πρόεδρος της Σύνθεσις και ερευνητής του ΚΕΠΕ κ. Χρήστος Τριαντόπουλος. Όπως είπε, ουσιαστικά, παρ’ όλη την τεράστια κοινωνική και οικονομική προσπάθεια που έχει καταβληθεί, όσο δεν υπάρχει ευρεία σύγκλιση σε εθνικό σχέδιο για να αλλάξουμε το εγχώριο υπόδειγμα και ξεφύγουμε από την τρέχουσα «μουδιασμένη» κατάσταση, τόσο θα «παραμονεύει» η επιτήρηση για να μην επιστρέψουμε στην προηγούμενη πολύ δύσκολη θέση.
Σύμφωνα με τον ίδιο, δυστυχώς, η ευχή που εκφράστηκε στην αρχή της περιόδου και ήθελε την κρίση να γίνει ευκαιρία για αλλαγή δεν έχει πραγματοποιηθεί. Παρ’ όλο που έγιναν κάποια σημαντικά μεταρρυθμιστικά βήματα, η κρίση, ως ένα βαθμό, παρέμεινε κρίση, με αποτέλεσμα η ίδια η λέξη να έχει χάσει το νόημά της.
«Η κρίση, συνεπώς, δεν θα γίνει ευκαιρία εάν ευρέα τμήματα του πολιτικού και κοινωνικού στερεώματος δεν αποφασίσουν ότι πρέπει να αλλάξει το εγχώριο αναπτυξιακό πρότυπο. Μια αλλαγή για να δημιουργηθούν συνθήκες διατηρήσιμης ανάπτυξης και ευημερίας για όλους τους πολίτες. Και αν δεν επιτευχθεί αυτή η αλλαγή, είναι πιθανό η επόμενη αντίστοιχη επώδυνη περίοδο να είναι μεγαλύτερη από την προηγούμενη. Η Ελλάδα, συνεπώς, την επομένη των μνημονίων θα πρέπει να χαρακτηριστεί από αυτή την αλλαγή, ώστε η μεγάλη μας κρίση να αποτελέσει -κάποια στιγμή- διδαχή και ιστορία», επισή,ανε ο πρόεδρος της Κοινότητας Διαλόγου Σύνθεσις.
Άλλαξαν πολλά αλλά όχι όλα σωστά
Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ κ. Λουκάς Τσούκαλης, μεταξύ άλλων, σημείωσε ότι μία μπλοκαρισμένη χώρα είναι μια χώρα που δύσκολα κυβερνιέται και ακόμη πιο δύσκολα αλλάζει, μια χώρα στάσιμη που δυσκολεύεται να παρακολουθήσει έναν κόσμο που κινείται με ταχύτατους ρυθμούς. Είναι μια χώρα με ένα ασφυκτικό και όχι σταθερό πλαίσιο κανόνων, αδύναμους θεσμούς και προβληματικό κράτος δικαίου, πολλά οργανωμένα συμφέροντα και μεγάλες ανισότητες, περιορισμένη αντίληψη του κοινού καλού και παιδεία που δίνει έμφαση στην αποστήθιση και όχι στην κριτική σκέψη.
«Στα χρόνια της κρίσης, άλλαξαν πολλά στη χώρα, σίγουρα όχι όλα σωστά, και συνήθως με το ζόρι. Αν εμείς ως κοινωνία δεν συμφωνήσουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε, δίνοντας προτεραιότητα σε μια ριζοσπαστική μεταρρύθμιση του κράτους και μια προσπάθεια να ενώσουμε τα σπασμένα κομμάτια της κοινωνίας μας, η χώρα θα συνεχίσει να σέρνεται – και αυτό δεν είναι το χειρότερο που μπορεί να μας συμβεί», ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Δεν ξεπεράσαμε το θεσμικό έλλειμμα
Ο κ. Αριστείδης Χατζής καθηγητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, εκτίμησε ότι η Ελλάδα είναι μια μπλοκαρισμένη κοινωνία, γιατί δεν έχει ξεπεράσει το βασικό της αρχικό πρόβλημα που ήταν το θεσμικό της έλλειμμα. Έχει θεσμικό έλλειμμα σε τυπικούς θεσμούς (πολυνομία, ανομία, κακονομία) και σε άτυπους θεσμούς (χαμηλούς δείκτες κοινωνικού κεφαλαίου και εμπιστοσύνης), επισήμανε.
«Αν η χώρα δεν ξεπεράσει το θεσμικό έλλειμμα – και δεν το έχει ξεπεράσει – δεν πρόκειται ούτε να δούμε ανάπτυξη, ούτε να ξεπερνάμε την κρίση», τόνισε προσθέτοντας ότι χάθηκε η ευκαιρία με την έννοια ότι με μια κρίση μπορείς να ξαναδείς τα πράγματα από την αρχή και μπορείς να κάνεις παρεμβάσεις έχοντας και τη συναίνεση του Ελληνικού λαού, που αντιλαμβάνεται το πρόβλημα, αλλά έχει αντοχή που δεν είναι ατελείωτη. Ο κ. Χατζής είπε ότι στην Ελλάδα παρουσιάζεται το φαινόμενο της κούρας από μεταρρυθμίσεις, χωρίς μεταρρυθμίσεις, διότι ήταν ημιτελείς και ατελείς και ανατράπηκαν σχεδόν αμέσως μετά την υιοθέτησή τους…
Πρόβλημα οι ελίτ πολιτικές
Ο κ. Νίκος Μαραντζίδης, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας εκτίμησε ότι η Ελλάδα δεν είναι μπλοκαρισμένη πια, καθώς η χρεωκοπία και τα τρία μνημόνια που ακολούθησαν, λειτούργησαν έτσι όπως πολλά από τα παλιά μπλοκαρίσματα να ξεμπλοκάρουν όπως οι ιδιωτικοποιήσεις κρατικών μονοπωλίων (ενέργεια, μεταφορές, λιμάνια, επικοινωνίες).
«Το πρόβλημα δεν είναι ότι έχουμε μπλοκαρισμένη κοινωνία, αλλά ότι έχουμε ελίτ πολιτικές, που δεν μπορούν να πάνε τη χώρα μπροστά και υστερούν στο ότι δεν μπορούν να δώσουν δυναμική, γιατί δεν μπορούν να βρουν το ρόλο τους μέσα στις καινούργιες συνθήκες», επισήμανε.
Ο κ. Μαραντζίδης, είπε ότι οι συνθήκες της παγκοσμιοποίησης και του ανταγωνισμού διεθνώς έχουν αλλάξει τους όρους του παιχνιδιού και στο σημείο αυτό η Ελλάδα εμφανίζεται σα να μην έχει ιδέα τι θα γίνει.
