«Ο Συνταγµατάρχης Φριζής ήταν πολύ σπουδαίος άνθρωπος, ένας περήφανος άνθρωπος που δυστυχώς ο ρατσισµός δεν επέτρεψε στην πολιτεία να αναγνωρίσει, ως όφειλε, την πραγµατική αξία, το έργο και την καθοριστική προσφορά του κατά το Αλβανικό έπος».
Άρης Σπηλιωτόπουλος τ. Υπουργός Παιδείας και Θρησκευµάτων
«Επικεφαλής του καταλόγου των ηρώων του 1940 τοποθετώ τον θρυλικό ήρωα Συνταγµατάρχη Μαρδοχαίο Φριζή».
Κ. Καλλίας Υπουργός
«Ο Συνταγµατάρχης Φριζής έστειλε το µεγάλο µήνυµα σε όλη την κατακτηµένη Ευρώπη ότι ο Άξονας δεν είναι ανίκητος».
Χρυσόστοµος Κοσµίδης 21/11/2021 Μηχανολόγος ΕΜΠ
«Στις 16 Νοεµβρίου 1940, οι δυνάµεις του Φριζή µπαίνουν στην Κόνιτσα που ξαναγινόταν Ελληνική. Οι Ιταλοί άφησαν πίσω τους σορός πελώριους πυροµαχικά, σιτάρι και έξι κανόνια».
Άγγελος Τερζάκης
Συγγραφέας
«Η Ιστορία πρέπει να γράφεται µε τα πραγµατικά της στοιχεία. Η ιστορία δεν δικαιούται ούτε να υπερβάλει, αλλά ούτε και να υποβαθµίζει και στην περίπτωση του Συνταγµατάρχη Φριζή, έχει υποβαθµιστεί η τεράστια συµβολή του στο Αλβανικό Μέτωπο και η καθυστερηµένη αναγνώριση της µεγάλης προσφοράς του είναι αποτέλεσµα του έρποντος αντισηµιτισµού».
Φώτης Κουβέλης
τ. Υπουργός Δικαιοσύνης
«Το Χάνι Δελβινάκι αποτελεί ένα κοµβικό σηµείο το πολέµου το 1940 και από εκεί, ακούστηκε το πρώτο πολεµικό ΌΧΙ, στη γέφυρα του Γκόλα από τον Φριζή, τα πρώτα λεπτά της εισβολής των Ιταλών».
Κωνσταντίνος Κατσούλας
Ιστορικός
Ο ένδοξος και νικηφόρος πόλεµος της Ελλάδας κατά της Ιταλικής Αυτοκρατορίας, ο οποίος απέχει από την εποχή µας 81 χρόνια, έγινε κατά κάποιο τρόπο αρχαιοελληνικό στην δηµοκρατικότητα του. Ήταν ένας πόλεµος ανώνυµων ηρώων. Αλλά 81 χρόνια από τον ένδοξο θάνατο, που συνέβη στις 5 Δεκεµβρίου 1940, είναι επιβεβληµένο να θυµηθούµε, τον ήρωα αξιωµατικό το Ελληνικού Στρατού, Μαρδοχαίο Φριζή από την Χαλκίδα. Ο Ελληνικός Στρατός, όχι µόνο απώθησε και νίκησε την Ιταλική εισβολή, αλλά συνέβαλε στη νίκη κατά του Άξονα. Διότι η καθυστέρηση της χιτλερικής Γερµανίας στον πόλεµο αυτόν, που ήρθε εκτός σχεδίου, για να γλιτώσει το πεσµένο γόητρο του Μουσολίνι, η καθυστέρηση αυτή των Γερµανών, στην εισβολή στο ανατολικό µέτωπο, είχε σαν αποτέλεσµα την αρχή του τέλους για το χιλιόχρονο Γ’ Ράιχ.
Βέβαια, αυτό στοίχισε στην Ελλάδα µας ακριβά. Με χιλιάδες νεκρούς Έλληνες Πατριώτες και τέσσερα χρόνια σκληρής κατοχής, γεµάτα πείνα και θανάτους. Στους Εβραίους της Ελλάδας πόσο µάλλον. Πλήρης σχεδόν εξολόθρευσή τους.
Μέσα σε όλο αυτό, χωρίς σκοπό µεγαλοποίησης, θα ήθελα να κάνω µνεία στον παππού µου, στον ήρωα Συνταγµατάρχη Φριζή, που δε γνώρισα, αλλά τον έζησα και διαποτίστηκα από τη φυσιογνωµία του διαµέσου των αναµνήσεων του πατέρα µου Ιάκωβου Φριζή και της γιαγιάς µου Βικτώριας.
Δεν ήταν τόσο σηµαντική η παρακαταθήκη του, γιατί έπεσε µαχόµενος ηρωικά. Αυτό άλλωστε ήταν το καθήκον του προς την Ελλάδα. Προς τους στρατιώτες του. Δεν ήταν τόσο σηµαντικό το γεγονός πως ήταν ένας από τους πρώτους αξιωµατικούς που έπεσε στο πεδίο της µάχης. Ήταν όµως η προσφορά του καθοριστική για τη νίκη, γιατί τελικά το ΓΕΣ αποδέχθηκε το σχέδιο του για απώθηση των Ιταλών εισβολέων από το ελληνικό έδαφος.
Ένα σχέδιο που σταµάτησε την υποχώρηση των ελληνικών στρατευµάτων τις πρώτες µέρες του πολέµου, σε φλογερή αντεπίθεση και νίκη. Το σχέδιο του, χάρισε την απελευθέρωση της Κόνιτσας µας, τους πρώτους 700 Ιταλούς αλπινιστές αιχµαλώτους του πολέµου και την προέλαση των Ελλήνων, βαθιά µέσα στο Αλβανικό έδαφος, µε την υποχώρηση των Ιταλών. Ένα σχέδιο που έφερε την Νίκη στα Ελληνικά Όπλα, αλλά και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διεξαγωγή του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου και την πτώση και ήττα του ναζισµού.
Για κάποιους µε αντισηµιτικές θέσεις που θέλουν να µειώσουν τη θυσία του για την Ελλάδα, προκειµένου να δικαιολογήσουν τις δικές τους αντιεβραϊκές θεωρίες, θα τονίσω το σεβασµό του ήρωα προς τη θρησκεία του άλλου, όταν έδωσε τη διαταγή για την ανατίναξη της γέφυρας τον Γκόλα, στο Πωγώνι, στον Ανθυπολοχαγό Κλέαρχο Πελένη, λέγοντάς του: «Παιδί µου κάνε το σταυρό σου και πυροδότησε».
Ο Συνταγµατάρχης Φριζής αφού µέχρι τις 5 Δεκεµβρίου 1940 διοικούσε λαµπρά τον ηρωικό και ένδοξο Απόσπασµα Αώου και εξετέλεσε επιτυχέστατον ελιγµόν στις κρίσιµες φάσεις του αγώνα έπεσε ένδοξα, βρίσκοντας τον θάνατο πάνω στο άλογό του, όπως οι
αξιωµατικοί των παλαιότερων εποχών. Ο Ιωάννης Μεταξάς το ετίµησε τότε ιδιαίτερα, µε δήλωσή του στις εφηµερίδες της εποχής, λέγοντας για τον ανεπανάληπτο ήρωα: «Ο πρώτος συνταγµατάρχης το Ελληνικού Στρατού, ο Μαρδοχαίος Φριζής, ο οποίος έπεσε µαχόµενος και παρέσχε το παράδειγµα της υπερόχου ανδρείας του εις τους άνδρας του, θα µείνει παράδειγµα αιώνιον, όχι µόνον δια τους σηµερινούς Έλληνας, αλλά και δια τας µεταγενέστερας ελληνικάς γενεάς».
Στο Καλπάκι στήθηκε η προτοµή του από το ΓΕΣ και στην Χαλκίδα, ο έφιππος ανδριάντας του, από τον Στέφανο Μπιτσάρα, Οµογενή, πρόεδρο της Επιτροπής «Φίλοι του Συνταγµατάρχη Φριζή» στο Μίτσιγκαν των ΗΠΑ. Από το ύψος του βάθρου του, ο συνταγµατάρχης Μαρδοχαίος Φριζής, ακοίµητος φρουρός του πατρίου εδάφους, θα βιγλίζει µε το αέτιο βλέµµα του τον ορίζοντά, µπας και φανούν ξανά οι βάρβαροι, οι µελανοχίτωνες Μήδοι.
Εµείς, όµως, η οικογένειά του, οι Έλληνες Πατριώτες, οι συνεχιστές του, είµαστε εδώ και θα τον θυµόµαστε για το σύνολο του χαρακτήρα του, της προσωπικότητας του, της προσφοράς του και της θυσίας του «ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» που ήταν τα τελευταία του λόγια, πριν αφήσει την τελευταία του πνοή στο πεδίο της µάχης. ΑΘΑΝΑΤΟΣ.
Ραββίνος Μορντεχάι Ι. Φριζής
Πρόεδρος του Εληηνικού Παραρτήµατος του Λικούντ
