ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ με Όραμα και Λογισμό! (45 χρ. Κατοχής)

Γράφει ο Αδάμος Μουζουρής, Φιλόλογος – Ιστορικός Πρόεδρος της Ένωσης Κυπρίων Ν. Μαγνησίας

Αγαπημένε μου Αναγνώστη, στις διαχρονικές Σχέσεις Μαγνησίας και Κύπρου που έχουν την απαρχή τους στη μυθική Αργοναυτική εκστρατείας που είναι πρωταγωνιστής ο Μάγνητας Ιάσονας και η Κύπριδα Αφροδίτη διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξή της! Ακολουθεί στην πορεία ο Κύπριος φιλόσοφος Εύδημος, μαθητής του Πλάτωνα, συμμαθητής και στενός φίλος του Αριστοτέλη, που δίδαξε στις Φερές, το σημερινό Βελεστίνο το 359 π.χ. Σταθμός είναι και τα «Παγκύπρια» Σχολεία που κοσμούν τη Λευκωσία (1921) και το Βόλο(1955). Και ως συνέχεια και προοπτική αυτών των διαχρονικών δεσμών, φιλοδοξεί να καταστεί και ο Σύλλογος των Κυπρίων με σημείο αναφοράς τη «Στέγη Μελών και Φίλων της Ένωσης Κυπρίων Μαγνησίας».

Ξεχωριστή θέση σε αυτή τη διαχρονικότητα κατέχει και η περίοδος του Μεγάλου Ξεσηκωμού του Γένους, το 1821! Στις σχέσεις αυτές θα αναφερθούμε επετειακά μετέχοντας και εμείς στην Εθνική Παλιγγενεσία!

Ο Κύπριος Ιεράρχης Αθανάσιος Κασσαβέτης λαμπρύνει τον επισκοπικό θρόνο της Δημητριάδος για 28 ολόκληρα χρόνια (1794 – 1822). Ο Κύπριος Οικουμενικός Πατριάρχης Γεράσιμος (Κασσαβέτης) χειροτονεί Μητροπολίτη τον ανεψιό του και αρχιδιάκονο του Πατριαρχείου Αθανάσιο. Στα χρόνια της Επανάστασης του 1821 συνεργάζεται με τον Άνθιμο Γαζή, ο οποίος κηρύσσει την Επανάσταση στις Μηλιές τον Μάιο του 1821.
Μαζί με τον Εθνεγέρτη τον Ρήγα Βελεστινλή, στις 24 Ιουνίου 1798, μαρτύρησε και ο Κύπριος λόγιος Ιωάννης Καρατζάς. «.. Εκχέεται το γενναίον ελληνικόν αίμα από τας φλέβας των και Ίπταται η μακαρία ψυχή των δια να συγκατοικήσει με όλων των υπέρ ελευθερίας αποθανόντων τας αοιδίμους ψυχάς» θρηνεί τους οκτώ Γραικούς ο Αδαμάντιος Κοραής. Έτσι απότομα και τραγικά κόπηκε το νήμα της ζωής του Ρήγα, του Καρατζά και των άλλων συντρόφων τους, και έμειναν ανεκτέλεστα τα μεγάλα τους σχέδια. Ο Ρήγας οραματιζόταν την εξέγερση όλων των Βαλκανικών λαών εναντίον της τυραννίας και την ίδρυση μιας παμβαλκανικής δημοκρατίας με κυρίαρχο το ελληνικό στοιχείο («Ελληνική Δημοκρατία»). Ένα αίτημα πολύ επίκαιρο και αναγκαίο. Ο Ιωάννης Καρατζάς είναι ο πρώτος Κύπριος που μαρτύρησε, όταν το Έθνος προετοίμαζε τον Μεγάλο Ξεσηκωμό.

Ο Γεώργιος Σταυρίδης (1870 – 1923), οποίος έχει από την Γιαγιά του (Χατζη-) Ελένη την καταγωγή από την Σκόπελο. Πατέρας της είναι ο Γιάννης Σκοπελίτης, μπουρλοτιέρης του 1821. Μας το καταγράφει ο ίδιος σ’ εφημερίδα «Ο Ραγιας», (1898 – 1923):

«Η Χίος, πέρα τα Ψαρά, η Σάμος και η Κρήτη
Ως τώρα δεν εξέχασαν τον Γιάννη Σκοπελίτη!
Και αποφάσισεν η τόλμη του Κανάρη
Εκεί στην Αλεξάνδρεια τα πλοία να του πάρη,
Κι όταν εστράφη άπρακτος εις την πατρίδα πίσω,
Προσήγγισε στην νήσο,
Αυγής υποφωσκούσης,
Εδώ εις την ασπρόβρυσιν πλησίον της Λαμπούσης.
Εστάλη τότε ο παππούς απ’ τον κλεινόν Κανάρη,
Να τρέξη εις την Λάπηθον και τρόφιμα να πάρη.. »
(1901)

« Ο στολοκαύτης Κανάρης… ελλιμενισθείς εις λιμενίσκον Ασπρόβρυσιν (Λάπηθος)…οι Κύπριοι προσφέρουν ασμένως και χρήματα και ολόκληρα φορτία, τριών φορτηγίδων νηών, πρόβατα και βόας και σίτον και κριθήν … Συν τούτοις και πολλά τέκνα της … προθύμως και ενθουσιωδώς έδραμον και ηγωνίσαντο κατά τον ιερόν και Άγιον Αγώνα».
(Κηπιάδου Γ. Απομνημονεύματα, «κατά το 1821 εν τη νήσω Κύπρω τραγικών σκηνών, 1888).

Ο Γιάννης Σκοπελίτης, μετά από καιρό αιχμαλωτίζεται από τους Τούρκους και μισολιπόθυμος «ξεβράζεται» στην παραλία της Κερύνειας. Αναρρώνει, μένει στην Κερύνεια και παντ-ρεύεται την (Χατζή -) Ελένη.

Αγαπημένε μου Αναγνώστη, τα πρόσωπα – γεγονότα είναι μέρος μιας πλειάδας Κυπρίων που πήραν μέρος στον Μεγάλο Ξεσηκωμό. Ενδεικτικά και συμπληρωματικά αναφέρω τα παρακάτω.

Μετά την 9η Ιουλίου 1821, ημέρα του απαγχονισμού του Φιλικού και χρηματοδότη του Αγώνα Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, (με επιστολή που μεταφέρει ο Φιλικός Αντώνιος Πελοπίδας ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, τον ευχαριστεί για την γενναία συνεισφορά) και των τριών Μητροπολιτών της Κύπρου, πολλοί Κύπριοι και ειδικά όσοι είχαν μυηθεί στην Φιλική Εταιρεία κατέφυγαν στην Ελλάδα. Στην Εθνική βιβλιοθήκη υπάρχει κατάλογος 580 ατόμων. Σίγουρα ξεπερνούσαν τους 1000. Αριθμός σημαντικότατος όταν το 1821 ο πληθυσμός της Κύπρου ήταν σύμφωνα με τον Σπυρίδωνα Τρικούπη 100.000 Χριστιανοί (και λίγοι Εβραίοι) και 20.000 Μουσουλμάνοι. Η Λευκωσία είχε 10.000 Τούρκους και 5.000 Χριστιανούς. (Τούρκους τους ονομάζει ο Σ. Τρικούπης). Ο Λ. Κουτσονίκας, αναφέρει επίσης ότι ο πληθυσμός ήταν 100.000 Έλληνες και 10.000 Οθωμανοί.

Με «ΣΗΜΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΤΡΗΣ ΚΗΠΡΟΥ» (Σημαία άσπρο πανί δυο μπλε λωρίδες με σχήμα σταυρού). Πολεμούν στην Αθήνα (Φάληρο), παράδειγμα ο Ιωάννης Μαρκιανός συμπολεμιστής του Γ. Καραϊσκάκη στο Φάληρο (23 Απριλίου 1827) και με αναφορά στο ημερολόγιό του: ο δε Καραίσκος, άμα χτυπηθείς, είπεν: «Κλάστε μου τώρα τον ….». Ένα μνημείο στην Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου καταδείχνει την παρουσία τριών Κυπρίων, που θυσιάστηκαν μαζί με τους άλλους υπερασπιστές του Μεσολογγίου.

Έγγραφα του Εκτελεστικού, του Βουλευτικού και της Προσωρινής Διοίκησης Ελλάδος και στα απομνημονεύματα των Αγωνιστών του 1821, μαρτυρούν για την παρουσία των Κυπρίων ιδιαίτερα σε περιοχές της Πελοποννήσου, των Νησιών και της Στερεάς.

Αγαπημένε μου Αναγνώστη, η απελευθερωτική κίνηση των Κυπρίων (1828 –Καποδιστριακή περίοδος) με την «Ικετική επιστολή» που υπογράφεται από τον Αρχιεπίσκοπο Πανάρετο, Αρχιερείς και προκρίτους της Κύπρου ουσιαστικά ζητούν από τον Κυβερνήτη την ενσωμάτωση της Κύπρου στο Νέο Ελληνικό Κράτος. Και παρόλο που στη Διάσκεψη των Πρεσβευτών στον Πόρο (24 Σεπτεμβρίου 1828) ο Καποδίστριας αναφέρει στο μνημόνιό του ότι «η Κύπρος ανήκει στο σύνολο που πρέπει να νοείται Ελλάς. ….», δεν ευτυχήσαμε την Ενσωμάτωση όπως και τα Εφτάνησα, η Θεσσαλία, η Ήπειρος. Μακεδονία, τα Νησιά του Βόρειου Αρχιπελάγους, Κρήτη, Θράκη, τα Δωδεκάνησα.

Παραθέτω χωρίς σχόλιο:

ΨΗΦΙΣΜΑ
Οι υποφαινόμενοι κάτοικοι του χωρίου Παραλιμνίου (γενέθλια γη μου) συνελθόντες εν τω ιερώ ναώ και δοξολογή-σαντες τον Θεόν επί τη συμπληρώσει εκατονταερτίας από της μεγάλης ημών επαναστάσεως ……
Έχοντες υπ’ όψιν, ότι η πατρίς ημών μόνη σχεδόν εξ όλων των ελληνικών χωρών παραμένει δούλη, ψηφίζομεν: 1ον Κηρύττομεν ενώπιον Θεού και ανθρώπων ότι η θέλησις ημών είναι Μια, Μόνη και Αναλλοίωτος να ενωθώμεν μετά της μητρός ημών Ελλάδος. …..
Εν Παραλιμνίω (Κύπρου) τη 25η Μαρτίου 1921.
Οι Ιερείς, οι Διδάσκαλοι, η Χωρική Επιτροπή, η Σχολική Επιτροπή.

*(Στους Μαθητές μου που Ονειρεύονται και δεν Βολεύονται)

Εγγραφείτε στην ομάδα Magnesianews στο Viber για να λαμβάνετε ενημερώσεις.
Ακολουθήστε τη ροή Magnesianews στο Google News και μείνετε σε επαφή με ότι συμβαίνει.