Eχει υποστηριχθεί πολλές φορές και είναι αδιαμφισβήτητο γεγονός κατά τη γνώμη μου ότι για τη δημιουργία νέας παραγωγικής βάσης και βιώσιμης ανάπτυξης μία από τις βασικές συνιστώσες είναι οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ) . Να σημειωθεί ότι τα τελευταία 10 χρόνια της κρίσης στην χώρα μας οι ΑΞΕ αντιστοιχούν περίπου κατά μέσο όρο στο 1% του ΑΕΠ, όταν ο Ακαθάριστος Σχηματισμός Παγίου Κεφαλαίου κυμαίνεται αντίστοιχα στο 18,7%. Η συνεισφορά δηλαδή των ΑΞΕ στο ΑΕΠ της Ελλάδας ήταν ελάχιστη. Ασφαλώς πρέπει να φροντίσουν οι εκάστοτε κυβερνήσεις να προσελκύσουν ξένους επενδυτές για να εισέρθει νέο χρήμα στην οικονομία μας, παράλληλα όμως πρέπει να φροντίσουν την Ραχοκοκαλιά της οικονομίας μας τις Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ).
Οι Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ) αποτελούν σημαντικό πυλώνα της επιχειρηματικότητας και της οικονομίας τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο, με ποσοστά που κυμαίνονται μεταξύ 99,8% και 99,9%. Καλύπτουν όλο το φάσμα των παραγωγικών δραστηριοτήτων και κλάδων, έχουν ιδιαίτερες δυνατότητες, αλλά και ιδιαίτερες ανησυχίες. Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας κρίσης περίπου 220.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις ( δηλαδή περίπου το 30%) έκλεισαν και περίπου 730.000 θέσεις εργασίας απωλέσθηκαν. Όλα τα περιοριστικά μέτρα που πάρθηκαν είχαν σημαντικά δυσμενέστερες συνέπειες στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις συγκριτικά με τις μεγάλες.
Η Ελλάδα έχει από τις υψηλότερες πυκνότητες ΜΜΕ σε σχέση με τον πληθυσμό H ελληνική αγορά παραμένει σημαντικά κατακερματισμένη και παρουσιάζει μικρής κλίμακας επιχειρήσεις, διασπορά πρωτοβουλιών και πάρα πολλές πολύ μικρές επιχειρήσεις (περίπου το 96,9%). Το 3,1% είναι επιχειρήσεις των 10-249 εργαζομένων, ένας αριθμός που υπολείπεται σημαντικά του ευρωπαϊκού μέσου όρου που είναι περίπου στο 7%. Όμως, το μέγεθος μιας επιχείρησης επηρεάζει θετικά τη δυνατότητα προσαρμογής σε νέα δεδομένα, την αύξηση της παραγόμενης προστιθέμενης αξίας, την παραγωγικότητα και τις εξαγωγές. Οι ΜΜΕ παράγουν προστιθέμενη αξία και σημαντική συνεισφορά στο ΑΕΠ (περίπου 19,3% του ΑΕΠ σε όρους 2017, εκ του οποίου 9,3% αντιστοιχεί στις πολύ μικρές, 5,2% στις μικρές και 4,8% στις μεσαίες). Οι ΜΜΕ είναι πυλώνας της απασχόλησης Με την υψηλότερη πυκνότητα ΜΜΕ επί του πληθυσμού, δεν προκαλεί απορία και η συμβολή των ΜΜΕ στη συνολική απασχόληση με 87% του εργατικού δυναμικού στις επιχειρήσεις. Το 68% του εργατικού δυναμικού των ΜΜΕ απασχολείται στις πολύ μικρές επιχειρήσεις των 0-9 ατόμων, το 19% στις μικρές επιχειρήσεις 10-49 ατόμων και το υπόλοιπο 13% στις μεσαίες επιχειρήσεις 50-249 ατόμων. Η κρίση επέφερε σημαντική μείωση στην απασχόληση σε όλες τις ΜΜΕ, αλλά η διάρθρωση της απασχόλησης σε αυτές παρέμεινε ουσιαστικά αμετάβλητη.
Τα πλεονεκτήματα των ΜΜΕ έναντι των μεγάλων επιχειρήσεων είναι
1 Η ευελιξία της διοίκησης στη λήψη αποφάσεων και συνεπώς η ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται ταχύτερα στις προκλήσεις του περιβάλλοντος.
2. Συμβολή στην πληρέστερη απασχόληση των συντελεστών της παραγωγής και κυρίως των φυσικών πόρων και του εργατικού δυναμικού
3. Δημιουργία θέσεων εργασίας. Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνικών επιχειρήσεων είναι μικρές και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις.
4. Πληρέστερη εξυπηρέτηση του καταναλωτικού κοινού. Η μικρή επιχείρηση διαθέτει, όπως επισημάναμε παραπάνω, ευελιξία στην επιλογή αλλά και στην αλλαγή του τόπου εγκατάστασης και έτσι έχει την δυνατότητα να βρίσκεται πάντοτε κοντά στο καταναλωτικό κοινό της, προς το οποίο παρέχει άμεση εξυπηρέτηση
5. Άμεση εποπτεία του προσωπικού , έτσι ώστε να αποφεύγονται τα σφάλματα και η σπατάλη χρόνου και υλικών
6. Αξιοποίηση επιχειρηματικών ταλέντων
7. Διευκόλυνση των μεγάλων επιχειρήσεων λόγω ευελιξίας
8. Καινοτομίες. Ο διαχρονικός ρόλος της μικρής επιχείρησης και του ιδιοκτήτη της στον τομέα των καινοτομιών, είναι κυριολεκτικά συναρπαστικός
Ωστόσο οι ΜΜΕ έχουν και μειονεκτήματα όπως:
1. Μη δυνατότητα διενέργειας επιστημονικού marketing.
2. Μειωμένη πιστοληπτική ικανότητα
3. Μειωμένη Αγοραστική Δύναμη
4. Η μη δυνατότητα υιοθέτησης και εφαρμογής σύγχρονων μεθόδων παραγωγής.
5. Συναισθηματικά Κριτήρια διοικητικής διαδοχής
Η δυναμική των Ελλήνων επιχειρηματιών μαζί με την εφευρετικότητα και την σκληρή δουλειά πρέπει να στηριχθεί από την άρση των χρόνιων εμποδίων ανάπτυξης των ΜΜΕ όπως η φορολογία, η γραφειοκρατία, οι χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες, η έλλειψη ουσιαστικής εκπαίδευσης και η μη σύνδεση αγοράς με τα ακαδημαϊκά ιδρύματα.
Οι ΜΜΕ έχουν σχεδιαστεί για να αντέχουν στον χρόνο, δεδομένου ότι τείνουν να υιοθετούν μια πιο μακροπρόθεσμη οπτική των πραγμάτων, αντί να εστιάζουν μόνο στα οικονομικά αποτελέσματα του επόμενου τριμήνου. Η κατακλείδα είναι, λοιπόν, ότι αφού η ελληνική οικονομία αποτελείται πρωταρχικά από μικρές επιχειρήσεις, θα πρέπει να βρεθεί κάποια λύση που δεν απαιτεί απαραίτητα θαυματουργή εξωτερική παρέμβαση, δηλαδή έλευση μεγάλων ξένων επενδύσεων. Απαιτεί, όμως, πολιτικές που θα βοηθήσουν τις υπαρκτές εγχώριες επιχειρήσεις όλων των μεγεθών να ορθοποδήσουν. Η σημερινή κυβέρνηση πρέπει να διαμορφώσει το κατάλληλο περιβάλλον ώστε να μπορέσουν οι μικρές επιχειρήσεις να επιβιώσουν αλλά κυρίως να αναπτυχθούν προκειμένου να συνεχίζουν να στηρίζουν την Ελληνική Οικονομία για τα επόμενα χρόνια.
*Beng MSc AMIEE MILT, Σύμβουλος Στρατηγικών Επενδύσεων
