Τα λόγια είναι λίγα για να περιγράψει κανείς το λογοτεχνικό έργο του Βολιώτη εκπαιδευτικού και συγγραφέα Κώστα Ακρίβου. Με 15 βιβλία, συμμετοχές σε σχολικά εγχειρίδια, μεταφρασμένα μυθιστορήματα σε άλλες γλώσσες, ο Κώστας Ακρίβος έρχεται τώρα να παρουσιάσει το νέο του πόνημα με τίτλο «Πότε διάβολος, πότε άγγελος» (εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ), σκιαγραφώντας μέσα από ιστορικά και μυθιστορηματικά στοιχεία την προσωπικότητα του μεγάλου ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης Γεώργιου Καραϊσκάκη. Ο κ. Ακρίβος μίλησε για το νέο του βιβλίο, το οποίο όμως έχει σύνδεση και με έναν δικό του πρόγονο, ο οποίος στάθηκε στο πλευρό του Καραϊσκάκη μέχρι το τέλος. Ποιος ήταν αυτός ο άνδρας και τελικά ποιος ήταν ο Γεώργιος Καραϊσκάκη; Ένας διάβολος ή μια αγγελική μορφή;
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΗΛΙΑ ΚΟΥΤΣΕΡΗ
«Πότε διάβολος, πότε άγγελος» είναι το βιβλίο σας, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο και είναι άκρως επίκαιρο, μιας και διανύουμε τη χρονιά από τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης. Ήταν η αφορμή για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου ή η επιθυμία σας είχε προκύψει προγενέστερα; Και γιατί ήρωάς σας, είναι ο Γιώργος Καραϊσκάκης;
Όταν γράφει κανείς ένα μυθιστόρημα δεν μπορεί να υπολογίζει το πότε θα τελειώσει και να συμπέσει χρονικά με κάποιες επετείους, όπως εδώ για την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του ’21. Το βιβλίο το έχω ξεκινήσει εδώ και 3,5-4 χρόνια περίπου και ήταν η συγκυρία που συνέπεσε η έκδοση με την επέτειο. Η δική μου αφορμή ήταν πως ανακάλυψα ότι κάποιος μακρινός πρόγονος από το σόι, από τη μεριά της μητέρας μου με το όνομα Μήτρος Αγραφιώτης, ήταν συμπολεμιστής του Καραϊσκάκη, πολύ έμπιστος σ’ αυτόν τον μεγάλο ήρωα της Ελληνικής Επανάστασης. Τον συνόδευσε μέχρι το τέλος της ζωής του, μέχρι που ο Καραϊσκάκης σκοτώθηκε στο Φάληρο τον Απρίλιο του 1827 και ήταν τόσο έμπιστος που του είχε δώσει να κρατά και το ταμείο και ξέρουμε πόσο σημαντικό ήταν το ταμείο για τους οπλαρχηγούς. Στο τέλος τον αναφέρει στη διαθήκη του, χαρίζοντάς του κάποιες χιλιάδες γρόσια και ορίζοντάς τον ως έναν από τους εκτελεστές της διαθήκης. Όλα αυτά τα στοιχεία συνέθεσαν την αφορμή για να ξεκινήσω, να γράψω το βιβλίο και να συνθέσω την προσωπικότητα και του ενός και του άλλου.
Ουσιαστικά ο Μήτρος Αγραφιώτης είναι προπάππος σας…
Ναι έτσι είναι. Κι εγώ όμως δεν γνώριζα την ιστορία του, την ανακάλυψα διαβάζοντας το έξοχο βιβλίο του Αντώνη Αντωνίου, του συμπολίτη μας που μέχρι πρότινος ήταν Διευθυντής των ΓΑΚ Καρδίτσας. Το βιβλίο του λέγεται «Εγκυκλοπαιδικό Βιογραφικό Νεότερης Θεσσαλικής Ιστορίας», όπου μέσα από τις σελίδες παρελαύνουν οι επώνυμοι Θεσσαλοί, οι Θεσσαλοί δηλαδή που είτε έχουν κάποια καταγωγή ή έμμεση ή άμεση σχέση με την περιοχή της Θεσσαλίας και που έχουν αφήσει το στίγμα τους είτε στην ιστορία, είτε στον πολιτισμό. Και μέσα σ’ αυτές τις σελίδες ανακάλυψα τον Μήτρο Αγραφιώτη, τον πρόγονό μου.
Το τέλος του προγόνου σας το γνωρίζετε;
Αφορμούμενος από το βιβλίο έκανα έρευνα, έψαξα και βρήκα κι άλλα στοιχεία για τη ζωή του, που υπάρχουν στην Εθνική Βιβλιοθήκη, στα αρχεία της Γενναδίου και σε άλλα ιστορικά βιβλία. Με βοήθησε πολύ ο Κώστας Σπανός με το Θεσσαλικό Ημερολόγιο. Παρακολουθούμε την ιστορία του και πως γλίτωσε από την λαίλαπα του πολέμου, αλλά λίγο –πολύ, είχε την μοίρα των αγωνιστών, καθώς πέθανε φτωχός, «εκλιπαρώντας» για μια μικρή σύνταξη, στη Χαλκίδα το 1866.
Άρα πρόκειται για ένα μυθιστόρημα μεν, με ιστορικά όμως στοιχεία που προκύπτουν μέσα από την έρευνα;
Το βασικό υλικό είναι η ιστορία και το δεύτερο βασικό υλικό είναι η μυθοπλασία, που προσπαθώ κάποιες γκρίζες ζώνες ανάμεσα στον Καραϊσκάκη και στον Αγραφιώτη, να τις αναπλάσω με τη μυθοπλασία, γιατί δεν θα πρέπει να ξεχνάμε σε καμία περίπτωση ότι πρόκειται για ένα μυθιστόρημα κι όχι βιβλίο ιστορίας.
Είδατε από άλλη ματιά το πρόσωπο, τον χαρακτήρα, τον άνθρωπο, τον ήρωα Καραϊσκάκη, πέρα δηλαδή απ’ ότι είχαμε στο μυαλό μας με αυτά που γνωρίζαμε;
Όταν ασχολείσαι στο χώρο της λογοτεχνίας με ένα υπαρκτό ιστορικό πρόσωπο, όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ο Καραϊσκάκης, οπωσδήποτε θα πρέπει να «σκάψεις» πολύ στη ζωή του και στην προσωπική, ιδιωτική του ζωή και βέβαια και στην πολεμική δράση. Αυτό έπραξα κι εγώ και έφερα στην επιφάνεια άλλα στοιχεία, που ήδη τα γνώριζα, αλλά τα περισσότερα στοιχεία που έχουν να κάνουν με την ιδιωτική ζωή του Καραϊσκάκη, είτε με την προπολεμική δράση του, τα ανακάλυψα τώρα για πρώτη φορά και πιστεύω διαβάζοντας κάποιος το βιβλίο, βλέπει πως σκιαγραφείται όλη η προσωπικότητα του Καραϊσκάκη, εξού και ο τίτλος του βιβλίου «Πότε διάβολος, πότε άγγελος». Αυτή είναι μια κουβέντα που ειπώθηκε σε μια συζήτηση που είχε ο Καραϊσκάκης με τον Ζαΐμη και με έναν άλλο Υδραίο οπλαρχηγό, που λεγόταν Βουδούρης, ο οποίος τον κατηγόρησε ότι πολλές φορές οι πράξεις του δεν ήταν σωστές. Άλλες φορές ήταν διάβολος κι άλλες φορές ήταν άγγελος, οπότε ο Καραϊσκάκης με τον δικό του χαρακτηριστικό τρόπο του απάντησε ότι από δω και στο εξής θα είναι άγγελος.
Υπήρξαν κάποια στοιχεία που σας κέντρισαν το ενδιαφέρον και ενδεχομένως δεν τα γνωρίζατε με τη μορφή αυτή που τα βρήκατε και μέσα από την έρευνα;
Δεν γνώριζα στοιχεία από τη ζωή του Καραϊσκάκη, που είχαν να κάνουν από το 1782 που γεννήθηκε και που ερίζουν για τον τόπο γέννησής του το Μαυρομάτη Καρδίτσας και η Σκουλικαριά Άρτας, μέχρι τα προεπαναστατικά χρόνια, αλλά και μέχρι την πτώση του Μεσολογγίου, όπου εκεί η στάση του Καραϊσκάκη είναι λίγο διφορούμενη κι άλλες φορές κάνει σωστά πράγματα, άλλες φορές όχι … Έχει μία βίαιη συμπεριφορά, ακόμη κι απέναντι στους ομοφύλους του, στους συμπατριώτες του τους Έλληνες. Όλα αυτά τα ανακάλυψα τώρα, τα έφερα στην επιφάνεια και ήταν αυτά που με εξέπληξαν για τη ζωή του Καραϊσκάκη. Με εξέπληξε γιατί κατάφερε μόνος του να μεταμορφωθεί από μία διαβολική φυσιογνωμία σε μια αγγελική μορφή, όπως όλοι τον γνωρίζουμε, τον θαυμάζουμε και πίνουμε νερό στο όνομά του.
Τι σχέδια έχετε για το επόμενο διάστημα; Η καραντίνα πως λειτούργησε σε σας; Έχετε ωφεληθεί σε επίπεδο συγγραφής;
Ψυχολογικά λειτουργήσαμε ως συγγραφείς, όπως όλος ο κόσμος. Ο φόβος, ο εγκλεισμός, η απόγνωση, η έγνοια του τι θα γίνει και πως θα είμαστε την επόμενη ημέρα κανέναν δεν άφησε ανεπηρέαστο όλη αυτή η κατάσταση. Από την άλλη μεριά, όταν ένας λογοτέχνης θέλει να ασχοληθεί με τη συγγραφή ιδίως ενός μυθιστορήματος, πολλές φορές και σε τακτά χρονικά διαστήματα βάζει καραντίνα στον εαυτό του, απομονώνεται για να γράψει. Οπότε αυτή η διαδικασία του εγκλεισμού, στο σπίτι και στο δωμάτιο που γράφω, δεν μου ήταν άγνωστη όπως και λίγο έως πολύ σε όλους μου τους ομοτέχνους. Τώρα για το τι θα προκύψει από δω και στο εξής δεν το γνωρίζω. Προς το παρόν είμαι τελείως «άδειος», έχοντας δώσει τα πάντα γι’ αυτό το βιβλίο. Χρειάζομαι μια περίοδο ηρεμίας και ξεκούρασης κι αν είμαστε καλά θα προκύψει και κάτι άλλο στη συνέχεια.
