Φιλόδοξους στόχους, στο μέτωπο της ανάπτυξης με σημαντική αύξηση 13,4% στις επενδύσεις, αύξηση κατά 1,8% στην ιδιωτική κατανάλωση, υλοποίηση μεγάλου πακέτου φοροελαφρύνσεων και κοινωνικών μέτρων ύψους 1,2 δισ. ευρώ με παράλληλη επιδίωξη την αύξηση των εσόδων μεταξύ άλλων με μέτρα διεύρυνσης της φορολογικής βάσης μέσω των ηλεκτρονικών συναλλαγών αλλά και της αναπροσαρμογής του συστήματος αντικειμενικών αξιών, θέτει ο προϋπολογισμός του 2020 που κατατέθηκε τη Δευτέρα στη Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού, που αποτελεί προϊόν των εντατικών διαβουλεύσεων των ελληνικών αρχών με τους θεσμούς τις τελευταίες εβδομάδες, η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας προβλέπεται πως θα επιταχυνθεί στο 2,8% το 2020 εξαιτίας της μεγάλης ανόδου στις επενδύσεις, τη θετική επίπτωση από τις φοροελαφρύνσεις και την υψηλότερη κατανάλωση. Σύμφωνα μάλιστα με την κυβέρνηση, το προσχέδιο του νέου προϋπολογισμού «σηματοδοτεί μια ριζική στροφή της οικονομικής πολιτικής από την υπερφορολόγηση και την αποεπένδυση, προς την ανάπτυξη, την απασχόληση και την αύξηση των διαθέσιμων εισοδημάτων όλων των πολιτών».
Μέτρα και αντίμετρα
Ο νέος προϋπολογισμός στοχεύει στην επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος 3,56% του ΑΕΠ τον επόμενο χρόνο έναντι της δέσμευσης της χώρας έναντι των πιστωτών για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ στο πλαίσιο της μεταμνημονιακής εποπτείας και ενσωματώνει θετικές παρεμβάσεις, στο πλαίσιο των εξαγγελιών του Πρωθυπουργού, ύψους 1,2 δισ. ευρώ για τον επόμενο χρόνο. Το κόστος αυτό αντισταθμίζεται με “αντίμετρα” συνολικού ύψους 1,9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 1,23 δισ. ευρώ είναι παρεμβάσεις επιπλέον του βασικού σεναρίου του προϋπολογισμού, με μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα.
Συγκεκριμένα, στο πακέτο των φοροελαφρύνσεων και των κοινωνικών μέτρων συνολικού κόστους 1,2 δισ. ευρώ εντάσσονται τα εξής:
-Επίδομα 2.000 ευρώ στις νέες οικογένειες για κάθε παιδί που γεννιέται
-Μετάβαση των ειδών βρεφικής ηλικίας και στα κράνη στο χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 13%
-Αναμόρφωση της φορολογίας φυσικών προσώπων με εισαγωγικό συντελεστή 9% από 22% σήμερα και η αύξηση του αφορολογήτου ορίου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί
-Μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για απασχολούμενους πλήρους απασχόλησης από τα μέσα του 2020
-Μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από το 28% στο 24%
-Μείωση της φορολογίας διανεμόμενων κερδών από το 10% στο 5%
-Αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές για 3 χρόνια
-Αναστολή του φόρου υπεραξίας ακινήτων για 3 χρόνια.
Στις παρεμβάσεις «βελτίωσης του δημοσιονομικού αποτελέσματος», που προβλέπεται πως θα φέρουν επιπλέον έσοδα 1,23 δισ. ευρώ για να υπερκαλυφθεί το κόστος των παραπάνω μέτρων και να εξασφαλιστεί ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ και τον επόμενο χρόνο συγκαταλέγονται τα εξής:
-Η αναπροσαρμογή των οροφών δαπανών στον τακτικό προϋπολογισμό, που οδηγεί σε εξοικονόμηση 500 εκατ. ευρώ.
-Η αναδιάρθρωση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων με ενίσχυση του συγχρηματοδοτούμενου σκέλους, από την οποία προκύπτουν 170 εκατ. ευρώ με το υπουργείο Οικονομικών να κάνει λόγο για μια «πλασματική εικόνα» που χαρακτήριζε την παρουσίαση της εκτέλεσης του ΠΔΕ τα τελευταία χρόνια.
-Η επισκόπηση δαπανών και εσόδων φορέων Γενικής Κυβέρνησης, που αποφέρει συνολικά 214 εκατ. ευρώ.
-Η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, από την οποία εξοικονομούνται 123 εκατ. ευρώ.
-Η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και η διεύρυνση της φορολογικής βάσης με μέτρα προώθησης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, και με δημοσιονομικό όφελος ύψους 642 εκατ. ευρώ.
-Η διεύρυνση της φορολογικής βάσης και η αύξηση της εισπραξιμότητας των εσόδων από την ακίνητη περιουσία με αύξηση εσόδων και νέες μορφές ελέγχου Airbnb (όφελος 60 εκατ. ευρώ) και με εξορθολογισμό του συστήματος προσδιορισμού αξιών ακινήτων (όφελος 142 εκατ. ευρώ).
-Η επιτάχυνση επίλυσης φορολογικών διαφορών που εκκρεμούν στα διοικητικά δικαστήρια, με όφελος 50 εκατ. ευρώ).
Σχετικά με την υπέρβαση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, κάτι που συνέβαινε συστηματικά τα τελευταία χρόνια εξασφαλίζοντας χώρο για τη διανομή κοινωνικού μερίσματος, στο προσχέδιο τονίζεται πως η μείωση των πρωτογενών πλεονασμάτων, προϋποθέτει αρχικά τη μείωση των υπερβάσεων έναντι των στόχων κάτι που επιχειρείται και κατά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2019 αλλά και κατά την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2020. «Η μείωση των υπερβάσεων αυτών είναι το πρώτο βήμα για τη διεκδίκηση της μείωσης των ιδίων των στόχων κάτι που αποτελεί προϋπόθεση για την επιτάχυνση της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας».
Πρέπει να επισημανθεί πως η πολιτική συμφωνία για τη χαλάρωση των στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα σε επίπεδα χαμηλότερα του 3,5% του ΑΕΠ, από το 2021 και μετά, είναι ο τελικός στόχος της κυβέρνησης σε μια διαδικασία πολλών σταδίων, ένα εκ των οποίων είναι η κατάθεση του προσχεδίου του κρατικού προϋπολογισμού. Το προσχέδιο θα κατατεθεί και στην Κομισιόν στις 15 Οκτωβρίου η οποία μέσα στο Νοέμβριο αναμένεται να παρουσιάσει και την έκθεση προόδου για την ελληνική οικονομία με την Αθήνα να ελπίζει σε μια θετική έκθεση που θα διευκολύνει και την παράλληλη διαπραγμάτευση που είναι σε εξέλιξη για την αλλαγή χρήσης στα έσοδα από ANFA & SMPs. Το θέμα πρόκειται να εξεταστεί στο Eurogroup στις 4 Δεκεμβρίου και το προσχέδιο του προϋπολογισμού έχει καταρτιστεί χωρίς να υπολογίζεται κάποιο έξτρα όφελος από ενδεχόμενη θετική απόφαση για την Ελλάδα. Το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού αναμένεται στην ελληνική Βουλή μέσα στο Νοέμβριο.
Άγνωστος Χ η παγκόσμια οικονομία
Όπως όμως αναφέρεται και στο προσχέδιο στο άμεσο μέλλον ως πιθανός περιοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, πέρα από τους υψηλούς στόχους των πρωτογενών πλεονασμάτων είναι και η επιβράδυνση του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος. Εν τω μεταξύ πριν λίγο, όπως μετέδωσε και το διεθνές πρακτορείο Reuters πτώση ελαφρά μεγαλύτερη των προβλέψεων κατέγραψαν οι βιομηχανικές παραγγελίες στη Γερμανία τον Αύγουστο εξαιτίας τις αδύναμης εγχώριας ζήτησης, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν τη Δευτέρα, επιβεβαιώνοντας τις ανησυχίες για επικείμενη ύφεση στη χώρα λόγω της υποχώρησης της μεταποίησης. Τα συμβόλαια για γερμανικά προϊόντα υποχώρησαν 0,6% τον Αύγουστο σε σχέση με τον Ιούλιο, με τη ζήτηση για κεφαλαιουχικά αγαθά να υποχωρεί 1,6%, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών. Αναλυτές ανέμεναν μηνιαία πτώση 0,3%. Οι γερμανικές μεταποιητικές επιχειρήσεις βασίζονται στις εξαγωγές και πλήττονται από την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας και την αβεβαιότητα, λόγω της εμπορικής διαμάχης των Ηνωμένων Πολιτειών με την Κίνα και την αναμενόμενη έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ. Ωστόσο, η γερμανική κυβέρνηση επιμένει στην πολιτική των ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, παρά τις πιέσεις οικονομολόγων και άλλων κυβερνήσεων να ενισχυθούν οι δαπάνες για τόνωση της ζήτησης.
