Η Ηλέκτρα, έργο της όψιμης περιόδου του Σοφοκλή, (γράφτηκε πιθανότητα το 412 ή 411π.Χ.), δραματοποιεί ένα από τα πιο ζοφερά επεισόδια του μύθου των Ατρειδών: την εκδίκηση της Ηλέκτρας και του Ορέστη για το φόνο του Αγαμέμνονα που διέπραξαν η Κλυταιμνήστρα και ο Αίγισθος. Κεντρική μορφή του δράματος, η Ηλέκτρα, διατηρεί ζωντανή την ανάμνηση του φόνου του πατέρα της παρακαλώντας τους θεούς να βοηθήσουν στην τιμωρία των δολοφόνων του. Η επιστροφή του αδελφού της, του εξόριστου Ορέστη, δρομολογεί το έργο της τιμωρίας που θα ολοκληρωθεί με την πράξη του διπλού φόνου.
Το έργο παρουσιάζεται την Παρασκευή 20 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου με την Αλεξία Καλτσίκη στον πρωταγωνιστικό ρόλο, την Μαρία Ναυπλιώτου στον ρόλο της Κλυταιμνήστρας και τον Χρήστο Λούλη στο ρόλο του Αίγισθου.
Την πρωτότυπη μουσική της παράστασης έχει γράψει ο συνθέτης Δημήτρης Σκύλλας, ο οποίος βρήκε λίγο χρόνο να απαντήσει σε μερικές ερωτήσεις μας.
Αθήνα – Λονδίνο: Τι σας εμπνέει σε κάθε πόλη; Τι σας απωθεί;
Όπου κι αν βρίσκομαι, με εμπνέει ένα πράγμα: το φως. Είναι το φως που μας δίνει ώθηση για καταστάσεις άχρονες και άτοπες, πλατφόρμες στο να δημιουργήσουμε, να ξεπεράσουμε, να καταστρέψουμε και να ερωτευτούμε ξαναφτιάχνοντας. Ξεκινώ με το πραγματικό φως, το κυριολεκτικό, αυτό που σου χαϊδεύει το δέρμα και την ψυχή. Και καταλήγω σε ένα άλλο φως, αυτό των ιδεών, των ευκαιριών να εκφραστείς σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο.
Ποιο είναι το μουσικό τοπίο της κλασικής μουσικής στην Αγγλία και ποιο στην Ελλάδα;
Προσωπικά με ενδιαφέρει η μουσική μου να είναι παγκόσμια. Είμαι Έλληνας, ζω στο Λονδίνο, κι όμως δεν ανήκω πουθενά. Δε θέλω να ανήκω πουθενά, κι όμως θέλω να ανήκω παντού. Η μουσική μου έχει ξεκάθαρα πολλά στοιχεία από την ελληνική παράδοση, αλλά έχει και πνεύμα δυτικό, καθρεφτίσματα από την εμπειρία να ζεις σε την μεγαλούπολη και να βιώνεις τον παλμό της μέσα στο σώμα σου.
Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με το Εθνικό;
Ξεκίνησε από την επαφή μου με τον Θάνο Παπακωνσταντίνου, σκηνοθέτη της παράστασης. Με τον Θάνο συζητάμε χρόνια ως προς το να δουλέψουμε μαζί, χρειαζόμασταν απλώς το κατάλληλο έδαφος, την κατάλληλη συνθήκη. Είναι σίγουρο πως δεν είχαμε σκοπό να κάνουμε κάτι πρόχειρο. Το θυμάμαι σαν σήμερα, χρόνια πριν, όταν κάναμε την πρώτη μας συνάντηση και μόλις έφτασε ο καφές μας στο τραπεζί μου είπε »Δημήτρη, θέλεις να κάνουμε μία τραγωδία;»
Ποια είναι η διαδικασία σύνθεσης μουσικής για μια τραγωδία;
Για μένα η κάθε σύνθεση που δημιουργώ έχει τον ίδιο πυρήνα. Η διαδικασία σύνθεσης της Ηλέκτρας είναι η ίδια ακριβώς με το να έγραφα ένα έργο για σόλο πιάνο. Κάθε έργο μου, για να φτάσω στο σημείο να το δημιουργήσω, έχει μέσα του μια ισχυρή πρόθεση, έναν λόγο ύπαρξης, μια ιδέα και ένα περιεχόμενο το οποίο γεννιέται πολύ πριν το μεταφέρω στο πεντάγραμμο. Στη συγκεκριμένη συνθήκη, ο λόγος αυτός ήταν το ίδιο το κείμενο. Όσο το σκέφτομαι, τόσο πιο πολύ συνειδητοποιώ πως η μουσική για την Ηλέκτρα μου βγήκε αβίαστα, σα να υπήρχε από πάντα μέσα μου κι εγώ έπρεπε απλά να ενώσω τα κομμάτια ώστε να γίνει ένα ενιαίο έργο και να συνομιλήσει με τη γενική αισθητική της παράστασης.
Τι μήνυμα θέλετε να στείλετε στο κοινό;
Ότι η χρήση της μουσικής με βάθος και περιεχόμενο είναι επένδυση. Οτι εμείς που μας αποκαλούν σύγχρονους κλασικούς συνθέτες, είμαστε ζωντανοί, δυνατοί και δημιουργούμε.
Τι προκλήσεις αντιμετωπίσατε;
Η διδασκαλία του μουσικού μου ύφους στις γυναίκες του χορού. Το να μπορέσω κι εγώ ο ίδιος να καταλάβω το τι ζητάω μουσικά από αυτά τα άτομα. Οι 12 φωνές είναι πιο δύσκολες από τη μία αν ο σκοπός σου είναι να δημιουργήσεις μια αίσθηση λιτότητας και δυναμισμού. Είχα και τη βοήθεια της Μελίνας Πεονίδου, vocal coach του Εθνικού Θεάτρου.
Αυτό είναι το πρώτο έργο που γράψατε για θέατρο. Σκέφτεστε να συνεχίσετε σε αυτό το χώρο;
Με ενδιαφέρει πολύ ο χώρος του θεάτρου και αδιαμφισβήτητα η εισαγωγή μου στον χώρο αυτόν γίνεται με τον πιο τιμητικό και μεγάλο τρόπο. Θα ήταν λοιπόν λάθος να πω πως δε με ενδιαφέρει. Θα πρέπει, φυσικά, ο σκηνοθέτης που θα με προσεγγίσει να θέλει να δώσει έναν ουσιαστικό ρόλο στην παρουσία της μουσικής και όχι να μου ζητήσει να φτιάξω απλά μερικά ηχοτοπία, αυτό σπάνια θα το έκανα. Παράλληλα νιώθω ιδιαίτερα τυχερός καθώς το πρόγραμμά μου είναι κλεισμένο για τα επόμενα χρόνια με παραγωγές στο Λονδίνο, οπότε θα αφήσω ανοιχτό το κάθε ενδεχόμενο. Υπάρχει όμως και μια άλλη σκέψη, νέα, αυτή του Σινεμά.
Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;
Το επόμενο έργο μου είναι για 90 όργανα. Είναι παραγωγή του Λονδίνου σε συνεργασία με την Ελλάδα. Τολμώ να πως πως έρχεται από έναν τεράστιο οργανισμό κλασικής μουσικής, αυτό δημιουργεί ποικίλα και αντιθετικά συναισθήματα μέσα μου, από τρελό ενθουσιασμό μέχρι αφάνταστη αγωνία. Θα γίνει όμως, θα γίνει. Δε μπορώ να αρνηθώ πως μου λείπει και η μικρή κλίμακα, τα έργα για πιάνο που γράφω κάποια καυτά μεσημέρια του καλοκαιριού ή αργά το βράδυ με παγωμένη μπύρα δίπλα στο πιάνο. Δυστυχώς θα πρέπει να περιμένω αρκετά γι’ αυτό.
Πού θέλετε να βρίσκεστε σε 10 χρόνια;
Αν μπορώ να σας απαντήσω με όλη την ειλικρίνεια της ψυχής μου, με τον τρόπο που τώρα, αυτή τη στιγμή, αντιλαμβάνομαι τη ζωή και τον εαυτό μου, θα ήθελα να είμαι κάπου στο Νότο, απροσδιόριστα, και εκεί να δημιουργώ ανέμελος. Σκέφτομαι έντομα να έχω ένα μεγάλο στούντιο με πολύ φως, να κυλάει τόσο άφθονο αυτό το φως, τόσο ώστε σχεδόν να μη μπορώ να το μαζέψω. Να εισχωρεί στα έργα μου και μαζί με τις σκοτεινές μου σκέψεις της απώλειας νοήματος της ζωής μας, να μεταμορφώνει τη μουσική που γράφω σε κάτι ολοκληρωτικά δικό μου, μεταξύ ιερότητας και ύλης, και όταν νιώθω έτοιμος, να στέλνω αυτούς τους ήχους σε όλο τον κόσμο για να μοιραστώ τα πάντα και με όλους, προστατεύοντας όμως τον πυρήνα μου.
