80 χρόνια απ΄το Ολοκαύτωμα στις Μηλιές

Μηλιές 4/10/1943. Μέλη του Ι./1ου συντάγματος  της 4.SSPolizeiμε  τις χαρακτηριστικές στολές παραλλαγής  των SS,φωτογραφίζονται υπερήφανοι για τα κατορθώματά τους. Φωτογραφία: Αρχείο Στουρνάρα, πρώτη δημοσίευση.
Το πρώτο έγκλημα της 4. SS Polizei Pz. Gr. Division στη Μαγνησία

Άγνωστες πτυχές της τοπικής μας ιστορίας…

Είναι αλήθεια, ότι πολλές πτυχές της τοπικής μας ιστορίας, ακόμη και εάν αυτές περιλαμβάνονται στις πλέον σύγχρονες, παραμένουν άγνωστες. Είτε γιατί δεν υπήρξε επαρκής ενασχόληση των ιστορικών, είτε γιατί δόθηκαν προτεραιότητες σε άλλες κατευθύνσεις, είτε γιατί είναι ιστορίες που αγγίζουν και πονάνε ακόμη, πρόσωπα και καταστάσεις της περιοχής μας, που για κάποιους δεν θα πρέπει να εξετάζουμε γιατί ακριβώς είναι «νωπές οι μνήμες»… είτε για κάποιους άλλους λόγους.

Είναι αλήθεια παράλληλα όμως, πως όταν υπάρχουν πρόσωπα που ασχολήθηκαν ή ασχολούνται με την έρευνα της τοπικής ιστορίας και συλλέγονται δεδομένα τα οποία προσθέτουν πληροφορίες, πλουτίζοντας τις γνώσεις μας, όπως ιστορίες που αφορούν στην Κατοχή και την Αντίσταση, τότε θεωρούμε ότι οφείλουμε να τα παρουσιάζουμε.

Έτσι λοιπόν, η ΜΑΓΝΗΣΙΑ και το Magnesianews.gr σήμερα δημοσιεύουν το άρθρο του Χαράλαμπου Κ. Αλεξάνδρου, Προέδρου του Κ.Ι.ΠΟ. Κερασιάς για το ολοκαύτωμα στις Μηλιές, 80 χρόνια μετά.

Για πρώτη φορά, πέραν των φωτογραφιών που πιστοποιούν ορισμένα απ’ τα καταγεγραμμένα ιστορικά ντοκουμέντα, έρχονται «στο φως», καινούργια δεδομένα που καθιστούν πλέον το έγκλημα εξιχνιασμένο πλήρως.

Η.Κ.

Οι Μηλιές στις φλόγες. Αρχείο Στουρνάρα, πρώτη δημοσίευση.

Tου Χαρ. Κ. Αλεξάνδρου, Ηλεκτρονικού μηχανικού, Προέδρου του Κ.Ι.ΠΟ. Κερασιάς

Ακριβώς ογδόντα χρόνια πριν, τον Σεπτέμβριο του 1943, ο Βόλος και η Μαγνησία γενικότερα  βίωνε μια από τις πιο συναρπαστικές περιόδους της κατοχής. Στις 8/9/1943 ο στρατάρχης Μπαντόλιο ανακοίνωνε την Ιταλική συνθηκολόγηση, με τα Ιταλικά  στρατεύματα στην Ελλάδα  εντελώς απροετοίμαστα  και σε πλήρη σύγχυση. Το τάγμα Πηλίου του ΕΛΑΣ τις αμέσως περιηγούμενες μέρες, κατόρθωσε να υποκλέψει τηλεφωνική συνδιάλεξη Ιταλικών μονάδων, από όπου πρόκυπτε πως οι φρουρές του Πηλίου θα μετακινηθούν.

Στην πραγματικότητα αφορούσε την επιστροφή της Μεραρχίας Πινερόλο στην Ιταλία δια μέσου της Αλβανίας. Ήδη από τις 3/9/1943, έθεσε σε ετοιμότητα όλο το διαθέσιμο δυναμικό του, για να εμποδίσει την μετακίνηση των φρουρών τους προς τον Βόλο. Ταυτοχρόνως έστειλε  δυνάμεις για να περικυκλώσει την φρουρά του Χορευτού. Το ήμισυ του δυναμικού της φρουράς πριν την 8η/9/43 είχε αναχώρησει δια θαλάσσης για τον Βόλο. Ο Βόλος εβίωσε ένα συγκλονιστικό 3ημερο όπου Βολιώτες με πρωτοβουλία του ΕΑΜ συμφιλιώθηκαν με τους Ιταλούς. Ως συνέπεια  των ενεργειών ήταν η φυγάδευση μεγάλου μέρους οπλισμού, φαρμάκων και υλικών επιμελητείας προς το Πήλιο, το οποίο αποτέλεσε την βάση για την ίδρυση του  54ου Συντάγματος τον Οκτώβριο. Περίπου 400 Ιταλοί θα κατευθυνθούν  στην Κερασιά, όπου κατόπιν παραμονής ολίγων ημερών θα μεταφερθούν στα Τρίκαλα και από εκεί στην Δυτική Μακεδονία.

Περί τους 2.500 Ιταλών  της φρουράς του Βόλου όμως θα οδηγηθούν σε Γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Πολωνία. Στις 13 Σεπτεμβρίου εισέρχονται στον Βόλο 2 λόχοι του 1ου τάγματος του 1ου Συντάγματος της 4.. SSPolizeiPanzerGrenadierDivision, (4ηςΤεθωρακισμένη  Μεραρχία  Γρεναδιέρων ΕΣ-ΕΣ, Αστυνομία), στο εξής: 4.. SSPolizei. Άρχισε η αιματηρή Γερμανική κατοχή, διάρκειας ενός έτους.

Γραφείο εγκλημάτων  πολέμου

Πριν εξετασθεί το πρώτο μεγάλο έγκλημα τους  στη Μαγνησία, ένα σημείωμα για το Γραφείο εγκλημάτων  πολέμου. Τον Ιούνιο του 1945 με σκοπό την εξακρίβωση εγκλημάτων πολέμου που διαπράχθηκαν στην χώρα μας κατά τον Β’ Π.Π.,  ιδρύθηκε το Ελληνικό  Εθνικό Γραφείον Εγκλημάτων Πολέμου. Ήταν οργανωμένο σε Κεντρική και τοπικές υπηρεσίες ,υπαγόμενες στην Κεντρική, οι οποίες  τελούσαν υπό την διεύθυνση του Εισαγγελέως Πρωτοδικών και υπό την εποπτεία του Υπουργείου  Δικαιοσύνης. Στον Βόλο η τοπική υπηρεσία διενήργησε το 1946 και 1947, 40 ένορκες ανακρίσεις,  σε 35   άτομα  για την εξακρίβωση των εγκλημάτων  στις  Μηλιές, στη Δράκεια, στο Μεγάλο Μοναστήρι, καθώς στον Κάκκαβο,(3/9)και πλησίον του Βελεστίνου(13/9)  κατά την αποχώρηση των Γερμανών τον Σεπτέμβριο του 1944.

Το ανακριτικό υλικό παρέμεινε για 20 σχεδόν χρόνια στην Ελλάδα. Το 1965 επί κυβερνήσεως Γεωργίου Παπανδρέου, δια  μέσου του Υπουργείου εξωτερικών, παραδόθηκε  στην Γερμανική Πρεσβεία, η οποία το προώθησε στην Γερμανία. Στις δεκαετίας  του 1960 και 1970 γερμανικές εισαγγελικές αρχές πραγματοποίησαν  ανακρίσεις κάνοντας χρήση του εν λόγω υλικού. Για τα προαναφερθέντα εγκλήματα σχετικό αρχείο, βρίσκεται στην εισαγγελία της πόλης Λούντβιγκσμπουργκ. Με την καθοριστική αρωγή  άλλων ερευνητών(τα ονόματα  των οποίων θα γνωστοποιηθούν με τις οφειλόμενες ευχαριστίες την κατάλληλη στιγμή),  το ανακριτικό υλικό  πολλών εκατοντάδων σελίδων που αφορά τη Μαγνησία και την Λάρισα, συμπεριλαμβανομένων των ένορκων  καταθέσεων πολιτών βρίσκεται στην διάθεσή μας. Απετέλεσε την κύρια πηγή έρευνας για την σφαγή στις Μηλιές.

Τα γεγονότα

Μηλιές  26η Σεπτεμβρίου 1943.Κατά τις 7,30 φάλαγγα του 1ου λόχου από 15 αυτοκίνητα, ένα φορτηγό και ένα τζιπ πλησίασε  τις Μηλιές . Τις προηγούμενες μέρες  λόχος του ΕΛΑΣ ,συνολικά 88 μαχητές,  με επικεφαλής τους Γιάννη Μενέεμη και Νίκο Ευαγγελίτση  βρίσκονταν  στο Νότιο  Πήλιο . Στις 25/9 ο λόχος ήταν στις Μηλιές. Στον σιδηροδρομικό σταθμό συγκεντρώνονταν  υλικό  κυρίως επιμελητείας σε μεγάλες ποσότητες καθώς και καύσιμα, που προωθούνταν  από τον Βόλο, λάφυρα από τις Ιταλικές αποθήκες. Με  την έλευση των Γερμανών αποφασίζει να τοποθετηθεί  αμυντικά στην είσοδο του χωριού στην τοποθεσία «Παγκίνια», ανατολικά του χωριού.

Το σημείο όπου τραυματίστηκαν  θανάσιμα ο Γερμανός αξιωματικός και ο επιλοχίας. Τα πτώματά τους  βρέθηκαν μετά από 6 μέρες στη ρεματιά στα δεξιά. Οι μαχητές του ΕΛΑΣ είχαν τοποθετηθεί στο ύψωμα αριστερά.  (Φωτό του αρθρογράφου- Θερμές ευχαριστίες στον Πανταζή Γιαννιό κάτοικο Μηλεών,  για την υπόδειξη του σημείου, αλλά και για τις σχετικές πληροφορίες)

Όπως η έρευνα απεκάλυψε,  θα δούμε στην συνέχεια,  επικεφαλής  της Γερμανικής φάλαγγας ήταν ο ανθυπολοχαγός των SS Βόλβγκαντ Ντίζε. Για λόγους προστασίας οι Γερμανοί  κινούνται  σε αναπτυγμένο σχηματισμό , σε απόσταση ενός χιλιομέτρου περίπου το κάθε αυτοκίνητο.

Όταν ο προπομπός έφτασε στην στροφή  στην είσοδο του χωριού, δέχθηκε επίθεση από μαχητές του ΕΛΑΣ.

Μηλιές 4/10/1943. Μέλη του Ι./1ου συντάγματος  της 4.SSPolizeiμε  τις χαρακτηριστικές στολές παραλλαγής  των SS,φωτογραφίζονται υπερήφανοι για τα κατορθώματά τους. Φωτογραφία: Αρχείο Στουρνάρα, πρώτη δημοσίευση.

Οι Γερμανοί εξήλθαν των αυτοκινήτων ακροβολίστηκαν και ενεπλάκησαν σε μια σύγκρουση που διήρκησε ως τις 3 το απόγευμα. Στην μάχη τραυματίστηκαν θανάσιμα ο διμοιρίτης, Γερμανός ανθυπολοχαγός, και ένας υπαξιωματικός (προφανώς ο αντικαταστάτης του στη φάλαγγα) και δύο μαχητές του ΕΛΑΣ. Οι Γερμανοί κατόπιν υποχώρησαν προς το Νεοχώρι  όπου συνάντησαν φάλαγγα από 35 αυτοκίνητα και αλυσσιδοφόρα άρματα μάχης η οποία κινήθηκε εκ νέου προς τις Μηλιές.  Εισήλθαν στις 4 το απόγευμα έχοντας επικεφαλής τον λοχαγό Κούρτ Ρίκερτ, διοικητή τότε των δυνάμεων των SS του Βόλου. Προβαίνουν σε συλλήψεις 50 χωρικών που βρίσκονταν στην αγορά ,με παρέμβαση όμως του γνώστη της γερμανικής  Κώστα Βογιατζή, αφέθηκαν  ελεύθεροι.

Στις 6 το απόγευμα ο Ρίκερτ ζήτησε από τον Βογιατζή  να βρει  συχωριανούς του για να έλθουν σε επαφή με τους αντάρτες  διαπραγματευόμενοι  την απελευθέρωση των δύο αιχμαλώτων, όπως  αυτοί τουλάχιστον πίστευαν. Ως αντάλλαγμα  πρότειναν την παράδοση των φυλακισμένων λεγεωνάριων αδελφών Ζήτρα, από τον Αλμυρό. Την επομένη, ημέρα Δευτέρα ο Δημήτρης Καραστεργίου, κάτοικος του χωριού δέχθηκε, ωστόσο επέστρεψε αυθημερόν άπρακτος γιατί δεν  μπόρεσε να έλθει σε επαφή με τους αντάρτες. Την επαύριον  28 του μηνόςαναχώρησε ο αγροφύλακας Σπύρος Κοντογιάννης, χωρίς όμως να επιστρέψει.

Την Τετάρτη 29  κατά τις 9 το βράδυ  οι Γερμανοί βρήκαν στο Αγροκήπιο των Μηλεών, κατάλογο με ονόματα εργατών, κατ’ άλλους   μέλη των αντιστασιακών οργανώσεων, προβαίνοντας σε συλλήψεις  12 εξ αυτών. Την Παρασκευή αφού ο αγροφύλακας δεν επέστρεψε,   μαζί με τους 12 συλληφθέντας  αναχώρησαν για τον Βόλο στις 12 το μεσημέρι, αφού παρέμειναν στις Μηλιές για πέντε ημέρες.

Εξωραϊστική 1ηΟκτωβρίου.

Με την επιστροφή τους και κατόπιν  πρόσκλησης του Επιθεωρητού Νομαρχιών Xώτζη κλήθηκαν στο κτήριο  της Εξωραϊστικής,  ο νομάρχης Ιωάννης Πανταζίδης, ο εισαγγελέας Φλωρογούλας, ο διευθυντής του «Ταχυδρόμου» Αλέξανδρος Μέρος, της «Θεσσαλίας» Τάκης Οικονομάκης, ο Σωκράτης Παπαϊωάννου γυμνασιάρχης, ο Γεώργιος Κοντοστάνος πολιτικός μηχανικός ,Παπαδογιάννης τελώνης και άλλοι προϊστάμενοι δημοσίων υπηρεσιών. Επίσης  oi διευθυντές της Τραπέζης Ελλάδος Ιωάννης Μιχαηλίδης, της Αγροτικής   και πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι.

Ως αιτιολογία της πρόσκλησης φέρονταν η πρόθεση του Ρίκερτ να τους μιλήσει. Πράγματι απευθυνόμενος προς αυτούς τους αποκάλεσε  συλλήβδην συνεργάτες του ΕΑΜ, συνυπεύθυνους για την   αιχμαλωσία των δύο Γερμανών και καταδικασμένους σε θάνατο. Θα εκτελούνταν 10 ημερησίως, αρχίζοντας από το μεσημέρι της ιδίας ημέρας, ως ότου παραδοθούν οι αιχμάλωτοι. Η ομιλία πραγματοποιήθηκε  υπό την απειλή πολυβόλου με την κάννη στραμμένη προς τους ομήρους. Παράλληλα με διαταγή του συλλαμβάνονται αδιάκριτα στους δρόμους  300 περίπου πολίτες στην Νέα Ιωνία και  εγκλείονται  σε σχολείο.  Την επομένη 2/10 τα πτώματα των δύο Γερμανών βρέθηκαν από δύο χωρικούς, με κομμένα δάκτυλα , χωρίς μπότες και σε αποσύνθεση. Γερμανικό  απόσπασμα  παρέλαβε τις σορούς, χωρίς να προβεί σε ενέργειες καταστολής, γεγονός που ενεθάρρυνε τους κατοίκους. Κατόπιν αυτών ο Ρίκερτ  αναγκάστηκε, με την παρέμβαση και του πρόξενου Χ. Σέφελ, να αποφασίσει την σταδιακή απελευθέρωση των κρατουμένων, που διήρκησε επί δεκαήμερον.

Η αποστολή του Μητροπολίτη Ιωακείμ

Εν τω μεταξύ, λόγω της κρισιμότητας και του απροκάλυπτου εκβιασμού του Ρίκερτ, ο δήμαρχος Ν. Σαράτσης, ο Χ. Σέφελ και ο Χώτζης μετέβησαν  στην Μητρόπολη με  παράκληση προς  τον Ιωακείμ να μεταβεί στο «Αρχηγείον των ανταρτών ευρισκόμενον κάπου πλησίον της Άνω Κερασιάς».

Η αντίδραση του Μητροπολίτη  υπήρξε άμεση, κατευθυνθείς όμως με κάρο προς την Κάτω Κερασιά. Εκεί συναντήθηκε με τον Κ. Καραγιώργη,  τους στρατηγούς Κ. Τσαμάκο, Δ. Ψιάρρη και τον Άγγλο σύνδεσμο, μάλλον  τον λοχαγό Henry Hill. Ως αποτέλεσμα εσπευσμένης αποστολής αγγελιοφόρου  προς το Νότιο Πήλιο που επέστρεψε μετά τα μεσάνυκτα, έλαβε  την διαβεβαίωση πως δεν υπάρχουν  Γερμανοί αιχμάλωτοι  ή νεκροί στα χέρια του ΕΛΑΣ. Την επομένη, 2  Οκτωβρίου, απευθυνόμενη προς  τους Βολιώτες και Πηλιορείτες η 16η Μεραρχία του ΕΛΑΣ με προκήρυξη ανέφερε, πως κανένας εν ζωή ή τραυματισμένος Γερμανός δεν βρίσκεται αιχμάλωτός της.

Οι Γερμανοί του Βόλου ειδοποιήθηκαν εγγράφως, δίδοντας ταυτόχρονα το στρατιωτικό λόγο τιμής 2 στρατηγοί του παλαιού Στρατού, [επρόκειτο για τους Κώστα Τσαμάκο και Δημήτριο Ψιάρρη] όπως και δεκάδες μονίμων και εφέδρων αξιωματικών που πλαισίωναν την Μεραρχία.Ομοίως έπραξε γραπτώς  και ο Βρεττανός σύνδεσμος, τονίζει  η ανακοίνωση. Το πιθανότερο , τα εν λόγω έγγραφα να κοινοποιήθηκαν στους Γερμανούς, δια μέσου της αποστολής του Μητροπολίτη Ιωακείμ.

Σύσκεψη στο ξενοδοχείο Παλλάς

Καίτοι τα πτώματα των δύο Γερμανών είχαν βρεθεί, την Κυριακή 3 Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο Παλλάς,(χρησιμοποιείτο ως γραφείο από τον Ρίκερτ). Συμμετείχαν Στρατηγός της Ομάδας Στρατού Ε με έδρα την Θεσσαλονίκη. Αντισυνταγματάρχης των SS,  διοικητής του συντάγματος στο οποίο ανήκε η φρουρά του Βόλου, προερχόμενος από την Λάρισα. Ο φρούραρχος του Βόλου, αντισυνταγματάρχης της Βέρμαχτ. Ο Κουρτ Ρίκερτ διοικητής των γερμανικών τμημάτων SS του Βόλου και ο λιμενάρχης. Τα ονόματα των υπολοίπων μας είναι γνωστά όπως και τα βιογραφικά τους, καίτοι δεν μνημονεύονται  στις ένορκες καταθέσεις.  Οι συμμετέχοντες εκτός του αντισυνταγματάρχη των SS αποφάνθηκαν κατά της διενέργειας μέτρων καταστολής. Με δεδομένο ό,τι ο πιο υψηλόβαθμος των συμμετεχόντων ήταν στρατηγός, με βαρύνουσα συνεπώς γνώμη, ο αντισυνταγματάρχης απείλησε πως εάν δεν εισακουστεί θα αναφερθεί στον αρχηγό των SS, Χάινριχ Χίμλερ προσθέτοντας συγχυσμένος: «Παίρνω διαταγές μόνον από τον Φύρερ  και ο Φύρερ έχει πει ότι εάν ρέει Γερμανικό αίμα, πρέπει να πληρωθεί με αίμα και φωτιά». Επιστρέφοντας  στην Λάρισα στις 2 το πρωί, έδωσε εντολή στο Ρίκερτ για διενέργεια κατασταλτικών μέτρων. Ήταν ο Karl Schümers (Κάρλ Σύμερς), διοικητής του 1ουΣυντάγματος της 4.. SSPolizei.Ευθύνεται για πάρα πολλά εγκλήματα και καταστροφές. Ο αριθμός των εκτελεσθέντων με υπαιτιότητά του,  ξεπερνά κατά πολύ τους χιλίους.

Το Ολοκαύτωμα

Προς υλοποίηση  της διαταγής την Δευτέρα 4/10 νωρίς το πρωί δύναμη από 150 έως 200 στρατιωτών  των SS, αναχώρησε για τις Μηλιές όπου έφτασε στις 11.30. Η καθυστέρηση οφείλεται  στην ανατίναξη της γέφυρας στο Μαλάκι από ενέργεια των ανταρτών. Εκτέλεσαν πλησίον του σιδηροδρομικού σταθμού ,υπό τους ήχους μουσικής, 35 άτομα(συμπεριλαμβανομένων των 12 ατόμων που συνελήφθησαν τις προηγούμενες μέρες), διέπραξαν λεηλασίες ,  σκότωσαν ζώα και πυρπόλησαν 350 κατοικίες. Διασωθήκαν οι εκκλησίες και η ιστορική βιβλιοθήκη , κάποια όμως βιβλία  που έτυχε να βρίσκονται στο σπίτι του τότε βιβλιοθηκάριου και λόγιου δασκάλου Ρήγα Καμηλάρη, κάηκαν μαζί μ’ αυτό. Δεν θα υπεισέλθουμε σε λεπτομέρειες. Είναι όλα  πάνω- κάτω γνωστά . Θα προσθέσουμε πως στις 2 Οκτωβρίου 10 ακόμη πατριώτες εκτελέσθηκαν πίσω από το νεκροταφείο .Τα πτώματα τους ενταφιάστηκαν σε κοινό τάφο.  Η ανακοίνωση της εκτέλεσης στον τύπο έφερε την υπογραφή του διοικητή της Λαρίσης, δηλαδή του Σύμμερς.

Ποιος ήταν και ποιος ο βαθμός του φονευθέντος Γερμανού αξιωματικού

Ενώ οι γερμανικές ανακοινώσεις και οι γνωρίζοντες έκαναν λόγω για αξιωματικό αορίστως, η τοπική ιστοριογραφία σύσσωμη προσδιορίζει τον φονευθέντα ως  ταγματάρχη διακριθέντα   στην μάχη του Στάλινγκραντ.

Ωστόσο ο φονευθείς δεν μπορεί να ήταν ταγματάρχης, για έναν απλούστατο λόγο.Οι δυνάμεις  των SS που εγκαταστάθηκαν στον Βόλο (2 λόχοι) είχαν διοικητή λοχαγό και συγκεκριμένα τον Ρίκερτ. Επιπλέον η 4.. SSPolizei δεν έλαβε μέρος στην μάχη του Στάλινγκραντ. Στην αποκάλυψη των προσωπικών δεδομένων του αξιωματικού, καθοριστική υπήρξε η φωτογραφία ληφθείσα  στο νεκροταφείο του Βόλου, δημοσιευμένη στο βιβλίο του Νίκου Στουρνάρα.  Πλήρης ρουνικών συμβόλων  η «αποκρυπτογράφησή» της κάθε άλλο παρά εύκολος υπήρξε.

 

Η επιγραφή πάνω στον τάφο του Wolfgang Diese στο παλιό νεκροταφείο του Βόλου. Δεξιά ο Γερμανικός οργανισμός μέριμνας στρατιωτικών νεκροταφείων προσδιορίζει την τοποθεσία θανάτου: «1.000 μέτρα ανατολικά των Μηλεών» ,υπογραμμισμένο.

Ως  ημερομηνία θανάτου αναγράφεται η 26η Σεπτεμβρίου. Δεν υπήρξε άλλος αξιωματικός της 4. SSPolizeiφονευθείς την μέρα εκείνη. Επιπλέον o Γερμανικός οργανισμός μέριμνας στρατιωτικών νεκροταφείων ( ίδια εικόνα)καθορίζειτην τοποθεσία του θανάτου του «1 χιλιόμετρο ανατολικά των Μηλεών», ακριβώς εκεί που βρέθηκε νεκρός ο «ταγματάρχης». Συνεπώς είναι βέβαιον  πως πρόκειται για τον Wolfgang Diese(Βόλβγκαντ Ντίεζε)   ανθυπολοχαγό των SS, oοποίος ανήκε στο 1ολόχο του 1ουσυντάγματοςτης Μεραρχίας, όπως προκύπτει από την ξύλινη επιγραφή επί του τάφου του. Ας σημειωθεί η σφαγή του Διστόμου  διαπράχθηκε   από τον 2ο λόχο του ιδίου συντάγματος .Δεν γνωρίζουμε μέχρι αυτήν την στιγμή  εάν ήταν ο έτερος λόχος του Βόλου τον Οκτώβριο του 1943.Ο Ρίκερτ πάντως θεωρείται από τους υπευθύνους και της σφαγής  του Διστόμου.

Υπάρχει αρκετή συσκότιση

Τελειώνοντας… Υπάρχει αρκετή συσκότιση   με το ποιος  λόχος  διέπραξε την σφαγή  και ποιος ήταν ο επικεφαλής .Επικρατέστερος φέρεται ο  1ος,στον οποίο ανήκε ο Ντίεζε. Σχετικά με το όνομα του επικεφαλής η μοναδική υπαρκτή μαρτυρία είναι του επιζώντος Παρίση Οικονομάκη, στην  συνέντευξή που παραχώρησε  το 1978 στον αείμνηστο Κώστα Λιάπη δημοσιευμένη στον «Ταχυδρόμο». Κατονομάζει τον επικεφαλής αξιωματικό ως Μπράουν, όχι με βεβαιότατα οφείλουμε να παραδεχθούμε.  Η συνάντηση του μ’ αυτόν τις προηγούμενες μέρες στις Μηλιές,  συνετέλεσε στην  εξαίρεσή  του από τις εκτελέσεις. Στον πλήρη κατάλογο των αξιωματικών της 4.SSPolizeiπου ανατρέξαμε, υπάρχει όντως υπολοχαγός με το όνομα Franz Braun (Φράνζ Μπράουν), και μάλιστα στο δυναμικό του 7ουσυντάγματος της Μεραρχίας που τότε ονομάζονταν 1ο , με αριθμό μέλους του Ναζιστικού κόμματος 450725. Να είναι αυτός;

Δύσκολο να τεκμηριωθεί. Ωστόσο στον  κατάλογο υπάρχει μόνον  ένας ακόμη αξιωματικός με το ίδιο επώνυμο,  καταχωρημένος όμως σε δυναμικό άλλης μονάδας της Μεραρχίας.   Karl Schümers (Κάρλ Σύμμερς). Ο εντολέας της σφαγής. Αντισυνταγματάρχης, διοικητής του 1ου  και του 7ου συντάγματος της 4. SSPolizei (στην φωτό φέρει διακριτικά ταγματάρχη).

Ευθύνεται για τα περισσότερα φρικαλέα εγκλήματα που  διέπραξε στην Ελλάδα η μεραρχία και ίσως τα   SSπανευρωπαϊκά, όπως: Στις 5 Απριλίου του 1944 στη Κλεισούρα Καστοριάς με διαταγή του εκτελέσθηκαν 277 ηλικιωμένοι, γυναίκες και παιδιά. Στις 24 Απριλίου του 1944 στους Πύργους Κοζάνης  εκτελέσθηκαν 368 άμαχοι. Στις 10 Ιουνίου του 1944 στο Δίστομο Βοιωτίας όπου εκτελέσθηκαν 218 άμαχοιΣτις 17 Ιουνίου διέταξε την εκτέλεση 28 αμάχων στην Υπάτη και την επομένη 35 στην Σπερχιάδα. Για το  1943 είναι υπεύθυνος για 44 εκτελεσθέντες αμάχους στο Ελευθέριο Λαρίσης στις 23 Σεπτεμβρίου(όπως και στις Μηλιές έγινε χρήση μουσικής κατά την διάρκεια των εκτελέσεων). Στις 13 Οκτωβρίου για 65 άμαχους στον Πλατύκαμπο Λαρίσης. Στις 27 Νοεμβρίου μέχρι τις 3 Δεκεμβρίου για την εκτέλεση 44 κατοίκων των χωριών του Δήμου λίμνης Πλαστήρα καθώς και για  τον θάνατο 50 Ιταλών νοσηλευόμενων στο νοσοκομείο  εκστρατείας στην Νεράιδα  και φυσικά για τους 35 εκτελεσθέντες στις Μηλιές και τους 10  στις 2/10/43. Συνολικός αριθμός 1.174 χωρίς να υπολογίζονται οι υλικές καταστροφές και χωρίς ο κατάλογος να είναι πλήρης. Σκοτώθηκε(ως προσωρινός διοικητής της 4. SSPolizei )  στις 16 Αυγούστου του 1944 στην περιοχή της Άρτας, όταν το αυτοκίνητο του προσέκρουσε σε νάρκη.

H σορός του όπως και του Βόλφγκανγκ Ντίεζε, βρίσκεται στο νεκροταφείο του Διόνυσου -Ραπεντώσας. Η Φωτογραφία είναι από το βιβλίο:THE  4th WAFFEN -SS του Massimiliano Afiero.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:  Ο αριθμός 4 με την τελεία (δηλ 4.) στα γερμανικά σημαίνει τέταρτος η τέταρτη, δηλαδή είναι το αντίστοιχο του ελληνικού 4ος  και 4η.

ΠΗΓΕΣ:

Αρχείο Εισαγγελίας της πόλης Λούντβιγκσμπουργκ, φάκελος εγκλημάτων πολέμου στην Ελλάδα.

Ιωακείμ Μητροπολίτου Δημητριάδος,  Μεταξύ Κατακτητών και Ανταρτών ,Αθήνα 1950.

Κολιού Νίτσα , Άγνωστες πτυχές κατοχής και αντίστασης 1941-1944, 1985

Ρέντης Γρηγόρης, Το 54ο Σύνταγμα του ΕΛΑΣ, αυτό έκδοση 1984.

Στουρνάρας Νίκος Μαγνησία 1943-1944 Η Τραγωδία της Κατοχής ,1985 -1996.

Ιστόρηση, Περιοδική  έκδοση Δήμου λίμνης Πλαστήρα , Ιούλιος 2023.

 

Εγγραφείτε στην ομάδα Magnesianews στο Viber για να λαμβάνετε ενημερώσεις.
Ακολουθήστε τη ροή Magnesianews στο Google News και μείνετε σε επαφή με ότι συμβαίνει.