Θα φανταζόσασταν ποτέ να «παραγγέλνετε» ένα λεωφορείο και να έρθει να σας πάρει έξω από το σπίτι σας, αφού πρώτα σας έχει ενημερώσει με μήνυμα στο κινητό για την ώρα που θα καταφθάσει; Οι περισσότεροι δεν θα μπορούσαν ούτε καν να το φανταστούν, όμως καθηγητές και φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, όχι μόνο το φαντάστηκαν, αλλά το έκαναν πραγματικότητα και χρησιμοποιώντας τις γνώσεις τους και την τεχνολογία κατάφεραν να δημιουργήσουν την πρώτη λεωφορειακή γραμμή με προκράτηση θέσεων στην Ελλάδα! Ο καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών και πρόεδρος του εθνικού συμβουλίου ανάπτυξης και ανταγωνιστικότητας της εφοδιαστικής κ. Αθανάσιος Ζηλιασκόπουλος μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Δημήτρη Καρεκλίδη για το καινοτόμο αυτό πιλοτικό πρόγραμμα που έχει κερδίσει τη νεολαία του Δήμου Χαϊδαρίου στην Αθήνα, όπου και εφαρμόζεται.
Η πρώτη πρώτη λεωφορειακή γραμμή με προκράτηση θέσεων στην Ελλάδα είναι σύμφωνα με τον κ. Ζηλιασκόπουλο μία σημαντική πρωτοβουλία κι ένα έργο που έχει χρηματοδοτηθεί από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας με φορέα υλοποίησης το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Συμμετέχει το εργαστήριο του κ. Κοράκη από το Τμήμα των Δικτύων, με τους Καθηγητές και φοιτητές να έχουν συνεισφέρει τα μέγιστα σε ότι αφορά στο σύστημα επικοινωνίας μεταξύ οδηγού- λεωφορείου και του γραφείου κίνησης.
Τι είναι λοιπόν το «έξυπνο» λεωφορείο και πως λειτουργεί;
Όπως εξήγησε ο κ Ζηλιασκόπουλος δεν υφίσταται η λογική της παραδοσιακής στάσης λεωφορείου, όπου ο χρήστης μεταβαίνει στο σημείο και αναμένει το λεωφορείο. Με το καινοτόμο αυτό πρόγραμμα το λεωφορείο γίνεται πελατοκεντρικό, δηλαδή ο χρήστης- επιβάτης επιλέγει το δρομολόγιο του λεωφορείου και το λεωφορείο ανταποκρίνεται σε αυτό. Πιθανόν να κάνει ακόμη και αλλαγές στο δρομολόγιό του από τον κύριο άξονά του για να εξυπηρετήσει κάποιους ανθρώπους ή κάποιο γκρουπ ανθρώπων.
Το λεωφορείο είναι ευέλικτο όσο αφορά τους δρόμους, που ακολουθεί αλλά ταυτόχρονα είναι και ευέλικτο στον χρόνο αναχώρησης, δηλαδή δεν έχει συγκεκριμένη η ώρα. Ανάλογα με την ζήτηση, δρομολογείται το λεωφορείο. Αν δεν υπάρχει ζήτηση κάποια ώρα της ημέρας, δεν δρομολογείται κι αν είναι λίγα άτομα που έχουν κάνει τη ζήτηση, πιθανόν να τους προγραμματίσει για το προηγούμενο ή το μετέπειτα λεωφορείο.
Το λεωφορείο ειδοποιεί τον χρήση που έχει κάνει ηλεκτρονική κράτηση πριν φτάσει στη συμφωνημένη στάση. Υπάρχουν σε ένα χάρτη πολλά σημεία «στάσης» και το λεωφορείο σε ειδοποιεί πριν φτάσει. Υπάρχει μέσα σε αυτό GPS , οπότε γνωρίζει και που βρίσκεται το ίδιο και που βρίσκεται ο χρήστης και στέλνει την ειδοποίηση στον χρήστη, πριν φτάσει στη θέση που έχει αναφερθεί.
Όπως επεσήμανε ο κ. Ζηλιασκόπουλος το πρόγραμμα έχει υποστηριχθεί πάρα πολύ από τον ΟΑΣΑ στην Αθήνα, που το βλέπουν πιλοτικά γιατί θεωρούν ότι μπορεί να είναι μία μελλοντική λύση σ’ αυτό που λέγεται Mobility As a Service, δηλαδή η αναβάθμιση των αστικών συγκοινωνιών την επόμενη ημέρα.
Η δομή του λεωφορείου ως μέσο μαζικής μεταφοράς δεν έχει αλλάξει εδώ και 100 χρόνια!
Τα δημόσια μέσα μεταφοράς είναι η επιστημονική μου ενασχόληση και αυτό με το οποίο παθιάζομαι, είπε ο κ. Ζηλιασκόπουλος και επεσήμανε πως το λεωφορείο, από όλα τα μέσα δημοσίων συγκοινωνιών, δεν έχει αλλάξει δομή μαζικής μεταφοράς από το 1910!
« Το πρόβλημα είναι ότι όταν πάμε να διδάξουμε στο Πανεπιστήμιο, το πως οργανώνεις ένα σύστημα μαζικών μεταφορών με λεωφορεία, χρησιμοποιούμε βιβλία του 1950. Δηλαδή χρονοπρογραμματίζουμε σε συγκεκριμένη διαδρομή για συγκεκριμένους χρόνους. Η τεχνολογία όμως πλέον σου επιτρέπει όλα αυτά να τα χαλαρώσεις και να το κάνεις πιο φιλικό προς τον χρήστη. Δεν χρειάζεται να προσπαθήσει ο χρήστης να βολευτεί το λεωφορείο ανάλογα με τα δρομολόγια του λεωφορείου, αλλά πρέπει να γίνεται το ανάποδο.
Το λεωφορείο είναι για να εξυπηρετήσει τον χρήστη και η τεχνολογία πλέον στο επιτρέπει. Αυτό που χρειάζονται είναι έξυπνοι αλγόριθμοι, οι οποίοι δημιουργήθηκαν και με την βοήθεια του Εργαστηρίου του κ. Κοράκη, αλλά και του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Λέανδρου Τασιούλα, ο οποίος είναι αποσπασμένος στο Yale και δημιουργήθηκαν αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης για να μπορεί να μαθαίνει και το λεωφορείο τα μοτίβα. Το λεωφορείο λοιπόν μαθαίνει λίγο πολύ ποια είναι η ζήτηση και προσαρμόζεται συνεχώς. Εσύ ως χρήστης κλείνεις το ραντεβού σου με το λεωφορείο», ανέφερε ο Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Υπάρχουν προοπτικές εφαρμογής και στον Βόλο
Το συγκεκριμένο πρόγραμμα εφαρμόζεται εδώ και δύο εβδομάδες στον Δήμο Χαλανδρίου, με τον κ. Ζηλιασκόπουλο να σημειώνει πως επιλέχθηκε ένας Δήμος, που είναι μεγάλος , που βρίσκεται σε έναν μεγάλο αστικό ιστό, αλλά δεν είναι και στο κέντρο. «Δοκιμάζουμε τώρα το σύστημα και το εξελίσσουμε. Μέσα στο πλάνο του ΟΑΣΑ είναι να το δώσει ως δυνατότητα σε κάθε δήμο. Ο κάθε δήμος να έχει τη δυνατότητα τουλάχιστον μέσα στον αστικό ιστό της Αθήνας. Από κει και πέρα προφανώς μπορούμε σε συνεννόηση με το Αστικό ΚΤΕΛ Βόλου αν είναι κάτι που τους ενδιαφέρει, να τους βοηθήσουμε άμεσα», σημείωσε ο ίδιος.
Μάλιστα, επεσήμανε ότι ο Βόλος ως φοιτητούπολη ενδείκνυται για την εφαρμογή του εν λόγω προγράμματος, μιας και από τις ημέρες λειτουργίας του στο Χαλάνδρι, έχει δείξει πως το «έξυπνο» λεωφορείο χρησιμοποιείται κατά κόρον από νέους, μαθητές και φοιτητές.
«Αυτό για τον Βόλο θα ήταν ιδανικό, όπου τα παιδιά όλη μέρα είναι με το κινητό. Θα πίνουν τον καφέ τους και το λεωφορείο θα σου στέλνει μήνυμα για να πάνε στη στάση που έχουν αυτοί καθορίσει για να το πάρουν», είπε ο Καθηγητής και συμπλήρωσε πως υπάρχει υπηρεσία και για τους μεγαλύτερους ανθρώπους και τους ηλικιωμένους που ίσως δεν έχουν κινητό. Εκείνοι μπορούν να παίρνουν τηλέφωνο και να εξυπηρετηθούν. Τα στοιχεία δηλαδή που βάζει στη φόρμα ο νέος και κάνει την κράτησή του μέσω κινητού, όταν τηλεφωνήσει κάποιος, τα συμπληρώνει ο υπάλληλος του Δήμου στο πρόγραμμα και ενημερώνει τον χρήστη. Εάν ο χρήστης έχει και κινητό τηλέφωνο τότε τον ενημερώνει πως μπορεί να λάβει και ειδοποίηση στο κινητό για τις λεπτομέρειες της μετακίνησής του με το λεωφορείο.
Ο Καθηγητής ανέφερε ακόμη πως για να μπορέσει να λειτουργήσει το πρόγραμμα στον Βόλο, θα πρέπει η ομάδα του ΠΘ να έρθει σε συνεννόηση με το Αστικό ΚΤΕΛ αλλά και με τον Δήμο, μιας και χρειάζονται ορισμένες τροποποιήσεις.
«Όλα τα παιδιά που φτιάξανε αυτό το έργο και αναπτύξανε το λογισμικό και την τεχνολογία είναι στον Βόλο και μπορούμε να το κάνουμε. Δεν είχαμε κάποια επαφή μέχρι τώρα με το Αστικό ΚΤΕΛ. Ίσως φταίμε κι εμείς. Επικεντρωθήκαμε πολύ στις απαιτήσεις του έργου και ήρθαμε στην Αθήνα να το κάνουμε. Φυσικά και με πολλή χαρά να το δούμε και στον Βόλο.
Θα πρέπει να θέλει το ΚΤΕΛ και ο Δήμος και να συμφωνήσουν ώστε κάποια δρομολόγια να γίνουν πιο ευέλικτα, άρα κάποιοι δρόμοι να χρησιμοποιούνται από λεωφορεία, που σημαίνει πως δεν θα υπάρχει παράνομο παρκινγκ για να μην εμποδίσει το πέρασμα του λεωφορείου. Θέλει τη βούληση και από τις αστικές συγκοινωνίες», ανέφερε τέλος ο κ. Ζηλιασκόπουλος.
