Με μια … «καταιγίδα» ακρίβειας έρχονται αντιμέτωποι όλοι το τελευταίο χρονικό διάστημα, που, δυστυχώς, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί, εκτός αν συνεργαστούν όλοι όσοι εμπλέκονται και επωμιστούν από κάποιο αντίστοιχο «βάρος», όπως δηλώνει ο κ. Λευτέρης Κιοσές, ο Διευθυντής στο Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών. Μιλώντας στο Ράδιο ΕΝΑ και στη «ΜΑΓΝΗΣΙΑ», επισημαίνει ότι το κύμα ακρίβειας δεν θα φύγει εύκολα , με τις καταγραφές των ερευνών του Ινστιτούτου για την πορεία των ανατιμήσεων, να είναι ανησυχητικές.
Συνέντευξη στον Ηλία Κουτσερή
«Τις αυξήσεις στην ενέργεια
δεν τις είχαν προβλέψει»
«H κατάσταση που βιώνουμε με τις αυξήσεις είναι αρκετά δύσκολη και έρχεται κατά τη διάρκεια μιας εξίσου δύσκολης συγκυρίας», σημειώνει ο κ. Κιοσές, αναφέροντας ότι οι αυξήσεις παρατηρούνται στα αγαθά και στην ενέργεια με τις αντίστοιχες παραμέτρους. «Τις αυξήσεις ως ένα σημείο τις προκαλεί η πανδημία, αλλά και πολλοί άλλοι παράγοντες. Ο κυριότερος παράγοντας είναι η αύξηση του κόστους παραγωγής των προϊόντων, όχι μόνο σε τρόφιμα, αλλά γενικότερα. Έχουν αυξηθεί είτε οι πρώτες ύλες, ακόμα και ο πληθωρισμός που ασκεί πίεση. Όλα αυτά συνδυάζονται και με τις αυξήσεις στην ενέργεια που επηρεάζει τα πάντα», εξηγεί ο ίδιος, ενώ συμπληρώνει ότι τις αυξήσεις στην ενέργεια δεν τις είχαν προβλέψει.
«Η τάση στον πληθωρισμό θα ενταθεί κατά
τη διάρκεια του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου»
«Υπάρχει μια καταιγίδα αυξήσεων που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε», δηλώνει ο ίδιος για να τονίσει ότι εκτός από τις αυξήσεις πρώτων υλών και ενέργειας, υπάρχουν και άλλοι τομείς που παρατηρήθηκε αύξηση. Είναι η αύξηση του κόστους ανθρωπίνου δυναμικού, το κόστος των ενοικίων κ.α.
Ο κ. Κιοσές είπε πως ως Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου έχουν πραγματοποιήσει διάφορες εκτιμήσεις όσον αφορά στο πώς θα κινηθούν οι αυξήσεις και μέχρι πότε, με τις καταγραφές να είναι ανησυχητικές, όπως υπογραμμίζει. «Η τάση που καταγράφηκε τον Δεκέμβριο στον πληθωρισμό και ήταν στο 5,1% θα ενταθεί κατά τη διάρκεια του Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου», επισημαίνει χαρακτηριστικά ο διευθυντής του Ινστιτούτου.
«Όλοι οι εμπλεκόμενοι των αυξήσεων
πρέπει να επωμιστούν από ένα βάρος»
Σημαντικό ερώτημα όλων των αρμοδίων παραμένει το τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την δεδομένη κατάσταση με τις αυξήσεις. «Η απάντηση είναι ότι δεν μπορεί να γίνει κάτι για να αναστραφεί τελείως όλη αυτή η κατάσταση. Δεν υπάρχει περίπτωση να μην δούμε ανατιμήσεις και πληθωριστικές πιέσεις», δηλώνει με απόλυτη ειλικρίνεια ο κ. Κιοσές. Αντίθετα, όμως, σημειώνει ότι μπορούν κάποια μέτρα από αυτά που ήδη υπάρχουν να μετριαστούν.
Επισημαίνει δε, ότι το κύμα των αυξήσεων δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει κάποιος μόνος του, αλλά όλοι μαζί σε συνδυασμό. «Όλη αυτή την κατάσταση δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει κανείς μόνος του, όπως μόνη της η πολιτεία ή η επιχειρηματικότητα, αλλά, ταυτόχρονα, είναι λάθος να πάρει όλο το βάρος ο καταναλωτής. Όλοι οι εμπλεκόμενοι πρέπει να επωμιστούν από ένα βάρος», εξηγεί ο διευθυντής του ΙΕΛΚΑ.
«Οι αυξήσεις δεν θα κρατήσουν … ένα με δύο μήνες»
Μάλιστα, έδωσε το παράδειγμα ότι οι επιχειρήσεις, είτε στο κομμάτι της παραγωγής, είτε στο κομμάτι του λιανεμπορίου, ήδη είναι προς την κατεύθυνση της ανάληψης κάποιου μέρους των ανατιμήσεων. Υπενθύμισε, άλλωστε, ότι οι πρώτες ανατιμήσεις που είχαν γίνει το καλοκαίρι του 2021 δεν μετακύλησαν στον καταναλωτή και στις τελικές τιμές των προϊόντων, ενώ δήλωσε, επίσης, ότι θα συνεχίσει να υφίσταται αυτή η πρακτική, τουλάχιστον το επόμενο χρονικό διάστημα.
Ο κ. Κιοσές αναφερόμενος στις αυξήσεις της ενέργειας και στις χρηματικές ελαφρύνσεις που προσέφερε σχολίασε πως από την μια πλευρά βοήθησε ως ένα σημείο, από την άλλη όμως δεν ήταν αρκετές. «Οι αυξήσεις δεν θα κρατήσουν ένα με δύο μήνες, άλλα θα μείνουν για περισσότερο χρονικό διάστημα και είναι μεγαλύτερες από αυτές που περιμέναμε», δηλώνει.
«Προτείνουμε ένα υπέρ- χαμηλό Φ.Π.Α., στο 6-6,5%»
Η μείωση του ΦΠΑ παρουσιάζεται γενικότερα ως μια βοηθητική λύση απέναντι στις αυξήσεις, και το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών με τη σειρά του τίθεται υπέρ. Βέβαια, ο κ. Κιοσές εξήγησε ότι δημοσιονομικά δεν είναι εφικτό να γίνει μείωση του φόρου σε όλα τα προϊόντα ανεξαιρέτως, σημείωσε, όμως, ότι μπορεί να γίνει μείωση σε όλα τα βασικά αγαθά. «Εμείς ως Ινστιτούτο προτείνουμε ένα υπέρ- χαμηλό Φ.Π.Α., στο 6-6,5%, αν και η πολιτεία έχει δηλώσει ξεκάθαρα πως είναι μια λύση που αυτή τη στιγμή δεν έχει στο πλάνο της», αναφέρει ο ίδιος.
Ο κ. Κιοσές υπογραμμίζει ότι το ελληνικό καταναλωτικό κοινό δεν έρχεται αντιμέτωπο πρώτη φορά με κύμα ανατιμήσεων, σε αντίθεση με τους καταναλωτές των άλλων ευρωπαϊκών χωρών και ότι σίγουρα θα επωμιστεί και ο καταναλωτής το «βάρος» που του αναλογεί. «Εμείς όλο αυτό το σκηνικό το έχουμε ξαναζήσει από το 2010 και έπειτα, προσαρμοστήκαμε και μάθαμε πώς μπορούμε σε δύσκολες καταστάσεις να ανταπεξέλθουμε ως καταναλωτές και να διατηρήσουμε ένα επίπεδο διαβίωσης», εξηγεί ο διευθυντής.
Προτάσεις προς τον καταναλωτή
Το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών μέσω του κ. Κιοσέ προτείνει στους καταναλωτές να προβαίνουν σε έξυπνες αγορές, στην σύγκριση τιμών, στην αναζήτηση προϊόντων, στην επιλογή προσφορών και εκπτώσεων και εναλλακτικά προϊόντα αντίστοιχης ποιότητας. «Πρέπει να ενεργοποιηθούμε. Υπάρχει κόπωση, λόγω της πανδημίας, από την άλλη, όμως, είναι κάτι που πρέπει να γίνει», προτρέπει ο κ. Κιοσές με τα λεγόμενά του.
Έρχεται έρευνα απ΄το ΙΕΛΚΑ
Εκτιμά πως οι καταναλωτές κατά κάποιον τρόπο είναι αναγκασμένοι να προβαίνουν σε τέτοιες επιλογές και λύσεις, όπως οι παραπάνω, καθώς οι αυξήσεις των προϊόντων είναι πλέον εμφανείς, εφόσον και οι δαπάνες μιας οικογένειας για τα τρόφιμα και τα βασικά αγαθά καλύπτουν το ¼ περίπου όλων των δαπανών.
Καταλήγοντας προανήγγειλε ότι σύντομα θα διεξαχθεί έρευνα από το Ινστιτούτο, πιθανόν εντός του Φεβρουαρίου με σκοπό να γίνει πιο ξεκάθαρη η εικόνα του πού και πώς βαδίζει το κύμα της ακρίβειας.
Τι είναι το ΙΕΛΚΑ
Το ΙΕΛΚΑ είναι Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με κοινωφελή ερευνητικό σκοπό. Οι στόχοι του είναι: Προώθηση της επιστημονικής έρευνας και εκπόνηση μελετών για τα τρέχοντα και αναδυόμενα θέματα του λιανεμπορίου. Παροχή αντικειμενικής πληροφόρησης για τα κύρια μεγέθη, τάσεις και ζητήματα του λιανεμπορίου. Προαγωγή του λιανεμπορίου και εν γένει απασχόληση με τα μείζονα προβλήματα και προκλήσεις που ανακύπτουν και να προτείνει λύσεις. Συνεργασία με παρεμφερή Ινστιτούτα, Πανεπιστήμια, Ενώσεις κλπ στην Ελλάδα και διεθνώς για την προαγωγή της έρευνας και ολοκλήρωση κοινών πρωτοβουλιών.
Τα κύρια Μέσα, Εργαλεία και Πρακτικές του Ινστιτούτου είναι:
–Έρευνες/Μελέτες που εκτελεί, αναθέτει ή συνεργάζεται
–Παρατηρητήριο κύριων μεγεθών του λιανεμπορίου στην Ελλάδα και διεθνώς
–Εκδόσεις, άρθρα και ανακοινώσεις
–Εκδηλώσεις, συνέδρια και σεμινάρια
ΙΕΛΚΑ: Σημαντική αύξηση της δαπάνης
των νοικοκυριών σε είδη παντοπωλείου
Ενδεικτική της κατάστασης που σταδιακά δημιουργήθηκε, είναι και η σημαντική αύξηση της δαπάνης των νοικοκυριών σε είδη παντοπωλείου το 2020, αλλά με συνολική μείωση 10% την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ. Όπως έγινε γνωστό, οι δαπάνες για τρόφιμα αντιπροσωπεύουν το 23% των δαπανών των νοικοκυριών. Σημαντική μείωση 33% στις δαπάνες εστίασης λόγω lockdown και πανδημίας το 2020.
Τα αποτελέσματα της έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για το 2020 που ανακοινώθηκαν πρόσφατα και έρχονται να προστεθούν στα ευρήματα παρόμοιων ερευνών του ΙΕΛΚΑ σκιαγραφούν την παρούσα κατάσταση σε σχέση με την κατανάλωση τροφίμων στην Ελλάδα.
Πίνακας 1: Μεταβολή ετήσιων αγορών σε είδη παντοπωλείου και εστίαση νοικοκυριών 2019-2020 (πηγή: επεξεργασία στοιχείων ΕΛ.ΣΤΑΤ.)
