Ποια είναι τα πρότυπα των νέων σήμερα; Η οικογένεια, οι φίλοι, οι καλλιτέχνες και οι … «επώνυμοι» ή πρόσωπα των ΜΜΕ και Κοινωνικής Δικτύωσης; Ποιο ρόλο παίζει ο θεσμός της οικογένειας, το σχολείο αλλά και η ίδια κοινωνία στις επιλογές των παιδιών; Ποιες είναι οι συνέπειες αυτών των προτύπων και ποια ωφελούν πραγματικά τους νέους; Πρόκειται για ερωτήματα που τίθενται εκ των πραγμάτων, όταν ο προβληματισμός ή η συζήτηση φθάνει στην επιλογή των σημερινών προτύπων…
Η οικογένεια είναι το πρώτο πλαίσιο αναπαραγωγής προτύπων στην πορεία ανάπτυξης ενός παιδιού που μεγαλώνει μέσα σε αυτή, ωστόσο πλέον, τα ερεθίσματα των ίδιων των παιδιών, με την αλλαγή των συνηθειών και των τρόπων ενημέρωσης και διαπαιδαγώγησης , είναι πολύ διαφορετικά σε σχέση με αυτά των προηγούμενων χρόνων, με τις όποιες αρνητικές ή θετικές συνέπειες…
Δημοσιογραφική επιμέλεια : Ηλίας Κουτσερής
Σε ό,τι αφορά στην οικογένεια, υπάρχουν πολλά μηνύματα, που περνάνε οι γονείς στα παιδιά, αλλά και το τι παράδειγμα δίνουν μέσα από την δική τους συμπεριφορά και τρόπο ζωής. Βέβαια, στη σύγχρονη εποχή, πρότυπο θεωρείται ένα πρόσωπο που μπορεί να λειτουργήσει ως υπόδειγμα για μίμηση και οι νέοι μας, αποκτούν διάφορα πρότυπα ανάλογα με τα ερεθίσματα που δέχονται. Υπάρχουν άτομα που διαθέτουν κοινωνικές αρετές και χαρίσματα που μπορούν να αποτελέσουν παραδείγματα, καθώς και υγιή πρότυπα όπως άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τα παγκόσμια προβλήματα . Όπως και … υποδειγματικά πρότυπα που διακρίνονται από υπευθυνότητα και ολοκληρωμένη προσωπικότητα . Υπάρχουν τέτοια πρόσωπα και εάν ναι, μπορούν να διακριθούν, ανάμεσα στα άλλα που πιθανότατα προβάλλονται εξίσου ή περισσότερο, στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης; Οι νέοι μας σήμερα, βλέπουν και μπορούν να «μιμηθούν» επιστήμονες ή άλλες εξέχουσες προσωπικότητες από διάφορες πτυχές και τομείς της ζωής ή δίνουν… «μάχη» για να μοιάσουν για παράδειγμα σε trappers, rappers και influencers;
Μιας και ο λόγος για… πρότυπα, ζητήσαμε την άποψη μαθητών και μαθητριών του Προτύπου Γυμνασίου Βόλου και ειδικότερα των μελών του Ομίλου Δημοσιογραφίας.
Δρ Σοφία Κανταράκη: Διευθύντρια Προτύπου Γυμνασίου Βόλου: Τι σημαίνει άραγε η λέξη «πρότυπα» σε αυτή την εποχή, ειδικά για τη νέα γενιά, και κατά πόσο οι μαθητές θέλγονται από αυτά; Η ανάγκη για πρότυπα στη ζωή τους καλύπτεται συχνά από τις εφήμερες και παροδικές εμφανίσεις τραγελαφικών και κίβδηλων φιγούρων στα κοινωνικά δίκτυα, οι οποίες απεγνωσμένα αναζητούν τη διαδικτυακή αποδοχή-αναγνώριση, ίσως, και τη χάραξη της δικής τους κατευθυντήριας γραμμής στα γρανάζια της καθημερινότητας του νεανικού κοινού. Αναμφισβήτητα, οι νέοι αναλώνονται σε άσκοπες διαδικτυακές αναζητήσεις, απορρίπτοντας κάθε αυθεντία που τείνει να επιφέρει αναστάτωση στον μικρόκοσμο τους. Ωστόσο, αναρωτιέται κανείς αν αυτά πρότυπα τα επιλέγουν ή αν τους επιβάλλονται. Οι μαθητές του Ομίλου Δημοσιογραφίας δίνουν παρακάτω τη δική τους ερμηνεία.
Αναστασία Σκολαρίκη
Έπειτα από άτυπη έρευνα που διεξήχθη μεταξύ μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου της πόλης μας, αποδείχθηκε πως το 90% των σημερινών εφήβων αντλούν τα πρότυπά τους από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και Κοινωνικής Δικτύωσης. Τα πρότυπα αυτά επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τους νέους και συμβάλλουν ιδιαίτερα στη σφυρηλάτηση της ατομικής τους ταυτότητας.
Οι άνθρωποι του «θεάματος και της ψυχαγωγίας», δηλαδή οι ηθοποιοί, οι τραγουδιστές, οι χορευτές, οι αθλητές, διαθέτουν ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία, τα οποία θέλγουν τους νέους. Καταρχάς, αποκτούν πολύ γρήγορα δόξα και χρήματα, προωθώντας την άποψη ότι μπορεί κανείς να πλουτίσει, χωρίς να εργαστεί ιδιαίτερα. Επιπλέον, προβάλλουν στον έξω κόσμο μια ζωή χωρίς αποτυχίες και δυστυχίες, δημιουργώντας, με αυτόν τον τρόπο, μια «πλαστή τελειότητα», η οποία σαγηνεύει τους νέους και, κυρίως, τους παραπλανά. Επιπρόσθετα, ο τρόπος ζωής μεγάλου μέρους των επωνύμων και, πρωτίστως, των «trapers», που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων πληθώρα ερωτικών συντρόφων, ακριβών αυτοκινήτων και ρούχων, καλοπέραση, κατανάλωση ανθυγιεινών τροφών και υπερβολικής ποσότητας αλκοόλ, χρήση ναρκωτικών ουσιών, ωθεί τους εφήβους στη μίμηση και στην απεγνωσμένη προσπάθεια να ζήσουν μια ζωή που βρίθει παραβατικότητας. Βέβαια, υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι διατηρούν αναλλοίωτη τη διαχρονική τους αξία ως πρότυπα. Τα πρόσωπα αυτά παρουσιάζουν την αδιάκοπη προσπάθεια ως τον μόνο ασφαλή δρόμο για την επιτυχία, ενώ εμφυσούν αξίες και ιδανικά ανεξίτηλα στον χρόνο, μέσω του αδυσώπητου αγώνα που έχουν καταβάλει, προσκειμένου να αποκτήσουν τη δόξα που έχουν σήμερα. Δυστυχώς, όμως, λίγοι είναι αυτοί που έχουν για πρότυπά τους τέτοιους ανθρώπους, αφού τους περισσότερους τους ενδιαφέρει ο πλούτος, η εμπορευματοποίηση και το «φαίνεσθαι».
Η επίδραση των παραπάνω προτύπων στις ζωές των εφήβων δεν θα πρέπει, σε καμία περίπτωση, να παραλειφθεί. Ειδικότερα, η προβολή του εύκολου πλουτισμού έχει ως συνέπεια την επιλογή του γρήγορου «μονοπατιού», δηλαδή την επίτευξη της επιτυχίας, δίχως να έχουν προηγηθεί θυσίες και συνεπής αγώνας. Έτσι, ο νέος μαθαίνει πως το μόνο που χρειάζεται για την κατάκτηση μιας υψηλόβαθμης θέσης είναι οι κατάλληλες γνωριμίες και το μέσο, ήτοι το πελατειακό σύστημα. Ακόμη, η νέα γενιά επιλέγει συνήθως επαγγέλματα, τα οποία συνάδουν με τον χώρο του θεάματος και «υπόσχονται» χρήματα και δόξα, παρά επαγγέλματα που προάγουν την πνευματική καλλιέργεια και προϋποθέτουν έντονη προσπάθεια. Επίσης, δίνεται πολύ μεγάλη έμφαση στην ιδιωτική ζωή των επωνύμων και, με αυτόν τον τρόπο, υποκινείται η μικροπρέπεια, ενώ η επιβολή εξιδανικευμένων προτύπων ομορφιάς καταδυναστεύει τους νέους με ενοχές για το σώμα τους που μπορεί να τους προκαλέσουν από παχυσαρκία ή νευρική ανορεξία, μέχρι θάνατο. Τέλος, ειδική αναφορά αξίζει να κάνουμε και στην επίδραση των ελάχιστων ορθών προτύπων, στη συμπεριφορά και τον τρόπο ζωής των εφήβων. Άνθρωποι που έχουν παλέψει σκληρά στη ζωή τους και αγωνίζονται, έχοντας ως φάρο τους ορισμένα ιδανικά, δύνανται να μεταδώσουν στους νέους ηθικές αξίες, όπως η ταπεινοφροσύνη, η ανθρωπιά, η συνεργασία, η αλληλεγγύη. Τους διδάσκουν, επιπλέον, πως στη ζωή τίποτε δεν είναι έτοιμο και πως όλα χρειάζονται υπομονή κι επιμονή.
Συνοψίζοντας, σε κάθε εποχή υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν πρότυπα, τα οποία επηρεάζουν αρνητικά ή θετικά τους νέους. Το μόνο σίγουρο, πάντως, είναι, πως οι ίδιοι οι νέοι θα πρέπει να διακρίνουν το σωστό από το λανθασμένο πρότυπο, πράγμα το οποίο θεωρώ πως η πλειονότητά τους είναι ικανή να κάνει!
Δήμητρα Αθανασάκη
Τα πρότυπα των εφήβων στην σημερινή εποχή δυστυχώς δεν είναι τα κατάλληλα. Πιο συγκεκριμένα αντί τα σημερινά παιδιά να προσπαθούν να μιμηθούν λαμπρά μυαλά και μεγάλους επιστήμονες, δίνουν μάχη για να μοιάσουν σε trappers, rappers και influencers. Νέοι όροι στην ζωή των ανθρώπων, οι οποίοι έχουν ενεργό ρόλο πλέον στον χώρο της εργασίας. Κατά την γνώμη μου αυτό συμβαίνει λόγω της εκκεντρικής παρουσίας της ζωής αυτών, που κατέχουν εξωπραγματικούς αριθμούς ακολούθων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο καθένας στον λογαριασμό του κερδίζει χρήματα επιδεικνύοντας τον πλούτο του, αψεγάδιαστη ομορφιά του και την τελειότητα της ζωής του γενικότερα. Εμείς οι έφηβοι λοιπόν θα πρέπει να αναθεωρήσουμε και να αντιμετωπίσουμε την αλήθεια κατάματα. Δηλαδή να καταλάβουμε πως τα πρότυπα μας είναι απλά πειραγμένες φωτογραφίες, οι οποίες έχουμε συνηθίσει να μας θαμπώνουν κρίνοντας μόνο από μια πλασματική εξωτερική εμφάνιση χωρίς να γνωρίζουμε τον εσωτερικό τους κόσμο και τις δυνατότητες που διαθέτει το μυαλό τους.
Μαρία-Όλγα Καραγεωργίου
Η εποχή στην οποία ζούμε είναι μία εποχή έντονης οικονομικής κρίσης, κοινωνικής αβεβαιότητας, φόβου και απογοήτευσης. Μία εποχή όπου τα πρότυπα που προβάλλονται μέσα από τα ΜΜΕ δεν διακρίνονται για τα επιτεύγματά τους, τη μόρφωσή τους ή τις αρετές τους και την πνευματική τους καλλιέργεια αλλά για την εξωτερική τους εικόνα και την οικονομική τους ευχέρεια μέσω του εύκολου κέρδους. Οι νέοι βομβαρδίζονται από είδωλα που οφείλουν την ύπαρξή τους στις καταναλωτικές ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας και εξυπηρετούν το κέρδος μεγάλων εταιριών που βρίσκονται πίσω από αυτά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να περιορίζεται η κριτική τους σκέψη και ο προσωπικός τρόπος έκφρασής τους. Χειραγωγούνται από επιτήδειους που προωθούν τον καταναλωτισμό και την απόκτηση υλικών αγαθών. Μιμούνται όλα αυτά που προβάλλονται με την δύναμη της εικόνας των ΜΜΕ και γίνονται επιφανειακά και άβουλα όντα. Επιβραβεύεται το ψεύδος, η υποκρισία, η ανεντιμότητα και δημιουργείται μία κρίση των κοινωνικών θεσμών που οδηγεί σε μία σύγχυση της κοινωνίας. Βλέπουμε δηλαδή πόσο ζωτικής σημασίας είναι η ύπαρξη και η προβολή υγειών και αληθινών προτύπων. Ατόμων που δεν έχουν αυτοσκοπό την προβολή, την αναγνωσιμότητα και το κέρδος. Ατόμων που αντίθετα επιδιώκουν την συνεχή τους επιμόρφωση και εξέλιξή τους, την απόκτηση γνώσης μέσα από νέες εμπειρίες, την καλλιέργεια και την αξιοποίηση των ταλέντων τους.
Γιώργος Σκολαρίκης
Στις μέρες μας είναι γνωστό ότι η νεολαία επιλέγει τα πρότυπά της μέσω του διαδικτύου και των «Social Media». Mε λίγα λόγια, οι νέοι έχουν σαν πρότυπα τραγουδιστές, όπως οι «trapers», χορευτές ή ακόμη και αθλητές. Οι «trapers» κυρίως είναι αυτοί, οι οποίοι προβάλλουν στους νέους ότι βγάζουν χρήματα και ζουν μια χαλαρή ζωή μόνο με το να τραγουδάνε τραπ τραγούδια, τα οποία δεν βγάζουν πολύ νόημα. Ωστόσο, το να πλουτίζει κανείς χωρίς να εργάζεται ουσιαστικά, δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα, με αποτέλεσμα οι νέοι να παραπλανούνται και στο τέλος να μην νοιάζονται για τίποτα, αλλά μόνο για τη φήμη και τα χρήματα. Όμως, κατά τη γνώμη μου, υπάρχουν και άνθρωποι οι οποίοι κατακτούν τη φήμη με τη σκληρή δουλειά και τη διαχρονική αξία τους στους συγκεκριμένους χώρους. Έτσι, λοιπόν, η νεολαία θα πρέπει να κοιτάει τα σωστά πρότυπα με τη σκληρή δουλειά και όχι τα πρότυπα τα οποία ζουν μία άνετη ζωή με χρήματα, χωρίς όμως να δουλεύουν σκληρά και στο τέλος να βαριούνται τη ζωή τους.
Θεανώ Βαούτη
Τα πρότυπα της σημερινής κοινωνίας δεν είναι λίγες οι φορές που έχουν κακό αντίκτυπο στη νέα γενιά και καλλιεργούν χαρακτήρες απροετοίμαστους να βγουν στην κοινωνία, η οποία, δυστυχώς, είναι σκληρή. Οι νέοι πλέον μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των διαφόρων ιστοσελίδων τις οποίες επισκέπτονται, χάνουν το ενδιαφέρον για τη ζωή και πλάθουν αδρανείς χαρακτήρες που η μόνη τους επιθυμία είναι μερικές ώρες μπροστά σε μια οθόνη ασχολούμενοι με ανούσιες δραστηριότητες. Ακόμα, τα πρότυπα που προβάλλονται πολλές φορές δημιουργούν στους νέους ένα αίσθημα μειονεξίας, καθώς αυτά που παρακολουθούν χαρακτηρίζουν ένα τέλειο χαρακτήρα, χωρίς λάθη και με μια καθόλα οργανωμένη και αλάνθαστη καθημερινότητα. Επιπλέον, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προβάλλονται διαφόρων ειδών προκλήσεις, γνωστά ως challenges, τα οποία σε ακραίες περιπτώσεις είναι ικανά να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή αρκετών παιδιών. Συνοψίζοντας, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και γενικότερα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται από μια ηλικία που κρίνει ο γονέας ότι είναι κατάλληλη και το παιδί αρκετά ώριμο, ώστε να αποφύγει οποιοδήποτε είδος παραπλάνησης και να γνωρίζει τον τρόπο χρήσης με σύνεση και ασφάλεια.
Ελένη Παππά
Στις μέρες μας οι νέοι χρησιμοποιούν σε καθημερινή βάση όλο και περισσότερο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αντιγράφοντας σε μεγάλο βαθμό τη συμπεριφορά, το στυλ ή ακόμα και τη συμπεριφορά διάσημων ατόμων. Οι νέοι κατακλύζονται από πολλές περιττές πληροφορίες και θαυμάζουν σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό άτομα της επικαιρότητας, και αυτό έχει ως αποτέλεσμα την συχνή σύγκρουση τους με άτομα που έχουν διαφορετική άποψη και διαφορετικά είδωλα από αυτούς , και αυτό το θεωρούν ως κάτι αρνητικό και λάθος. Η σημερινή νεολαία δεν έχει υγιή πρότυπα, δηλαδή πρότυπα με καλλιεργημένο χαρακτήρα και συνεχής προσωπική και πνευματική εξέλιξη, και για αυτό οδηγείται σε απογοητευτικές και παράλογες πράξεις. Τα πρότυπα αυτά δεν ωθούν τα παιδιά σε σωστές πράξεις, και τα παιδιά μερικές φορές μπορεί να αδιαφορούν για σημαντικά πράγματα στον αληθινό κόσμο , όπως την απόκτηση μόρφωσης και τον εμπλουτισμό της φαντασίας και της δημιουργικότητας τους. Επομένως, τόσο οι οικογένειες των νέων όσο και η πολιτεία πρέπει με κάποιον τρόπο να καταφέρουν να τους γνωρίσουν νέα, εξελιγμένα πρότυπα τα οποία θα τους οδηγούν στο σωστό δρόμο και στις σωστές αποφάσεις.
Μαρία Θάνου
Στη χώρα μας οι μαθητές περιβάλλονται από ισχυρά αρνητικά πρότυπα. Το περιβάλλον στο οποίο ζούμε μάς εκθέτει σε πολλές αρνητικές συμπεριφορές με συνέπεια οι μαθητές να επηρεάζονται αρνητικά. Στοιχεία που επηρεάζουν αρνητικά τους νέους είναι τα μέση κοινωνικής δικτύωσης ή ακόμα και η μουσική που ακούνε οι νέοι. Για παράδειγμα, μέσα στο διαδίκτυο οι μαθητές έρχονται συχνά σε επαφή με αρνητικά πρότυπα συμπεριφοράς, αφού περνούν πολλές ώρες καθημερινά στο κινητό τους. Επιπλέον, στις μέρες μας, η πλειονότητα των νέων ακούν τραπ μουσική και παίρνουν παραδείγματα βίας από τα τραγούδια, αλλά και τους δημιουργούς της. Έτσι καταλαβαίνουν τα λάθος πρότυπα των νέων αφού παραδειγματίζονται από άσχημες συμπεριφορές και βία αντί να λαμβάνουν θετικά πρότυπα από τους σπουδαίους ανθρώπους της ιστορίας μας.
Αναστασία-Ελένη Ντάλλα
Τα σημερινά παιδιά έχουν πολλά πρότυπα στην ζωή τους. Αυτά τα πρότυπα επηρεάζουν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό τον χαρακτήρα και τα συναισθήματα τους. Φυσικά, όταν αναφερόμαστε σε πρότυπα παιδιών, το μυαλό μας πάει αμέσως σε γονείς, φίλους και δασκάλους. Όμως, καθώς τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γίνονται μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μας, οι “celebrities” και οι δημόσιοι χρήστες των ‘’social’’ ασκούν πλέον την μεγαλύτερη επιρροή στα παιδιά και ιδιαίτερα στους εφήβους. Αυτό είναι πολύ θλιβερό, γιατί προσπαθούν να μοιάσουν σε ανθρώπους τους οποίους δεν ξέρουν προσωπικά. Υποθέτω ότι βλέπουν ένα αποκορύφωμα της ημέρας τους και νομίζουν ότι είναι τέλειοι. Μερικές φορές το πάνε σε άλλο άκρο και θεωρούν αυτούς καλύτερους νιώθοντας έτσι ανασφάλεια με τον ίδιο τους τον εαυτό! Είναι σημαντικό να μην ξεχνάμε πως πρότυπα στη ζωή μας είναι οι άνθρωποι που ξέρουμε καλά, προσωπικά και νιώθουμε ευγνώμων που είναι στη ζωή μας.
Δήμητρα Φέκκα
Πρότυπο είναι το πρόσωπο το οποίο είναι παράδειγμα προς μίμηση και γενικά, από αυτόν αντλούμαι πρότυπα ζωής και συμπεριφοράς. Συνήθως τα πρότυπα, είναι η οικογένεια, το σχολείο, η παρέα μας. Οι νέοι στις μέρες μας δεν επηρεάζονται μόνο από αυτούς τους παράγοντες (πρότυπα) αλλά και από τα (είδωλα). Είδωλο συνήθως είναι κάποιο διάσημο πρόσωπο, καλλιτέχνης, τραγουδιστής, αθλητής κ.α.. Οι έφηβοι συχνά επηρεάζονται από τα είδωλα τους, όχι μόνο θετικά μα και αρνητικά. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, κυρίως, διαμορφώνουν τον χαρακτήρα των ειδώλων και με αυτό επιδρούν τους νέους. Πιστεύω πως οι νέοι θα πρέπει να έχουν πρότυπα με καλή επιρροή (οικογένεια) και είδωλα που δεν διαμορφώνονται από το διαδίκτυο.
