Η υπερπροσπάθεια που καταβάλλει ένας αθλητής ή μία αθλήτρια είναι συνήθως επίπονη για το ανθρώπινο σώμα, και όσο μεγαλύτερες μπορεί να είναι οι αγωνιστικές απαιτήσεις τόσο πιο αυξημένες είναι και αυτές από τον ανθρώπινο οργανισμό. Όμως πολλές φορές η μοίρα παίζει επικίνδυνα και τραγικά παιχνίδια, ενώ στην εποχή του κορωνοϊού τίποτε δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, ειδικά από τη στιγμή που ο κορωνοϊός μπορεί να προκαλέσει επιπτώσεις και στην ανθρώπινη καρδιά.
Ρεπορτάζ: Χρυσόστομος Τρίμμης
Όσο πιο μεγάλες οι κατηγορίες και οι διοργανώσεις τόσο μεγαλύτερη λοιπόν η επιβάρυνση της καρδιάς. Όσο μικρότερες οι κατηγορίες όμως, θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι και λιγότερο λεπτομερής ένας έλεγχος, χωρίς βέβαια αυτό να οφείλεται στους γιατρούς, αλλά πιθανότερο σε οικονομικά δεδομένα. Τα παραδείγματα δυστυχώς άπειρα. Από το 1973 ακόμη καταγράφεται επισήμως περιστατικό θανάτου σε ποδοσφαιρικό γήπεδο, και συγκεκριμένα ήταν ο Πορτογάλος Φερνάντο Παβάο (26 ετών) της Πόρτο, που πέθανε από καρδιακή προσβολή όταν κατέρρευσε κατά την διάρκεια του αγώνα με την Σετούμπαλ. Πολλά ακολούθησαν. Ο Καμερουνέζος Φοέ, ο Ούγγρος Φέχερ, ο Ισπανός Πουέρτα, ο Μεξικανός Ντε Νίγκρις στη γειτονική Λάρισα που ήταν μέλος της ΑΕΛ, για να φτάσουμε στον Ιταλό Αστόρι το 2018 και στις τραγικές εικόνες με τον Έρικσεν να είναι στο έδαφος και να δέχεται το ρεύμα του απινιδωτή για να κρατηθεί στη ζωή, στο παιχνίδι του Euro Δανία-Φινλανδία.
Mεγάλη η προηγούμενη παράγραφος, αλλά είναι τόσα πολλά τα περιστατικά, και σε χαμηλές κατηγορίες επίσης… Ο 22χρονος ποδοσφαιριστής της Ηλιούπολης Αλέξανδρος Λάμπι στις αρχές του τρέχοντος Φεβρουαρίου για παράδειγμα κατά τη διάρκεια αγώνα της Γ’ Εθνικής άφησε την τελευταία του πνοή στο γήπεδο. Όπως λένε εδώ και χρόνια οι ειδικοί, οι αιφνίδιοι θάνατοι αθλητών, μόνο αιφνίδιοι δεν είναι. Στους αθλητές ηλικίας <35 ετών η συχνότητα αιφνίδιου καρδιακού θανάτου ανέρχεται σε 1 ανά 100.000 ετησίως. Το υποκείμενο νόσημα αποτελεί αδιάγνωστη κληρονομική ή συγγενή καρδιοπάθεια του οποίου η πρώτη εκδήλωση είναι ο ίδιος ο αιφνίδιος θάνατος, λόγω κακοήθων κοιλιακών αρρυθμιών που πυροδοτούνται από την άσκηση.
Ο κίνδυνος αιφνίδιου θανάτου είναι 3 φορές μεγαλύτερος στους αθλητές σε σχέση με αυτούς που δεν αθλούνται, επειδή ακριβώς η άσκηση λειτουργεί πυροδοτικά. Στο 90% των περιπτώσεων ο αιφνίδιος θάνατος εμφανίζεται σε άντρες αθλητές, ενώ, τα αγωνίσματα στα οποία συμβαίνουν οι περισσότεροι θάνατοι είναι οι δρόμοι μεγάλων αποστάσεων, το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, η κολύμβηση ( ιδιαίτερα σε χαμηλή θερμοκρασία ), το τρέξιμο (τζόγκινγκ), το τένις κτλ.
Κύρια αιτία αιφνίδιου θανάτου στους αθλητές <35 ετών, στο 40-50% των περιπτώσεων, αποτελεί η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια που αφορά σε εκσεσημασμένη υπερτροφία της αριστεράς κοιλίας και εμφανίζεται, κυρίως, σε αθλητές του μπάσκετ και του ποδοσφαίρου, κυρίως επειδή η συμμετοχή σε αυτά τα αθλήματα είναι μεγάλη.
Κάπου εδώ έρχεται και ο κορωνοϊός…
Το ακραίο σενάριο: Όλα ασυμπτωματικά!
Αναγκαίες λοιπόν οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις και ο καρδιολογικός έλεγχος, σε όποιο άθλημα και αν συμμετέχεις και σε οποιαδήποτε κατηγορία. Μπορεί ο πρόεδρος ενός συλλόγου να μην θέλει να βάλει το χέρι στην τσέπη, αλλά μην το ρισκάρεις.
Ο κορωνοϊός λοιπόν μπορεί (ποτέ δεν είναι κάτι σίγουρο σε ιώσεις και παθήσεις) να προκαλέσει επιπτώσεις και στην καρδιά. «Μετά από μία νόσο covid, έτσι κι αλλιώς χρειάζεται μία εκτίμηση από καρδιολόγο. Πιο σοβαρό είναι το θέμα όταν οι εξετάσεις δείξουν να υπάρχει μετά τον covid μία μυοκαρδίτιδα, μία φλεγμονή δηλαδή στην καρδιά» θα αναφέρει χαρακτηριστικά ο καρδιολόγος και διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής του Αχιλλοπούλειου Νοσοκομείου Βόλου, Βασίλειος Σαράκης. Αυτομάτως καταλαβαίνει κανείς ότι ήδη τα πράγματα γίνονται σοβαρότερα για όλους, πόσο μάλλον για αθλητές.
«Όταν υπάρξει κάτι τέτοιο θα χρειαστεί ένα αρκετό χρονικό διάστημα για να επιστρέψει ένας αθλητής στη δραστηριότητα, αφού πρώτα προχωρήσει σε πιο εξιδεικευμένες εξετάσεις, όπως είναι μία μαγνητική, που είναι και η πιο σημαντική εξέταση» σημειώνει επίσης.
Όσοι λοιπόν έχουν νοσήσει χρειάζεται να προχωρήσουν σε καρδιολογικό έλεγχο. Υπάρχει όμως περίπτωση κάποιος/α να έχει νοσήσει και να μην έχει αντιληφθεί ότι μπορεί να έχει προκύψει και θέμα με την καρδιά; «Αυτό είναι πιο απίθανο, γιατί συνήθως η προσβολή δίνει συμπτώματα, όπως μία ενόχληση, οπότε μπορεί το άτομο να απευθυνθεί εξαιτίας της συμπτωματολογίας στον γιατρό του. Αλλά υπάρχει και περίπτωση να μην υπάρχουν συμπτώματα» είναι η απάντηση του κου Σαράκη, υπογραμμίζοντας ότι αυτό ισχύει για οποιαδήποτε ιογενή λοίμωξη, και όχι μόνο στις περιπτώσεις covid! «Γι’ αυτό και θέλουμε κάθε χρόνο έναν έλεγχο με καρδιογράφημα, ακρόαση και υπέρηχο, γιατί η καρδιά μπορεί να έχει προσβληθεί από κάποιον ιό και να μην έχουμε συμπτώματα».
Υπάρχει βέβαια και το πιο ακραίο σενάριο, να είναι δηλαδή ασυμπτωματική η νόσηση από covid, να έχει προκαλέσει φλεγμονή στην καρδιά, και να μην δίνει ούτε αυτή συμπτώματα! «Βεβαίως μπορεί να υπάρξει αυτός ο ασυμπτωματικός συνδυασμό! Αυτό διευκρινίζει και ο ειδικός καρδιολόγος: «Τα περισσότερο σοβαρά περιστατικά που συναντούμε που μας ταρακουνούν, είναι καταστάσεις που βρίσκουμε εκ των υστέρων, ότι κάποιος αθλητής κάποια στιγμή μπορεί να είχε προσβληθεί από έναν ιό, να είναι ασυμπτωματικός και κάποια στιγμή να εκδηλώσει ένα σοβαρό καρδιολογικό επεισόδιο».
Το καλύτερο είναι ο έλεγχος που σε κάθε περίπτωση θα δείξει αν υπάρχει κάποιο ανησυχητικό στοιχείο, όπως επισημαίνει ο διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής του Αχιλλοπούλειου… Αρκεί βέβαια και οι ίδιοι οι αθλητές ή οι αθλήτριες, όπως και ο κάθε απλός πολίτης να επισκέπτεται τον γιατρό του και να μη διστάζει να υποβληθεί σε εξετάσεις. Βέβαια στην Ελλάδα του 2022, το κόστος παραμένει ένα σημαντικό ζήτημα, αλλά τι άλλο μπορεί να κάνει κανείς;
Προσοχή και στα παιδιά…
Δεν είναι φυσικά μόνο οι ενήλικες που έχουν αθλητική δραστηριότητα, αλλά και τα μικρά παιδιά, που και αυτά νοσούν ενώ δεν μπορεί ν’ αποκλειστεί και η εμφάνιση μυοκαρδίτιδας, όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, Ιωάννης Κανακάκης, σημειώνοντας ότι ο καρδιολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος, ειδικά αν πρόκειται για νόσηση με συμπτώματα.
«Αφού περάσουν δύο εβδομάδες χωρίς συμπτώματα, τα παιδιά θα πρέπει να αρχίσουν σταδιακά να επιστρέφουν στην αθλητική δραστηριότητα, αλλά χωρίς να κάνουν ανταγωνιστική άσκηση» είναι το πρώτο σχόλιο του κου Κανακάκη, με τις περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας σε παιδιά που νοσούν με covid να μην είναι τόσο συχνές, αλλά σίγουρα υπαρκτές, όπως συμπληρώνει.
Ο πρόεδρος της ΕΚΕ τονίζει ότι μετά από δύο εβδομάδες και στα παιδιά θα πρέπει να γίνει καρδιολογικός έλεγχος, και αναλόγως των αποτελεσμάτων να γυρίσουν το νωρίτερο σε τέσσερις εβδομάδες στην αθλητική δράση. «Αν επιβεβαιωθεί πάντως η υποψία μυοκαρδίτιδας θα πρέπει να περιμένουν 3-6 μήνες για να επιστρέψουν στον Αθλητισμό» σημειώνει επίσης ο κ. Κανακάκης.
Μετά από αυτήν την περίοδο, οι αθλητές μπορούν να επανέλθουν στις αθλητικές δραστηριότητες εάν πληρούν τα ακόλουθα κριτήρια:
- Φυσιολογικοποίηση της συστολικής λειτουργικότητας της αριστερής κοιλίας
- Ομαλοποίηση των μυοκαρδιακών και φλεγμονωδών βιοδεικτών και
- Απουσία κλινικά σημαντικών αρρυθμιών.
H εκτίμηση πρέπει να περιλαμβάνει:
o Μέτρηση καρδιακών και φλεγμονωδών βιοδεικτών
o Ένα υπερηχοκαρδιογράφημα
o Μια δοκιμασία κόπωσης και
o 24ωρη καταγραφή holter.
Η καλύτερη επιβεβαίωση είναι η μαγνητική τομογραφία καρδιάς επισημαίνει ο επικεφαλής της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, ειδικά όταν πρόκειται για περιπτώσεις νόσησης με συμπτωματολογία άνω των 14 ημερών.
