Μία νέα πραγματικότητα έχει έρθει στο προσκήνιο τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία, με τις αλλαγές στον τρόπο ενημέρωσης να είναι ταχύτατες και να αγγίζουν τα όρια της… κοσμογονίας. Πολλοί είναι πλέον αυτοί που επιλέγουν για διάφορους λόγους τα social media ως μέσο ενημέρωσης, με τις παγίδες σίγουρα να είναι πολλές…
Του Χρυσόστομου Τρίμμη
Το ζήτημα δεν είναι μόνο το περιεχόμενο ενός κειμένου και μίας είδησης αλλά και ποιος-α είναι το πρόσωπο ή/και το μέσο που τη μεταδίδει. Βέβαια, τα social media, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ή διαδικτύωσης όπως είναι το ορθό με βάση την ελληνική ορολογία αποτελούν δίαυλο επικοινωνίας και για πολλούς φορείς, και φυσικά οι αθλητικοί οργανισμοί, μικροί ή μεγάλοι δεν θα μπορούσαν να μείνουν εκτός παιχνιδιού, από τη στιγμή που η διείσδυσή τους είναι ήδη τεράστια. Άλλωστε, το «έξυπνο» τηλέφωνο έχει γίνει η προέκταση του χεριού μας για πολλές λειτουργίες της καθημερινότητας.
Πόσο ορθή είναι όμως η χρήση των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης όμως από την πλευρά των συλλόγων; Κινούμενοι σε όρους marketing αλλά και ενημέρωσης, οι αθλητικοί οργανισμοί δηλώνουν παρόντες καθημερινά, άλλος λίγο άλλος πολύ. Φυσικά, όσο πιο μεγάλος και εύρωστος οικονομικά είναι ένας σύλλογος, τόσα περισσότερα μπορεί να κάνει και μέσω social media. Είπαμε, ούτε οι αθλητικοί οργανισμοί έχουν μείνει εκτός παιχνιδιού, έστω και αν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πλέον είναι πάμπολλα.
Facebook και Instagram που έχουν κοινή ιδιοκτησία, twitter που παραδοσιακά θεωρείται το πιο ενημερωτικό, tiktok, reddit αλλά και πλατφόρμες επικοινωνίας όπως messenger, viber, whatsupp και telegram προσφέρουν πολλές επιλογές. Βέβαια, όταν εντός του 2023 έχουν καταγραφεί συνολικά 123 πλατφόρμες κοινωνικής διαδικτύωσης παγκοσμίως, είναι φύσει και πράξει αδύνατον να τις παρακολουθεί όλες κανείς ταυτόχρονα 24/7…
Από την άλλη, πολλές πλατφόρμες έχουν δώσει τη δυνατότητα στους χρήστες να παρουσιάζονται με επιβεβαιωμένη ταυτότητα στα προφίλ και στις σελίδες τους, ωστόσο στην ελληνική πραγματικότητα ελάχιστοι είναι οι αθλητικοί σύλλογοι που το κάνουν αυτό, και όσο πιο χαμηλή είναι η κατηγορία τόσο λιγότερες είναι και οι περιπτώσεις. Πέραν των μεγάλων πρωταθλημάτων σε δημοφιλή αθλήματα, δεν βρίσκεις εύκολα επιβεβαιωμένο και επίσημο με τη… βούλα προφίλ.
Προσφέρουν λοιπόν τα social media στο κοινό και στην ενημέρωση; Πρέπει να υπάρχει (και) ενημέρωση από τους παραδοσιακούς διαύλους (εφημερίδα, ραδιόφωνο, TV ακόμη και ενημερωτικά σάιτ και από δημοσιογράφους που δεν θα μείνουν μόνο στην ανακοίνωση ενός συλλόγου; Ο ειδικός στον οποίο απευθυνθήκαμε, τονίζει ότι όλα παίζουν τον ρόλο τους…
Ο λόγος για τον Παναγιώτη Σπηλιόπουλο, αθλητικό συντάκτη και διδάσκοντα στο τμήμα Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ακαδημαϊκής του πορείας στη μελέτη των σχέσεων ανάμεσα στον Αθλητισμό και τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Όπως σημειώνει άλλωστε: (Τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης σίγουρα προσφέρουν. Έτσι, πλέον μαθαίνουμε από τις ομάδες ό,τι δεν μαθαίναμε ως τώρα. Το θέμα όμως είναι, ότι μαθαίνουμε ΜΟΝΟ τη δική τους πλευρά κάτι που δεν φτάνει. Θα προτιμούσα να έχω και εξωτερικούς δημοσιογράφους που να καλύπτουν αυτές τις ομάδες».
Η δική τους ενημέρωση
Όμως αρκεί το να ενημερώνεται κανείς απευθείας από τον εκάστοτε φορέα μέσω social media; Αρκεί σε έναν φίλαθλο ή έναν οπαδό να μαθαίνει για την αγαπημένη του ομάδα ειδήσεις απευθείας από την ομάδα;
«Όχι δεν είναι αρκετά τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Αξίζει ν’ αναφέρουμε άλλωστε ότι σε παλαιότερη έρευνα στις ΗΠΑ, σε μια κλίμακα 10 στοιχείων, το κοινό κατέταξε τα social media στην 7η θέση ως προς το ότι ενημερώνονται από τα δίκτυα των μεγάλων ομάδων. Άρα, επιστρέφουμε στα παραδοσιακά και νέα, σύγχρονα Μέσα» αναφέρει ο Παναγιώτης Σπηλιόπουλος, υπογραμμίζοντας όμως ότι αυτά τα παραδοσιακά και νέα, σύγχρονα Μέσα θα πρέπει να έχουν και την ταυτότητα του ουδέτερου. Καταλαβαίνει κανείς, ότι ένα Μέσο με συγκεκριμένη οπαδική ταυτότητα θα έχει τις δικές του απόψεις που μπορεί να μην είναι και τόσο αμερόληπτες.
Οπότε όταν μία ομάδα αρκείται να δημοσιεύει μόνο στα social media, χωρίς καν να έχει επικοινωνία με τα παραδοσιακά Μέσα, ως τι μπορεί να μεταφραστεί ως στάση; «Είναι αυτό βρίσκουμε στις έρευνες… Ότι με τα δικά τους Μέσα, θέλουν ν΄ απευθύνονται απευθείας στο κοινό τους, παρακάμπτοντας τα εξωτερικά Μέσα και τους δημοσιογράφους» εξηγεί ο διδάσκων του ΑΠΘ. Τονίζει βέβαια ότι: «Είναι βέβαια δικαίωμα της κάθε ομάδας κάτι τέτοιο, όμως το να περιμένει ένας σύλλογος από τον εκάστοτε δημοσιογράφο να δει την ανακοίνωσή τους στα social media, είναι αρνητικό για την ομάδα». Ας σκεφτεί παράλληλα κανείς πόσοι σύλλογοι υπάρχουν σε όλα τα αθλήματα σε τοπικό, εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, συν όποιους φορείς (ομοσπονδίες, ενώσεις και σύνδεσμοι) που διατηρούν σελίδες στα social media. Σε τοπικό επίπεδο για παράδειγμα μιλάμε για… εκατοντάδες!
Ο κ. Σπηλιόπουλος συνεχίζει την σκέψη του και την άποψή του ως εξής: «Ο εκάστοτε σύλλογος οφείλει να ενημερώνει τους δημοσιογράφους, αλλά και να δίνει εξηγήσεις επί των αναρτήσεων. Οι δημοσιογράφοι και τα παραδοσιακά Μέσα, έχουν άλλωστε το δικό τους κοινό που δεν είναι απαραίτητα κοινό της ομάδας, αλλά είναι και κοινό της και δυνητικό κοινό. Με το να μην ενημερώνει τον εκάστοτε δημοσιογράφο, ουσιαστικά λειτουργεί σε βάρος της»!
Οι χειριστές και η γνώση του κοινού
Μη νομίζει βέβαια κανείς ότι και το κοινό δεν αντιλαμβάνεται τι μπορεί υποκρύπτεται πίσω από την ενημέρωση μέσω των προφίλ ενός σωματείου, μίας ένωσης ή γενικά ενός φορέα του Αθλητισμού.
«Άλλωστε το κοινό γνωρίζει πως όταν διαβάζει κάτι σε social media μιας ομάδας, υποκρύπτεται πίσω το συμφέρον της. Γι’ αυτό και θέλει να διαβάσει και την άποψη του κανονικού δημοσιογράφου. Όχι του δημοσιογράφου-οπαδού, του κανονικού δημοσιογράφου» επισημαίνει ο Παναγιώτης Σπηλιόπουλος.
Τέλος, κάτι σημαντικό ή ασήμαντο (αναλόγως πώς το αντιμετωπίζει κανείς): Πρέπει οι αθλητικοί φορείς να έχουν υπεύθυνους Τύπου; «Καλό θα ήταν να έχουν, αλλά όχι… Ταλιμπάν που θα χειραγωγούν την Ενημέρωση. Αλλά να είναι ενημερωτές του κοινού και των δημοσιογράφων. Γνώσεις επίσης χρειάζονται επί των θεμάτων των ΜΜΕ, παραδοσιακών και κοινωνικής δικτύωσης, πρωτίστως από τμήματα Δημοσιογραφίας-Επικοινωνίας. Βέβαια, αλλά δεν θα με πείραζε γενικά να είναι ένα σοβαρός ενημερωτής, χωρίς να με απειλεί όταν γράφω κάτι» καταλήγει με νόημα ο διδάσκων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου.
