Αυστηροποιείται σύμφωνα με τις αναλύσεις έγκριτων νομικών το καθεστώς υπαγωγής στις διατάξεις του νόμου «Κατσέλη» όπως αυτός τροποποιήθηκε πρόσφατα, προκειμένου οι δανειολήπτες να προστατεύσουν την πρώτη τους κατοικία.
Στην επίδραση που έχουν στη ζωή των δανειοληπτών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα αποπληρωμής οι πρόσφατες τροποποιήσεις του Νόμου 3869/2010, γνωστού και ως νόμου «Κατσέλη» για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αναφέρθηκαν οι καλεσμένοι ομιλητές στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο Δικηγορικός Σύλλογος Βόλου χθες το απόγευμα στο ασφυκτικά γεμάτο αμφιθέατρο του ΤΕΕ Μαγνησίας.
Σύμφωνα με τον πρώην Γ.Γ. Καταναλωτή και δικηγόρο κ. Δημήτρη Σπυράκο, υπάρχουν θετικές αλλά και αρνητικές αλλαγές στο νόμο. Θετική αλλαγή αποτελεί το γεγονός ότι πλέον εντάσσονται στα ρυθμιζόμενα χρέη οι οφειλές προς το Δημόσιο και ασφαλιστικούς οργανισμούς. Παράλληλα καθιερώνεται μια νέα διαδικασία που δίνει τη δυνατότητα να απαλλαγούν πιο γρήγορα από τα χρέη όσοι οφείλουν λιγότερα από 20.000 ευρώ.
Η πιο αρνητική αλλαγή είναι ότι αλλάζει προς το δυσμενέστερο η προστασία της πρώτης κατοικίας με την εισαγωγή δύο κριτηρίων που δεν υπήρχαν πρότινος. Μπαίνει ένας φραγμός ως προς το εισόδημα το οποίο δεν θα πρέπει να υπερβαίνει ο δανειολήπτης προκειμένου να λαμβάνει αυτή την προστασία και από την άλλη έχουμε τη μείωση των αντικειμενικών αξιών των κατοικιών άρα μειώνεται η αξία των σπιτιών που εντάσσονται στη ρύθμιση.
Όπου προβλέπεται κάποια ρύθμιση για τον δανειολήπτη, αξιώνεται από αυτόν να είναι συνεργάσιμος. Πρόκειται για μια έννοια που δεν έχει καμία θέση σε αυτό τον νόμο. Ο συνεργάσιμος δανειολήπτης προβλέπεται όταν επιχειρείται ένας εξωδικαστικός συμβιβασμός.
Όπως δήλωσε ο κ. Ιάκωβος Βενιέρης, λέκτορας της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, ο νόμος γίνεται πιο αυστηρός ως προς το πλαίσιο ένταξης αλλά και παραμονής στην διαδικασία αυτή και υποχρεώνει πλέον τον δανειολήπτη να ενημερώνει πιο αναλυτικά το δικαστήριο για την περιουσιακή του κατάσταση,
Διευκρινιστικά ο κ. Βενιέρης δήλωσε πως ο συγκεκριμένος νόμος, είναι ανεξάρτητος από το νέο νόμο που ψηφίστηκε για τα «κόκκινα» δάνεια, ο οποίος αποτελεί μια εξωδικαστική διευθέτηση των οφειλών. Η υποχρέωση του οφειλέτη αυξάνεται ως προς τα στοιχεία που πρέπει να προσκομίσει στο δικαστήριο για την ρύθμιση της κατάστασης. Η διάσωση της κύριας κατοικίας παραμένει, με πιο αυστηρά κριτήρια όμως.
Μέχρι σήμερα έχουν υποβληθεί 165.000 αιτήσεις για την υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου «Κατσέλη» από την ημέρα εφαρμογής του το 2010, αριθμός που δεν είναι υπερβολικός, αν αναλογιστεί κανείς το τι συμβαίνει σε άλλες χώρες. Στη Γαλλία έχουμε 200.000 αιτήσεις το χρόνο, στη Γερμανία έχουμε 130.000 το χρόνο. Αυτές μάλιστα είναι χώρες οι οποίες δεν βρίσκονται σε οικονομική κρίση και δεν προστατεύεται η κύρια κατοικία.
Γαϊτάνης: «Ο νέος νόμος Κατσέλη είναι ιμιτασιόν»
Στον χαιρετισμό του στην έναρξη της εκδήλωσης ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Βόλου κ. Λάζαρος Γαϊτάνης τόνισε πως «το 2010 σε συνθήκες οικονομικής κρίσης ο Ν.3869/2010, ο νόμος Κατσέλη, λειτούργησε ως ένα από τα ελάχιστα στηρίγματα κάποιων κατηγοριών δανειοληπτών. Ταυτόχρονα όμως λειτούργησε αποτρεπτικά προς τις τράπεζες στο να χορηγούν αφειδώς πιστωτικές κάρτες και καταναλωτικά δάνεια σε δανειολήπτες χωρίς ακίνητη περιουσία. Στο να χορηγούν στεγαστικά δάνεια μεγαλύτερα της αξίας του ακινήτου.»
Τα λάθη της δανειακής πολιτικής των τραπεζών «τιμώρησε» ο νόμος Κατσέλη, ευνοώντας συγκεκριμένες κατηγορίες δανειοληπτών.
Παράλληλα όμως ο νόμος ανέδειξε το πρόβλημα της αργής απονομής της δικαιοσύνης. Στο 2023 έφτασαν οι προσδιορισμοί στο Ειρηνοδικείο Βόλου, στη δεκαετία του 2030 στην Αθήνα. Ανέδειξε το πρόβλημα των υψηλών αντικειμενικών αξιών. Το 2013, που ίσχυσε ο Ν. 4161/2013, καθιερώνοντας τις πληρωμές βάσει των αντικειμενικών αξιών, οι αντικειμενικές αξίες ήταν μεγαλύτερες από τις εμπορικές. Είναι οι ίδιες αντικειμενικές αξίες που ίσχυαν από το 2007, σε εποχές δηλαδή πριν την ύφεση. Το θέμα το αντιμετώπισε η πρόσφατη απόφαση 4446/20015 του ΣτΕ για τον ΕΝΦΙΑ.
Πλέον με τις πρόσφατες τροποποιήσεις απαιτείται το «ξεγύμνωμα» ενώπιον του δικαστηρίου όχι μόνο του δανειολήπτη, αλλά και της οικογένειάς του. Οι δανειολήπτες στην προσπάθειά τους να υπαχθούν στις ρυθμίσεις του Ν. 3869/2010, θα θυμίζουν τον Οδυσσέα και τους συντρόφους του στο ταξίδι προς την Ιθάκη. Μόνο που ο Οδυσσέας έφτασε στην Ιθάκη μόνος. Οι σύντροφοί του χάθηκαν. Εκτιμάται ότι στις νέες διατάξεις θα υπαχθεί το 60% των αιτήσεων των δανειοληπτών. Αυτό όμως είναι το αισιόδοξο σενάριο. Το απαισιόδοξο σενάριο είναι ότι θα υπαχθεί μόνο το 30%. Έτσι εκείνο που θα ονομάζουμε στο εξής νόμο Κατσέλη, θα είναι ιμιτασιόν νόμος Κατσέλη.
