Άρθρο της Ρίτσας Κωτή, προέδρου του Δημοκρατικού Συλλόγου Γυναικών Ν. Μαγνησίας
Oι νέες δολοφονίες τριών γυναικών από τους συντρόφους και πρώην συντρόφους τους τις προηγούμενες μέρες φέρνουν για μια ακόμα φορά στο προσκήνιο το ζήτημα της βίας που εκδηλώνεται στο πλαίσιο της οικογένειας και των συντροφικών σχέσεων και αναδεικνύουν με τραγικό τρόπο την απουσία ουσιαστικής στήριξης από το κράτος στις γυναίκες- θύματα και τα παιδιά τους.
Στο Ρέθυμνο μια 56χρονη μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου από τον σύζυγό της. Στη Ζάκυνθο μια 41χρονη δολοφονήθηκε από τον εν διαστάσει σύζυγό της, λίγη ώρα αφού επέστρεψε από το Αστυνομικό Τμήμα όπου είχε καταγγείλει τη βίαιη συμπεριφορά του σε βάρος της. Στο Περιστέρι μια 17χρονη κοπέλα σκοτώθηκε, από τον σύντροφό της . Τη νοσηρή εικόνα γύρω από το πρόβλημα συμπληρώνουν τα στοιχεία για τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, με βάση τα οποία ο αριθμός των σχετικών δικογραφιών ανέρχεται σε 5.140 κατά το πρώτο 6μηνο του 2022. Μία απ’ αυτές και η υπόθεση ενδοοικογενειακής βίας που δέχτηκε 26χρονη στην πόλη μας η οποία κατήγγειλε παραλίγο θανάσιμη επίθεση σε βάρος της με κατσαβίδι από τον 36χρονο σύντροφό της με τον οποίο έχει και ένα παιδί.
Η δολοφονία ως η χειρότερη μορφή βίας, όπως και η σεξουαλική κακοποίηση και ο βιασμός πηγή της έχει το «δίκαιο» που επιβάλλει η σημερινή εκμεταλλευτική κοινωνία, τις αξίες που εκπορεύονται από την ίδια τη φύση της: την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, τον ανελέητο ανταγωνισμό, τον ατομισμό, τον εγωιστικό τρόπο ζωής και σκέψης. Σ’ αυτό το έδαφος γεννιούνται η αλαζονεία, η υποτίμηση του συντρόφου, η απαξίωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, η υποτίμηση της ίδιας της ανθρώπινης ζωής. Σ’ αυτό το έδαφος αναπτύσσονται συμπεριφορές επιθετικές και εχθρικές ακόμα και μεταξύ ανθρώπων που έχουν τις ίδιες έγνοιες, τα ίδια προβλήματα, τα ίδια συμφέροντα.
Όσο οι όροι της ζωής και της δουλειάς μας θα επιδεινώνονται, τόσο περισσότερο οι γυναίκες θα δυσκολεύονται να σηκώσουν κεφάλι και να καταγγείλουν, να αντιπαλέψουν κάθε μορφής βία, αλλά και να απεγκλωβιστούν από παθογόνες οικογενειακές και διαπροσωπικές σχέσεις .
Μέσα από την τραγική επικαιρότητα, αποτυπώνεται αναμφισβήτητα η ανάγκη να αυστηροποιηθεί το νομικό πλαίσιο όσον αφορά τους δράστες τέτοιων εγκλημάτων. Τίποτα όμως δεν θα αλλάξει επί της ουσίας, χωρίς συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία, την υποστήριξη, την ουσιαστική βοήθεια των γυναικών που βρίσκονται αντιμέτωπες με βίαιες, παθογόνες διαπροσωπικές και οικογενειακές σχέσεις. Μέτρα που καμιά από τις έως τώρα κυβερνήσεις δεν έχει «ακουμπήσει», ενώ βρίσκονται έξω και από την όποια συζήτηση γίνεται τώρα με αφορμή τις τελευταίες δολοφονίες.
Οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης εξαντλούνται στις χιλιοειπωμένες προτροπές στα θύματα να «σπάσουν τη σιωπή τους», ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης εστιάζουν την προσοχή και τις πρωτοβουλίες τους αποκλειστικά στις αλλαγές στο Ποινικό Δίκαιο.
Ετσι, στα τέλη του Ιούλη, η υφυπουργός Εργασίας, Μ. Συρεγγέλα, διαβεβαίωνε ότι η κυβέρνηση δεν «κλείνει τα μάτια στη βία ούτε το καλοκαίρι». Στη γνωστή πεπατημένη, το υπουργείο αρκέστηκε να μοιράσει ξανά «συμβουλές» στις γυναίκες «να αναγνωρίζουν τα πρώιμα σημάδια μιας κακοποιητικής σχέσης», «να μιλούν και να καταγγέλλουν», ενώ διαβεβαιώνει πως η κυβέρνηση αναγνωρίζει «την γυναικοκτονία ως την ειδεχθέστερη μορφή έμφυλης βίας». Είναι ενδεικτικό ότι τα στελέχη της κυβέρνησης συνεχίζουν ακόμα και σήμερα να επικαλούνται τις υπάρχουσες δομές ως απαύγασμα της πολιτικής της για την προστασία δήθεν των κακοποιημένων γυναικών , κρύβοντας ότι η λειτουργία 44 συμβουλευτικών κέντρων, 19 ξενώνων φιλοξενίας και μιας τηλεφωνικής γραμμής για τα θύματα σε όλη τη χώρα, κι αυτά με λειψό προσωπικό και συχνά προβλήματα στη χρηματοδότηση, είναι …σταγόνα στον ωκεανό των πραγματικών αναγκών.
Από τη δική του πλευρά, ο ΣΥΡΙΖΑ προανήγγειλε μετά το πρόσφατο μπαράζ δολοφονιών γυναικών την επανακατάθεση της τροπολογίας με την οποία ζητά τη νομική κατοχύρωση του όρου γυναικοκτονία.
Η πραγματικότητα ωστόσο δείχνει ότι από τις θανατηφόρες επιπτώσεις της βίας δεν κατάφεραν να γλιτώσουν ούτε γυναίκες που είχαν απευθυνθεί στην αστυνομία, είχαν καταθέσει μηνύσεις και ασφαλιστικά μέτρα. Σε άλλες περιπτώσεις ο αγώνας τους «σκόνταψε» στην αστυνομική αδιαφορία ή αυθαιρεσία, στην υποστελέχωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών, στις μακροχρόνιες και πανάκριβες νομικές διαδικασίες. Η έλλειψη επιστημονικής, νομικής, κοινωνικής και οικονομικής υποστήριξης από κρατικές δομές είναι αυτό που τους στέρησε την απαραίτητη βοήθεια και στήριξη.
Επιπλέον, οι όποιες αλλαγές στην ποινική νομοθεσία δεν αρκούν για την πρόληψη του φαινομένου, δεν αποτρέπουν από μόνες τους τους δράστες. Πολύ περισσότερο δεν εξασφαλίζουν την ολόπλευρη προστασία των γυναικών από τους παράγοντες που τις αφήνουν εκτεθειμένες στην ανασφάλεια και στη βία, όπως οι άθλιες συνθήκες εργασίας και ζωής, οι αντιδραστικές αντιλήψεις σε βάρος τους, όπως αποτυπώνονται στο θρησκευτικό δόγμα, στην κοινωνική συνήθεια και συμπεριφορά, στις διαπροσωπικές και οικογενειακές σχέσεις.
Καμία ποινική μεταχείριση των δραστών, όσο αυστηρή κι αν είναι, δεν αρκεί για να αντιπαλέψει τους οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες που δυσκολεύουν τις γυναίκες να ζουν χειραφετημένες .
Η ολόπλευρη προστασία των γυναικών από την πολύμορφη βία απαιτεί ένα εκτεταμένο δίκτυο δημόσιων και δωρεάν κοινωνικών υπηρεσιών και υποδομών, όπως ξενώνων για κακοποιημένες γυναίκες και τα παιδιά τους, συμβουλευτικών κέντρων, στελεχωμένων με ειδικευμένο προσωπικό με μόνιμη και σταθερή δουλειά, χωρίς εμπλοκή ΜΚΟ, με γενναία χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό. Απαιτεί να εξασφαλιστούν σύγχρονα κοινωνικά δικαιώματα στη μόνιμη και σταθερή δουλειά, στην αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν Υγεία, Πρόνοια, Παιδεία κ.ά., ώστε καμία συντροφική – οικογενειακή σχέση να μετατρέπεται σε βαρίδι, φυλακή και απειλή για τη ζωή της γυναίκας.
Η ριζική αντιμετώπιση του προβλήματος, η εξάλειψη αναχρονιστικών αντιλήψεων που αφορούν τη θέση της γυναίκας η απόκρουση της οπισθοδρόμησης όσον αφορά τα δικαιώματα των γυναικών απαιτούν να δυναμώσει ο αγώνας απέναντι στις αντιδραστικές αντιλήψεις και πρακτικές για τις σχέσεις ανάμεσα στα δύο φύλα, ενάντια στο εκμεταλλευτικό σύστημα που τις θρέφει και τις αναπαράγει, να δυναμώσει η πάλη για μια κοινωνία που θα παραμερίσει όλους τους παράγοντες που εμποδίζουν τις γυναίκες να ζήσουν χειραφετημένες οικονομικά, κοινωνικά, συναισθηματικά.
