Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τον Απρίλιο, με μεγάλη πλειοψηφία την απόφαση για τη θέσπιση του 2018 ως Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς αποτελεί μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία και θα υλοποιηθεί με μια σειρά εκδηλώσεων που θα πραγματοποιηθούν σε όλα τα επίπεδα: ευρωπαϊκό, εθνικό, περιφερειακό και τοπικό. Στόχος της παρούσας πρωτοβουλίας είναι να αυξήσει την ευαισθητοποίηση σχετικά με την ευρωπαϊκή ιστορία και τις ευρωπαϊκές αξίες και να ενδυναμώσει το αίσθημα της ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Σήμερα διατυπώνονται ποικίλες απόψεις για το ρόλο των σύγχρονων μουσείων. Ένα μοντέλο προκρίνει την ένταξη της μουσειακής εμπειρίας στο πλαίσιο του λεγόμενου «πολιτιστικού τουρισμού», που αντιμετωπίζει το μουσείο ως ένα συμπληρωματικό χώρο εναλλακτικής ψυχαγωγίας για οικογένειες, μαθητές και μεμονωμένους επισκέπτες. Μια εναλλακτική άποψη επιδιώκει τη διεύρυνση της επικοινωνιακής πολιτικής και του εκπαιδευτικού χαρακτήρα των μουσείων, προσβλέπει τη μετατροπή των μουσείων σε ανοικτά κέντρα διαμεσολάβησης κοινωνικών αντιλήψεων και γνώσεων, πυρήνες παραγωγής και διάχυσης πολιτισμικών αγαθών, διαλόγου για πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα που απασχολούν τις τοπικές κοινωνίες.
Στην περιοχή της Μαγνησίας υπάρχουν πολλά ιστορικά, αρχαιολογικά και θεματικά μουσεία με μοναδικά και πλούσια εκθέματα. Τα τοπικά μουσεία είναι εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προώθηση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του τόπου μας και επιπλέον είναι πηγές τοπικής ανάπτυξης (με οικονομικά κριτήρια), αλλά και χώροι καλλιέργειας τοπικών ταυτοτήτων (με ιδεολογικά κριτήρια). Ας θυμηθούμε μερικά από τα εξαιρετικά μουσεία του Νομού μας.
*Αρχαιολογικό Μουσεiο Αλμυρού Ιδρύθηκε από τη Φιλαρχαίο Εταιρεία “Όθρυς” το 1923. *Αρχαιολογικό Μουσείο Βόλου , Το Αθανασάκειο Αρχ. Μουσείο είναι ένα από τα παλαιότερα Μουσεία της χώρας και μέχρι σήμερα παραμένει το κεντρικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Θεσσαλίας. Κτίσθηκε το 1909. *Εικαστικό Μουσείο γλύπτη Νικόλα , Αη Γιώργης Νηλείας, Πήλιο. Ιδρυτής (1992), σχεδιαστής και δωρητής είναι ο ντόπιος χαράκτης και γλύπτης Νικόλας Παυλόπουλος. *Εκκλησιαστικό Μουσείο Αγ. Γεωργίου Νηλείας. Ιδρύθηκε το 1995 από την Αυρηλία Βαφειάδη, αδελφή του γλύπτη Νικόλα Παυλόπουλου και αποτελεί μαζί με την αίθουσα εκθέσεων και ομιλιών, το Βαφειάδειο Πνευματικό Κέντρο.* Μουσείο Πινακοθήκη Χρυσούλα Ζιώγα , Βόλος. Είναι το ʼʼσπίτι με το τριαντάφυλλοʼʼ που λειτουργεί ως πινακοθήκη από το 1992 με 400 έργα της δωρήτριας ζωγράφου. * Μουσείο Αγγειοπλαστικής Κεραμικής Οικ. Βασ. Ανετόπουλου , Άνω Λεχώνια (Μαλάκι). Εκτίθενται κεραμικά από όλη την Ελλάδα, καλούπια, εργαλεία από το 1850. *Λαογραφικό Μουσείο Σούρπης όπου εκτίθενται όλα τα παραδοσιακά εργαλεία και οι στολές του ντόπιου πληθυσμού *Ναυτικό Μουσείο Αχιλλείου Αλμυρού όπου εκτίθενται ναυτικά εκθέματα της περιοχής. *Μουσείο Αμαλιάπολης Αλμυρού με πλούσια εκθέματα των δραστηριοτήτων της πόλης. *Μουσείο Πλατάνου Αλμυρού με εκθέματα παραδοσιακών στολών και εργαλείων της περιοχής. *Κέντρο Τέχνης Τζιόρτζιο ντε Κίρικο & Πινακοθηκη Αλέξανδρου Κ. Δάμτσα – Βόλος. *Μουσείο Ιεράς Μονής Ευαγγελίστριας , Σκιάθος. * Μουσείο Κτηνοτροφικής Ζωής , Ανάβρα Μαγνησίας. *Μουσείο Λιμναίου Πολιτισμού Κάρλας – ΚΕ.ΜΕ.ΒΟ., Κανάλια. * Λαογραφικό Μουσείο Ευανθίας Βίγκλα-Θεοχαράκη (ιδιωτικό), Ν. Αγχίαλος. Λειτουργεί εντός της οικίας της Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο. *Λαογραφικό και ιστορικό μουσείο Πορταριάς. * Μουσείο Ελιάς & Λαδιού Πηλίου , Άνω Γατζέα.
Τα μουσεία μας θα μείνουν ζωντανά μόνο εάν επικοινωνηθεί η ύπαρξη τους στο ευρύ κοινό. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορεί να επιτευχθεί η γνωριμία του μουσείου με τους Ελληνες ή αλλοδαπούς τουρίστες: α) με την ιστοσελίδα τους στο διαδίκτυο, όπου προβάλλονται οι συλλογές τους, β) με μεγάλα διαφημιστικά πανώ που αναρτώνται έξω από τα μουσεία και ενημερώνουν για τις περιοδικές ή τις μόνιμες εκθέσεις ή εκδηλώσεις που φιλοξενούνται στο μουσείο, γ) με την διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων μέσα σε αυτά (άνοιγμα του αύλειου χώρου των μουσείων για τη διενέργεια συναυλιών ή άλλων εκδηλώσεων πολιτιστικού χαρακτήρα κατά την βραδιά με την πανσέληνο του Αυγούστου), δ) με διαφημίσεις που αναρτώνται σε διάφορα σημεία της πόλεως όπου βρίσκεται το μουσείο ή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης
Επιπλέον η εφαρμογή της επιστήμης της τεχνολογίας στον Πολιτισμό μπορεί να έχει πολλές μορφές: από τη λήψη και χρήση ψηφιακών φωτογραφιών στις εκθέσεις των μουσείων με τη χρήση των δυνατοτήτων των νέων τεχνολογιών, μέχρι τα ψηφιακά μουσεία είναι πολύ μακρύς ο κατάλογος των δυνατοτήτων που μπορούν να επιτευχθούν (ηλεκτρονική αρχειοθέτηση, τεχνολογία συντήρησης και ανασύνθεσης παλαιών αντικειμένων, τεχνολογία Αναστηλώσεων, Εικονικά Μουσεία, Ρεαλιστική τρισδιάστατη ψηφιακή αναπαράσταση μουσείων με τα εκθέματά τους και σχετικές πληροφορίες, Συλλογή εκθεμάτων από διάφορους εκθεσιακούς χώρους και παρουσίαση τους στον εικονικό χώρο ενός φανταστικού μουσείου, Δυνατότητα εικονικής επίσκεψης on-line (μέσω Internet) ή off-line (πολυμεσική παραγωγή), Ψηφιακές Βιβλιοθήκες, Προβολή, τεκμηρίωση και διάδοση πολιτισμικών δεδομένων με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας των πολυμέσων, Ηλεκτρονικά αρχεία και βάσεις δεδομένων για την προώθηση της έρευνας σε θέματα πολιτισμού).
Τα μουσεία είναι μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και εφόσον καταφέρουμε και παντρέψουμε αυτόν τον πολιτιστικό πλούτο με το τουριστικό προιόν, θα έχουμε πετύχει ένα σημαντικό βήμα στην διεύρυνση του τουριστικού προιόντος, χρονικά, ποιοτικά και ποσοτικά. Επιπλέον ο εκπαιδευτικός ρόλος που μπορεί να διαδραματίσουν τα μουσεία της περιοχή μας μέσω προγραμμάτων και συνεργειών με άλλα θεματικά ή άλλου τύπου μουσεία θα συμβάλλει στην παραγωγή κοινωνικού έργου. Εξάλλου μέσα από μια γνήσια ανάγκη να παράγουν κοινωνικό έργο και να απευθύνονται σε ολοένα και ευρύτερο κοινό, οφείλουν να επιλαμβάνονται θέματα όπως η διαφορετικότητα, η ανεκτικότητα, η καινοτομία, η δημιουργικότητα και η συμμετοχικότητα.
Τα μουσεία λοιπόν έχουν ένα πολυδιάστατο ρόλο στην κοινωνίας μας. Είναι προφανής ο κοινωνικοοικονομικός ρόλος που διαδραματίζουν και θα πρέπει η προβολή τους να αποτελέσει προτεραιότητα των τοπικών Αυτοδιοικήσεων Α και Β βαθμού προκειμένου να μπορέσουν να εκπληρώσουν τους πραγματικούς σκοπούς της λειτουργία τους.
Η ΕΚΠΟΛ Θεσσαλίας ως φορέας πολιτισμού της περιφέρειας μας, θα αναλάβει δράσεις προβολής των μουσείων μας μέσα στο 2018
*BEng MSc AMIEE MILT Mέλος ΔΣ ΕΚΠΟΛ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
