Οι Σποράδες την Τουρκοκρατία

Γράφει ο Κων/νος Αθ. Οικονόμου

1. Στην Κυρα-Παναγιά (Πελαγονήσι). Εδώ τον 16ο αιώνα κτίστηκε σαν κάστρο, στα πρότυπα των Αθωνίτικων Μονών, πάνω σε ερείπια παλαιότερου μοναστηριού, η Ι. Μ. Παναγίας (Γενέθλιο της Θεοτόκου). Η Μονή είχε δικό της ελεοτριβείο, μύλο, ελαιώνα, κήπους και αμπέλια, όλα πάνω στο ίδιο το νησί. Οι αυξημένες γεωργικές φροντίδες που είχε η Μονή ανάγκασε πολλούς εργάτες γης να εγκατασταθούν στο νησί, οι οποίοι φρόντιζαν τα ζώα και τις καλλιέργειες της Μονής παίρνοντας μερίδιο από τα παραγόμενα προϊόντα. Η Μονή εγκαταλείφθηκε πριν 40 περίπου χρόνια.

2. Στη νησίδα Σκάντζουρα. Στο νησί αυτό υπήρχε μοναστήρι της Βυζαντινής εποχής που εγκαταλείφθηκε. Η νέα Μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, που κτίστηκε στο ψηλότερο σημείο του νησιου, πρέπει να ιδρύθηκε τον 17ο αιώνα. Η Μονή είναι Σταυροπηγιακή1. Έπαψε να κατοικείται γύρω στο 1830. Αργότερα τη διαχείριση του μοναστηριού ανέλαβε η Ι. Μ. Μεγίστης Λαύρας. Το 1974 το νησί εγκαταλείφθηκε οριστικά.

3. Στη νήσο Γιούρα. Εδώ υπάρχει η Ι. Μ. Ζωοδόχου Πηγής ή Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Δεν πρόκειται για κάποια μεγάλη Μονή αλλά για ένα μάλλον απλό Ασκηταριό το οποίο χρησιμοποιήθηκε μεταξύ άλλων και από τον Ιερόθεο Μωραϊτη, τον μετέπειτα δάσκαλο της Σχολής της Σκοπέλου. Το εκκλησάκι του ασκηταριού είναι κτισμένο από σταλακτίτες του γειτονικού σπηλαίου (Κύκλωπα). Τελευταίος κάτοικος του νησιού ήταν ένας κτηνοτρόφος ονόματι Εμμ. Τριανταφύλλου. Μεγάλη αποψίλωση υπέστην το νησί τα τελευταία 20 χρόνια του 19ου αιώνα όταν νοικιάστηκε το νησί σε υλοτόμους.

4. Στη νησίδα Πιπέρι. Στο νησί υπήρχε από την Υστεροβυζαντινή Εποχή ένας Ναός της Ζωοδόχου Πηγής. Γύρω απ’ αυτόν κτίστηκαν κατά την Τουρκοκρατία κελλιά και άλλα βοηθητικά κτίρια, μεταξύ των οποίων και μια πλούσια βιβλιοθήκη. Το νησί δεν διαθέτει λιμένα αλλά η Μονή, παρ’ όλο που είναι κτισμένη σε ψηλό σημείο, έχει πηγαίο καλό νερό. Ο γνωστότερος μοναχός εδώ υπήρξε ο Καισάριος Δαπόντες.

5. Στη νησίδα Παππούς. Εδώ σώζεται ένας μικρός Ναός της Γεννήσεως της Θεοτόκου. Η μικρή Μονή που υπήρχε επί Τουρκοκρατίας φιλοξενούσε 2-3 μοναχούς μόνο λόγω της μικρής έκτασής του.

1. Υπαγόμενη δηλαδή απ’ ευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET

Εγγραφείτε στην ομάδα Magnesianews στο Viber για να λαμβάνετε ενημερώσεις.
Ακολουθήστε τη ροή Magnesianews στο Google News και μείνετε σε επαφή με ότι συμβαίνει.