Αυτό το Σάββατο στην εκπομπή του Ράδιο Ένα 102,5 «Βιβλίο και Πολιτισμός» που επιμελείται και παρουσιάζει η Σοφία Νικολάου, στις 10:15 καλεσμένος της εκπομπής θα είναι ο Ν. Παναγιωτόπουλος που θα μιλήσει για τη νέα έρευνα του και το βιβλίο που θα κυκλοφορεί από σήμερα, Παρασκευή: «Αναγνώσεις, αναγνώστες και αναγνώστριες: Το βιβλίο και το κοινό του στην Ελλάδα». Η έρευνα, με θέμα την αναγνωστική συμπεριφορά διενεργήθηκε από τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Φεβρουάριο του 2022, υπό την επιστημονική διεύθυνση του Νίκου Παναγιωτόπουλου, καθηγητή κοινωνιολογίας στο Τμήμα Επικοινωνίας και Μ.Μ.Ε. του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Η έρευνα αυτή έρχεται 10 χρόνια μετά την έρευνα του Ε.ΚΕ.ΒΙ κατόπιν παραγγελίας του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου (ΟΣΔΕΛ). Και είναι μια έρευνα που έρχεται να καλύψει το κενό στοιχείων που υπήρχε σε σχέση με την αναγνωστική συμπεριφορά στην Ελλάδα σε μια περίοδο εν τω μεταξύ που η κρίση κορυφώθηκε και μάλιστα περάσαμε και την υγειονομική κρίση. Από την έρευνα τεκμηριώνεται ότι το «Βιβλίο» και η «Ανάγνωση» αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την προσωπική και επαγγελματική εξέλιξη κάθε πολίτη. Επίσης, η ανάγνωση βιβλίων συμβάλει σε περαιτέρω εκδημοκρατισμό της κοινωνίας μια και δίνει τη δυνατότητα ίσων ευκαιριών σε όλους/ες. Σε μια εποχή που το βιβλίο βρίσκεται σε κρίση. Σε μια εποχή που ελάχιστοι διαθέτουν το οικονομικό κεφάλαιο για την αγορά βιβλίων.
Στο βιβλίο εκτός από την ποσοτική (ερωτηματολόγια) και ποιοτική (συνεντεύξεις) έρευνα που αναδεικνύει την αναγνωστική συμπεριφορά στην Ελλάδα «καθώς η ανάγνωση εφάπτεται σε κάθε δεξιότητα, κάθε επικοινωνία, κάθε ασχολία κατά τον ελεύθερο χρόνο» (σελ. 15) περιέχει ένα ενδιαφέρον κομμάτι προτάσεων καθώς και συμπερασμάτων που αναδεικνύουν ότι “οι αναγνωστικές ανισότητες παράγουν κοινωνικές και πολιτισμικές ανισότητες”. Μακροπρόθεσμος στόχος είναι h αναγνωστική συμπεριφορά να αποτελέσει αντικείμενο δημόσιου διαλόγου και να αναδειχθεί η ανάγκη χάραξης εθνικής πολιτικής για την ανάγνωση και το βιβλίο», που χρόνια το παλεύουμε αλλά δεν το είδαμε και να υλοποιείται με τρόπο τέτοιο ώστε να βοηθά και τα παιδιά που δεν κατέχουν το ανάλογο πολιτισμικό κεφάλαιο ή την κοινωνική καταγωγή ώστε να παρακολουθήσουν το σχολικό πρόγραμμα και άρα πρέπει να προχωρήσουμε σε περαιτέρω εκδημοκρατισμό του σχολείου ώστε η ανάγνωση να είναι κτήμα όλων. Και όπως λέει ο Bachelard η κοινωνική επιστήμη, και κατ’ επέκταση αυτή η έρευνα, τείνει να αποκαλύψει τις «αθέατες σχέσεις», αλλά και όπως συμπληρώνει ο Bourdieu το «αθέατο» μπορεί να πάρει μορφές «απωθημένου» που αποκρύπτεται, ειδικά όταν αφορά μηχανισμούς ή πρακτικές που διαψεύδουν το δημοκρατικό πιστεύω. (όπως το σχολείο επί παραδείγματι). Το βιβλίο απαντά σε αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα και φωτίζει τους μηχανισμούς αναγνωστικής πρακτικής αλλά και κοινωνικής ανισότητας.
