Στις μέρες μας έχει γίνει ευρέως γνωστή η έννοια της ψυχικής υγείας, χωρίς ωστόσο οι περισσότεροι να γνωρίζουν τι είναι στην ουσία και πως μπορεί να διαπιστωθεί ώστε κάποιος να αναζητήσει τη βοήθεια του ειδικού.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα ψυχικής υγείας σήμερα Κυριακή 10 Οκτωβρίου η κ. Χριστίνα Ρούμπου, ψυχολόγος, κοινωνική ανθρωπολόγος και εκπαιδεύτρια ενηλίκων μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή για την ουσιαστική έννοια της ψυχικής υγείας, ενώ τόνισε, σχολιάζοντας τη σωρεία γυναικοκτονιών το τελευταίο διάστημα, πως τέτοιου είδους πράξεις ή άλλες αξιόποινες δεν θα πρέπει να συνδέονται συλλήβδην με κάποια ψυχική διαταραχή.
Σύμφωνα με την κ. Ρούμπου η έννοια της ψυχικής υγείας δεν είναι εύκολο να οριστεί με σαφήνεια και η δυσκολία προκύπτει από την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τον προσδιορισμό αυτής από ποικίλους παράγοντες, όπως η γενετική, η ψυχολογία κτλ.
Σημαντικό είναι να αποσαφηνιστεί ότι η ψυχική υγεία περιγράφει την κατάσταση εκείνη κατά την οποία το άτομο αντιλαμβάνεται και αξιοποιεί τις ικανότητές του, είναι ικανό να αντιμετωπίσει το καθημερινό στρες, να εργάζεται, να είναι δημιουργικό και μπορεί να τους φέρει στην κοινότητά του, ενώ νεότεροι κλάδοι της ψυχολογίας έχουν διευρύνει τον ορισμό για την ψυχική υγεία συμπεριλαμβάνοντας την ικανότητα του ατόμου να λαμβάνει ευχαρίστηση και ικανοποίηση από τη ζωή, να διατηρεί την ισορροπία του , να διαθέτει ευελιξία.
Όλα ξεκινούν με την παρατήρηση
Όπως επεσήμανε η κ. Ρούμπου το σημαντικότερο στοιχείο στον εντοπισμό των προβλημάτων της ψυχικής υγείας είναι η παρατήρηση. “Καλό είναι να ακούμε το σώμα μας ώστε να μπορέσουμε να αναζητήσουμε και να λάβουμε βοήθεια ακόμη και ειδικού, πριν επηρεαστεί η καθημερινή μας ζωή”, σημείωσε η ίδια και τόνισε πως βασική έννοια που θα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας είναι η λειτουργικότητα.
“Πρέπει να παρατηρήσουμε εάν είμαστε λειτουργικοί στη καθημερινή μας ζωή. Έχει να κάνει με τις επιλογές μας και με τα όρια που θέτουμε . Επιλογές που μπορεί να αφορούν από το τι θα φάμε και πόσο θα φροντίσουμε το σώμα μας, εάν θα κάνουμε γυμναστική μέχρι σε ποια πρόσωπα θα αφιερώσουμε το χρόνο μας. Όλοι αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν πολύ την ψυχική μας υγεία”, εξήγησε η ίδια.
Σημάδια που μας δείχνουν ότι υπάρχουν αλλαγές στη συμπεριφορά, στη διάθεση του εαυτού μας ή κάποιου κοντινού μας προσώπου και κατά πόσο η λειτουργικότητα αυτού έχει επηρεαστεί, αποτελούν τα καμπανάκια για να αναζητήσει κανείς βοήθεια.
“Αν αντιληφθούμε ότι έχουμε κάποια αλλαγή στη διάθεση, πράγματα που μας έδιναν ευχαρίστηση δεν μας δίνουν πια, αν δεν είμαστε λειτουργικοί καλό θα ήταν να ζητήσουμε άμεσα βοήθεια για να μην ταλαιπωρούμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας”, συμβούλευσε η κ. Ρούμπου.
Βοήθεια σε καταρτισμένο ειδικό
Εκείνο που τόνισε η ίδια είναι πως εάν εντοπίσουμε ότι χρειαζόμαστε βοήθεια θα πρέπει αυτή να την αναζητήσουμε σε έναν καταρτισμένο ειδικό.
” Χρειάζεται μία αναζήτηση, μία προετοιμασία και ιδιαίτερα σημαντικό είναι όταν αποφασίσουμε να απευθυνθούμε σε κάποιο ειδικό πχ έναν ή μία ψυχολόγο να βεβαιωθούμε ότι πρόκειται πράγματι για καταρτισμένο ειδικό ψυχικής υγείας με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Έχουμε δικαίωμα να κάνουμε ερωτήσεις στον επαγγελματία πριν προχωρήσουμε σε συνεργασία μαζί του”, προσέθεσε.
Η πανδημία πυροδότησε της ψυχικές διαταραχές
Σχολιάζοντας η έμπειρη ψυχολόγος την περίοδο της πανδημίας, που αποτέλεσε και αποτελεί μια ιδιαίτερα διαφορετική περίοδο για όλους επεσήμανε πως “Η πανδημία είναι μια συνθήκη που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση εκδήλωσης ψυχικών διαταραχών . Είναι μια συνθήκη που σε πολλές περιπτώσεις πυροδότησε την όποια προδιάθεση για εκδήλωση ψυχικής διαταραχής. Κάθε τέτοιου τύπου συνθήκη έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των περιστατικών”.
Μην συνδέουμε τις γυναικοκτονίες
με τις ψυχικές διαταραχές
Η κ. Ρούμπου όμως αναφέρθηκε και στο θέμα των γυναικοκτονιών, που καταγράφονται το τελευταίο διάστημα, πολύ περισσότερο από το παρελθόν και προσπάθησε να βάλει τέλος στο στερεότυπο ότι οι δολοφόνοι έχουν ψυχικές διαταραχές.
“Επιχειρείται μία σύνδεση της ψυχικής ασθένειας με την τέλεση εγκληματικών πράξεων. Καλό θα ήταν να αποφύγουμε αυτή τη σύνδεση καθώς τα όποια θέματα αντιμετωπίζει ένα άτομο δεν αποτελούν προβλεπτικό παράγοντα για εγκληματικές ή αξιόποινες πράξεις. Φαίνεται να θέλουν τον ψυχικά ασθενή ή όσοι αντιμετωπίζουν κάποια ψυχική ασθένεια να στρέφεται κατά του εαυτού του παρά κατά των άλλων. Ακόμη κι αν κάποιος από τους δολοφόνους σε σχέση με τις γυναικοκτονίες φέρει κάποια διάγνωση, καλό θα ήταν να εξετάζονται τα πράγματα εξατομικευμένα και να αποφεύγουμε γενικεύσεις για να μην δημιουργείται σύγχυση γύρω από το ζήτημα”, εξήγησε η ίδια.
