«Σοβαρό είναι το πρόσωπο της Κρήτης. Πολυβασανισμένο. Μαδάρες γυμνές, τραχείες, αγέλαστες. Κοιτάζεις από το αεροπλάνο την Κρήτη να απλώνεται στη θάλασσα και νοιώθεις πως αληθινά το νησί τούτο είναι γιοφύρι ανάμεσα σε τρεις ηπείρους.”(Ν. Καζαντζάκης)
Συμπληρώνονται τούτες τις μέρες, 80 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης. Με αυτήν την ονομασία έμεινε στην ιστορία η αεραποβατική επιχείρηση της ναζιστικής Γερμανίας κατά της Κρήτης, στις 20 Μαΐου του 1941 και η οποία έληξε δώδεκα μέρες αργότερα, την 1η Ιουνίου με την κατάληψη του νησιού μας.
Στη φετινή επέτειο μνήμης θα είχαμε το γελοίο της ιστορίας να την «τιμούσαν» τα θύματα μαζί με τους εισβολείς! Από τις 17 έως και 23 Μαΐου του 2021 είχε οργανωθεί από την «Ευρωπαϊκή Ένωση Αλεξιπτωτιστών» (ΕΑΡ), μια επίσκεψη στην ηρωική Μεγαλόνησο «για να τιμήσουν τη γενναιότητα των Γερμανών αλεξιπτωτιστών».
Στην παραπάνω ένωση συμμετείχαν ακραία στοιχεία απ’ όλη την Ευρώπη, ενώ δυστυχώς στο εγχείρημα καταγράφεται και εμπλοκή «Ελλήνων». Με αυτήν την προσπάθεια επιδίωξαν οι νεοναζί απόγονοι, να αμαυρώσουν την ανυπέρβλητη θυσία των ηρωικών υπερασπιστών της Κρήτης. Τα σχέδια τους όμως έστω και την τελευταία στιγμή ματαιώθηκαν από τις οργισμένες αντιδράσεις βουλευτών, εκπρόσωπους φορέων αλλά και από τον απλό κόσμο που καταδίκασε το γεγονός εκφράζοντας την οργή και την αγανάκτησή τους για την “ευκολία” με την οποία βεβηλώνεται η ιστορία του νησιού.
Η μάχη της Κρήτης θεωρείται από τις σημαντικότερες μάχες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Η απόφαση για την επίθεση εναντίον της Κρήτης πάρθηκε από τον Χίτλερ στις 25 Απριλίου 1941, λίγες μόνο μέρες μετά την παράδοση της ηπειρωτικής Ελλάδας στις δυνάμεις του Άξονα, και είναι γνωστή με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ερμής».
Ο Χίτλερ θεωρούσε την Κρήτη σπουδαίο κομβικό γεωστρατηγικό σημείο, γιατί από τη μία λειτουργούσε ως γέφυρα για τις επιχειρήσεις του στη Βόρεια Αφρική, και από την άλλη κάλυπτε τα νώτα του στη νοτιοανατολική Ευρώπη , καθώς ετοιμαζόταν για την επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα» την εκστρατεία δηλαδή της Γερμανίας ενάντια στη Σοβιετική Ένωση.
Την Κρήτη υπερασπίζονταν οι Έλληνες στρατιώτες που είχαν παραμείνει στο νησί καθώς και δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας (Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιωτικοί), που είχαν μεταφερθεί από την κατεχόμενη Ελλάδα.
Η συνολική δύναμη των Γερμανών που πήρε μέρος στην επιχείρηση «Ερμής» ανερχόταν σε 22.750 άνδρες (οι 14.000 ήταν αλεξιπτωτιστές), 1370 αεροπλάνα (πολεμικά και μεταγωγικά) και 70 πλοία, ενώ στην επιχείρηση συμμετείχαν και οι Ιταλοί με 3.000 στρατιώτες.
Η συνολική στρατιωτική δύναμη της Κρήτης ανερχόταν στους 43.000 άνδρες (11.500 Έλληνες και 31.500 Βρετανοί και Νεοζηλανδοί), αλλά με έναν απαρχαιωμένο εξοπλισμό.
Τρεις ήταν οι αρχικοί αντικειµενικοί στόχοι των Γερµανικώνδυνάµεων, τα αεροδρόµιαΜάλεµε, Ρεθύµνου και Ηρακλείου. Τα αεροδρόµια θα καταλαµβάνονταν από τους αλεξιπτωτιστές, για να χρησιµοποιηθούν στη συνέχεια για την µεταφορά ενισχύσεων και πολεµικού υλικού.
Η γερμανική επίθεση ξεκίνησε στις 8 το πρωί της 20ης Μαΐου 1941, με ρίψη αλεξιπτωτιστών σε δύο μέτωπα: στο αεροδρόμιο του Μάλεμε και στην ευρύτερη περιοχή των Χανίων. Τα πρώτα κύματα των αλεξιπτωτιστών αντιμετωπίστηκαν εύκολα από τους Νεοζηλανδούς και τους Έλληνες που υπεράσπιζαν το Μάλεμε. Στις μάχες αυτές είχαμε μεγάλος αριθμός αμάχων με ό,τι όπλο είχε στη διάθεσή του, από μαχαίρια ως όπλα από την εποχή της Κρητικής Επανάστασης. Κι αυτό ήταν που δεν είχαν υπολογίσει οι Γερμανοί επικεφαλής της επιχείρησης.
Θεώρησαν ότι θα τους υποδεχόνταν ως απελευθερωτές όπως έκαναν κι άλλοι λαοί κυρίως του ανατολικού μπλοκ.
Στις 4 το απόγευμα της 20ης Μαΐου νέο κύμα αλεξιπτωτιστών έπεσε στο Ρέθυμνο και μία ώρα αργότερα στο Ηράκλειο. Τώρα, οι μάχες διεξάγονταν σε τέσσερα μέτωπα: Χανιά, Μάλεμε, Ρέθυμνο και Ηράκλειο. Η πρώτη μέρα της Μάχης της Κρήτης έληξε με μεγάλες απώλειες για τους Γερμανούς και αβέβαια έκβαση.
Τα ξημερώματα της 21ης Μαΐου οι μάχες συνεχίσθηκαν με ιδιαίτερη σφοδρότητα και στα τέσσερα μέτωπα. Οι Γερμανοί επικεντρώθηκαν στην κατάληψη του αεροδρομίου του Μάλεμε, όπως ήταν ο πρωταρχικός τους στόχος και τα κατάφεραν προς το τέλος της ημέρας. Επωφελήθηκαν από την ασυνεννοησία στις τάξεις των Συμμάχων, αλλά υπέστησαν και πάλι μεγάλες απώλειες.
Η κατάληψη του αεροδρομίου ήταν στρατηγικής σημασίας για την εξέλιξη των επιχειρήσεων. Οι Γερμανοί άρχισαν να μεταφέρουν μεγάλες δυνάμεις από την Ελλάδα και με τον σύγχρονο οπλισμό που διέθεταν ήταν θέμα χρόνου η κυριαρχία τους στη Μεγαλόνησο. Στις 28 Μαΐου οι Γερμανοί είχαν απωθήσει τις συμμαχικές δυνάμεις προς τα νότια, καθιστώντας τον αγώνα τους μάταιο. Έτσι, το Λονδίνο αποφάσισε την απόσυρση των δυνάμεων της Κοινοπολιτείας από την Κρήτη και τη μεταφορά τους στην Αίγυπτο. Όσες μονάδες δεν τα κατάφεραν, παραδόθηκαν στους Γερμανούς. Πολλοί Έλληνες μαχητές και μαζί τους 500 Βρετανοί ανέβηκαν στα απρόσιτα βουνά της Κρήτης για να συνεχίσουν τον αγώνα. Την 1η Ιουνίου, με την παράδοση 5.000 μαχητών στα Σφακιά, έπεσε η αυλαία της Μάχης της Κρήτης.
Οι απώλειες για τους Συμμάχους ήταν: 3.500 νεκροί, 1.900 τραυματίες και 17.500 αιχμάλωτοι. Οι Γερμανοί, σύμφωνα με δικά τους στοιχεία, είχαν 3.986 νεκρούς και αγνοούμενους, 2.594 τραυματίες, ενώ έχασαν 370 αεροπλάνα. Σύμφωνα, όμως, με συμμαχικούς υπολογισμούς, οι γερμανικές απώλειες ξεπέρασαν τις 16.000. Μόνο οι νεκροί αλεξιπτωτιστές εκτιμούνται στους 8.000.
Η Μάχη στην Κρήτη ονομάστηκε και «Νεκροταφείο των Γερμανών αλεξιπτωτιστών», εξαιτίας των μεγάλων απωλειών τους, γεγονός που ανάγκασε τον Χίτλερ να διατάξει τον τερματισμό κάθε αεραποβατικής επιχείρησης στο μέλλον.
Στη σύγχρονη εποχή μετά τους Bαλκανικούς αγώνες ξεχωρίζουν δύο μεγάλα σύμβολα: Το ΟΧΙ των Ελλήνων στους Ιταλούς που οδήγησε στην πρώτη συμμαχική νίκη επί των δυνάμεων του φασισμού στα βουνά της Αλβανίας και η Μάχη της Κρήτης που αναπτέρωσε το ηθικό των σκλαβωμένων λαών της Ευρώπης, ντρόπιασε τις αήττητες έως τότε δυνάμεις της Βέρμαχτ και καθυστέρησε την εισβολή των Γερμανών στην πρώην Σoβιετική Ένωση που είχε σαν αποτέλεσμα να τους βρει ο χειμώνας και να τους σταματήσει μπροστά στην Μόσχα.
Η Μάχη της Κρήτης δεν αποτελεί μόνο ένα στρατιωτικό ιστορικό γεγονός αλλά κυρίως μια ολόκληρη Φιλοσοφία, ένα ηθικό Σύμβολο, μια πράξη που επανατοποθετεί τον Άνθρωπο στο βάθρο τoυ ημιθέου.
Ο άνθρωπος θα έπαυε να είναι ο άνθρωπος αν δεν υπήρχαν στιγμές όπως η Μάχη της Κρήτης για να μετρηθεί σαν ίσος προς ίσο με τον Δράκοντα γράφοντας τις σελίδες του βιβλίου της ιστορίας με πύρινα γράμματα: “Είμαι Άνθρωπος, είμαι Έλληνας, είμαι Κρητικός και γι αυτό πιο δυνατός απ όλες τις δυνάμεις του Κακού συνενωμένες, γιατί τελικά είμαι πνεύμα, είμαι Ιδέα, είμαι η βαθιά ανάγκη που έχει μέσα του κάθε άνθρωπος να είναι αυτός ο τελικός νικητής, όσες θυσίες θα χρειαστούν, φτάνει να μπορέσει να μείνει ως το τέλος Έλληνας, Κρητικός, Άνθρωπος με όλο το βάρος και το μεγαλείο της λέξης «Άνθρωπος.
Τιμή και δόξα στους νεκρούς ήρωες της Μάχης της Κρήτης.
Πηγές: Ιστορία του Νεοελληνικού Έθνους της Εκδοτικής Αθηνών.
Βικιπαίδεια
www.sansimera.gr
*Πρόεδρος της Κρητικής Αδελφότητας Βόλου το «ΑΡΚΑΔΙ»
