«Ψηφίδες Ιστορίας, «κτήμα τε ες αιεί».
Μέρος Β΄.
«…κατά το ανθρώπινον τοιούτων και παραπλησίων έσεσθαι»*.
Αγαπημένε μου Αναγνώστη, πάλι τα ίδια και τα ίδια θα μου πεις και ίσως αναλογιστείς: «Τη γνώμη των δυνατών ποιος θα μπορέσει να τη γυρίσει; Ποιος θα μπορέσει ν’ ακουστεί; Καθένας χωριστά ονειρεύεται και δεν ακούει το βραχνά των άλλων». Γνωρίζεις όμως, καλά ότι δεν έχουμε το δικαίωμα ούτε να σωπαίνουμε ούτε και να «ονειρευόμαστε χωριστά».
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία αναμοχλεύει στους μνήμονες όχι μόνο τα αδιέξοδα του πολέμου αλλά και τη διαχρονική καταπάτηση κάθε έννοιας δικαίου και διεθνούς νομιμότητας με την εισβολή και τους βομβαρδισμούς αμάχους από τους ποικιλόμορφους και διαχρονικούς Εισβολείς.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία επαναφέρει στη μνήμη πως την τουρκική εισβολή της 20ης Ιουλίου 1974, και την αντιμετώπιση που είχε από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε):
Α΄. Το Συμβούλιο Ασφαλείας ενέκρινε το ψήφισμα 353 (20 Ιουλίου 1974).
– Ανησυχώντας για την ανάγκη αποκατάστασης της συνταγματικής τάξης στην Κυπριακή Δημοκρατία, που εγκαθιδρύθηκε και κατέστη αντικείμενο εγγυήσεως με διεθνείς συνθήκες:
1.Καλεί όλα τα κράτη να σέβονται την κυριαρχία, ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου.
2. Καλεί όλα τα μέρη στην παρούσα σύγκρουση, ως πρώτο θέμα να καταπαύσουν το πυρ και ζητεί από όλα τα κράτη να ασκήσουν τη μέγιστη αυτοσυγκράτηση και να αποφεύγουν οποιαδήποτε ενέργεια που θα μπορούσε να επιδεινώσει περισσότερο την κατάσταση.
(Η Τουρκία δεν σέβεται την εκεχειρία και συνεχίζει της πολεμικές επιχειρήσεις. Από τις 23 Ιουλίου έως τις 13 Αυγούστου τα κατοχικά τουρκικά στρατεύματα κατέλαβαν όλη την Επαρχία της Κερύνειας και μέρος της Επαρχίας Λευκωσίας).
3.Απαιτεί άμεσο τερματισμό της ξένης στρατιωτικής επέμβασης στην Κυπριακή Δημοκρατία που αντίκειται στην παράγραφο 1.
……………………………..
Β΄. Η Γενική Συνέλευση με την Απόφαση 3212 (1 Νοεμβρίου 1974).
– Απαιτεί την άμεση και ταχεία αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από το έδαφος της Κύπρου.
– Ζητεί να επανέλθουν όλοι οι πρόσφυγες με ασφαλή τρόπο και το ταχύτερο δυνατό, στις εστίες τους.
(Ελήφθη με ψήφους 117 υπέρ, χωρίς αποχές και μάλιστα και με την ψήφο της Τουρκίας).
Γ΄. Το Συμβούλιο Ασφαλείας με την Απόφαση 365 (1 Δεκεμβρίου 1974).
– Υιοθετεί την Απόφαση 3212 της Γ.Σ.
– Εκφράζει ικανοποίηση, για το ότι η Απόφαση αυτή ελήφθη παμψηφεί.
– Ζητεί από τα Μέλη να εκτελέσουν την Απόφαση άμεσα.
Και ο τραγέλαφος σαράντα οκτώ (48) χρόνια μετά την τουρκική εισβολή και τη συνεχιζόμενη κατοχή ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) εκδίδει ψηφίσματα συμψηφισμού που ουσιαστικά επιβραβεύεται ο θύτης (ο τούρκος εισβολέας) και τιμωρείται το θύμα (η Κυπριακή Δημοκρατία. Και έτσι ο Εισβολέας του 1974, γίνεται ο διαμεσολαβητής για την «ειρήνευση» και ο Εγγυητής – Εισβολέας του 1974 προθυμοποιείται να εγγυηθεί και για την Ουκρανία. Ποιος ο ρόλος του Ο.Η.Ε.; Οι αρχές του Διεθνούς Δικαίου, του Καταστατικού Χάρτη του Ο.Η.Ε., της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου; Τι παραλογισμός ένα Κράτος – Μέλος του Ο.Η.Ε. να έχει εγγυητή. Να είναι προτεκτοράτο ενός άλλου κράτους! Παραλογισμός που έγινε αποδεκτός και στις Συνθήκες Ζυρίχης – Λονδίνου 1959). («… εφ’ όσον η κοινή ή συντονισμένη ενέργεια θα αποδεικνυόταν αδύνατη, κάθε μια των Εγγυητριών Δυνάμεων, Ελλάδα, Αγγλία, Τουρκία, επιφυλάσσει εις εαυτήν το δικαίωμα να ενεργεί με μόνο τρόπο την επαναφορά της καταστάσεως που δημιουργήθηκε με την παρούσα Συνθήκη». (άρθρο 4 εδ. 2 της Συνθήκης Εγγυήσεως». Με αποτέλεσμα την τουρκική εισβολή τον Ιούλιο του 1974 και την συνεχιζόμενη κατοχή του 38% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Και σήμερα πάλι ένοχοι – αθώοι, συνένοχοι – συναθώοι, αλλά συλλήβδην αδρανείς θεατές ενός νέου δράματος, ενός έργου παράλογου.
Αγαπημένε μου Αναγνώστη, οι συνομιλίες για ειρήνευση και σήμερα αλλά και διαχρονικά που είναι και ιστορική πραγματικότητα δεδομένη και δεν επιδέχεται εξωραϊσμούς ή ναι μεν αλλά, μας φέρνουν στη μνήμη τον «Διάλογο Μηλίων και Αθηναίων», που έγινε την Άνοιξη του 416 π.Χ. και τον οποίον καταγράφει ο Μέγιστος των Ιστορικών Θουκυδίδης στο Βιβλίο Ε΄84 – 113).
Αθηναίοι: «…δυνατά δε οι προύχοντες πράσσουσι και οι ασθενείς ξυγχωρούσιν».
(..ο ισχυρός με τη δύναμή του επιβάλλει και ο αδύναμος υποχωρεί όσο του επιβάλλει η αδυναμία του). (Ε΄89.1).
Μήλιοι: «Ώστε (δε) ησυχίαν άγοντες ημάς φίλους μεν είναι αντί πολεμίων, ξυμμάχους δε μηδετέρων, ουκ αν δέξαισθε»;
(Λοιπόν δεν δέχεστε να έχετε τη φιλία μας αντί της έχθρας μας, μένοντας ουδέτερη και να ζούμε ειρηνικά»); (Ε΄94.1).
Αθηναίοι: «Ου γαρ τοσούτον ημάς βλάπτει η έχθρα υμών όσον η φιλία μεν ασθενείας, το δε μίσος δυνάμεως παράδειγμα τοις αρχομένοις δηλουμένων».
(Δεν μας βλάπτει τόσο η έχθρα σας όσο η φιλία σας, η οποία θα ερμηνευόταν ως απόδειξη της αδυναμίας μας, ενώ η έχθρα σας (μίσος) είναι δείγμα της δύναμής μας, σε αυτούς που εξουσιάζουμε). (Ε΄95).
Αθηναίοι: «ηγούμεθα .. διά παντός υπό φύσεως αναγκαίας, ουν αν κρατή, …όντα δε παραλαβόντες και εσόμενον ες αιεί καταλεί-ψοντες..».
( … πιστεύουμε, …. έναν απόλυτο νόμο της φύσης: να επιβάλλουν πάντα την εξουσία τους, αν έχουν τη δύναμη να το επιτύχουν… τον βρήκαμε να ισχύει και τον ακολουθούμε, όπως θα τον ακολουθούν αιώνια όσοι μας διαδεχθούν ..). (Ε΄105.2).
Τι Ύβρις! Τι Άτη! «Δεν μας βλάπτει τόσο η έχθρα σας όσο η φιλία σας». Αλαζόνες (διαχρονικοί) με μοναδική μέριμνα να είναι η εξουσία, η κυριαρχία, ο αμοραλισμός, η ιταμότητα, η προπέτεια, ο κυνισμός, η απληστία, το χρήμα, ο πόλεμος, το αίμα,… και στο πυρ το εξώτερον η Ευνομία, η Δίκη, η Ειρήνη, η φιλία, η συνύπαρξη, η συνεργασία, η εμπιστοσύνη, ο διάλογος, …
Άξια μνημόνευσης είναι και η αντίληψη που έχουν οι Αθηναίοι για το αντίπαλο δέος, τους Σπαρτιάτες!
Αθηναίοι: «της δε Λακεδαιμονίοις δόξης, ην δε το αισχρόν δη βοηθήσειν υμίν πιστεύετε αυτούς μακαρίσαντες υμών το απειρόκακον ου ζηλούμεν το αφρόν».
(Όσο για την προσδοκία σας ότι οι Λακεδαιμόνιοι από αίσθημα τιμής θα έρθουν να σας βοηθήσουν, σας μακαρίζουμε για την απλοϊκότητα σας, αλλά δεν ζηλεύουμε την ανοησία σας). (Ε΄105.3).
Αθηναίοι: «Λακεδαιμόνιοι .. ξυνελών μάλιστ’ αν δηλώσειεν ότι επιφανέστατα ων ίσμεν τα μεν ηδέα καλά νομίζουσι, τα δε ξυμφέροντα δίκαια, ..».
(Οι Λακεδαιμόνιοι …..θα μπορούσαμε να πούμε ότι, από όλους τους άλλους ανθρώπους που ξέρουμε, αυτοί είναι που δείχνουν φανερά ότι θεωρούν έντιμο το ευχάριστο και δίκαιο το συμφέρον). (Ε΄105.4).
Αγαπημένε μου Αναγνώστη, οι Αθηναίοι με την καταστροφή της Μήλου εφάρμοσαν την πολιτική που στηρίζεται στο δίκαιο του ισχυρότερου. Και ο λόγος γιατί οι Μήλιοι ήθελαν να ζήσουν ελεύθεροι, ανεξάρτητοι και ουδέτεροι (αδέσμευτοι). Η καταστροφή της Μήλου, η σφαγή και το εξανδραποδισμός των κατοίκων της, έγιναν σύμβολα απάνθρωπης μεταχείρισης και όνειδος για την Αθήνα.
Η πράξη των Αθηναίων να σκοτώσουν, να συλλάβουν αιχμαλώτους και να πουλήσουν δούλους τα γυναικόπαιδα στιγμάτισε το κύρος τους αλλά και τους χάραξε ψυχικά. Και η αλαζονεία και η ύβρης των Αθηναίων, δώδεκα (12) χρόνια μετά τη δική τους καταστροφή στους Αιγός Ποταμούς, (404 π.Χ.) μετατράπηκε σε φόβο και αγωνία, όχι μόνο επειδή οι συνέπειες των πράξεών τους εναντίων των Μηλίων βάραιναν τη συνείδησή τους, αλλά μην πάθουν και οι ίδιοι όσα απάνθρωπα διέπραξαν. Και πλήρωσαν με τους πλέον ταπεινωτικούς όρους που τους επέβαλαν οι νικητές Σπαρτιάτες. Ουαί τοις ηττημένοις! (vae victis).
Συμπερασματικά βλέπουμε και στην περίπτωση των Μηλίων, όπως και στη σύγχρονη πραγματικότητα, από τη μια αντί της αιδούς και της δικαιοσύνης, να επικρατεί η βία και το δίκαιο του ισχυρού. Αντί των αρχών και των αξιών, να κυριαρχούν ο αμοραλισμός, ο κυνισμός, ο τυχοδιωκτισμός και η λογική του «είμαι δυνατός» και επιβάλλομαι, και από την άλλη η δύναμη της ηθικής που πηγάζει μέσα από το Δίκαιο και είναι φορτισμένη μέσα από το ρεαλισμό της ανθρωπιάς που είναι το συναίσθημα. Και εμείς τι κρατάμε από το έργο του Θουκυδίδη (κτήμα τε ες αιεί), το αιώνιο παράδειγμα της δίκαιης (ηθικής) αντίστασης του λαού ενός μικρού νησιού (Μήλος – Κύπρος ….) που διεκδικεί να είναι ελεύθερο, ανεξάρτητο…. φυσικά ενάντια στην ωμή βία και τις ορέξεις του ισχυρού!
Το δίκαιο του ισχυρού και τότε και τώρα! .. και η ιστορική αλήθεια!
*«…κατά το ανθρώπινον τοιούτων και παραπλησίων έσεσθαι».
(σύμφωνα με την ανθρώπινη φύση πρόκειται να επαναληφθούν στο μέλλον με τον ίδιο ή παρόμοιο τρόπο».΄(Α΄22&4).
Και η Ανθρωπότητα; Άλλοτε ή στην μια πλευρά «υλοποιώντας» την τρέλα της ματαιοδοξίας και της πλεονεξίας ή στην άλλη αποκρούοντας την τρέλα….. και «Γιε μου κρίμα στα Παλικάρια που φεύγουν και αλίμονο στις Μανάδες που μένουν»! μου είπε, πριν λίγες μέρες στην Κύπρο, με αναφορά στα γεγονότα της Ουκρανίας, Μητέρα Παιδικού Φίλου και Συμπολεμιστή, ο οποίος έπεσε μαχόμενος ενάντια στον τούρκο εισβολέα τον Ιούλιο του 1974. Ο σπαραγμός της Μάνας. Της Αγίας Μάνας! Για τούτο και η οφειλόμενη τιμή στη μνήμη της Αγιοχώματης Μάνας μου, στις Μανάδες της Γενιάς της (Φωτογραφίες) και σε όλες τις Μανάδες (μας) του Κόσμου!
ΑΔΑΜΟΣ Α. ΜΟΥΖΟΥΡΗΣ
Φιλόλογος – Ιστορικός
Πρόεδρος της Ένωσης
Κυπρίων Ν. Μαγνησίας
