Το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής έχει ως βασικό στόχο την όσο το δυνατόν πιο πιστή αποτύπωση της λαϊκής βούλησης στο αποτέλεσμα μίας εκλογικής αναμέτρησης. Σέβεται απολύτως τόσο την «αρχή της ισοτιμίας» της ψήφου καθενός πολίτη αλλά και αυτή της αναλογίας στην αντιπροσωπευτικότητα, έτσι κατανέμει τις έδρες ενός περιφερειακού, δημοτικού ή τοπικού συμβουλίου στους υποψηφίους συνδυασμούς, ανάλογα την εκλογικής επιρροή του καθενός. Με αυτό τον τρόπο, καταδεικνύεται και ο πολιτικός στόχος του συγκεκριμένου εκλογικού συστήματος, δηλαδή η αυθεντική εκπροσώπηση των πολιτικών και κοινωνικών ομάδων. Για τον λόγο αυτό, τα απολύτως αναλογικά εκλογικά συστήματα εντάσσονται στην κατηγορία των πιο ανόθευτων μεθόδων υπολογισμού του εκλογικού αποτελέσματος, αφού όχι μόνο συμβάλλουν στο να εκπροσωπείται στα κέντρα λήψεως των αποφάσεων κάθε συνδυασμός, που λαμβάνει έστω και ένα περιορισμένο ποσοστό των ψήφων των πολιτών ενός κράτους ή μιας τοπικής κοινωνίας, αλλά συνάμα τείνει να απουσιάζει από αυτά οποιαδήποτε αναντιστοιχία με τη βούληση του εκλογικού σώματος. Φυσικά παρόλα τα θετικά στοιχεία που μπορούμε να διακρίνουμε σε θεωρητικό επίπεδο, υπάρχουν και μειονεκτήματα που φαίνονται στην πράξη, ειδικά όταν δεν υπάρχει η κατάλληλη πολιτική κουλτούρα. Το βασικό επιχείρημα όσων εναντιώνονται στην απλή αναλογική είναι η δυσκολία στο σχηματισμό κυβέρνησης και η άρνηση συνεργασιών, που μπορεί να πραγματοποιηθούν με αθέμιτα ανταλλάγματα (όταν μιλάμε για εθνικές εκλογές) και δυσκολία στη λήψη αποφάσεων σε αυτοδιοικητικό επίπεδο με αποτέλεσμα την δυσλειτουργία. Προβλήματα που φυσικά υπάρχουν αλλά δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να τα αποφύγουμε με διαφοροποιήσεις στο εκλογικό σύστημα και δικλείδες ασφαλείας. Υπάρχει μεγάλη γκάμα από δικλείδες ασφαλείας και θα επανέλθουμε σε δεύτερο χρόνο για να αναφέρουμε μερικές από αυτές. Είναι βέβαιο και σε αυτό θα συμφωνήσουν οι περισσότεροι ότι οι τοπικοί άρχοντες και στον πρώτο αλλά και στο δεύτερο βαθμό αυτοδιοίκησης θα ήταν προτιμότερο να διοικούν τον τόπο τους με ευρύτερη αποδοχή και όχι με μία συμβατική πρωτιά από το δεύτερο συνδυασμό, όπως συνέβη στις τελευταίες εκλογές. Το καλύτερο θα ήταν το 50%+1, το οποίο προκύπτει συνήθως από τη δεύτερη Κυριακή. Οι πρόσφατες προφάσεις της κυβέρνησης περί ταλαιπωρίας των πολιτών μονάχα φαιδρές μπορούν να θεωρηθούν. Ο πολίτης σε μία δημοκρατία έχει δικαίωμα και συνάμα υποχρέωση να συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων και φυσικά να εκλέγει αυτούς που θεωρεί ότι τον αντιπροσωπεύουν με τον καλύτερο τρόπο. Επίσης, φαιδρό είναι το επιχείρημα για τη μείωση του κόστους. Δεν θα σκεφτούμε το κόστος σε μία δημοκρατική διαδικασία. Μπορούμε να εξοικονομήσουμε χρήματα στη χώρα μας από αλλού και όλοι το γνωρίζουμε αυτό. Ο απλός πολίτης συμμετέχει ήδη πολύ λίγο στη λήψη αποφάσεων και από την πολιτική ζωή για διάφορους λόγους αλλά σίγουρα δεν είναι ταλαιπωρία να συμμετέχει και στον δεύτερο γύρο. Το θέμα με την ηλεκτρονική ψηφοφορία είναι συζητήσιμο χωρίς να μην έχει και αυτό τα θέματα του. Και πέρα από αυτά να πούμε και κάτι νομίζω απολύτως στοιχειώδες. Δεν γίνεται σε αυτή τη χώρα να αλλάζουμε κατά το δοκούν και συνέχεια τα εκλογικά συστήματα αλλά και άλλα (π.χ φορολογικό).. Δεν γίνεται διότι έτσι χάνεται και η αξιοπιστία των συστημάτων και η εικόνα που βγαίνει προς τον απλό πολίτη είναι ότι όποιος κυβερνάει αλλάζει και τα πράγματα ανάλογα με το τι τον βολεύει την περίοδο εκείνη. Τελειώνοντας θα πω ότι η αναλογική (για να μην πω απλή) με δικλείδες ασφαλείας, ώστε οι περιφέρειες και οι δήμοι να λειτουργούν απρόσκοπτα χωρίς να γίνονται έρμαια σκοπιμοτήτων, είναι το καλύτερο σύστημα. Και φυσικά οι τοπικοί άρχοντες θα πρέπει να εκλέγονται με ένα ποσοστό που να εκπροσωπεί την πραγματική πλειοψηφία, έστω και στον β γύρο των εκλογών. Οι διαφωνίες μπορεί να είναι πολλές και με διάφορα σοβαρά επιχειρήματα αλλά θα ήταν ευχής έργον να ξεκινήσει ένας ανοιχτός, ειλικρινής διάλογος μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, ώστε να δημιουργήσουμε ένα σταθερό εκλογικό σύστημα που θα είναι αποτέλεσμα δημοκρατικού διαλόγου και όχι καιροσκοπισμού και μικροκομματισμού.
* Φιλόλογος, ΜSc Συστηματικής Φιλοσοφίας Α.Π.Θ., Υπεύθυνος Οργανωτικού ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής Μαγνησίας . Μέλος του Τομέα Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας ΠΑΣΟΚ-Κίνημα Αλλαγής
