Το πολιτικό μήνυμα της αριστείας

Του Δημήτρη Μποσνάκη

Η ανθρωπότητα έδωσε μακροχρόνιους αγώνες για να αναδείξει την έννοια της ατομικότητας, τη σημασία της προσωπικής επιλογής, την ατομική αξία, ως κριτήριο για την ανύψωση του ανθρώπου. Εξάλλου η έννοια του μοντέρνου εισήγαγε την προσωπική αισθητική στην τέχνη πέρα από την εξομοίωση του κλασικού, την προσωπική ερμηνεία των κοινωνικών υποθέσεων πέρα από την υποταγή στον κανόνα, τη ρήξη αντί της συγκατάθεσης στο “όλοι είμαστε ίδιοι σαν μια μεγάλη οικογένεια”. Η μοντέρνα εποχή καθιέρωσε την ισότητα και όχι την εξομοίωση, την συγκατάθεση σε ιδεολογικές θέσεις και ιδεολογικές αποκλίσεις και όχι την αγελοποίηση πίσω από τους χαλκευμένους κανόνες μιας αστικής ψευτο-ηθικής ή την αποτυχημένη Μαρξιστική συνταγή ότι αφού ο σκοπός είναι ίδιος άρα και τα μέσα πρέπει να είναι ίδια.
Το πολιτικό όν διαφέρει από το κοινωνικό ον. Πολιτική είναι η εξύψωση της ατομικής γνώμης, η αναζήτηση της ηγετικής ομάδας που θα επιβάλλει τους κανόνες των ίσων ευκαιριών, θα εμπνεύσει τις μάζες να ακολουθήσουν τα πρότυπα των κοινωνικά και παραγωγικά καταξιωμένων πολιτών. Κριτήριο της πολιτικής, και ιδιαίτερα της δημοκρατίας, υπήρξε πάντα το “αιέν αριστεύειν”.
Το “αιέν αριστεύειν” συμβολίζει το διαρκή αγώνα για διάκριση. Αντιπροσωπεύει την κοινωνία που δίνει τις δυνατότητες στον καθένα, που θέλει να είναι και να θεωρείται ελεύθερος, να επιδεικνύει την αξία της σκέψης του και να συνεισφέρει στο πνευματικό οικοδόμημα της κοινωνίας. Συνιστά μια πορεία εξέλιξης και μάλιστα χωρίς τον κομφορμισμό της σύγχρονης οικονομίας που θέλει τον πολίτη εξαπατημένο καταναλωτή, που προσμένει την εύνοια της τύχης για να διακριθεί. Η αριστεία έδειχνε πάντα τη δυνατότητα του ατόμου να κατακτήσει τη διάκριση κοντρα στην εξομοίωση και στη δεδομένη ταξική διαστρωμάτωση. Ήταν ένα στοιχείο ανατροπής. Η δημοκρατία είναι σύμφυτη με τον υγιή ανταγωνισμό. Προστατεύει την ατομικότητα. Δίνει τη δυνατότητα σε όποιον διακρίνεται, να σταδιοδρομήσει σε ένα δημόσιο φορέα και παραπέρα σε ένα δημόσιο αξίωμα.
Η έννοια της τύχης οδηγεί από την δημοκρατική “ενός ανδρός αρχή “ στη μηχανιστική “κανενός ανδρός αρχή”. Η ατομική βούληση γίνεται μηχανή παραγωγής ομοιωμάτων. Η τύχη και η κοινωνική εξομοίωση δεν υπήρξαν ποτέ ιδιότητες της δημοκρατίας, αλλά μάλλον των τυραννικών και ολοκληρωτικών πολιτευμάτων. Η τύχη ανατρέπει τον κώδικα των αξιών, υπονομεύει την κοινωνική πρόοδο και τους πολιτικούς αγώνες. Ο άνθρωπος που προσδοκά την εύνοια της τύχης φοβάται τον ανταγωνισμό, υπονομεύει τους κανόνες, είναι καχύποπτος απέναντι στην πρόοδο, βολεύεται με την ένταξή του σε μια ομάδα εξουσίας που δρα σε βάρος των ικανών. Η έννοια της εργασίας είναι βασική αρχή της πολιτικής, καθώς συνιστά τη συνεργασία των ανθρώπων για να βελτιώσουν τις συνθήκες της φυσικής ζωής. Η πίστη στην τύχη ανατρέπει την ηθική της εργασίας, την ομαδική εργασία με έναν κοινό στόχο. Το ίδιο αποτέλεσμα έχει και η κοινωνική εξομοίωση. Είναι μια πλαστογράφηση της δημοκρατίας, με κίβδηλες δημαγωγικές και λαϊκιστικές αναφορές που διαρκούν μέχρι την πρώτη κοινωνική κρίση ή την πρώτη ευκαιρία προόδου. Εκτός αν ένα καθεστώς υπονομεύει τις δυνατότητες προόδου, για να συντηρήσει τις συνθήκες εξομοίωσης των πολιτών.
Αντίθετα, η αριστεία είναι ο στόχος γύρω από τον οποίο συσπειρώνεται μια κοινωνική ομάδα, δεν είναι το έπαθλο του ενός σε βάρος των άλλων. Έχει τη συγκατάθεση του συνόλου που αναζητεί ένα πρότυπο, έναν ηγέτη. Η αναίρεση της αριστείας είναι αναίρεση της αξίας του ηγέτη, τυφλή υπακοή στους “γραπτούς και δοσμένους κανόνες”. Ισχύει για τις φανατικές θρησκευτικές κοινότητες ή για το υποκατάστατό τους, τις φανατικές Μαρξιστικές κοινωνίες. Ενίοτε χρησιμοποιείται και από τριτοκοσμικές δικτατορίες. Όμως το “Μαρξιστικό αφήγημα” για ομοιόμορφη συμπεριφορά, για κοινά συμφέροντα, για το αόρατο χέρι που ρυθμίζει τις τύχες των ανθρώπων, κατέληξε πάντα να εξυπηρετεί τη φιλελεύθερη κοινωνία, το φιλελεύθερο αφήγημα. Η κοινωνία πάντα ήθελε ένα κράτος με συγκροτημένη δομή, με σταθερή ιεραρχία, δομημένη σε δημοκρατικές αρχές. Αυτό το θέλουν περισσότερο οι λαϊκές τάξεις. Αυτές είναι που αναζητούν το πρότυπο του ηγέτη. Ο Μαρξ πίστευε ότι τα μαζικά κινήματα θα φέρουν την αποδυνάμωση της κεντρικής εξουσίας, του κράτους. Η ιστορία απέδειξε το αντίθετο. Εκεί όπου κατέρρευσαν τα μαρξιστικά καθεστώτα, επιβλήθηκε η πιο συγκεντρωτική και στιβαρή παρουσία του κράτους (βλέπε σημερινή “ Δημοκρατία της Ρωσίας”).
Το ίδιο θα συμβεί με την προσπάθεια απαξίωσης της αριστείας. Θα φέρει την πιο συγκεντρωτική και στιβαρή επικέντρωση στις παραδοσιακές αξίες του κράτους και του έθνους. Η ιστορία φυλάσσει για τον εαυτό της την τελευταία λέξη.

Εγγραφείτε στην ομάδα Magnesianews στο Viber για να λαμβάνετε ενημερώσεις.
Ακολουθήστε τη ροή Magnesianews στο Google News και μείνετε σε επαφή με ότι συμβαίνει.