Κάποιοι εξακολουθούν να μασάνε την ίδια καραμέλα. Η κοινωνία φταίει για όλα. Η κοινωνία είναι ένοχη για κάθε εμφανιζόμενο αρνητικό φαινόμενο που ταλαιπωρεί τα μέλη της.
Ποια είναι όμως εν τέλει η «κοινωνία» που φταίει για όλα; Η κοινωνία είσαι εσύ που διαβάζεις αυτό το κείμενο, είμαι εγώ που γράφω αυτές τις λέξεις, είναι ο διπλανός μας, που ακούει μουσική στο λεωφορείο και κοιτάει από το παράθυρο. Δεν είναι μία αφηρημένη έννοια. Αποτελείται από άτομα που δρουν, αντιδρούν και συνθέτουν και το κάθε ένα ξεχωριστά είναι υπεύθυνο για τις πράξεις του και για την πορεία του, είτε αυτή είναι θετική, είτε αρνητική.
Αν δεν γίνει αποδεκτή αυτή η θεμελιώδης αρχή για τη σύνθεση της κοινωνίας, αν δεν επιμερισθούν στο άτομο οι πραγματικές του ευθύνες, τότε μονίμως θα πνίγονται τα κοινωνικά προβλήματα στο βυθό της συλλογικής ευθύνης, σ’ αυτόν τον καλοστημένο μηχανισμό χειραγώγησης και νάρκωσης του ανθρώπου. Σ’ αυτήν την απάτη που ξεκινά ουσιαστικά από τον κάθε υπεύθυνο που δεν κάνει σωστά αυτό, για το οποίο η κοινωνία τον έχει ορίσει. Από τον κάθε υπεύθυνο που πολύ απλά «δεν κάνει τη δουλειά του».
Κατ’ αυτόν τον τρόπο, κατηγορείται η κοινωνία ότι «μαζί τα φάγαμε», ότι «όλοι φταίμε για το bullying» και τα μέλη της αισθάνονται μία πρόσκαιρη ενοχή που τα απωθεί από την ανάδειξη των πραγματικών υπαίτιων. Αφού είσαι και ο ίδιος φταίχτης ως «κοινωνία», πώς θα ζητήσεις την καταδίκη αυτών που πραγματικά φταίνε;
Όταν μία οικογένεια, αναθρέφει ένα παιδί – κάφρο, ποιος φταίει; Έχετε αμέσως απάντηση, φαντάζομαι: φταίει η οικονομική κρίση, φταίει η έλλειψη παιδείας και λοιπές γενικεύσεις που γράφαμε στην έκθεση ιδεών του Λυκείου. Ο φτωχός όμως δεν είναι απαραίτητα και εκφοβιστής. Ο αμόρφωτος δεν είναι απαραίτητα και εγκληματίας. Η βία δε γνωρίζει τάξεις.
Φταίει λοιπόν η συγκεκριμένη οικογένεια, οι συγκεκριμένοι γονείς. Όταν το παιδί σου, χτυπάει, βρίζει ή βανδαλίζει, κι εσύ το θεωρείς φυσικό, ή το προδιαθέτεις σε τέτοιες συμπεριφορές, σε καμία περίπτωση δε φταίει η κοινωνία, ούτε η οικονομική κρίση, ούτε το μορφωτικό σου επίπεδο. Φταις εσύ. Αποκλειστικά. Και δε θα έπρεπε να έχεις αυτό το παιδί υπό την επιμέλειά σου.
Όταν ως γονιός στέλνεις το παιδί σου στο σχολείο, περιμένεις ότι θα το πάρεις από εκεί στο σχόλασμα, σώο και αρτιμελές. Αυτή δεν είναι απαίτηση προς την κοινωνία. Είναι πρώτα απαίτηση προς τους εκπαιδευτικούς, τους αρμόδιους για τη μόρφωση και την προστασία του παιδιού σου. Αν ο εκπαιδευτικός δε μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλειά του, αν δε μπορεί να επιβάλει την τάξη μέσα στο σχολείο, είτε γιατί είναι ανίκανος, είτε γιατί βαριέται, φταίει αποκλειστικά και μόνο αυτός. Και ναι, θα έπρεπε ή να διορθωθεί ή να μείνει άνεργος. Δεν υπάρχει μέση λύση. Πάνω λοιπόν από τη συλλογική «ευθύνη» στέκεται η ατομική. Δε θέλω να ξανακούσω την καραμέλα της «κοινωνίας». Θέλω να κάνω κριτική πρώτα στον εαυτό μου κι έπειτα σε όλους αυτούς που έχουν ορισθεί να κάνουν σωστά μία δουλειά και αποτυγχάνουν.
Η κοινωνία αποτελείται από εμάς, χρήσιμους και άχρηστους πολίτες. Στείλε τον πολιτικό εκεί που του αξίζει. Απαίτησε από το δάσκαλο να κάνει τη δουλειά του, ή να πάει σπίτι του, κάνε κάτι ουσιαστικό και πρακτικό για να διορθωθούν οι ανίκανοι «υπεύθυνοι». Και τότε θα δεις πόσο φταίει η κοινωνία για τα αρνητικά φαινόμενα.
Η κοινωνία είσαι εσύ, είμαι εγώ, και είναι δική μας ευθύνη η εύρυθμη λειτουργία της.
