Πολύς λόγος γίνεται για τα προβλήματα της χώρας και το πώς μπορούν να λυθούν. Ψάχνοντας τις ρίζες του κακού, αρκετοί προσδιόρισαν ως μία από της αιτίες την αναξιοκρατία στην πολιτική ζωή της χώρας και κατ’ επέκταση σε όλους τους τομείς της ελληνικής κοινωνίας. Πιο λιανά, πιστεύουμε ότι ορδές ανάξιων, κυρίως μέσω κομματικών ή προσωπικών εξυπηρετήσεων, καταλαμβάνουν τις διαθέσιμες θέσεις σε όλα τα επίπεδα, αφήνοντας έτσι εκτός παιχνιδιού όσους ικανότερους μπορούσαν να προσφέρουν το κάτι παραπάνω. Και όσοι μπήκαν κάπου, είναι κατ’ ανάγκη κατώτεροι των απαιτήσεων; Σίγουρα όχι.
Όμως όταν αυτή η πεποίθηση είναι εδραιωμένη παντού, είναι δύσκολο να τη χτυπήσεις μόνος σου. Αναγκαστικά λοιπόν χορεύεις και εσύ στον σκοπό που σου παίζουν και δεν το πολυσυζητάς. Έχοντας όμως καταλάβει ότι δεν μπορούμε συνεχίσουμε σαν κοινωνία με τα ίδια μυαλά, όλο και περισσότεροι ζητούν μεταξύ άλλων και την εφαρμογή της αξιοκρατίας σε όλους τους τομείς. Και είναι κακό να αναζητάς την αξιοκρατία; Προφανώς όχι. Είναι αναμφίβολο ότι όταν θέλουμε μεγιστοποίηση της απόδοσης για το σύνολο της κοινωνίας, ένας τρόπος για να το καταφέρουμε είναι να αναλάβουν οι αξιότεροι όλων.
Όμως στην περίπτωση των Ελλήνων σίγουρα υπάρχει ένα άλλο πρόβλημα κρυμμένο σε αυτό το θέμα. Αν παρατηρήσουμε λίγο καλύτερα τους γύρω μας αλλά και τους εαυτούς μας αναπολώντας αντίστοιχες περιπτώσεις, θα συνειδητοποιήσουμε ότι μπορούμε εύκολα να υιοθετήσουμε την ιδέα της αξιοκρατίας, γιατί τις περισσότερες φορές έχουμε στο βάθος του μυαλού μας ότι εμείς είμαστε οι αξιότεροι (ή τα παιδιά μας ή ο συγγενής μας ή ο φίλος μας) και ότι κάποιος άλλος μας έφαγε την θέση! Δεν μπορούμε να χωνέψουμε ότι αυτός ο άλλος μπορεί πραγματικά να είναι καλύτερος π.χ. εργαζόμενος, αθλητής ή πολιτικός. Βρίσκουμε χίλιες δυο δικαιολογίες, όπως το ότι ο διαιτητής είναι πουλημένος, αυτή του έκανε τα γλυκά μάτια για να πάρει προαγωγή ή ο πατέρας του καλόπιασε τον διευθυντή για καλύτερο βαθμό. Έτσι, χωρίς να αξιολογήσουμε πρώτα εάν φταίμε, καταλήγουμε να προσπαθούμε με νύχια και με δόντια να επιβληθούμε, πολλές φορές εις βάρος του συνόλου (είτε λέγεται επιχείρηση, είτε κοινωνία, είτε ομάδα).
Επιπλέον, οδηγούμαστε στο να καταδικάζουμε και τους εαυτούς μας στη μετριότητα, καθώς θεωρούμε ότι δεν χρειάζεται να βελτιωθούμε. Τέλος, όταν πιστεύουμε ότι είμαστε οι καλύτεροι σε κάτι, δεν αναζητούμε αυτούς που είναι πραγματικά καλύτεροι, να τους ζητήσουμε να αφήσουν τους καναπέδες τους και να ηγηθούν της ομάδας μας. Δεν φτάνει λοιπόν να φερόμαστε μόνο σαν πομποί μιας ιδέας, αλλά θα πρέπει να είμαστε πρώτα απ’ όλα και οι ισχυρότεροι δέκτες της, ακόμα και όταν, σε αρχικό στάδιο, φαίνεται ότι μας βγάζει από τη βολή μας.
