Με τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821 ο αναστοχασμός πάνω στην ιστορία φαντάζει Η Ελληνική Επανάσταση δεν ξέσπασε ξαφνικά. Είναι απότοκος μιας σειράς ιδεολογικών ζυμώσεων και αυτό δεν πρέπει να το λησμονούμε θυμούμενοι μόνο το στρατιωτικό σκέλος της και τους οπλαρχηγούς της μεταξύ των οποίων ο Κολοκοτρώνης κατέχει σημαντική θέση αλλά λησμονούνται άλλοι εξίσου σημαντικοί και φυσικά ξεχνιούνται οι Έμποροι και ο ρόλος της Φ.Ε. ή οι Λόγιοι όπως ο Κοραής με το Λόγιο Ερμή και τη δημιουργία εθνικής συνείδησης. Στην περιοχή μας μάλιστα ο Περραιβός και ο Γαζής ήταν από τους μυημένους από την αρχή στη Φιλική Εταιρεία όπως μας πληροφορεί και ο Κορδάτος στην Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας. Μάλιστα οι πηγές λένε ότι ο δύο και πλέον χρόνια μετά την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας, στις αρχές του 1817, εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας δυο ήταν οι μυημένοι στην Φ.Ε. «ο Ξάνθος στην Κωνσταντινούπολη και ο Άνθιμος Γαζής στις Μηλιές του Πηλίου» Ο ίδιος ο Υψηλάντης αναθέτει το Σεπτέμβριο του 1820 στον Γαζή να πάει στα νησιά στην Ύδρα, στις Σπέτσες και στα Ψαρά που είχαν μεγάλο στόλο και να μυήσει τους Κουντουριώτηδες στην Ύδρα στον αγώνα. Και να τους πείσει να ενταχθούν στον αγώνα γιατί αλλιώς οι Τούρκοι θα κυριαρχούσαν στο Αιγαίο και ο Μοριάς, η Εύβοια και η Ανατολική Θεσσαλία θα αποκλείονταν. Ο δε Περραιβός είχε διαταχθεί να περιοδεύσει στην Πελοπόννησο και να δει αν τα κάστρα άντεχαν και αν οι προύχοντες και ο ανώτερος κλήρος είναι αποφασισμένοι να ξεσηκωθούν.
Από το 1770 περίπου μέχρι το 1821 επιχειρήθηκε να ενδυθεί η Επανάσταση με το ιδεολογικό της σκέλος το μπόλιασμα των ιδεών του διαφωτισμού που κυριαρχούσαν στο Παρίσι με τις ιδέες για λευτεριά, καθώς και η προσέγγιση του έθνους ως «φαντασιακής κοινότητας» με τα γραπτά του Ρήγα Βελεστινλή και τη δημιουργία της Φιλικής Εταιρείας που αποτελείτο από μερικούς εμπόρους αρχικά. Το κήρυγμα της εξαπλώθηκε προς τα πάνω δηλ. σε ορισμένους προύχοντες, ιεράρχες, Φαναριώτες όπως και προς τα κάτω η Ελληνική Επανάσταση κινητοποίησε και τα φτωχά κοινωνικά στρώματα, τους «ραγιάδες» αγρότες που δεινοπαθούσαν κάτω από τον Τούρκο δυνάστη. Ενώ στην Ευρώπη οποιαδήποτε σπίθα επαναστατική καταπνιγόταν από την Ιερή Συμμαχία μια και η Ιταλία και η Ιβηρική χερσόνησος υπό τη σκιά της Γαλλικής Επανάστασης επιχειρούσαν τις δικές τους εξεγέρσεις. Εν τέλει η Ελληνική Επανάσταση χαιρετίστηκε ως μια νέα Ελπίδα για Ελευθερία και τη Δημοκρατία μια και ας μην ξεχνάμε ότι έχουμε και τρία Συντάγματα του Εθνικοαπελευθερωτικού Αγώνα που περιλαμβάνουν πολλές από τις Επαναστατικές Ιδέες της εποχής.
Για μένα προσωπικά οι εορτασμοί των 200 χρόνων της Επανάστασης θα έπρεπε να έχουν το πρόσημο του αναστοχασμού, της κατανόησης πτυχών που έχουν μείνει στο σκοτάδι και την ανάδειξη του ρόλου όλων των εμπλεκομένων. Καλόν εστί να δούμε ποιος ήταν ο πραγματικός ρόλος των Μεγάλων Δυνάμεων στην Επανάσταση. Σημαντική παρακαταθήκη για την περιοχή το έργο του Γ, Κορδάτου το οποίο βέβαια θέλει κι αυτό τους μελετητές του για να αναδειχτεί. Αυτό σημαίνει διατηρώ τη μνήμη της Επανάστασης ερμηνεύω και κατανοώ την Ιστορία μου και στα χνάρια της βαδίζω στο μέλλον.
