Βλέποντας το πρωθυπουργό να πανηγυρίζει για το χρέος ειλικρινά προβληματίστηκα για το πόσο σανό πιστεύει ότι μπορεί να φάει ο Ελληνικός λαός. Για μένα, ο Αλέξης Τσίπρας είναι ένας άνθρωπος που διοικεί με νοοτροπία καφενείου και χαρακτηρίζεται από απύθμενο θράσσος. Η ρύθμιση που πέτυχε η περήφανη διαπραγμάτευση για το χρέος είναι μία τρύπα στο νερό και θα εξηγήσω ευθύς αμέσως τι εννοώ. Τα αποτελέσματα της διαπραγμάτευσης ήταν τα εξής:
1. Επιμήκυνση κατά 10 χρόνια των δανείων του 2ου μνημονίου (EFSF) κατά 10 χρόνια. Τα δάνεια αυτά φτάνουν κοντά στα 96 δις ευρώ δηλαδή το 1/3 του χρέους και επομένως στο σύνολο των δανείων η μέση επιμήκυνση φτάνει τα 3 χρόνια σε δάνεια που έχουν ορίζοντα πάνω από 25 χρόνια…. Επιτυχία δε το λές
2. Τη παράταση της περιόδου χάριτος κατά 10 επιπλέον χρόνια των δανείων του EFSF. Δηλαδή αυτά αρχίζουν να πληρώνονται το 2033 από το 2023 που ήταν μέχρι τώρα. Προσοχή τα τοκοχρεωλύσια «πάνε» πιο πίσω, δεν χαρίζονται.
3. Κατάργηση της αύξησης του επιτοκίου ως πέναλτι στα προαναφερθέντα δάνεια που όμως έχει πολύ μικρό αντίκτυπο στο «ταμειακό profile» των δανειακών μας υποχρεώσεων.
4. Την επιστροφή των κερδών από τα Ελληνικά ομόλογα από τις αποπληρωμές τους στις κεντρικές τράπεζες μόνο όμως μέχρι το 2022 και αφού τα είχαμε καταργήσει μόνοι μας επί Γιάνη Βαρουφάκη στη γνωστή υπερήφανη διαπραγμάτευση καθώς ο Γιάνης και ο Αλέξης ήταν εξαιρετικά large.
5. Την επικαιροποίηση των τερατωδών πρωτογενών πλεονασμάτων της τάξης του 3.5% για μέχρι το 2022. Για την περίοδο από το 2023-2060 οι άνθρωποι της λιτότητας συμφώνησαν για πλεόνασμα της τάξης 2.2%. Το συμπέρασμα είναι ότι και το εγγόνι μου θα δει λιτότητα….
6. Σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα συμφωνήθηκε ότι οι χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας δεν θα ξεπερνάνε το 15% του ΑΕΠ ενώ μετά αυτές θα φτάνουν μέχρι και το 20% του ΑΕΠ. Για την ιστορία, μετά από την υπερφορολόγηση του 2017, τα έσοδα έφτασαν στα 47.5 δις ευρώ δηλαδή φτάνουν το 26% του ΑΕΠ….Το 80% των εσόδων θα πηγαίνουν σε αποπληρωμές δανείων δημιουργώντας τη τέλεια αποικία χρέους…
7. Η εξασφάλιση της δόσης της 4ης αξιολόγησης η οποία φτάνει τα 15 δις ευρώ θα είναι δυστυχώς κουτσουρεμένη. Η δόση έπρεπε να φτάνει ένα ποσό άνω των 20 δις ευρώ. Από τα 15 δις ευρώ τα 9.6 δις ευρώ θα πάνει για να χτιστεί ένα μαξιλάρι 24.1 δις ευρώ για την εξασφάλιση των μελλοντικών δόσεων του χρέους ενώ τα υπόλοιπα θα πάνε για τις τρέχουσες δανειακές ανάγκες. Ο πολύπαθος ιδιωτικός τομέας δεν θα πάρει τίποτα…
8. Επισφραγίστηκαν όλες αυτές οι δεσμεύσεις του 4ου μνημονίου όπως η περικοπή των συντάξεων και η μείωση του αφορολογήτου, τη μείωση των επιδομάτων, προσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με τις εμπορικές καθώς και την επίσπευση των πλειστηριασμών, επειδή στην κυβέρνηση είναι αριστεροί και όχι βλάκες…
Η επιμήκυνση της δανειακής σύμβασης είναι ελάχιστη ενώ κατά τον τωρινό πρωθυπουργό αυτή ήταν σαν το σκοινί για το κρεμασμένο, απλά σφίγγει το λαιμό περισσότερο (χρονικά εννοούσε προφανώς). Η περίοδος χάριτος μπορεί να αυξήθηκε όμως αυτή για να έχει νόημα θα πρέπει πρώτον η οικονομία να τρέχει με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και παράλληλα να γίνουν όλες οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Έτσι όπως τα κανονίσαν τις κυβέρνησης το μόνο που θα καταφέρουμε είναι να έχουμε μετά την περίοδο χάριτος μόνο ένα 6-7% του ΑΕΠ για κοινωνικές παροχές καθώς το υπόλοιπο 20% θα πηγαίνει στα τοκοχρεωλύσια…
Οι κεφαλαιακά κέρδη των Ελληνικών ομολόγων από τις Ευρωπαϊκές τράπεζες θα είναι μόνο μέχρι το 2022, γεγονός που περιορίζει το όποιο απολεσθέν όφελος για το μέλλον. Παράλληλα τα υπερμεγέθη πρωτογενή πλεονάσματα περιορίζουν την αναπτυξιακή πορεία της χώρας στο διηνεκές καθώς η λιτότητα θα φτάσει μέχρι το 2060.
Τελικά, η ρύθμιση για το χρέος συνοδεύτηκε από επικαιροποιήσεις των μέτρων λιτότητας γιατί προφανώς οι θεσμοί έβλεπαν τη κυβέρνηση να μιλάει για μέτρα και αντίμετρα και να ρίχνει στάχτη στα μάτια των πολιτών και σκέφτηκε ότι μία επαναψήφισή τους θα επανέφερε τη κυβέρνηση με τη πραγματικότητα. Τέλος η δόση της τελευταίας αξιολόγησης κατευθύνθηκε για τη δημιουργία περίσσειας ρευστότητας και αποπληρωμής των τωρινών δόσεων των δανείων, δηλαδή τα λεφτά είτε θα πάνε σε αυτούς που μας δανείζουν είτε είναι ήδη δεσμευμένα για τις άμεσες πληρωμές τοκοχρεωλυσίων, για το ταλαίπωρο ιδιωτικό τομέα όμως τίποτα…
Όπως είναι προφανές, η κυβέρνηση τα έκανε ολίγον «θάλασσα», και εδώ φυσικά μπαίνει η ερώτηση τι μπορούσε να κάνει καλύτερο, και για αυτό ενδεικτικά αναφέρω:
1. Χαμηλότερα επιτόκια για το σύνολο των δανείων του επίσημου φορέα
2. Ρήτρες αποπληρωμής τοκοχρεωλυσίων σχετιζόμενες με την ανάπτυξη του ΑΕΠ
3. Ρήτρες απομείωσης χρέους συνδεόμενες με αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις
4. Μικρότερα τοκοχρεωλύσια από το αυτό του 20% του ΑΕΠ
5. Συμφωνία με γνώμονα την σωστή διαχείριση των δημοσίων εξόδων συνδυασμένη με μείωση των φορολογικών συντελεστών
Έτσι καταλήξαμε από το go back κυρία Μέρκελ και το σκίσιμο των μνημονίων μέρα μεσημέρι με μονομερή ενέργεια καταλήξαμε στη λιτότητα για σαράντα χρόνια οδηγώντας το πρωθυπουργό μας σε αποδοχή της αστικού τύπου ενδυμασίας. Η ερώτηση λοιπόν είναι απλή και λογική: Αλέξη μου, τι γραβάτα τι την ήθελες;
* Ο κ. Νικήτας Παπαντωνίου-Καρτάλης είναι πρώην CFO της Nobacco και αναλυτής της Eurobank και νυν σύμβουλος στο ΕΒΕΑ και καθηγητής-επιχειρηματίας στην εταιρεία Διακρότημα , πολιτικό στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας, που έχει περάσει από τη διαδικασία του Μητρώου Πολιτικών Στελεχών μετέχοντας στις επιτροπές Οικονομίας, Ανάπτυξης και Ενέργειας.
Ο κ. Νικήτας Παπαντωνίου είναι πτυχιούχος φυσικός με μεταπτυχιακές σπουδές στα εφαρμοσμένα μαθηματικά, τα χρηματοοικονομικά-διοίκηση καθώς και στο marketing management ενώ μεταξύ άλλων έχει πιστοποίηση σε IFRS λογιστικά πρότυπα.
