Η κλιματική αλλαγή έχει άμεσες συνέπειες στην υγεία του εργαζόμενου, στην παραγωγικότητά του και αυτομάτως στην οικονομία της εκάστοτε χώρας, σύμφωνα με τα στοιχεία της νέας μελέτης της ερευνητικής ομάδας FAME Lab.
Συνέντευξη στον Ηλία Κουτσερή
Τα στοιχεία αυτά επικοινώνησε ο Δρ. Ανδρέας Φλουρής, Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Επισκέπτης Καθηγητής στην Περιβαλλοντική Ιατρική στο Τμήμα Κινησιολογίας του Πανεπιστημίου της Ottawa, καθώς και ιδρυτής της ερευνητικής ομάδας FAME Lab, στο Ράδιο ΕΝΑ και στη ΜΑΓΝΗΣΙΑ. Μάλιστα, εφιστά την προσοχή για ένα βιωσιμότερο τρόπο ζωής, καθώς διαφορετικά οι συνέπειες στη ζωή μας, αλλά και στην οικονομία, θα είναι μη αναστρέψιμες.
Σχετικά με την κλιματική αλλαγή, κάτι που δεν σκεφτόμαστε, είναι ότι επηρεάζει και την υγεία των εργαζομένων, όπως με δουλειές με έκθεση στον καύσωνα το καλοκαίρι ή στο υπερβολικό κρύο τον χειμώνα. Είναι κάτι το οποίο μελετάτε στο εργαστήριο;
Ακριβώς. Μας ενδιαφέρουν οι επιπτώσεις στην υγεία, επειδή αυτές μεταφράζονται και σε επιπτώσεις στην οικονομία. Φυσικά, μελετάμε και το πώς η θερμοκρασία του περιβάλλοντος επηρεάζει την παραγωγικότητα των εργαζομένων. Οι βέλτιστες θερμοκρασίες για να εργάζεται σωματικά δραστήρια ένας άνθρωπος είναι μεταξύ 15 και 20 βαθμών Κελσίου. Όταν βέβαια, κάνουμε καθιστική εργασία οι θερμοκρασίες αρχίζουν και ανεβαίνουν, μεταξύ 22 και 25 βαθμών Κελσίου. Με χαμηλότερες από αυτές τις θερμοκρασίες ή υψηλότερες υπάρχουν σημαντικές μειώσεις στην παραγωγικότητα. Μιας και είναι χειμώνας τώρα, με χαμηλές θερμοκρασίες που φτάνουν έως και τους 0 βαθμούς Κελσίου, η μείωση της παραγωγικότητας είναι έντονη, έως και 15%.
Πέρα από τις σωματικές επιπτώσεις, αναφέρατε ότι υπάρχουν και οικονομικές. Αυτό έχει μελετηθεί, και αν ναι, τι έδειξαν τα αποτελέσματα; Επηρεάζει αρνητικά την οικονομία της χώρας η αύξηση των θερμοκρασιών και κατ’ επέκταση η μείωση της παραγωγικότητας;
Ναι, βεβαίως! Σε ανάλυση την οποία έχουμε κάνει, αποδείχτηκε ότι περίπου στο μισό με 1% του ΑΕΠ το χάνουμε κάθε χρόνο, εξαιτίας της απώλειας παραγωγικότητας, επειδή κάνει υπερβολικό κρύο κάποιες συγκεκριμένες ημέρες του χρόνου.
Άρα, αν αυτό το αναγάγουμε σε μελλοντικές προβλέψεις και αν δεν βελτιωθεί το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής, θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε μεγαλύτερα προβλήματα;
Ακριβώς! Οι περισσότεροι από εμάς έχουν την πεποίθηση ότι η κλιματική αλλαγή σχετίζεται μόνο με την ζέστη, ενώ δεν είναι έτσι. Αυτό που αυξάνεται είναι η ύπαρξη ακραίων καιρικών φαινομένων. Στην ουσία το να αυξάνεται η θερμοκρασία κατά μισό βαθμό Κελσίου δεν είναι σημαντικό γεγονός. Το πρόβλημα είναι στα ακραία φαινόμενα, όπως ο καύσωνας το καλοκαίρι και οι πάρα πολύ κρύες μέρες του χειμώνα. Η εμφάνιση ακραίων καιρικών φαινομένων ολοένα και θα αυξάνεται. Πριν από δέκα χρόνια μπορεί να εμφανίζονταν μόνο δύο μέρες τον χρόνο, σήμερα μπορεί να διαρκούν μια με δύο εβδομάδες τον χρόνο. Μάλιστα, σε λίγα χρόνια μπορεί να έχουμε πολικές θερμοκρασίες για έναν ολόκληρο μήνα ή αντίστοιχα το καλοκαίρι να έχουμε θερμοκρασίες που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην έρημο Σαχάρα.
Πιστεύετε ότι έχουμε αντιληφθεί την σοβαρότητα της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών που αυτή θα επιφέρει στη ζωή μας;
Σε ένα πρόσφατο Ευρωβαρόμετρο που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες εβδομάδες έδειξε ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες θεωρούν την κλιματική αλλαγή τον νούμερο ένα κίνδυνο για την υγεία, την οικονομία και την ποιότητα ζωής μας. Αυτό ήταν άλλωστε και ο στόχος, να δώσουμε στον κόσμο να καταλάβει την σοβαρότητα της κατάστασης. Τώρα, έρχεται ο επόμενος και πιο δύσκολος στόχος και αυτός είναι να κάνουμε αλλαγές στη ζωή μας, ώστε να αντιστραφεί αυτή η κατάσταση. Για παράδειγμα, ένας καπνιστής εύκολα μπορεί να δεχτεί ότι το κάπνισμα κάνει κακό, αλλά πολύ πιο δύσκολα θα δεχτεί να το σταματήσει. Είμαστε στην περίοδο που πρέπει να κόψουμε «μαχαίρι» τις κακές συνήθειες, οι οποίες σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Αν έχουμε κατανοήσει το πρόβλημα θα μπορέσουμε να προσαρμοστούμε στις όποιες επιπτώσεις των περιβαλλοντικών παραγόντων, σωστά;
Έτσι ακριβώς. Για παράδειγμα, μπορούμε να αρχίσουμε να υιοθετούμε πρακτικές που θα προασπίζουν την υγεία και την παραγωγικότητά μας σχετικά με τα ακραία καιρικά φαινόμενα, μπορούμε ως κράτος να επενδύουμε σε επιχειρήσεις και κλάδους που είναι ανθεκτικοί στην κλιματική αλλαγή και ως πολίτες πρέπει να προσπαθούμε να μειώσουμε τις εκπομπές αερίων και να χρησιμοποιούμε λιγότερο το αυτοκίνητο, επιλέγοντας την άσκηση και την σωματική δραστηριότητα. Έτσι, σιγά σιγά θα φτάσουμε σε έναν βιωσιμότερο κόσμο. Τέλος, οι οικονομικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι σημαντικές και, είτε τις αναγνωρίζουμε είτε όχι, υφίστανται. Αν σκεφτούμε τι έγινε στην Αθήνα πριν από λίγες μέρες και τα δις που χάθηκαν, καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι να αποτρέψουμε την κλιματική αλλαγή. Πρέπει η οικονομία μας να είναι πιο ανθεκτική.
Ο Δρ. Ανδρέας Φλουρής
Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ο Δρ. Φλουρής είναι ο ιδρυτής και διευθυντής της ερευνητικής ομάδας FAME Lab [(F)unctional (A)rchitecture of (M)ammals in their (E)nvironment] που απαρτίζεται από 15 ερευνητές και ερευνήτριες με πλήρη απασχόληση που μελετούν τις επιπτώσεις περιβαλλοντικών παραγόντων στην υγεία, την απόδοση, και την παραγωγικότητα, με έμφαση στις επιπτώσεις της υψηλής θερμοκρασίας. Είναι επίσης Συντονιστής ή Συμμέτοχος σε σειρά ερευνητικών προγραμμάτων στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική και έχει δημοσιεύσει πλειάδα άρθρων για τις επιπτώσεις διαφορετικών περιβαλλοντικών παραγόντων στην υγεία, την απόδοση και την παραγωγικότητα. Πέρα από τις ερευνητικές του προσπάθειες, ο Δρ Φλουρής είναι υποστηρικτής της δράσης για το κλίμα και συνεργάζεται με φορείς των Ηνωμένων Εθνών υποστηρίζοντας δράσεις για ένα πιο βιώσιμο κόσμο. Για πάνω από 10 χρόνια είναι αξιολογητής ερευνητικών προτάσεων σε οργανισμούς όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η NASA, και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος.
