Αυτό το Σάββατο στην εκπομπή του ράδιο Ένα «Βιβλίο και Πολιτισμός» που επιμελείται και παρουσιάζει η Σοφία Νικολάου θα έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε τον Σπύρο Κιοσσέ, αναπληρωτή Καθηγητή Θεωρίας της Λογοτεχνίας και Δημιουργικής Γραφής στο Τμήμα Γλωσσικών & Διαπολιτισμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, και το νέο του βιβλίο «Τσιγάρο Βαρ», μια συλλογή 48 μικροδιηγημάτων που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.
Στην πλειονότητα πρόκειται για μεταμυθοπλαστικά κείμενα, με έντονη λογοτεχνική και ποιητική φαντασία που μεταμορφώνουν καθημερινές ιστορίες σε συγκινησιακά γεγονότα. Ιστορίες που οι πτυχές τους μας αφορούν και αγγίζουν και καθέναν από εμάς. Στη μεταμυθοπλασία λείπει σκοπίμως το στοιχείο της κλασικού τύπου αφήγησης που την καθιστά ερεθιστική, η αριστοτελικού δηλαδή τύπου διήγηση (με αρχή, μέση και τέλος), που τροφοδοτεί την αναγνωστική περιέργεια.
Η μεταμυθοπλασία εκλαμβάνει το λογοτεχνικό έργο ως ντοκουμέντο της εποχής του και την ανάγνωσή του ως μαρτυρία της εποχής της, ενώ φέρει στο κέντρο της τον αναγνώστη ως ερμηνευτή του συγγραφέα. Κύριο χαρακτηριστικό της συλλογής η αυτοαναφορικότητα που σαγηνεύει σε κάθε διήγημά προβάλλοντας σποραδικά στιγμιότυπα, ψηφίδες-θραύσματα της μνήμης και των αναμνήσεών του συγγραφέα από όλα τα στάδια της ζωής του, παιδική ηλικία, εφηβεία, φοιτητικά χρόνια, συνθέτοντας στο τέλος, ωστόσο, ολόκληρο τον καμβά της ζωής του.
Συνδετικός κρίκος όλων των διηγημάτων – μπονζάι είναι το τσιγάρο το οποίο επανέρχεται στα 48 διηγήματα ως τσιγάρο καπνός ή ακαπνία, ως πρωτεύον ή δευτερεύον στοιχείο ενσωματωμένο στον κορμό της κύριας αφήγησης. Τυραννισμένες υπάρξεις παρελαύνουν από τις ιστορίες, γυναίκες βασανισμένες στην πλειονότητα τους όπως η τσιγγάνα, και οικεία πρόσωπα που άφησαν τα σημάδια τους στη ζωή του, ο μπαμπάς, η μαμά, η γιαγιά, ο παππούς, ο γιος, μια θεία, ένας θείος, μια γειτόνισσα.
Στο δεύτερο μέρος της εκπομπής μιλούμε με την Άννα Καρακατσούλη, καθηγήτρια Ευρωπαϊκής Ιστορίας και Πολιτισμού στο ΕΚΠΑ και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Ιστορίας του Βιβλίου, για το νέο της βιβλίο: «Το ξίφος του πνεύματος – Βιβλίο, πολιτισμική ηγεμονία και Άκρα Δεξιά στην Ελλάδα μετά το 1974» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg και έρχεται να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην ελληνική βιβλιογραφία σχετικά με τη συμβολή των εκδόσεων στον χώρο του βιβλίου στην πολιτική και εκλογική άνοδο της Άκρας Δεξιάς στην Ελλάδα της μεταπολίτευσης.
Το βιβλίο «εξετάζει την πολιτισμική διάσταση του ηγεμονικού σχεδίου της σύγχρονης άκρας δεξιάς όπως αυτή παρατηρείται στην ελληνική πολιτική και κοινωνία» (σελ. 20). Αναλύεται η δομή, η λειτουργία και η παραγωγή των ακροδεξιών και εθνικιστικών εκδοτικών οίκων και ομάδων. Αποτελεί μια εθνολογική χαρτογράφηση της terra incognita της Άκρας Δεξιάς. Αντικομμουνισμός, αντισημιτισμός, ισλαμοφοβία, ομοφοβία και θεωρίες συνωμοσίας, τηλεπωλήσεις αρχαιολατρικών βιβλίων ή νεοναζιστικών περιοδικών, ακροδεξιοί και εθνικιστικοί εκδοτικοί οίκοι που είναι διεσπαρμένοι σε όλη τη χώρα, από την Αλεξανδρούπολη ως τη Μάνη, εξετάζονται στην ιστορική τους διάσταση. Ένα πρωτότυπο και ενδιαφέρον βιβλίο.
