Ο Καθηγητής Οικονομικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Μιχάλης Ζουμπουλάκης σκιαγραφεί την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας η οποία δέχθηκε ισχυρό πλήγμα από τον κορωνοϊό. Ο κ. Ζουμπουλάκης εκτιμά ότι η χρονιά θα κλείσει με μείωση 10% του ΑΕΠ γεγονός που σημαίνει απώλεια έως και 20 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Η μείωση στα έσοδα από τον τουρισμό έφεραν εν πολλοίς αυτή την κατάσταση.
Από την άλλη το 2021 δεν είναι ένας δρόμος στρωμένος με… ροδοπέταλα καθώς η ελληνοτουρκική κρίση ενδέχεται να επηρεάσει τον τουρισμό άρα και την οικονομία και την νέα χρονιά. Όμως υποστηρίζει ότι η χρήση του εμβολίου θα βοηθήσει σε παγκόσμιο επίπεδο στην ανάκαμψη καθώς θα επιστρέψει η εμπιστοσύνη στις μετακινήσεις και τις εν γένει δραστηριότητες.
Σε τι οικονομική κατάσταση είναι η χώρα; Τι εικόνα έχουμε;
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έδειξαν μια μείωση του ΑΕΠ από τον Απρίλιο έως και τον Ιούνιο είναι 15,2 % λιγότερο σε σχέση με αυτό που παράγαμε το αντίστοιχο τρίμηνο το 2019. Αυτή είναι η χειρότερη επίδοση όλων των εποχών από τότε που έχουμε στοιχεία για την δραστηριότητα της Ελληνικής Οικονομίας μετά την δεκαετία του ΄70. Είναι κακό νούμερο, είναι χειρότερο από την επίδοση που σημειώσαμε στην κρίση του 2011 όπου εκεί αγγίξαμε το 11% σε δύο τρίμηνα. Το πρόβλημα που δημιουργείται είναι εισαγόμενο, δεν έχει να κάνει με την ιδιαιτερότητα της Ελληνικής Οικονομίας. Αυτή η πανδημία στερεί οικονομική δραστηριότητα από όλο τον κόσμο. Χώρες πολύ πιο μεγάλες και πιο δυνατές παρουσίασαν χειρότερα αποτελέσματα.
Τι ζημία έχει πάθει η οικονομία από τον μειωμένο τουρισμό; Έχουμε μια πρώτη εκτίμηση;
Ο τουρισμός είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της οικονομίας. Είμαστε μια χώρα που στηριζόμαστε σε έναν βαθμό – κατά την γνώμη μου υπερβολικό – στον τουρισμό. Θα έπρεπε η χώρα μας να διαφοροποιήσει την δραστηριότητά της, ώστε να μην εξαρτάται από έναν μόνο παράγοντα. Κατανοώ πλήρως την στρατηγική των προηγούμενων κυβερνήσεων, δεξιών και αριστερών. Όταν έχει μια κότα που σου βγάζει χρυσά αυγά εκείνο που έχεις να κάνεις είναι να την ταΐσεις να βγάλει περισσότερα. Αλλά έχει και άλλες δραστηριότητες που θα μπορούσαν να τονώσουν το προϊόν μας ώστε να διαφοροποιηθεί το παραγόμενο προϊόν. Δεν έπρεπε κυρίως να στηριζόμαστε στον τουρισμό. Έπρεπε να στηριχθούμε και σε εμπορεύσιμα αγαθά, σαν αυτά που μπορεί κανείς να εξάγει και να δημιουργήσει μόνιμη απασχόληση. Ο Τουρισμός έχει πικ στην απασχόληση τους καλοκαιρινούς μήνες. Μιλάμε για εποχική απασχόληση.
Τους μήνες που υπολείπονται για να κλείσουμε το 2020 τι αναμένουμε;
Η χρονιά στην καλύτερη περίπτωση θα κλείσει λίγο κάτω σε σχέση με την προηγούμενη. Αυτό που εύχεται η κυβέρνηση να έχουμε μια μικρή μεταβολή σε σχέση με το 3ο και το 4ο τρίμηνο του 2019. Δηλαδή να είμαστε σε όρους συγκρίσιμους ώστε να καταρρεύσει κι άλλο το ΑΕΠ της χώρας. Είναι βέβαιο ότι για το πρώτο από τα δύο επόμενα τρίμηνα τα πράγματα θα είναι πάρα πολύ δύσκολα. Είναι αδύνατον να πιάσουμε επιδόσεις συγκρίσιμες με τις περσινές ακριβώς γιατί μιλάμε για το τρίμηνο που ο τουρισμός έχει μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ.
Θα κλείσουμε –λένε κάποιοι – την χρονιά με μείον 10% του ΑΕΠ. Ισχύει;
Δεν αποκλείεται. Η κυβέρνηση ελπίζει να σταματήσει στο 8% όμως δεν αποκλείεται να φτάσουμε στο 10%. Διψήφιο νούμερο σε απώλειες θα σημαίνει ότι σε ετήσια βάση είναι η δεύτερη χειρότερη επίδοση από το 2011.
Ξέρουμε τι οικονομική ζημιά άφησε συνολικά ο κορωνοϊός στη χώρα;
Θα είναι μια ζημιά της τάξης των 15-20 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Υπολογίζαμε φέτος ότι το ΑΕΠ θα έφτανε κοντά στα 200 δισ. ευρώ καταλαβαίνουμε για τι ζημιά μιλάμε. Είχαμε λιγότερα έσοδα αυτή την χρονιά ιδιώτες και κράτος κατά 10% του ΑΕΠ. Δευτερογενώς η λιγότερη κατανάλωση θα φέρει λιγότερο τζίρο, και λιγότερο ΦΠΑ και τελικά τα λιγότερα έσοδα θα φέρουν περισσότερους φόρους. Αυτή την δύσκολη εξίσωση θα πρέπει να επιλύσει η κυβέρνηση.
Τι αναμένουμε να φέρει το 2021 σε οικονομικό επίπεδο;
Η κυβέρνηση περιμένει καλά πράγματα αλλά όλα θα εξαρτηθούν από το αν έχουμε εμβόλια. Να έχουμε την δυνατότητα να αποκαταστήσουμε την εμπιστοσύνη του κοινού στην καθημερινότητα με έναν τρόπο που κάνει την μετακίνησή μας ασφαλή. Αν εμβολιαστούμε θα επανακάμψει και η εμπιστοσύνη του κόσμου. Πολλοί ακύρωσαν τα ταξίδια τους, τις αγορές τους. Όλα αυτά αναβλήθηκαν και πολλά από αυτά θα συμβούν το 2021. Πολλές αγορές και δραστηριότητες που δεν έγιναν το 2020 θα γίνουν τα 2021.
Περιμένουμε και επενδύσεις που δεν έγιναν το 2020 να υλοποιούνται το 2021;
Με αυτά που ξέρουμε σήμερα και οι επενδύσεις θα γίνουν. Ξέρετε βέβαια ότι η οικονομία δεν έχει μια διάσταση. Έχει πολλές και μια που μας επηρεάζει είναι τα ελληνοτουρκικά. Αν γίνει κανένα επεισόδιο θα έχουμε πρόβλημα με τον τουρισμό και το 2021. Μπορεί να έχουμε λύσει τα πρόβλημα του εμβολίου θα έχουμε από αλλού προβλήματα. Τα τελευταία 3 χρόνια η χώρα μας επωφελήθηκε βελτιώνοντας εν μέρει το τουριστικό της προϊόν. Βελτιώθηκε όμως λόγω της κρίσης στη Λιβύη, και την κρίση στην Τουρκία. Οι ακυρώσεις από τα κρουαζιερόπλοια ήταν προς όφελος της χώρας μας. Πιθανό έτσι να ωφεληθούν και οι άλλοι σε μια ενδεχόμενη ελληνοτουρκική εμπλοκή.
Πηγή: ΕΝΤΥΠΗ LARISSANET
