Στα πλαίσια έρευνας που πραγματοποιήθηκε από το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) για τις προτιμήσεις τους την περίοδο της καραντίνας, επίσης σχετικά με το πού συγκλίνουν οι επιθυμίες του αγοραστικού κοινού, αλλά και αναφορικά με τα εισοδήματα των πολιτών εν μέσω πανδημίας, μίλησε στo μεσημβρινό δελτίο ειδήσεων του Ράδιο ΕΝΑ και στον Ηλία Κουτσερή, ο Πρόεδρος του Κέντρου Προστασίας, Νίκος Τσεμπερλίδης.
Η συγκεκριμένη έρευνα, (με τίτλο «Στάσεις & Αντιλήψεις για θέματα καταναλωτικής συμπεριφοράς και την επίδραση της πανδημίας σε αυτήν», διενεργήθηκε ηλεκτρονικά μεταξύ 19 και 26 Μαΐου 2021 σε 651 άτομα άνω των 17 ετών που διαμένουν μόνιμα στην Ελλάδα), όπως ανέφερε ο κ. Τσεμπερλίδης έγινε με αφορμή την πανδημία και τον εγκλεισμό, την επιδοματική πολιτική της Κυβέρνησης, την ανεργία που ήρθε ως επακόλουθο, αλλά και την κατάσταση στην οποία επήλθε αναγκαστικά ο εμπορικός και επιχειρηματικός κόσμος. «Θέλουμε να δούμε πώς κινείται ο κόσμος. Να δούμε την αντίληψή του σε σχέση με την εποχή προ πανδημίας, αλλά και τι επιδιώξεις έχει μετά την πανδημία». Η έρευνα κινείται σε άξονα εν μέσω πανδημίας, αλλά ταυτόχρονα αναζητεί και τις επιθυμίες των πολιτών-καταναλωτών στα τωρινά δεδομένα της επιστροφής στην κανονικότητα.
Καταναλωτικές επιλογές μέσα στην καραντίνα
«Τα συμπεράσματα της έρευνας είναι σημαντικά», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο Πρόεδρος του ΚΕΠΚΑ, καθώς μέσα από κάθε ερώτηση που τέθηκε στους πολίτες, αναδεικνυόταν και μία συγκεκριμένη καταναλωτική στάση.
Σύμφωνα με την έρευνα, τα προϊόντα που σημείωσαν ιδιαίτερη αύξηση κατά τη διάρκεια της πανδημίας, φυσικά με ηλεκτρονικό τρόπο, ήταν ό,τι σχετίζεται με την τεχνολογία. «Αυτές οι αγορές ήρθαν και θα παραμείνουν πολύ ψηλά», εκτιμά ο κ. Τσεμπερίδης, «καθώς δίνουν πληροφορίες», συνεχίζει, αναφερόμενος στο προϊόν και στις παροχές του. «Είναι προϊόντα τα οποία τα επιλέγεις πιο εύκολα σε σχέση με ένα ρούχο ή ένα παπούτσι γιατί έχεις πιο σαφή εικόνα».
«Μείωση ζήτησης στα καλλυντικά προϊόντα»
Αντίθετα, έντονη μείωση στη ζήτηση παρατηρήθηκε στα καλλυντικά προϊόντα και στα προϊόντα ομορφιάς. Αυτό προκύπτει, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Προέδρου του Κέντρου, γιατί τα καταστήματα και όλος ο εμπορικός κλάδος ήταν κλειστός και εκτός λειτουργίας. Αλυσιδωτά, λοιπόν, όσο λιγότερες οι κοινωνικές σχέσεις και επαφές σε εξωτερικούς χώρους, τόσο μικρότερη ζήτηση σε αντίστοιχα προϊόντα. Επιπρόσθετα, «ένας στους δύο αγοράζει λιγότερο συχνά προϊόντα και υπηρεσίες, καθώς και ένας στους δύο δεν αξιοποίησε τις περιόδους των εκπτώσεων. Γίνεται αντιληπτό από αυτό, ότι όντως οι περιορισμοί που υπήρχανε οδήγησαν στο να βγαίνουμε λιγότερο», θεωρεί ο κ. Τσεμπερλίδης.
Επίσης, «οριακή αύξηση», όπως την χαρακτήρισε, εμφάνισαν τα είδη του ρουχισμού, με ηλεκτρονικό τρόπο (online αγορές), και τα είδη σπιτιού.
Μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων ή μικρά ιδιωτικά καταστήματα;
Ενδιάμεσο στάδιο της έρευνας και ερώτηση προς τους καταναλωτές ήταν αν επέλεξαν τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες για τις αγορές τους ή τα μικρά καταστήματα. Αυτή η ερώτηση αποτελεί και βασικό στοιχείο της έρευνας, σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Κέντρου Προστασίας Καταναλωτών, καθώς θέτει το ζήτημα του αθέμιτου ή υγιή ανταγωνισμού στην Ελλάδα. Αναφορικά με αυτό, εξέφρασε τον φόβο του ότι ο ανταγωνισμός στη χώρα μας «δεν λειτουργεί φυσιολογικά». «Τα μικρά καταστήματα δημιουργούνε πιο υγιή ανταγωνισμό και, αν θέλετε, εμποδίζουν τα καρτέλ να αναπτύξουνε υπόγειες δράσεις», ανέφερε. Τα αποτελέσματα της έρευνας στο σκέλος αυτό έδειξαν ότι 7 στους 10 καταναλωτές προτίμησαν τα μικρά μαγαζιά και όχι τις αλυσίδες.
Εκτός από το κομμάτι ενός υγιούς ανταγωνισμού, ο κ. Τσεμπερλίδης θεωρεί ότι άλλος ένας λόγος της επιλογής μικρών καταστημάτων είναι γιατί ο κόσμος με το άνοιγμα των καταστημάτων και την επιστροφή στην κανονικότητα θέλει να κοινωνικοποιηθεί και να αναπτύξει μια πιο προσωπική επαφή, μία πιο προσωπική εξυπηρέτηση την ώρα που κάνει τα ψώνια του, κάτι το οποίο δεν γίνεται στα μεγάλα πολυεθνικά καταστήματα.
3 στους 10 καταναλωτές επιλέγουν ταξίδι
Στο ερώτημα της έρευνας «τι αγορές θα κάνατε;», εφόσον και άνοιξε η αγορά κανονικά, η απάντηση των συμμετεχόντων, σύμφωνα με τον κ. Τσεμπερλίδη, είναι ότι δεν θα προβούν σε σοβαρές αγορές, όπως παραδείγματος χάριν για αυτοκίνητα και μηχανές. Η τάση των καταναλωτών είναι οι εξορμήσεις. «3 στους 10 λένε να πάνε ένα ταξίδι στο εξωτερικό. Δίνει μια διέξοδο στην κλεισούρα που είχαμε τόσον καιρό», δηλώνει.
Το εισόδημα ως βασικό στοιχείο για τον καταναλωτή
Όσον αφορά τα εισοδήματα, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας και τα λεγόμενα του Προέδρου του ΚΕΠΚΑ, 4 στους 10 λένε ότι έχουν μικρή μείωση εισοδήματος (20-21%) έως μεγάλη μείωση εισοδήματος (19%).
Το 50% των καταναλωτών λέει ότι είχε το ίδιο εισόδημα, το 40% δηλώνει ότι μειώθηκε και το 10% ότι αυξήθηκε. Από αυτούς, το 19% λέει ότι μειώθηκε σημαντικά. «Αυτό αποτυπώνεται και στις καταθέσεις των τραπεζών», εξηγεί ο κ. Τσεμπερλίδης, για να συνεχίσει λέγοντας: «Ένα κομμάτι από τις καταθέσεις των 20δις στις τράπεζες οφείλεται στο ότι δεν άλλαξαν τα εισοδήματα τόσο πολύ, όσο κανείς θα πίστευε, σε σχέση με το ότι υπήρχε μία επιδοματική πολιτική και οι αγορές μειώθηκαν». Προβληματισμένος όμως είναι για το τι θα γίνει τώρα, που τα επιδόματα σταματούν για τους περισσότερους εργαζόμενους όσο αίρονται τα μέτρα και γυρνάμε στους προ covid ρυθμούς, αναφερόμενος στις εν δυνάμει απολύσεις και άρα στις εν δυνάμει μειώσεις εισοδημάτων.
Τέλος, αναφέρθηκε επιγραμματικά και στην ιδέα μιας επόμενης έρευνας, σχετικά με τα προβλήματα στην απελευθέρωση ενέργειας και τις ανταγωνιστικές τιμές. «Οι εταιρείες κρύβουν τις πραγματικές επιβαρύνσεις», δηλώνει ο κ. Τσεμπερλίδης, «επιβαρύνσεις οι οποίες ποτέ δεν δίνονται ως πληροφορία στον καταναλωτή», κάτι για το οποίο υπάρχουν τηλέφωνα στο Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών. Ανέφερε μάλιστα, ότι είναι μια έρευνα για την οποία βρίσκονται και σε επικοινωνία με τη ΡΑΕ.
